از اونجایی که دنیا از گذشته بر پایه داد و ستد بوده و مردم به این گونه امورات زندگی‌شون رو گذروندند منم به رسم قدیم میخوام با شما یه معامله‌ای کنم. شما در ازای وقتی که صرف خوندن این مطلب می‌کنید، منم مطلبی رو که حاصل یه عالمه مقالات خوب در حوزه روانشناسی که از سایت‌های علمی و معتبر مثل PsychCentral، Psychology Today و علاوه بر اینا سخنرانی‌هایی که در زمینه مسئولیت پذیری گوش دادم، براتون آماده کردم.
از نظر کامل بودن یکی از بهترین و جامع‌ترین مطالبی هست که در این زمینه مطالعه کردید و با خوندنش به خیلی از سوالاتی که در ذهن شما وجود داره پاسخ داده میشه… بزن بریم به سرعت برق و باد….
شما قبل از قبول مسئولیتی باید بدونید که چگونه استعداد درونی خودتون رو کشف کنید؟ یا به قولی زمین بازی خودتون رو بدونید…
مسئولیت پذیری یعنی چه؟ این سوالی است که قراره ما در ادامه مطلب به طور مفصل بهش جواب بدیم. در ادامه شما خواهید خوند که انواع مسئولیت پذیری چیه؟ چگونه مسئولیت پذیر باشیم؟ ویژگی افراد مسئولیت پذیر چیه؟ و همچنین چند لینک از تست‌های شخصیت شناسی و هوش قرار دادیم که بتونید برای پذیرش مسئولیت‌های مختلف به خودشناسی برسید.
در این مطلب به موضوعات زیر خواهیم پرداخت:
- مسئولیت پذیری و سیمپسونها
- مسئولیت پذیری چیست؟
- انواع مسئولیت پذیری
- تفاوت مسئولیت پذیری با صرفاً قبول مسئولیت در چیست؟
- چرا مسئولیت پذیری مهمه؟
- مسئولیت پذیری چی نیست؟
- مسئولیت پذیری در روانشناسی
- چگونه میشه در جامعه به عنوان یک فرد مسئولیت پذیر شناخته بشیم؟
- شاخصه های یک فرد مسئولیت پذیر
- تا اینجا خوندیم که
مسئولیت پذیری و سیمپسونها
در کارتون سیمپسونها کریسمس شده و هومر و مارج میرن کادوی کریسمس بخرند ولی هومر هنوز عیدی‌اش رو از‌سر کار نگرفته و خیلی از این بابت ناراحته و این اتفاق زیاد تو کارتون میفته. که هومر یا شغلش رو از دست میده یا هیچ وقت پول کافی نداره.
درسته که آدم شوخ، مسخره و احمقیه! اما اون چیزی که به این کارتون معنا میده اینه که هومر با این وجود هم نگران خانوادشه و اینه که هومر رو آدم شریفی میکنه و هر چقدر هم که احمق باشه ولی سعی میکنه که برای خانوادش نقش‌پذیر باشه و این وظیفه رو به دوش بکشه، پس اونقدر هم احمق نیس!
نگاه کردن به این کارتون خیلی جالبه چون خیلی رنج می‌بره از اینکه نمی‌تونه وظیفه‌اش و نقشش رو به درستی انجام بده. و این زندگی یه فرد مسئولیت پذیره.
مسئولیت پذیری چیست؟
شاید برای شما هم پیش اومده باشه که قبل از خواب در تخت خواب‌تون به یه سری چیزهایی که براتون اتفاق نیفتاده ولی دوست دارید که اتفاق بیفته (قبولی در یه دانشگاه عالی در رشته مورد علاقه‌تون، یادگیری یه زبان جدید یا حتی سخنرانی در یه سمینار خیلی خفن) فکر کرده باشید. و برای خودتون از موفقیت‌هایی که هنوز کسب نکردید خوشحال شده باشید و احساس غرور کنید.
اما تا حالا شده که از خودتون بپرسید سرنوشت اون رویاها و اهداف چی شد؟
خب اینجا قرار نیست که از روانشناسی زرد صحبت کنیم (تو باید رشد کنی تو باید بُتّونی) اما لازمه که بهتون بگم همه‌ی ما یه سری هدف داریم که دوست داریم بهشون برسیم، اما برای رسیدن به این اهداف باید قبلش یه سری استانداردها برای خودمون تعریف کرده باشیم خب این استاندردها از یه سری ارزش‌ها و هنجارهایی که جامعه به ما القا کرده یا در ضمیر ناخودآگاه ماست نشئت می‌گیره. برای رسیدن به این اهداف و تیک‌زدن این استانداردها ما باید با مفهوم مسئولیت پذیری آشنا شده باشیم. پس با ما همراه باشید…
مسئولیت پذیری به چه معناست؟
- مسئولیت پذیری به زبان ساده یعنی انجام سهم «خود»
- پذیرش مسئولیت، رفتار صادقانه و اخلاقی در قبال دیگران است.
- حالت فردی بودن، که باعث اتفاق افتادن چیزی می شود.
- کاری که از شما خواسته شده انجام دهید و از نظر اخلاقی درست و از لحاظ قانونی الزامی است.
- کیفیت فردی، که برای انجام آنچه مورد انتظار، مورد نیاز و… است می توان به او اعتماد کرد.
- مسئولیت پذیری، توانایی پاسخگویی است. مسئولیت‌پذیری یعنی آماده‌بودن، اما هول نشدن.
افراد زمانی که می‌خواهند برای کارفرمایی رزومه خودشون رو بفرستند. از کارهایی که انجام دادند و نتایج تجربی‌شون صحبت می‌کنن. حال اینکه کمتر پیش آمده که کسی در رزومه خود، سخنی از اینکه فردی مسئولیت پذیری هست، به میان آورده باشه.اما این نکته که فرد تا چه حد مسئولیت پذیره، در محیط کاری یک فاکتور ضروری به حساب میاد.
مسئولیت پذیری میزان تعهدی هست که فرد حاضر است برای احقاق وعده‌های خود داشته باشه. و پس از پذیرش مسئولیت تمامی نتایج مثبت و منفی را بر عهده بگیره.در واقع اونا کسانی هستند که شما می‌تونید روی اونا حساب کنید و در ادامه میگم که چطور میشه به یکی از افراد مسئولیت پذیر تبدیل بشید. مسئولیت پذیری، مستلزم پاسخی متناسب با مشکل، سازگاری با موانع به محض ظهوره. و این نیاز به برنامه‌ریزی داره، اما نه توطئه‌های کمال‌گرایانه برای کنترل غیرقابل کنترل‌ها.
مسئولیت، حس هدفمندی را ایجاد میکنه. اجتناب از مسئولیت، حس هدف را از بین می‌بره. هدف، از احساس مشارکت و ارتباط با چیزی بزرگتر از خودتون ناشی میشه. اما ابتدا لازمه که مسئولیت خود را بپذیرید. و با بهترین نسخه از خود بودن می‌تونید برای دیگران و جامعه نیز مفید باشین.
انواع مسئولیت پذیری
خب اگه بخوایم مسئولیت پذیری را از دیدگاه کلی بررسی کنیم طبق نمودار زیر می‌تونیم تقسیم‌بندی کنیم:
مسئولیت پذیری فردی
مسئولیت پذیری شخصی رو میشه به عنوان یک سکه دو رو مشاهده کرد، که یک رو عوامل داخلی و روی دیگه عوامل خارجی وجود داره. از یه طرف، امکان کنترل درونی به یک فرد قدرت میده تا سرنوشت خودش رو، شبیه به یک ابرقهرمان، به دست بگیره. از سوی دیگه، کنترل خارجی میتونه باعث بشه که فرد احساس کنه مثل برگ در باد می‌وزه و تحت تأثیر نیروهای خارجی قرار می‌گیره.
درک تعادل بین عوامل درونی و بیرونی برای درک و انتخاب‌های ما در زندگی بسیار مهمه، در حالی که عوامل خارجی میتونه نقش مهمی در شکل دادن به زندگی یک فرد ایفا کنه، لازمه که اذعان کنیم که مسئولیت اعمال فرد در نهایت به عهده خود شخصه.
مسئولیت پذیری اجتماعی
این نوع از مسئولیت پذیری با توجه به محیطی در اون قرار می‌گیریم میتونه گسترده‌تر و متفاوت‌تر بشه و از اون جایی که اجتماع یا جامعه گستردگی بیشتری نسبت به خانواده داره پس با قرار‌گیری در جامعه مسئولیت ما هم بیشتر و متفاوت‌تر میشه، برای اینکه در جامعه به عنوان یه فرد مسئولیت پذیر شناخته بشیم، باید هنجارهای اجتماعی رو بدونیم و بهشون احترام بذاریم.
مسئولیت پذیری زیست محیطی
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مسئولیت‌های اجتماعی که کمتر بهش توجه میشه حوزه مسئولیت زیست محیطی است که به تعهدِ سازمان و افراد به پایداری و عملیات سازگار با محیط زیست اشاره داره. هر ساله، شرکت‌های بیشتری روش‌های پایدارتری رو در اولویت قرار میدن و متعهد میشن که تأثیرات زیست‌محیطی خود را در هر مرحله از کسب‌وکار در نظر داشته باشن. این میتونه به معنای کاهش ردپای کربن یا انتشار گازهای گلخانه‌ای شرکت‌ها، انتخاب منابع پایدار با اجتناب از پلاستیک‌های یکبار مصرف، پرهیز از استفاده از مواد شیمیایی سمّی، استفاده بهینه از منابع آبی و حفظ جنبه‌های زیست‌محیطی در قلب همه عملیات‌ها باشه.
اهمیت مسائل زیست‌محیطی در سال‌های اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته و پیامدهای تغییرات آب و هوایی در سراسر جهان احساس میشه. حفاظت از محیط زیست موضوعی بسیار مهمیه، و بر ما واجبه که اقدامات لازم را برای رفع اون انجام بدیم. از این رو چندین استارتاپ محیط‌زیست موفق و معروف در این زمینه فعالیت دارند. و همواره می‌کوشند که با فرهنگ‌سازی و نیز ارائه روش‌های جدید و خلاقانه این پیامدهای غیرقابل جبران رو بکاهند.
علاوه بر این، اطمینان از رعایت اصول اخلاقی در کل چرخه عمر محصولاتی که می‌فروشیم ضروریه. با پایبندی به این اصول، ما تعهد خود را به حفظ سیّاره خود و انجام تجارت به شیوه ای مسئولانه و پایدار نشان میدیم.
مسئولیت پذیری در قبال خانواده
اگر ازدواج کنید یا فرزند ارشد خانواده باشین، ممکنه نسبت به سایر اعضای خانواده مسئولیت‌هایی داشته باشین. این وظایف ممکنه شامل تامین مایحتاج خانواده، آموزش، سلامت و مراقبت از عزیزانتان در هنگام فوت سرپرست خانواده باشه. بسیار مهمه که این مسئولیت‌ها رو به بهترین شکل ممکن انجام بدید و مطمئن بشید که اعضای خانواده شما به درستی به سر منزل مقصود برسند.
مسئولیت پذیری اخلاقی
خب برای درک مسئولیت اخلاقی باید جنبه‌های مختلفی رو مورد بررسی قرار بدیم. مثل چگونگی رفتارمون با پدر و مادر در زمان پیری و بیماری همچنین چگونگی نحوه برخورد با همسر و فرزندان سر میز شام یا حتی چگونگی رانندگی و احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی، و رعایت نوبت در یه بانک یا یه صف نونوایی، این‌ها همگی بخشی از مسئولیت‌های اخلاقی به شمار میره. مسئولیت اخلاقی بیشتر به خونواده و هنجارهای محیطی که ما در اون بزرگ شدیم و همچنین میزان درک و شعور ما بستگی داره.
مسئولیت اخلاقی شامل پیروی از اصول و ارزش‌های اخلاقی و انجام اقداماتی است که حقوق و منزلت دیگران رو برای بهبود جامعه رعایت میکنه. اساساً به معنای رفتار کردن به گونه‌ای که به نفع دیگران باشه و به جامعه کمک کنه.
مسئولیت پذیری سازمانی
از اونجایی که در هر سازمان مدیر یا کارفرمایی وجود داره باید با توجه به شناختش از افراد و میزان تحصیلات هر فرد و استعدادهای کارمندان وظایف رو تفویض کنه. و با روشن شدن وظایف هر یک افراد، مدیر میتونه از کارآیی و میزان مسئولیت پذیری هر فرد آگاه بشه و هر قسمت از سازمان که با توجه به وظیفه محول شده نتونه وظایف رو به خوبی انجام بده. میشه به نقاط ضعف سازمان پی برد و سعی در برطرف کردن مشکل کرد.
البته برای انتقال حس اختیار و اراده به کارمندان مدیر میتونه با ایجاد بستر مناسب این حس مسئولیت پذیری رو در بین کارمندان افزایش بده و نیز اونا رو در سود حاصل شده از این کار شریک کنه.
- آیا پس از پذیرش مسئولیتی پیامدهای مثبت و منفی آن نیز گریبان ما رو می‌گیره؟ چرا؟
- دلیل اینکه بعضی از افراد مسئولیتی رو قبول می‌کنند، ولی از انجامش سرباز می‌زنند چیه؟
- چرا پس از پذیرش مسئولیتی و عدم انجام و یا انجام نادرست اون مؤاخذه می‌شیم؟
- به این فکر کردید که دلیل اینکه چرا پس از پذیرش مسئولیی و انجام صحیح اون تشویق می‌شیم چیه؟
تفاوت مسئولیت پذیری با صرفاً قبول مسئولیت در چیست؟
شاید خیلی‌ها بر این باور باشند که، زمانی که به ما کاری یا چیزی محول میشه و اون رو می‌پذیریم، صرف نظر از اینکه چی میشه همون قبول مسئولیت ما رو به فردی مسئولیت پذیری تبدیل میکنه.اما بذارید یه حقیقت تلخ رو برای این دسته از افراد بگم اونم اینکه، ما اگر توان انجام کاری یا چیزی تمام و کمال و بدون عیب و نقص رو نداریم مسئولیتش رو نپذیریم.
زیرا:
پذیرش مسئولیت خواه و ناخواه برای ما پیامد مثبت و منفی داره. و احتمال اینکه نتیجه مطلوب رو پس از انجام اون کار نداشته باشیم وجود داره. شاید پیش خودتون بگید خب حالا اگه ما پس از قبول انجام کاری تا این حد میتونه برای ما ریسک داشته باشه و من باید اون رو بدون عیب و نقص انجام بدم خب اصلا کاری رو قبول نمی‌کنم. اما ما تو مسئولیت پذیری و سیمپسونها گفتیم که باید در زندگی یه باری رو به دوش بکشیم، این چی میشه؟
خب باید بهتون بگم که انجام هر کاری همین نوشتن متن نقاط قوت و ضعفی رو داره اگر بخوایم تا این حد کمال‌گرایی کنیم یا به قولی در تله کمال‌گرایی بیفتیم، خیلی از کارها انجام نمیشه و رو زمین می‌مونه. و شاید خیلی از تصّدی‌ها از حیث افراد برای انجامشون خالی بمونه.
چه باید کرد؟
- با توجه به استعدادها و زمینه‌هایی که در اون تحصیل کردیم و تخصص داریم، مناسب‌ترین جایگاه رو برای پذیرش مسئولیت انتخاب کنیم.
- با شناسایی نقاط ضعف، و پذیرش نواقص سعی در بهبود اونا کنیم.
- تلاش برای ارتقای سطح فردی خود و آموزش در زمینه مربوطه
- استقبال از پیشنهادات و انتقادات سازنده
تا از پیامدهای منفی جلوگیری کرده و مسئولیت پذیرفته شده را به خوبی انجام بدیم.
چرا مسئولیت پذیری مهمه؟
مسئولیت پذیری مهمه زیرا: حس هدف را ایجاد میکنه. علاوه بر این، باعث ایجاد انعطاف‌پذیری در میان ناملایمات در سطح فردی و اجتماعی میشه.مانند یک اعتیاد، با کنار گذاشتن مسئولیت ممکنه در کوتاه مدت احساس خوبی داشته باشد، اما در بلند مدت منجر به درد و رنج شدیدتر میشه.
برای درک اینکه چرا مسئولیت پذیر مهمه سوالات زیر جواب بدید.
- به این فکر کنید که دنیای بدون مسئولیت پذیری چگونه خواهد بود؟
- اگه هیچ کس مسئولیتی را که پذیرفته انجام نده، میشه دیگه از مفهومی به نام اعتماد حرف زد؟
- اگه هیچ کس مسئول نظافت پس از خود نباشه آیا دیگه میشه تو محیط سالم زندگی کنیم؟
- اگه پدر و مادر در قبال بچه‌ها و بچه‌ها در قبال تکالیف‌شون مسئول نباشند چه اتفاقی می‌افته؟
فراتر از مسئولیت پذیری
زمانی است که شما مسئول مشکل نیستن، اما اکنون باید خود را مسئول بخشی از راه‌حل ببینین. این میتونه ناامیدکننده باشه و ممکنه منصفانه به نظر نرسه. اگرچه ممکنه گاهی بخوایم در برابر درخواست‌های مسئولیت پذیری مقاومت کنیم، اما بخش‌های دیگری از زندگی را درنظر بگیرید که در اونا شما مسئول مشکل نیستین، اما همچنان باید بخشی از راه‌حل باشین.
اگر آسیبی را تجربه کردید که منجر به مشکلات سلامت روان شده باشه، شما مسئول مشکل نیستین، اما مسئول هستین که بخشی از راه‌حل باشین. همین امر در مورد بیماری ارثی نیز صدق میکنه. شما مسئول مشکل نیستین، اما باید خود رو مسئول بخشی از راه‌حل بدونید. قرار گرفتن در ذهنیت قربانی فقط به تقویت مشکل کمک میکنه.
مسئولیت پذیری چی نیست؟
هیچ چیز در این دنیا وجود نداره مگر اینکه، ضدی برای اون وجود داشته باشه. در قسمت بالا در مورد چیستی مسئولیت پذیری صحبت کردیم، ولی برای فهم بیشتر اون قراره در مورد اینکه مسئولیت پذیری چی نیست یا همون Irresponsibility هم صحبت کنیم.
اینجاست که مشکل ساز میشه. گاهی اوقات، تشخیص اینکه چه چیزی بر عهده ماست و چه چیزی نیست دشواره.
بذارید با یه مثال این موضوع رو براتون روشن‌تر کنم:
- خانواده‌ای رو در نظر بگیرید که پدر و مادر از هم جدا شده‌اند و در خونه‌ای جداگونه زندگی می‌کنن و یک فرزند هم دارن حالا اگه این پسر یا دختر با مادرش زندگی کنه نگران پدرش میشه و برعکس.
2. فرض کنید که پدر و مادر شما مدام در حال دعوا هستند، شما دوست دارین که پدر و مادر شما هر دو خوشحال باشنن، بنابراین ممکنه اگر قصد سفر با دوست خود را داشته باشین، سفر خود را لغو کنید. و «سعی می‌کنید اوضاع بهتر بشه» و بعداً به این سفر برید.
اونچه که دارای اهمیته اینه که ما باید بدونیم که چه چیزی در کنترل‌مونه؟ چند ثانیه مکث کنیم و به این فکر کنیم که این به اون معنا نیس که ما نباید به پدر و مادر خودمان اهمیت بدیم. بلکه به این معناست که ما نمی‌تونیم حتی اگه بخوایم اعمال دیگران رو کنترل کنیم. و پذیرش این نکته که کنترل اعمال و رفتار دیگران برعهده ما نیس و ما مسئول عواقب اون نیستیم ما رو در فهم این موضوع که مسئولیت ما چیه؟ و چه چیزهایی در دایره اختیارات ماست و چه چیزهایی نیست؟ میتونه ما رو در ادامه راه و پذیرش مسئولیت‌های مختلف کمک کنه.
رفتارهای غیر مسئولانه چیست؟
فراموش کردن آوردن برادر کوچکتان بعد از مدرسه دلیلی بر بی مسئولیتی شما به عنوان پرستار بچه است.
بذارید گیاهان خانه بمیرند، فراموش کنید که با سگتان راه بروید یا آب رو تمام بعد از ظهر روی اجاق گاز بجوشانید، همگی نمونه‌هایی از بی مسئولیتی هستند. افرادی که غیرمسئولانه رفتار می‌کنند این ویژگی رو دارند. با درک اینکه رفتارهای غیرمسئولانه چیست؟ بسیار مهمه که اونا رو متوقف کنید و انجام مسئولیت‌های خودتون رو در اولویت قرار بدید. با این کار بدون شک راه رو برای زندگی سالم، مرفه و سرشار از شادی هموار خواهید کرد.
شاید پیش خودتون این فکر به ذهنتون خطور کرده باشه که اگه من برای احساس مسئولیت ساخته‌شده باشم چی؟
باید بهتون بگم که ممکنه در زندگی کسانی باشن که ما رو مسئول خوشبختی خودشون بدونند اما این هنوز مسئولیت شما نیست، ممکنه پدر شما دوست داشته باشه که وقت بیشتری رو با اون بگذرونید تا اینکه بخواید با مادرتون وقت بگذرونید و زمانی که تصمیم می گیرید که مادرتون رو ببینید اون ناراحت میشه. ما فقط کنترل رفتار و احساسات خودمون رو داریم پس مسئول این احساس نارحتی پدرمون نیستیم. و ما تنها می‌تونیم نحوه واکنش خودمون رو نسبت به ناراحتی پدرمون کنترل کنیم و بهش بگیم که بادیدن مادرم احساس خوشحالی می کنم و چقدر برای روابط‌تون مهمه.
با توجه به اونچه که تا الآن خوندیم سوالی که باید از خود بپرسیم اینه که: مسئولیت پذیری یه استعداده یا یه مهارت؟
مسئولیت پذیری در روانشناسی
فرض کنید که شادی برای مغز عادی و سالم بدون دردسره. و اگر بدون دردسر نمی‌تونید شاد باشید پس مستحق درمانید. و شما یاد می‌گیرید که، از سیستم مراقبت‌های بهداشتی انتظار شادی، بی درد سر داشته باشید. خب باید بهتون بگم که این دیدگاه از نظر روانشناسی کاملاً نادرسته و ضد بقاست.
هورمون‌های شادی‌بخش مثل (سرتونین، دوپامین، اکسی‌توسین و اندروفین) هستند. این هورمون‌ها تنها برای پاداش دادن به رفتارهایی که احتمال بقا را افزایش می‌دهند جریان دارن. نه اینکه همیشه بدون دلیل جریان داشته باشن. این مواد به سرعت متابولیزه میشن بنابراین شما همیشه باید کارهای بیشتری انجام بدید تا بیشتر این مواد آزاد بشن.
خب تا اینجا در حالت طبیعی عمل مستمر، برای بقا ضروری بود. و هورمون‌های شادی بخش این عمل رو پاسخ می‌داد.
متخصصان بهداشت روانی خوش‌نیت و سخت‌کوش هستند. اما آموزش اونا اغلب برا این باور استواره که نقش جامعه رو خیلی بیشتر از فرد می‌دونند و معتقدند که جامعه مشکل داره. خب این طرز فکر که فرد رو مسئول رفتار و کار خودش نمی‌دونه بلکه جامعه رو مقصر جلوه میده، این بیرونی‌سازی تمرکز ما رو بر مهارت‌سازی و روحیه پذیرش و انجام مسئولیت‌های مختلف رو تضعیف میکنه.و نیز باعث تضعیف مکانیسم بیولوژیکی شادی میشه.
در ادامه همین مطلب می‌خونیم که مسئولیت پذیری چه ارتباطی با بزرگسالی داره.
پس بیاید یه چایی با هم بخوریم و ادامه‌اش بدیم…
مسئولیت پذیری و بزرگسالی
خب همه ما وقتی بچه بودیم، توانایی انجام خیلی از کارها رو نداشتیم. و نیازهای خودمون رو توسط دیگران برآورده می‌کردیم. بزرگسالی یعنی برآوردن نیازهای خود و هر کسی که به دلایلی مثل پیری، ناتوانی، ازدواج، همکار، رئیس و… مسئولیت‌های انجام کارها و یا مراقبت از اونا رو بر عهده گرفتیم. خوشبختانه، هورمون‌های شادی بخش، با عمل رفع نیازهای شما تحریک میشن. و زمانی که ما از برآوردن این نیازها و انجام این مسئولیت‌ها امتناع می‌کنیم، دیگه این هورمون‌ها آزاد نمیشن و ما سیگنال ناراحتی دریافت می‌کنیم.
هیچکس کودکی کاملی نداره. و هر یک از ما دارای یه شبکه عصبی ساخته شده پیچیده و همچنین با مجموعه‌ای تصادفی از تجربیات، با جهان روبرو هستیم. هنگامی که پاداش یا درد، تجربه میشه، نورون‌ها به هم متصل میشن. گاهی اوقات به کودکان برای رفتار اشتباه‌شون پاداش میدن، و اونا رو برای انجام دوباره اون رفتار ترغیب میشن. اما اون چیزی که کودک به اون نیاز داره اینه که برای انجام رفتارهای درست پاداش بگیره و برای اشتباهات مجازاتی در خور اون براش در نظر گرفته بشه.
ما خوش شانس هستیم که در زمانی زندگی می‌کنیم که، مغز به طور فزاینده‌ای به خوبی درک میشه. این دانش جدید میتونه به ما کمک کنه تا مهارت‌های خود مدیریتی بهتری نسبت به اجدادمان ایجاد کنیم.
چگونه فردی مسئولیت پذیری باشیم؟
مسئولیت پذیر بودن بیش از یک حالت ذهنی است. این بیشتر از تصور دیگران از ماست. شما می‌خواید فردی مسئولیت پذیر باشین، باید بدونید که این یک تعهده. تعهد به مسئولیت پذیری هم در قبال خود و هم در برابر دیگران.
این در مورد مودب بودن و سخت کوش بودن است… در مورد اینکه در اعتقادات خود قوی بایستید و همیشه مایل به پیشرفت باشین.
افراد مسئول با متوسط بودن موافق نیستن. اونا تلاش می‌کنن تا بهترین نسخه از خود باشن تا به اهداف خودشون برسند و نقش اجتماعی‌شون رو به نحو احسن انجام بدند.
حتی اگه درحال حاضر خود را مسئول نمی‌دونید … به این معنی نیست که هنوز نمی‌تونید مسئولیت پذیر باشین. اگر به اندازه کافی اون را بخواید و به توصیه‌ای که به شما کردم پایبند باشین، این اتفاق خواهد افتاد.
برای مسئولیت پذیر بودن چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
اول از همه انضباط شخصی را تمرین کنید
اگر می‌خواید فردی مسئولیت پذیری باشین، به نظم و انضباط شخصی نیاز دارین. برای موفقیت و انجام تعهدات روزانه باید کارهایی را انجام بدید. به عنوان مثال، شغل رویایی شما ممکن است از شما بخواد که زودتر از آنچه که عادت دارید بیدار بشید، اما شما خوابیدن رو دوست دارین. شما همچنین دوست دارین تا دیروقت بیدار بمونید، تا برنامه‌های تلویزیونی مورد علاقه خودتون رو تماشا بکنید.
قابل اعتماد باشید
اگر بخواید تقریباً از هر کسی بپرسید که در یک همکار به دنبال چه چیزی‌ست، یکی از بهترین پاسخ‌ها ثبات و قابل اعتماد بودن است.اونا به دنبال کمال نیستن، چون همه ما اشتباه می‌کنیم. افراد مسئول اشتباه می‌کنن، درست مثل بقیه، اما چیزی که اونا را متمایز میکنه، تمایل اونا به اینکه دیگران بتونند روی اونا حساب کنن.
دست از شکایت کردن بردارید
در کنار تمایل به پذیرش اشتباهات خود، افراد مسئول اغلب شکایت نمی‌کنن، زیرا می‌دونند که شکایت معمولاً شما را به جایی نمی‌بره. اونا همیشه به دنبال راه‌هایی برای درس گرفتن از اشتباهات خود و بهبود اوناهستن. این افراد اغلب خوش‌بین هستنن و به ندرت به دنبال بزهای قربانی می‌گردند.
احساسات خود را کنترل کنید
اگر می‌خواید مسئولیت‌پذیر باشید، باید کلمات خود را عاقلانه انتخاب کنید و مسیر عمل روشنی داشته باشین… به‌ویژه زمانی که به دنبال حل تعارض یا بهبود وضعیت هستین. برای انجام این کار، باید احساسات خود را دور نگه دارید. اگر با رئیس خود به جلسه‌ای رفتید و از اینکه برای ارتقای شغلی از شما کنار گذاشته شده‌اید عصبانی هستین، احتمالاً به شدت انتقاد می‌کنید و چیزی می‌گویید که بعد از آن پشیمان می‌شید.
اهمال کاری را کنار بذارید
زمانی که سعی می‌کنین فردی نقش پذیری باشین، به تعویق انداختن کار ممکنه بدترین دشمن شما باشه. زندگی ممکنه گاهی اونقدر شلوغ باشه که، بخوایم چیزی یا کاری رو به تعویق بیندازیم. در برخی موارد، انجام این کار خوبه. اما یک فرد مسئول این سکسکه‌ها را در برنامه خود حساب میکنه. چیزی رو برای لحظه آخر ذخیره نمی‌کنه!
برنامه ریزی داشته باشید
برای این کار می‌تونید از تقویم دیواری یا تخته سفید استفاده کنین، تا به سازماندهی کارهای شما کمک کنه. می‌تونید آلارم‌هایی را تنظیم کنین، تا کارهای آینده را به شما یادآوری کنه. اما بهترین بخش در مورد این برنامه‌ها اینه که معمولاً می‌تونید تقویم و برنامه خود را با اعضای خانواده یا همکاران به راحتی به اشتراک بذارید. تا بقیه از برنامه‌های شما اطلاع داشته باشنن.
وقت شناس باشید
باید اهمیت به موقع بودن و از سنین پایین به ما آموزش داده بشه. تنظیم آلارم برای بیدار شدن برای مدرسه، و نیز مربی‌تان که به دلیل تاخیر در انجام تمرین، مجبور‌تون میکنه تا تمرین‌های بیشتری رو انجام بدید. یاد گرفتن وقت‌شناس بودن بخش بزرگی از راه مسئولیت پذیر شدن است.
برای خود پاسخگو باشید
شاید بشه گفت اساسی‌ترین قدمی که می‌تونید هنگام تلاش برای مسئولیت پذیری بردارید اینه که در قبال خودتان پاسخگو باشین. این بدان معنی‌ست که اشتباهات خود را در اختیار داشته باشین و زمانی که اشتباه می‌کنین با پذیرش اون به دنبال جبران اشتباه باشین. و نیز به این منظور که دیگران را به خاطر کاستی‌ها یا ناتوانی‌های خود در رسیدن به آنچه می‌خواستید و موفق نشدید سرزنش نکنید.
شاخصه‌های یک فرد مسئولیت پذیر
- فاکتور زمان برای این افراد بسیار با اهمیته.
- به وعده‌های خود عمل میکنه.
- عواقب کارهای خود را به عهده می‌گیره.
- در انجام اعمال و فعالیت‌های خود شفاف‌اند.
- پس از انجام خطایی، هیچ ابایی از عذرخواهی کردن نداره.
- به طور مداوم و بدون دلیل برای انجام فعالیتی تعلل نمی‌کنه.
- یک فرد مسئول، وظیفه محوله را با وفادار ماندن به هدف انجام میده.
- یک فرد مسئول می‌دونه که با حقوق، مسئولیت وجود داره.
- رعایت نظم برای این افراد در اولویت قرار داره.
تا اینجا خوندیم که
اگرچه ممکنه شما مسئول مسائل شخصی یا اجتماعی نباشین، اما همچنان مسئول هستین که بخشی از راه حل باشین. اجتناب از مسئولیت، با سود کوتاه مدت و هزینه بلندمدت همراهه، مسئولیت‌پذیری یک ویژگی قدرتمنده که به ما کمک میکنه کنترل زندگی‌مون رو در دست بگیریم و اونا رو به سمت مسیر دلخواه خود هدایت کنیم. این به ما توانایی کسب مهارت‌هایی رو میده که برای موفقیت نیاز داریم و به ما انگیزه میده تا همیشه بهترین کارها رو انجام بدیم.
مسئولیت ما رو قادر می‌سازه که به عظمت دست یابیم و به اهدافمون برسیم. پس بیایید قدرت مسئولیت را در آغوش بگیریم و سرنوشت خود را به دست بگیریم!
اگه شما هم زمان کافی رو برای خوندن کتاب و مطالب مرتبط با مسئولیت پذیری رو ندارید، ولی همچنان به دنبال این هستین که اطلاعات بیشتری رو در این مورد کسب کنید شما رو دعوت می کنم که فایل صوتی فوق‌العاده زیر از دست ندید.
ویدیوی خلاصه از اونچه تا الان در موردش صحبت شد. قبل از رفتن به بخش بعدی ازتون دعوت می‌کنم که این ویدیو رو ببینید.
مطالب مرتبط، جذاب و کاربردی
برای اینکه در این دنیای پر از هرج و مرج و عوامل حواس‌پرتی، فردی مسئولیت پذیر باشیم، قبل از هر چیز ما باید بدونیم چگونه از 86400 ثانیه روزانه‌مون نهایت بهره‌وری رو داشته باشیم. اهمیت ثانیه‌ها رو فقط یه دونده دو صد متر میفهمه با خوندن مطلب زیر شما یاد می‌گیرد که، چگونه از ثانیه‌هاتون برای افزایش کارآیی و بهره‌وری‌تون استفاده لازم و صحیح رو ببرید.
خودشناسی، یکی از ابزارهای مهم برای پذیرش مسئولیت به حساب میاد.
با انجام تست‌های روانشناختی مثل استعداد، شخصیت و هوش میتونه به شناخت بهتر از خودمون و آگاه شدن از استعدادهای نهفته‌مون ما رو در ادامه مسیر زندگی و پذیرش مسئولیت‌های مهم کمک کنه.
در این مطلب کوشیدم که مفهوم مسئولیت پذیری و جایگاه اون رو در زندگی و جامعه‌ای که در اون زندگی می‌کنید رو برای شما خواننده‌ی عزیز جا بندازم. در صورتی که سوالی در این مورد داشتید لطفاً در قسمت کامنت‌ها با ما در میون بذارید. همچنین با نظرات، انتقادات و پیشنهادات خودتون ما رو یاری کنید که بتونیم مطالب مفیدتر‌ی رو تولید کنیم و در آخر این مطلب رو برای دوستان‌تون بفرستید تا اونا هم نقطه نظراتشون رو با ما به اشتراک بگذارند…
از شما ممنونم که تا اینجا همراه ما بودید.
تا درودی دیگه بدرود…
محصولات آموزشی
مقاله کاملی بود ممنون
مطب کامل و دقیقی بود، بسیار ممنون
ممنونم بابت وقتی که گذاشتید.
من مطلب شما رو خوندم و اون قسمت مسئولیت پذیری که گفتید بعضی ها تو رزومه شون نمی نویسند حال کردم آخه هیشکی به این اهمیت نمیده که قبل از اینکه در کاری مهارت داشته باشیم باید قبل از ا,ن فردی مسئولیت پذیری هم باشیم مطلب عالی بود برای دوستم هم فرستادم منتظر مطالب جدید شما هستم…
ممنونم بابت مطلب جذابتون
خیلی مطلب دوست داشتنی بود…
خود مطلب مفید بود مخصوصا اون تست های آخر مطلب خیلی دسشون داشتم ممنونم ازتون…
سلام مطلب عالی بود امیدوارم با این قلم تون مطالب بیشتری منتشر کنید…
مطلب مفیدی بود
ممنونم نظر لطف شماست.
عالیه
سلام مطلب مفید و عالی بود…
میشه در مورد تفکر انتقادی هم چیزی بنویسید یا اینکه اگه مطلبی در این مورد دارید بهم آدرسش رو بدین تا بتونم بخونم
سلام و عرض ادب خانم ناصری…
چشم سعی می کنم در آینده نزدیک یه مطلب در این مورد منتشر کنم و لینک رو همین جا براتون میذارم..
سلام وقت بخیر…
واقعا مطلب جذاب و کاربردی بود، ممنون که تجربیاتتون رو باهامون به اشتراک گذاشتید.
خواهش می کنم این نظر لطف شماست ممنونم که وقت گذاشتید و این مطلب رو خوندید.