استارتاپ های بلاک چین – تحول در کسب‌وکارهای جهان

توی این مطلب قصد دارم برای شما از یک ترکیب هیجان‌انگیز به نام استارتاپ های بلاک چین بگم که کسب‌وکارهای جهان رو از سال 2008 میلادی متحول کرده!

به طور معمول بلاک‌چین رو با بیت‌کوین و رمزارزها برابر می‌دونن؛ در حالی که بلاک‌چین یک فناوریه؛ درست مثل اینترنت، موتور ماشین و برنامه‌نویسی. در هر صورت هنوز کسب‌وکارهای زیادی نمی‌دونن هدف این فناوری چیه و دقیقاً چه کاری انجام می‌ده.

البته در این بین بعضی از شرکت‌های استارت‌اپی که بلاک‌چین رو بستری امن و نفوذناپذیر دیدن و بهش باور دارن، از این فناوری برای رسیدن به ایده‌های خلاقانه بهره بردن که قراره تو این مطلب به طور مفصل درباره‌اش بگم.

توی سایت‌های ایرانی، مطلب و ویدئو درباره استارتاپ‌ها خیلی زیاده اما درباره فناوری بلاک‌چین و به ویژه استارت‌آپ مبتنی بر بلاک‌چین اینطوری نیست.

بنابراین من با بررسی منابع داخلی و خارجی، استارتاپ‌های خارجی مبتنی بر فناوری بلاکچین رو که دوستداران استارت‌آپ، سرمایه‌گذاران و کارآفرینانِ مشتاق باید دنبال کنن، گردآوری کردم. درباره وضعیت استارتاپ ‌های بلاک ‌چین در ایران هم نوشتم و اینکه ما چقدر تونستیم از این فناوری در کشورمون بهره ببریم.
پس با من همراه باشین.

فهرست مطالب:

• معرفی ساده بلاک‌چین
• درباره استارتاپ‌ها بدانیم        
• استارتاپ های بلاک‌ چین
• 5 استارتاپ موفق خارجی بلاک چین در سال 2022
• 5کشور خارجی دوستدار استارتاپ های بلاک چین
• استارتاپ های بلاک‌ چین در ایران

معرفی ساده بلاک چین

قبل از اینکه بخوام درباره استارتاپ‌ های بلاک‌ چین بگم، خوبه که درباره خود فناوری بلاک‌چین بدونین. اینکه این شبکه اینترنتی اصلاً چطوری کار می‌کنه و چرا امنیتش اینقدر اهمیت داره.

من برای تعریف بلاک‌چین هم سایت‌های فارسی و هم خارجی رو دیدم و درنهایت با کنار هم چیدن تعاریف به این توضیحات‌ رسیدم. همراهم باشین.

بلاک‌چین چیست؟

• زنجیره‌ای شگفت‌انگیز
• انقلاب تکنولوژیک
• شبکه اینترنتی امن

بلاک چین (Blockchain) به معنای «زنجیره بلاک» از دو کلمه بلاک (Block) و چین (Chain) تشکیل شده.

در واقع بلاک‌چین زنجیره‌‌ای از اطلاعات دیجیتالیه که هر بلاک این اطلاعات را تو خودش نگهداری می‌کنه.

مثلاً در یک خرید، اطلاعاتِ معاملات شما مثل تاریخ، زمان و مبلغ خریدتون در بلاک‌ها ذخیره می‌شه. تو اون معامله، اطلاعات هویتی شما در قالب امضای دیجیتال منحصربه‌فردتون انجام می‌شه. یعنی دیگه نیازی به نام واقعی‌ شما نیست.

بنابراین میشه گفت بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش‌هاست و تفاوتش با سیستم‌های دیگه هم اینه که اطلاعات ذخیره‌شده روی اون، بین همه اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شه.

اینطوریه که با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌ره.

بنابراین هرجا صحبت از نحوه مدیریت، محافظت و اشتراک‌گذاری داده‌ها به صورت آنلاین هست، ردپای بلاک‌چین دیده می‌شه.

اما بلاک‌چین به عنوان انقلاب تکنولوژیک تو زمینه رمزارزها اتفاق‌های مهمی رو رقم زده.  

رمزارزها برای پردازش حجم عظیم اطلاعات و تراکنش‌های مالی به قدرت پردازش بسیار بالایی نیاز دارن که این قدرت رو فناوری امن و نفوذناپذیرِ بلاک‌چین ایجاد کرده؛ درنتیجه بستری مناسب برای تبادلات پولی و مالیه.

تاریخچه کوتاه بلاک‌چین:

شکل اولیه بلاکچین که به عنوان درخت هَش یا درخت مرکل شناخته می‌شه، توسط رالف مرکل (Ralph Merkle) در سال ۱۹۷۹ ارائه شد. اما مفهوم بلاک چین در سال 2008 و توسط ساتوشی ناکاماتوی ژاپنی با پیدایش بیت کوین جهانی و شناخته شد.  

البته بلاک‌چین از سال 2014 دیگه مختص ارزهای دیجیتال نیست و برای چیزهای دیگه هم پتانسل دارد.

اگرچه تمام دنیا از بلاک‌چین و جنبه‌های مثبتش آگاه هستن، اما تنها چند کشور مثل آمریکا، ژاپن، مالت، امارات، سوئیس و … این فناوری رو با آغوش باز پذیرفتن و از اون در حوزه سیاست، امور مالی و مراقبت‌های بهداشتی و … بهره می‌برن.

در هر صورت بازار بلاک چین بسیار پویا و تحولات پیرامون آن هم بسیار بالاست.

سه دلیلی که به بلاک‌چین نیاز داریم:

• افزایش قدرت پردازش دیجیتال
• رشد جرایم سایبری
• ظهور بیت‌کوین و ارز دیجیتال
  

درباره استارتاپ‌ها بدانیم 

من در ادامه براتون تعریفی خلاصه درباره استارتاپ‌ نوشتم. اما تعریف کاملترش رو میتونین اینجا ببینین: استارتاپ‌ چیست؟

• یک کسب و کار جدید
• کسب و کار قابل تکرار و مقیاس‌پذیر

ترجمه فارسی استارتاپ به معنای شرکت نوپاست. توی دیکشنری وبستر هم استارت‌اپ، کسب‌وکاری جدید معنی شده.

بر اساس این تعریف، اگه شما یک مغازه یا فروشگاه کوچک یا توی اینستاگرام شغلی دارین، یک استارتاپ تأسیس کردین. بنابراین دامنه مشاغل استارتاپی با این تعریف خیلی گسترده است.

مرکز کسب‌وکارهای کوچک آمریکا یا USSBA هم برای استارت‌اپ‌ها دو ویژگی در نظر می‌گیره:

حول محور تکنولوژی شکل گرفته و پتانسیل رشد بالایی داره

اما تعاریف نظریه‌پردازان پیشگام تو حوزه استارت اپ چیه؟

استیو بلنک می‌گه:

سازمانی شکل گرفته تا مدل کسب و کارش رو جستجو کنه. یعنی هنوز به طور دقیق نمی‌دونه که محصولش چیه و مشتری‌هاش چه کسانی هستند.
همچنین کسب‌وکاری که قابل تکرار یا مقیاس‌پذیره.

درباره ویژگی قابل تکراربودن، میشه به دی‌جی‌ کالا اشاره کرد. اینکه این شرکت با ایده فروش آنلاینِ لوازم خانگی، استارت اپش رو شروع و در ادامه انواع محصولات رو ارائه کرد.

مقیاس‌پذیری هم به این صورته که همون کاری رو که شرکتی امروز برای 500 مشتری انجام می‌ده، فردا می‌تونه برای 5هزار و 50هزار مشتری هم انجام بده.  

اریک ریس هم می‌گه:

استارت‌اپ یک نهاد انسانیه که برای ارائه یک محصول یا خدمت جدید در شرایطی که ابهام بالایی داره، به وجود اومده.

دوفصل اول کتاب اریک ریس با عنوان «نوپای ناب» رو که درباره نوآوری در کسب و کارهاست، میتونی از اینجا بخونی: نوپای ناب

استارتاپ های بلاک‌ چین

صنعت بلاک‌چین با سرعت بالایی در حال رشده و تخمین زده شده تا سال ۲۰۲۴ ارزش آن تا ۷.۵ میلیارد دلار افزایش پیدا کنه.

یکی از دلایل رشد بلاک‌چین این هست که با صنایع مختلف ادغام می‌شه. درواقع استارتاپ‌های زیادی با استفاده از فناوری بلاک‌چین می‌تونن ایده‌های خلاقانه ارائه بدن.

دلیل دیگه بهره استارتاپ‌ها از این بستر، امنیت بالای شبکه اینترنتی بلاک‌چین هست که امکان دسترسی، نفوذ و ردیابی رو به هیچ نهاد و فرد حقیقی و حقوقی نمی‌ده و فضایی امن و نفوذناپذیر در ذخیره اطلاعات فراهم کرده.

بنابراین همون‌طور که گفتیم بعضی از شرکت‌های استارتاپی هم که با امکانات فناوری بلاک‌چین آشنا هستن، از اون برای اجرای فناوری خودشون و رسیدن به ایده‌های خلاقانه بهره بردن و ترکیب هیجان‌انگیز استارتاپ های بلاک ‌چین رو ساختن.

ماهیت فناوری بلاک‌چین ضدانحصاری هست و به هیچ استارت‌آپ، نهاد، فرد یا حتی جریان اقتصادی اجازه و امکان انحصارگرایی را نمی‌دهد.

در دنیا هم برای معرفی و تأکید بر مزیت‌های بلاکچین معمولاً، بیشتر بر همین جنبه ضدانحصاری اون تاکید میشه. چیزی که برخی آن را مهم‌ترین ارزش پیشنهادی این فناوری می‌دونن.

این رو هم بگیم که نه‌تنها استارتاپ‌ها، بلکه شرکت‌های بزرگ مانند IBM، مایکروسافت، مسترکارت و آمازون نیز خدماتی را مبتنی بر فناوری بلاک‌چین ارائه می‌دهند.

5 استارتاپ موفق خارجی بلاک چین در سال 2022

وقتی عبارت برترین استارت آپ بلاکچین رو به زبان اصلی در گوگل جستجو می‌کنید، استارتاپ‌هایی به شما معرفی می‌شوند که باید در سال 2022 با اونها آشنا بشیم.

من اینجا برای شما 5 نمونه استارتاپ خارجی مبتنی بر فناوری بلاکچین رو که موفق عمل کردن، معرفی کردم.

TraDove 
شبکه اجتماعی برای ملاقات خریداران و فروشندگان

• سال تأسیس: 2010
• سازندگان: آمریکا، چین، اروپا
  

TraDove مانند لینکدین یک شبکه اجتماعی بر بستر بلاکچینه که خریداران و فروشندگانِ تجاری در سرتاسر جهان آن‌جا باهم ملاقات می‌کنند، ارتباط می‌گیرند و تجارت می‌کنند. این پلتفرم در حال حاضر میزبان بیش از ۲۵۰ هزار کاربر از ۱۰ هزار شغل مختلف در سراسر جهانه.

این استارتاپ خارجی مبتنی بر فناوری بلاکچین برای خریدار و فروشنده کالا، بستری قابل اعتماد و شفاف ایجاد می‌کنه. علاوه بر این با بهره‌مندی از توکن اختصاصی خود،  ابزار پرداخت بهتری را برای معاملات بین‌المللی فراهم می‌کنه.

Leeway Hertz
ساخت اپلیکیشن برای شرکت‌ها

• سال تأسیس: 2007
• کشور سازنده: هند
  

Leeway Hertz یک استارت‌آپ مبتنی بر بلاک‌چین در حوزه ساخت اپلیکیشن‌های مختلف برای شرکت‌هاست. اونها تاکنون چندین پلتفرم دیجیتالی در بسترهای ابری، تلفن همراه، بلاکچین و اینترنت اشیا تولید کرده.

خدمات Leeway Hertz شامل توسعه نرم‌افزار، مشاوره هدرا هش گراف، راه‌اندازی تأمین مالی جمعی از طریق ICO (عرضه اولیه کوین) و STO (عرضه توکن اوراق بهادار) است.

این شرکت بر این باوره راه‌حل‌های آماده رو با فناوری‌های وب3 (نسل جدید اینترنت که امنیت، سرعت و حریم خصوصی و کیفیت بالا فراهم می‌کنه) برای استارت‌آپ‌ها، شرکت‌های بزرگ‌ و شرکت‌های با فناوری پیشرفته می‌سازند.

Mintable
یکی از استارتاپ های بلاک چین مورد علاقه یک کارآفرین میلیاردر!

• سال تأسیس: 2018
• کشور سازنده: سنگاپور

Mintable بهترین بازار اقلام دیجیتال برای فروش اقلام بلاک‌چینه.
این استارت‌آپ مبتنی بر بلاک‌چین دنبال سرمایه‌گذاری تو بازاریه که کاربران می‌تونن NFTها (توکن‌های غیرقابل‌ معاوضه) رو، مدیریت و خرید و فروش کنن.

Mintable مورد توجه کارآفرینان میلیاردری مثل مارک کیوبن، مالک تیم بسکتبال حرفه‌ای دالاس ماوریکسه. دارایی خالص این کارآفرین، بیش از 4میلیارد دلار تخمین زده شده.

sorare
یک پلتفرم فوتبالِ فانتزی در حوزه استارتاپ های بلاک چین

• سال تأسیس: 2018
• کشور سازنده: فرانسه

Sorare  یک پلتفرم فوتبالِ فانتزی مبتنی بر فناوری بلاک‌چینه که کاربرانش می‌تونن کارت‌های دیجیتال دارای مجوز رسمی از بهترین بازیکنان جهانی فوتبال و MLB (مهمترین لیگ حرفه‌ای بیسبال در آمریکای شمالی) رو جمع‌آوری کنن، بازی کنن و برنده بشن.

استارت‌آپ مبتنی بر بلاک‌چین Sorare  تاکنون برای 142 باشگاه فوتبال، مجوز رسمی صدور کارت به دست آورده.

The Dust Project
پروژه گرد و غبار بلاک‌چین!

The Dust Project، پروژه گرد و غبار یک پروژه منحصربه‌فرد مبتنی بر NFT هست.

تو این پروژه نمونه‌ گرد و غبار از خانه‌های مردم سراسر جهان گرفته میشه و این نمونه‌ها توی یک کپسول زمان جا می‌گیره و بعد اونها را در فضا منفجر می‌کنن!

از آنجا که گرد و غبارها از انواع ذرات DNA، مواد شیمیایی، الیاف، خرده نان، باکتری‌ها و قارچ ها تشکیل شده، میتونه اطلاعات دقیقی درباره نحوه زندگی افراد به آیندگان بده.

من چندتا از استارتاپ های بلاک چین را به شما معرفی کردم. باقیش رو می‌تونین اینجا ببینین. البته این سایت به زبان اصلیه.

5 کشور خارجی دوستدار استارتاپ های بلاک چین

اگرچه تمام دنیا از بلاک‌چین و جنبه‌های مثبتش آگاه هستن، اما تنها چند کشور این فناوری رو با آغوش باز پذیرفتن و از اون در حوزه سیاست، امور مالی و مراقبت‌های بهداشتی و … بهره می‌برن. این کشورها، مالت، ژاپن، آمریکا، چین، سنگاپور، سوئیس، امارات، استونی، بلاروس و ایسلند هستند.

ما برای شما 5 تا از این کشورها رو که دارای استارتاپ‌های موفق حوزه بلاک چین هستن، انتخاب و معرفی کردیم.

کشور مالت، کوچک‌ترین پایتخت ملی اتحادیه اروپا با 402 هزار تن جمعیت به زودی به جزیره فناوری بلاک چین در جهان تبدیل میشه!

 بایننس که بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال تو جهانه دفتر خودش رو اینجا در مرکز دریای مدیترانه افتتاح کرده و همچنین قصد داره بانک رمزنگاری خودش رو هم در مالت راه‌اندازی کنه.

مالت که در سال 1964میلادی از استعمار بریتانیا خارج و مستقل میشه، حالا به شدت برای ترویج فناوری بلاک‌چین کار می‌کنه و در همین راستا مقررات جدیدی برای حضور آسان‌تر شرکت هایی که قصد سرمایه گذاری تو این حوزه دارن، ایجاد کرده.

نمیشه درباره ارز دیجیتال و بلاک‌چین صحبت کرد و کشور چین یک میلیارد و 450 میلیون نفری رو فراموش کرد.

اگرچه این کشور ممنوعیت استخراج رمزارز و رمزنگاری را اعلام کرده، اما این موضوع اون رو از سرمایه‌گذاری در توسعه خدمات مبتنی بر بلاک چین منع نکرده.

درواقع از سیستم حقوقی خودش گرفته تا آموزش، اقدامات قابل توجهی برای ترویج فناوری‌های مبتنی بر بلاک چین انجام داده.

کشور چین فعالانه از پلتفرم‌های قرارداد هوشمند خود مانند VeChain، NEO، Qtum و TRON حمایت می‌کنه.  

شهر Zug سوئیس به تمام شهروندانش هویت دیجیتالی در بلاکچین اتریوم ارائه کرده.

این شهر با نام “Crypto Valley” یا «دره رمزنگاری» شناخته میشه چون بسیاری از شهروندانش، کارآفرینانی هستن که در زمینه ارزهای دیجیتالی تجربه دارن.

سوئیس سرمایه‌گذارنش در فناوری بلاک چین رو از مالیات معاف کرده.

ابرقدرت جهان، ایالات متحده آمریکا، درباره پذیرش فناوری بلاک­چین از هیچ جا عقب نیست. از تأسیس مؤسسات تحقیقاتی گرفته تا دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین.

 ایالات متحده تمام تلاشش رو برای ترویج و پیاده‌سازی این فناوری و تبدیل آن به بخشی از عملکرد اصلی خودش انجام داده

ایالت‌هایی مثل مونتانا و تگزاس کشورهای دوستدار استارت آپ های بلاک چین محسوب می‌شن.

اما در کشور همسایه ایران چی می‌گذره؟

اماراتی‌ها هم از سال 2016 میلادی استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده رو شروع کردن و حالا به یک مرکز جهانی برای ارزهای دیجیتال تبدیل شدن.

کشور امارات داره برنامه‌ریزی می‌کنه تا به اولین کشورِ جهان مجهز به فناوری بلاک چین تبدیل شه.

همینه که خیلی از استارت آپها و سرمایه‌گذارها، امارات متحده عربی رو دارای اکوسیستم مطلوبی برای سرمایه‌گذاری تو حوزه بلاک چین می‌بینن.

من برای شما 5 کشور دوستدار استارتاپ های بلاک‌ چین در جهان رو معرفی کردم. اینجا می‌تونین با بقیه این کشورها هم آشنا بشین. این سایت به زبان اصلی هست.

استارتاپ های بلاک‌ چین در ایران

اونطور که مشخصه فناوری بلاکچین در ایران رشد زیادی نداشته و بیشتر فعالیت­هاش در حوزه ارزهای دیجیتال بوده. اما بازهم شرکتهای استارتاپی هستند که جسورانه وارد این عرصه شدن.

من در ادامه برای شما تعدادی از استارتاپ های بلاک‌ چین در ایران رو که تو سال‌های اخیر فعالیت‌های موفقیت‌آمیزی داشتن، معرفی می‌کنم.

والکس
صرافی ارز دیجیتال آنلاین ایرانی

والکس یکی از استارتاپ‌های موفق حوزه بلاک چین در ایرانه. یک صرافی ارز دیجیتال آنلاین ایرانی که در کنار بیت کوین، از ۳۰ رمزارز برتر بازار و توکن‌های متاورس پشتیبانی می‌کنه.

 در والکس کاربران قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش ارزهای دیجیتال را اعلام می‌کنند و به طور مستقیم با یکدیگر به معامله می‌پردازند.

هدف این استارت‌آپ مبتنی بر بلاک‌چین، فراهم‌کردن بستری مطمئن با جدیدترین ابزارهای معاملاتی، حذف کلاهبرداری‌ها و توزیع عادلانه سود بدون نیاز به واسطه است که تا حد زیادی در این زمینه موفق عمل کرده است.

کارچین
تاکسی اینترنتی بلاک‌چینی

در پلتفرم کارچین مسافران می‌توانند برای هر سفر از بین خودروهای پیشنهادی دست به انتخاب بزنند. مبنای انتخاب می‌تواند هزینه‌ سفر، نوع خودرو، امتیاز راننده یا شرایط دیگر باشد. درواقع کارچین یک پلتفرم خدمات حمل‌ونقل آنلاین با توکن اختصاصی هست.

چشم‌انداز این استارت‌آپ مبتنی بر بلاک‌چین خلق یک پلتفرم حمل‌ونقل پایدار، مقیاس‌پذیر، شفاف و سریع هست تا برای افراد با هر شرایط، در هر مکان و زمان در دسترس باشد.

اقبال مسافران و رانندگان به کارچین باعث بالاتر رفتن ارزش توکن کارچین و در نهایت برخورداری کاربران از سود رشد پلتفرم خواهد شد.

مسافرز
انتقال بین‌المللی پول

اپلیکیشن مسافرز برای ارائه خدمات به مسافران ایرانی است که قصد عزیمت به خارج از کشور را دارند. برنامه‌ای برای تحویل ارز به‌صورت نقد، کارت و اعتباری در خارج از کشور.

در این استارت‌آپ مبتنی بر بلاک‌چین، مسافر مبلغ ریالیِ ارز خودش را در داخل کشور پرداخت می‌کند و سپس محل دریافت موردنظر (فرودگاه، هتل، صرافی) در شهر مقصد و زمان مطلوب خود را انتخاب می‌کند و با خیال راحت ارز خریداری‌شده را در مقصد تحویل می‌گیرد.

لوکان
سرویس مسیریابی

لوکان یکی از استارتاپ‌های بلاک چین در ایران هست که برای رفع مشکلات ترافیک شهری راه‌اندازی شده و تاکنون علاوه بر سرمایه‌گذارهای داخلی، توجه سرمایه‌گذاران خارجی را نیز به خودش جلب کرده است.

این سرویس مسیریابی، به گفته سازندگان آن می‌تواند به عنوان یک سیستم غیرمتمرکز عمل کند و در مقایسه با سسیستم‌های مکان مبنا (location-based) از عملکرد و دقت بالاتری برخوردار است.

کاربران این پلتفرم، پیش از آنکه بتوانند از امکانات این شبکه استفاده کنند، باید هویت خود را اثبات کنند.

چرا فناوری بلاک چین در ایران مانند سایر کشورهای پیشرفته نیست؟

• باید صادقانه گفت سرمایه‌گذاری در حوزه استارتاپ های بلاک چین، معلول شفافیت در قانون‌گذاریه. اما طی سال‌های اخیر سیاست‌هایی دوپهلو و کارشناسی­ نشده درباره رمزارزها و بلاکچین در ایران اتخاذ شده که عاملی بوده برای دلسردی سرمایه‌گذاران.
  

• از طرفی بیشتر کسب و کارها فکر می‌کنن حتماً باید استارتاپ‌های بزرگ در جهان به نتایج قابل قبول برسن تا از فناوری بلاک‌چین بهره ببرن. این تفکر هم باعث شده چندان رغبتی به ورود به این حوزه وجود نداشته باشه.
  

در هر صورت باید امید داشت استارتاپ های ایرانی زیادی وارد این داستان بشن و به نتایج موفقیت‌آمیزی دست پیدا کنن.

مطالب مرتبط

شرکت‌ها و استارتاپ‌ های حوزه اینترنت اشیا با سرعت بسیار زیادی در حال رشد هستن و توجه فراوانی را به خودشان جلب کردن. مسائل مربوط به امنیت داده و حفظ حریم خصوصی هم برای این شرکت‌ها اهمیت داره. شاید همون نقطه‌ای که بشه اونها رو به فناوری بلاک‌چین گره زد.

توی لینک زیر می‌تونین با این موضوع و استارتاپ‌های برتر اینترنت اشیا در ایران و جهان آشنا بشین.

آشنایی با بازار مالی فارکس هم می‌تونه توی حاشیه این مطلب، نکات جدیدی برای شما مطرح کنه. پیشنهاد می‌کنم به این لینک هم نگاهی بندازین.

خوب اگه قصد ورود به دنیای رمز ارزها رو داشته باشید، قطعاً به اطلاعاتی درباره انواع کیف پول ارز دیجیتال هم نیاز پیدا خواهید کرد. پس مطالعه مطلب زیر رو از دست ندین.

امروز استارتاپهای حوزه هوش مصنوعی هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارن و هر روز بخش‌های بیشتری از زندگی ما را با خودشون همراه می‌کنن. تو لینک زیر با این حوزه آشنا بشین.

برای حمایت از استارتاپ‌های نو پا و تبدیل ایده ها به کسب و کار، دو رویداد معروف در شهرهای مختلف برگزار میشه.
شرکت در اونها برای هر کسی که ایده‌ای داره لازم و واجبه. تو لینکهای زیر با این رویدادها آشنا بشین.

سرانجام به پایان این مطلب رسیدیم.
به نظر شما برترین استارت‌آپ بلاکچین خارجی کدومه؟
شما استارتاپ‌های موفق حوزه بلاک چین رو می‌شناسین؟ برامون اینجا درباره‌اش بنویسین.
نظر شما درباره کارایی استارتاپ‌های بلاک چین در ایران چیه؟
اگه استارتاپ های بلاک چین ایرانی دیگه‌ای رو می‌شناسین، حتماً معرفی کنین.