هوش بین فردی چیست؟ و راهکارهای تقویت هوش برون فردی

هوش بین فردی یکی از انواع هوش‌ در نظریه هوش چندگانه گاردنر است.

آیا تصور آشنایی با افراد غریبه و صحبت با آن‌ها، فکرتان را آزار می دهد؟

آیا تا به حال برای شما پیش آمده به فرد غریبه‌ای معرفی شوید و نتوانید با او ارتباط خوبی برقرار کنید؟

آیا تصور حضور در یک مهمانی شلوغ برای شما سخت است؟

آیا دوست دارید در مصاحبه‌های استخدام شغلی موفق شوید؟

آیا دوست دارید که به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنید و دیگران از همنشینی با شما لذت ببرند؟

حتماً تا به حال افرادی را دیده‌اید که به راحتی با افراد غریبه دوستی می‌کنند و استعداد عجیبی در جذب و هدایت دیگران دارند.

از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و کارهای گروهی لذت می‌برند و روابط عمومی بالا دارند.

این افراد در ویژگی‌ها ناشی از هوش بین فردی بالا است.

افراد با هوش اجتماعی یا هوش میان فردی گاردنر، تأثیرگذاری زیادی روی اطرافیان خود دارند.

برقراری ارتباط مؤثر و درک احساسات اطرافیان از ویژگی‌های اصلی افراد با هوش برون فردی بالا است.

در این مقاله با تعریف هوش بین فردی گاردنر، ویژگی‌های این افراد و راهکارهای تقویت هوش برون فردی آشنا می‌شوید.

به طور خلاصه مطالب زیر را با هم می‌خوانیم:

• تعریف هوش بین فردی گاردنر چیست؟
• هوش میان فردی و درون فردی چه تفاوتی با هم دارند؟
• اهمیت هوش بین فردی گاردنر چیست؟
• ویژگی‌های افراد با هوش بین فردی بالا
• افراد مشهور با هوش بین فردی بالا
• راهکارهای تقویت هوش میان فردی
• مشاغل مناسب هوش بین فردی گاردنر چیست؟
• سخن آخر
• مطالب جذاب و کاربردی

تعریف هوش بین فردی گاردنر چیست؟

هوش بین فردی یا Interpersonal Intelligence، که به آن هوش میان فردی، هوش برون فردی و هوش اجتماعی نیز می‌گویند؛ یکی از انواع هوش‌های چندگانه نظریه گاردنر است.

در گذشته میزان هوش انسان را به وسیله تست‌های استاندارد و با معیار «ضریب هوشی» یا IQ می‌سنجیدند.

اما گاردنر عقیده داشت هوش چند بُعدی است و IQ به تنهایی معیار خوبی برای سنجش آن نیست.

به همین دلیل نظریه هوش‌های چندگانه خود را ارائه داد.

هوش برون فردی یکی از انواع هوش‌های گاردنر است و در واقع به معنای توانایی ایجاد ارتباط و تعامل مؤثر با دیگران است.

اگر کسی در درک احساسات، رفتارها و انگیزه‌های دیگران استعداد داشته باشد، دارای هوش بین فردی بالایی است.

این افراد معمولاً دوستان زیادی دارند، روابط عمومی بالایی دارند و برای اطرافیان خود اهمیت زیادی قائل هستند.

آن‌ها دلسوز و همدل بوده و در درک ارتباطات کلامی و زبان بدن دیگران ماهر هستند.

هوش میان فردی و درون فردی چه تفاوتی با هم دارند؟

معمولاً هوش میان فردی و درون فردی، کنار یکدیگر استفاده می‌شوند.

با وجود اینکه هوش بین فردی و هوش درون فردی به هم مرتبط هستند، اما تفاوت‌های بسیاری با هم دارند.

در حقیقت تفاوت هوش میان فردی و درون فردی به نحوه تعامل فرد با دو دنیای مختلف اشاره دارد.

در واقع هوش برون فردی یا هوش اجتماعی، نحوه ارتباط فرد را با دیگران و دنیای بیرونی او را توصیف می‌کند.

اما هوش درون فردی همان‌طور که از اسمش پیداست، به ارتباط فرد با دنیای درون خود او مربوط است.

اهمیت هوش بین فردی گاردنر چیست؟

همه انواع هوش‌ها در جای خود مهم هستند، اما از نقش مهم هوش برون فردی یا هوش اجتماعی در پیشرفت شغلی و روابط بین فردی نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.

حالا که تعریف هوش بین فردی را می‌دانید؛ درک می‌کنید که بالا بودن هوش برون فردی به فرد کمک می‌کند تا روابطش را با دیگران مدیریت کند.

با دیگران به راحتی مذاکره کند، تعارضات را حل کند، موقعیت‌های مختلف را بهتر بشناسد و بهترین عکس‌العمل را داشته باشد.

هوش میان فردی یا هوش برون فردی، تفاوت‌های مهمی با سایر هوش‌ها دارد که آن را از بقیه هوش‌ها متمایز می‌کند.

این تفاوت‌ها عبارتند از:

– هوش بین فردی در ارتباط با دیگران معنا پیدا می‌کند.

در حالی که سایر هوش‌ها تنها به خود فرد، استعداد و توانایی‌های او وابسته هستند؛ هوش بین فردی به آن ها کمک می‌کند تا تبدیل به دوستانی قابل اعتمادی شوند.

– یک تیم قوی از افراد مختلف با هوش‌های مختلف تشکیل می‌شود.

بدون داشتن هوش بین فردی یا هوش اجتماعی، نمی‌توان از حداکثر قابلیت‌های اعضای یک تیم استفاده کرد. این هوش باعث یکپارچگی افراد گروه می‌شود.

– هوش بین فردی برای فرد فرصت‌های جدیدی را ایجاد می‌کند.

مثلاً فردی را در نظر بگیرید که به اصول معاملات مسلط است.

اما اگر این فرد نتواند به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کند، به راحتی فرصت آشنایی با افراد جدید و موقعیت‌های خوب بازار را از دست می‌دهد.

– هوش میان فردی می‌تواند فرد را به یک رهبر تبدیل ‌کند.

بقیه هوش‌ها ممکن است شما را در یک زمینه خاص متخصص کنند. اما اگر کسی به دنبال شغل‌های نظارتی و مدیریتی است حتماً باید روی ارتقای هوش بین فردی یا هوش میان فردی خود کار کند.

– دستیابی به هوش بین فردی یا هوش اجتماعی بالا ساده‌تر از سایر هوش‌ها است.

برای مثال، بالا بردن هوش برون فردی یا هوش میان فردی به دشواری افزایش «هوش موسیقیایی» نیست.

هر فردی اگر بخواهد، می‌تواند با تمرین و تلاش و استفاده از راهکارهایی که در ادامه به ان‌ها اشاره می‌کنیم، هوش برون فردی را در خود تقویت کند.

ویژگی‌های افراد با هوش بین فردی بالا

هوش میان فردی یا هوش اجتماعی کمک زیادی به پیشرفت افراد در زندگی فردی، اجتماعی و مسیر شغلی آن‌ها می‌کند.

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های افراد با هوش میان فردی بالا عبارت‌اند از:

1- حساسیت اجتماعی

افراد با هوش میان فردی بالا می‌توانند احساسات درونی طرف مقابل خود را از نوع واکنش‌ آن‌ها تشخیص دهند.

این افراد درک بالایی از احساسات، حالات روحی و انگیزه‌های دیگران دارند.

2- تأثیرگذاری اجتماعی

از آنجا که این افراد حساسیت بیشتری نسبت به احساسات دیگران دارند، دیگران نیز بیشتر تمایل دارند با آن‌ها ارتباط داشته باشند.

در نتیجه به راحتی می‌توانند دیگران را به خود جذب و به انجام کارهای مدنظر خود هدایت کنند.

3- هر روز بهتر از دیروز

گسترش دایره اطرافیان به معنی بیش از پیش زیر ذره‌بین بودن و مورد قضاوت و نقد قرار گرفتن است.

افراد با هوش برون فردی بالا برای اینکه جایگاه مثبت خود را در ذهن افراد حفظ کنند، به خاطر روابط عمومی بالا، هر روز به دنبال راه‌های جدید پیشرفت و ایجاد خصوصیات بهتر در خود هستند.

4- مهارت در ارتباطات کلامی و غیرکلامی

این افراد درک بالایی از زبان بدن و لحن کلام خود دارند. آن‌ها می‌دانند چطور هر پیامی را به شکل تأثیرگذار به دیگران منتقل کنند.

همچنین به خوبی می‌توانند زبان بدن و کلام دیگران را تحلیل کنند.

5- همدلی با دیگران

وقتی بهتر بتوانید صحبت‌ها و زبان بدن دیگران را درک کنید، فهمیدن احساسات آن‌ها نیز ساده‌تر می‌شود.

با درک بهتر احساسات دیگران و همدلی کردن با آن‌ها، بهتر می‌توانید به نیازهایشان پاسخ دهید و متقابلاً آن‌ها هم قدردان شما خواهند بود.

6- اطمینان

هوش برون فردی به فرد کمک می‌کند تا روی احساساتی که اطرافش در جریان است، کنترل داشته باشد.

آن‌ها می‌دانند اطرافیانشان چه وقت و چرا خوشحال یا ناراحت هستند و چطور باید به احساساتشان واکنش نشان داد.

آگاهی از اتفاقات اطراف، باعث ایجاد حس اطمینان در وجود فرد می‌شود.

7- اجتماعی بودن

افراد با هوش برون فردی یا هوش میان فردی بالا از برقراری ارتباط با دیگران و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی لذت می‌برند.

برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌های هوش بین فردی دیدن ویدئو زیر را پیشنهاد می‌کنیم.

افراد مشهور با هوش بین فردی بالا

افراد بسیاری در طول تاریخ به خاطر هوش بین فردی یا هوش اجتماعی بالا شهرت داشته‌اند.

شخصیت‌های برجسته‌ای مثل گاندی، مادر ترزا و اپرا وینفری، تنها نمونه‌هایی از این افراد هستند.

یکی از شخصیت‌های مشهوری که گاردنر در کتاب خود از او یاد کرده است خانم آنی سالیوان معلم خصوصی هلن کلر است.

خانم سالیوان با وجود اینکه دچار ضعف بینایی شدیدی بود؛ مسؤلیت آموزش به هلن کلر هفت ساله که نابینا و ناشنوا بود را به عهده گرفت.

خانم سالیوان به خاطر هوش برون فردی بالایی که داشت، نیازها، حالات روحی، خلق و خو و خواسته‌های هلن کلر را به خوبی درک می‌کرد و به آن‌ها پاسخ می‌داد.

در نتیجه خانم سالیوان با تکیه بر هوش خود توانست به هلن کلر کمک کند تا تبدیل به یکی از برجسته‌ترین نویسندگان و سخنرانان قرن بیستم شود.

راهکارهای تقویت هوش میان فردی

تا اینجا حتماً متوجه شده‌اید که هوش بین فردی یا هوش اجتماعی اهمیت بالایی در زندگی شغلی و شخصی افراد ایفا می‌کند.

خبر خوب این است که این هوش غیرقابل تغییر و ثابت نیست.

هوش اجتماعی یا هوش میان فردی، شامل مهارت‌های مختلفی است که قابل یادگیری و رشد هستند.

در حقیقت هوش مانند عضله‌ای است که با تمرین‌های روزانه به مرور زمان قوی‌تر می‌شود.

خوشبختانه راهکارها و مهارت‌هایی که باعث تقویت هوش برون فردی می‌شوند، کاملاً اکتسابی هستند.

افزایش هوش بین فردی باعث بهبود روابط با دیگران و روابط عمومی بالا می‌شود.

در ادامه چند راهکار را برای تقویت هوش برون فردی بررسی می‌کنیم:

1- همدلی را تمرین کنید.

به بیانی دیگر، با کفش‌های دیگران راه بروید! خود را جای دیگران بگذارید تا از دریچه چشم و نگاه آن‌ها به مسائل نگاه کنید.

با این کار بهتر می‌توانید آن‌ها را درک کنید؛ در نتیجه می‌توانید تعامل مؤثرتری با دیگران داشته باشید.

2- شنیدن کافی نیست: با تمام وجود گوش دهید!

گوش دادن فعال یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین عناصر هوش بین فردی است.

گوش دادن فعال به طرف مقابل حس احترام و توجه را القا می‌کند.

می‌توانید با ارتباط چشمی مناسب، سر تکان دادن و سکوت در میان صحبت‌های طرف مقابل، گوش دادن فعال را تمرین کنید و به دیگران بفهمانید که واقعاً به آن‌ها توجه می‌کنید.

3- در گروه‌ها فعال و داوطلب باشید.

فرقی ندارد در یک تیم ورزشی حضور دارید یا یک گروه کاری. تلاش کنید در گروه تبدیل به یک عضو فعال شناخته شوید.

برای پیشرفت عملکرد کل تیم اهمیت قائل بوده و برای آن تلاش کنید.

حتی می‌توانید نقش رهبری یک گروه را بر عهده بگیرید تا استعدادهای نهفته خود را آشکار کنید.

4- زمان خود را مدیریت کنید.

زمان خود را بین فعالیت‌های مختلف تقسیم کنید. برای کار، خانواده و روابط اجتماعی خود زمان‌هایی ویژه‌ای را در نظر بگیرید.

اختصاص دادن زمان‌هایی ویژه دوستان و برقراری ارتباط با آدم‌های جدید، به شما کمک می‌کند تا روابط عمومی بالا و بهتری داشته باشید.

5- برای خود، اهداف قابل اندازه‌گیری تعیین کنید.

تنظیم اهداف مشخصی روزانه، هفتگی، ماهیانه و سالانه برای تقویت هوش میان فردی و روابط عمومی بالا داشته باشید. مانند اینکه هر روز با یک آدم غریبه و جدید صحبت کردن.

سعی کنید اهداف قابل اندازه‌گیری، قابل پیگیری و شفاف باشند.

6- از ناحیه امن خود خارج شوید.

اگر درونگرا هستید حتماً برای شما حضور در جمع‌های شلوغ، گروه‌ها و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی دشوار است.

اما در خانه نشستن کمک زیادی به شما نمی‌کند.

گروه‌های ورزشی یا اجتماعی موردعلاقه‌تان را پیدا کنید و وارد آن‌ها شوید.

شرکت در جلسات گروهی هفتگی شانس ملاقات با آدم‌های جدید و تمرین روابط اجتماعی و روابط عمومی بالا را به شما می‌دهد.

7- سر صحبت را با غریبه‌ها باز کنید.

در ایستگاه اتوبوس، در فاصله بین دو ایستگاه مترو، در آسانسور یا حتی صف نانوایی، سر صحبت را با غریبه‌ها باز کنید.

شاید غریبه‌ها روی خوش به شما نشان ندهند؛ اما هر ارتباط جدیدی یک تجربه است که به شما کمک می‌کند تا بتوانید با آدم‌های مختلف ارتباط برقرار کنید.

8- کتاب بخوانید.

کتاب‌های زیادی در مورد شخصیت‌های مطرح اجتماعی نوشته شده است.

با خواندن زندگی‌نامه این افراد می‌توانید ویژگی‌های برجسته آن‌ها را بشناسید و از تجربیات آن‌ها در زندگی خود استفاده کنید.

همچنین مطالعه کتاب‌هایی در خصوص شیوه‌های برقراری ارتباط با دیگران یا مدیریت روابط، می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.

در قسمت مطالب کاربردی و جذاب، انتهای همین مقاله چند جلد کتاب کاربردی برای تقویت هوش برون فردی معرفی شده است.

9- وساطت کنید.

وقتی بین دوستان یا همکاران اختلافی پیش می‌آید، به آن‌ها پیشنهاد دهید که بین آن‌ها میانجی‌گری کنید.

تلاش کنید بدون سوگیری به مسئله به وجود آمده نگاه کنید.

خود را جای هرکدام بگذارید تا بفهمید مشکل از دید هرکدام چگونه دیده می‌شود و چه حسی نسبت به آن شرایط دارند.

10- به دیگران درس بدهید.

یکی از فعالیت‌هایی که به افزایش هوش بین فردی کمک می‌کند درس دادن و معلمی است.

در خانه، محل کار یا تحصیل می‌توانید یک موضوع جدید را به دیگران یاد بدهید.

در خلال آموزش، مهارت‌های گوش دادن فعال و تعامل با دیگران را هم تمرین کنید.

مشاغل مناسب هوش بین فردی گاردنر چیست؟

بعضی مشاغل پیشنهادی برای هوش میان فردی یا هوش برون فردی عبارتند از:

• مشاغل سرپرستی و مدیریتی
• مدیر مدرسه
• کارشناس منابع انسانی
• قاضی
• داور ورزشی
• جامعه شناس
• مشاور
• روانشناس
• پرستار
• روابط عمومی
• فروش تورهای مسافرتی

توجه داشته باشید که هر شغلی از مسؤلیت‌های مختلفی تشکیل شده است و هرکدام نیازمند یک نوع هوش خاص هستند.

بنابراین برای فعالیت در هر شغلی باید مهارت‌ها و توانمندی‌های مورد نیاز دیگر را هم در خود پرورش دهید.

مهم نیست در چه شغلی هستید، دنبال یاد گرفتن نحوه زندگی با انسان‌ها در مسیر شغلی و زندگی فردی باشید.

بنابراین روی یادگیری مهارت‌های مربوط به آن وقت بگذارید تا تأثیرش را در بلندمدت ببینید.

بیشتر بخوانید: کاربرد هوش های چندگانه در مدرسه

سخن آخر

تعریف هوش بین فردی، هوش برون فردی، هوش میان فردی یا هوش اجتماعی هیچ فرقی با هم ندارند.

درصد زیادی از این هوش اکتسابی است، پس آشنایی با راهکارهای رشد و تقویت هوش برون فردی و تمرین آن‌ها، در افزایش مهارت‌های ارتباطی، روابط عمومی بالا، موفقیت‌های فردی و اجتماعی و پیشرفت کسب و کار شما تأثیر بسزایی دارد.

‌‌مطالب کاربردی و جذاب

– کتاب بازی های آموزشی برای پرورش هوش میان فردی

هوش میان فردی یعنی توانایی برقرار کردن ارتباط مؤثر با دیگران و درک افکار، مقصود و احساسات آن‌ها. بدون هوش میان فردی نمی توان عکس‌العمل مناسبی به رفتارهای دیگران داد.

– کتاب قدرت هوش اجتماعی

کسانی که هوش میان فردی یا اجتماعی بالایی دارند علاوه بر اینکه خوش صحبت هستند، شنونده های ماهری نیز هستند. این افراد عکس‌العمل‌های خود را به خوبی و با توجه به موقعیت‌های مختلف تنظیم می‌کنند.

آگاهی از ویژگی‌های شخصیتی خود یک گام مهم برای داشتن شغل مناسب است. از طریق لینک زیر می‌توانید با انواع تست هوش برای انتخاب شغل آشنا شوید.

مطالب مرتبط:

برای آشنایی با انواع دیگر هوش‌های چندگانه می‌توانید به مطالب زیر مراجعه کنید:

برای ما و سایر خوانندگان این مقاله بنویسید که:

– شناخت راهکارهای تقویت هوش برون فردی تا چه اندازه برای شما مفید است؟

– هوش برون فردی چه تأثیری روی زندگی شغلی شما داشته است؟