معرفی انواع تست‌ های روانشناسی استخدامی

حرفه‌ها و موقعیت‌های شغلی مختلف ویژگی‌های شخصیتی مختلفی را می‌طلبند. شرکت‌های مختلف فرهنگ‌های سازمانی متفاوتی دارند. در بسیاری از مشاغل کار تیمی یک جز جدانشدنی است و همینطور تعامل بین کارکنان امری اساسی در ساختن یک محیط کاری سالم با بهره‌وری بالا. از این رو سازمان‌ها در فرایند استخدام برای شناخت بهتر کارجویان، توانمندی‌های آن‌ها، شناخت نقاط قوت و ضعف و تطبیق‌پذیری آن‌ها از انواع تست های روانشناسی استخدامی بهره می‌برند. بدیهی است که استخدام به شیوه‌های قدیمی و به صرف استناد به رزومه و مصاحبه نمی‌تواند اطلاعات کافی از ویژگی‌های شخصیتی کارجو به کارفرما ارائه دهد.

این آزمون‌ها روش‌های اثبات شده‌ای هستند که برای ارزیابی ویژگی‌های ضروری جهت موفقیت شغلی مانند حل مشکلات، ارتباط موثر، خلاقیت و نوآوری استفاده می‌شوند. به همین دلیل است که این روزها کارفرمایان بطور گسترده برای فرایند استخدام از این تست‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه تلاش کردیم تا بطور مفصل انواع تست های روانشناسی استخدامی و همینطور انواع تست‌ های استخدامی دیگر را معرفی کنیم.

انواع تست های روانشناسی استخدامی

آزمون‌‌های روانشناسی استخدامی بطور معمول پرسشنامه‌هایی هستند که ویژگی‌هایی مانند تیپ شخصیتی، منطق، استدلال، تفکر انتقادی، همدلی و نیاز‌ها و ترجیحات شما را در یک محیط کاری می‌سنجند و به کارفرما در انتخاب کارجوی مناسب در موقعیت شغلی متناسب با او کمک می‌کنند. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین و پرکاربرد‌ترین انواع تست های روانشناسی استخدامی را توضیح دادیم.

آزمون‌‌ توانمندی شناختی استخدامی

آزمون توانایی شناختی تستی است که توانایی ذهنی و نحوه‌ی تفکر شما را بررسی می‌‌کند، نه دانش و اطلاعات شما را. این آزمون مهارت ذهنی کارجو را در مواردی مانند توانایی حل مساله، استدلال عددی، تفکر انتقادی، درک مطلب، استدلال فضایی و توجه به جزئیات ارزیابی می‌کند؛ در واقع استدلال، منطق و توانایی شما را در کار با اطلاعات می‌سنجد تا کارفرما بطور دقیقی پتانسیل شما را در موفق شدن پیش‌بینی کند و به تفسیر درستی از ادراک، حافظه و استدلال شما دریابد تا انتخاب مناسبی از میان کارجویان داشته باشد. در ادامه چند مورد آزمون‌ توانمندی شناختی استخدامی را معرفی کرده‌ایم.

تست واندرلیک

آزمون توانایی شناختی واندرلیک یک ابزار ارزیابی برای اندازه‌گیری توانایی شناختی و استعداد حل مسئله کار‌جویان است که در طیف وسیعی از مشاغل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این تست ۵۰ سوال چندگزینه‌ای دارد و شامل سوالات استدلال عددی، استدلال کلامی، استدلال انتزاعی، آگاهی مکانی و استدلال مکانیکی است. پاسخ صحیح نمره ۱ و پاسخ غلط امتیاز صفر دارد. در نتیجه بالاترین امتیاز ۵۰ و کمترین امتیاز صفر خواهد بود. نکته قابل توجه آن است که سوالات باید در محدوده زمانی ۱۲ دقیقه‌ای پاسخ داده شوند. درواقع این آزمون برای ایجاد فضایی از استرس و تفکر سریع طراحی شده‌است. تقریبا ۵ درصد از افراد این آزمون را در زمان معین به اتمام می‌رسانند. میانگین نمره این آزمون ۲۰ از ۵۰ است که نشان از هوش متوسط است.

ارزیابی رفتاری شاخص پیش‌بینی کننده (PI )

تست Predictive Index Behavioral Assessment برای استفاده در بسیاری از مشاغل و صنعت‌های سراسر جهان تایید شده‌است و درحقیقت به‌گونه‌ای طراحی شده تا تصویر یا الگوی دقیقی از انگیزه‌های شما و متعاقب آن، از نیاز‌ها و رفتار‌های شما ارائه دهد. این تست شخصیت شما را از نظر چهار بعد صبر، برونگرایی، تسلط و رسمیت و همینطور دو جنبه ثا‌نویه تجزیه و‌تحلیل می‌کند و به این‌ ترتیب رفتار محل کار شما را پیش‌بینی می‌کند.

آزمون Revelian

آزمون توانایی شناختی رولیان Revelian Cognitive Ability Test (RCAT ) یک تست روان‌سنجی استرالیایی است که عملکرد شناختی کلی شما را ارزیابی می‌کند، به این منظور که اطمینان حاصل شود که شما توانایی بنیادی لازم جهت برآورده کردن معیار‌های مورد‌نیاز برای یک نقش شغلی معین را دارید. بطور مشخص تفکر انتقادی و توانایی استدلال شما از طریق مجموعه‌ای از سوالات مورد بررسی قرار می‌گیرد.

این تست شامل ۵۱ پرسش چند‌گزینه‌ای است که به سه دسته عددی، کلامی و انتزاعی تقسیم می‌شوند که باید در محدوده زمانی ۲۰ دقیقه پاسخ داده شوند. اغلب افراد نمی‌توانند در این محدوده زمانی به همه سوالات پاسخ دهند، بنابراین پیشنهاد می‌شود روی سوالاتی که فکر می‌کنید آسان‌ترند تمرکز کنید و در‌ انتها برای پاسخ به سوالات سخت‌تر بازگردید. لازم به ذکر است که هرچه جلوتر می‌روید سوالات سخت‌تر می‌شوند.

این آزمون ساختاری به فرآیند ارزیابی می‌دهد که مولفه تعصب را در استخدام‌کننده حذف می‌کند و به کارفرمایان این امکان را می‌دهد تا بینشی عینی نسبت به نقاط قوت متقاضیان کسب کنند و مناسب‌ترین فرد را برای یک موقعیت شغلی انتخاب نمایند.

آزمون‌های شخصیت‌شناسی

همانطور که از نامش پیداست آزمون‌های شخصیتی رفتار و خلق‌و خوی متقاضی را طی یک سری از تست‌ها، سوالات و سناریوها بررسی می‌کنند. به‌علاوه جنبه‌هایی از شخصیت متقاضی را که با عملکرد شغلی مرتبط است ارزیابی می‌کند. به این طریق کارفرما کسی را که با فرهنگ سازمانی مطابقت بیشتری دارد و احتمال اینکه منجر به بهره‌وری بیشتری شود استخدام می‌کند.

شایان ذکر است که در اغلب تست‌هایی که در قالب پرسشنامه قرار دارند مانند تست‌های شخصیت‌شناسی، چیزی تحت عنوان پاسخ درست و غلط وجود ندارد و شما صرفا گزینه‌ای را انتخاب می‌کنید که به شخصیت شما نزدیک‌تر است. در ادامه چند مورد از تست‌های شخصیتی رایج را توضیح دادیم:

1. تست شخصیت‌شناسی مایرزـ بریگز (Myers-Briggs )

آزمون شخصیت‌شناسی مایرزـ بریگز که به‌نام MBTI شناخته می‌شود یکی از مشهورترین تست‌های روانشناسی است. این تست براساس شاخص‌های شخصیتی‌ای مانند درونگرا یا برونگرا ، شهودی یا حسی، منطقی یا احساسی و ادراکی یا قضاوتی بودن، افراد را بررسی می‌کند و با ترکیب آن‌ها در نهایت تیپ شخصیتی فرد را در یک مخفف چهار حرفی توصیف می‌کند. به‌عنوان مثال ESFP یعنی برونگرا (E)، حسی (S)، احساسی (F)، ادراکی (P) و INTJ یعنی درونگرا (I)، شهودی (N)، منطقی (T) و قضاوتی (J).

در‌نهایت ۱۶ تیپ شخصیتی وجود دارد که هر فرد با‌توجه به ویژگی‌های شخصی خود در آن‌ها دسته‌بندی می‌شود. نتایج آزمون به کارفرما کمک می‌کند تا کارجویی را استخدام کند که با نیاز سازمان مطابقت داشته باشد. برای مثال اگر سازمان شما در بحبوحه توسعه قرار دارد و نیازمند نوآوری است، طبیعتا استخدام فردی که متفکر و مبتکر است می‌تواند اثرات مثبت قابل‌توجهی داشته باشد.

بدیهی است که این تست صرفا آزمونیست جهت انتخاب فردی برای یک موقعیت شغلی و متناسب با سازمان و به‌‌معنای برتری یک تیپ شخصیتی به تیپ شخصیتی دیگری نیست. این تست را می‌توانید بصورت رایگان در لینک زیر انجام دهید.

2. Big Five

تست بیگ فایو به نام‌ NEO، به اسم (FIVE FACTOR MODEL_FFM ) و همینطور اقیانوس (OCEAN )، شهرت دارد. این آزمون فرد را به پنج ویژگی کلیدی تقسیم می‌کند: برونگرایی، روان‌رنجوری، توافق‌پذیری و سازگاری و همینطور وظیفه‌شناسی و گشودگی نسبت‌به تجربه. تست شامل جملاتیست که متقاضی باید در یک مقیاس ۵ نمره‌ای از نمره ۱ به‌منظور کاملا مخالفم تا نمره ۵ یعنی کاملا موافقم، در خصوص میزان صحت آن‌ها درباره خود امتیاز دهد و شامل ۲۴۰ سوال است.

این تست نیز به کارفرما کمک می‌کند تا کارجو مناسب برای موقعیت شغلی را استخدام کند یا هر فرد را در موقعیت کاری متناسب با ویژگی‌های شخصیتی وی در سازمان قرار دهد.

3. ۱۶ شخصیت

یکی دیگر از انواع تست‌ های روانشناسی استخدامی آزمون ۱۶ شخصیت است. این آزمون یکی از تست‌هایی است که توسط اکثر افرادی که این تست را انجام داده‌اند به عنوان آزمونی که به‌طرز وحشتناکی دقیق است، توصیف شده‌است. این آزمون از دو فلسفه مختلف کارل گوستاو یونگ، پدر روانشناسی تحلیلی، و همینطور دوگانگی مایرزـ بریگز نشات گرفته است. این تست حول محور همان ایده که چهار ویژگی مختلف است که در‌نهایت شخصیت ما را می‌سازد، می‌چرخد و شباهت زیادی به MBTI دارد.

در پایان آزمون متوجه خواهید شد که کارجو فردی برونگرا است یا درونگرا. علاوه‌بر آن طیف‌های دیگری از شخصیت متقاضی را نمایان می‌کند. برای مثال ‌کارجو در هنگام تصمیم‌گیری فردی احساسی است یا منطقی. این آزمون حتی متقاضیان را با لقب‌های جذابی مثل ماجراجو و فرمانده نام‌گذاری می‌کند.

4. پرسشنامه شخصیتی هوگان ( HPI)

پرسشنامه شخصیت هوگان( Hogan personality questionnaire) وجه روشن و طبیعی شخصیت را ارزیابی می‌کند و درواقع نحوه ارتباط شما با دیگران را، زمانی‌که در بهترین حالت خود قرار دارید توصیف می‌کند. این پرسشنامه به کارفرما درک درستی از نحوه کار کردن، مدیریت و رهبری و موفقیت شما در سازمان می‌دهد.

پرسشنامه شخصیت هوگان متقاضیان را از جهت مولفه‌هایی نظیر سازگاری، جاه‌طلبی، اجتماعی بودن، حساسیت بین‌فردیی، احتیاط، کنجکاوی و رویکرد یادگیری بررسی و توصیف می‌کند.

5. پرسشنامه شخصیت شغلی SHL

SHL OPQ (occupational personality questionnaire) یا پرسشنامه شخصیت شغلی SHL یک ابزار خود‌گزارشگر است که بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهان از آن در فرآیند استخدام استفاده می‌کنند. این پرسشنامه به کارفرمایان کمک می‌کند تا به تفسیر درستی درخصوص ویژگی‌های شخصیتی و رفتار‌های محل کار شما برای یک نقش شغلی خاص دست یابند. نقش‌های شغلی‌ای مانند فروش و بازاریابی، مدیریت پروژه، فناوری اطلاعات، امور مالی و حساب‌رسی، رهبری و مدیریت و مشاوره.

این پرسشنامه شایستگی افراد را در ۸ مولفه معروف به ” هشت بزرگ” بررسی و براساس آن شایستگی افراد را در سه حوزه عواطف و احساسات، ارتباط با دیگران و نحوه تفکر ارزیابی می‌کند. این هشت مولفه شامل موارد زیر است:

• رهبری و تصمیم‌گیری
• سازگاری
• حمایت و همکاری
• تعامل و ارائه
• تحلیل و تفسیر
• ایجاد و مفهوم‌سازی
• سازماندهی و اجرا
• کار‌آفرینی

این تست شامل ۱۰۴ سوال است که سه‌ گزینه‌ای هستند و شما باید گزینه‌ای که بیشترین نزدیکی به شما را دارد انتخاب کنید.

6. تست DISC

آزمون دیسک DISC یکی از محبوب‌ترین تست‌های ارزیابی شخصیت و یکی تست رفتارشناسی است که در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند به کارکنان کمک کند تا نقاط قوت خود را بیابند، عملکرد تیم را بهبود بخشند و بهره‌وری را ارتقا دهند.

این آزمون یک ابزار یا پرسشنامه خودارزیابی است که برای بررسی تمایلات رفتاری و ویژگی‌های شخصیتی افراد طراحی شده‌است. معمولا شامل مجموعه‌ای از سوالات یا اظهارات است که پاسخ‌دهندگان براساس ترجیحات و واکنش‌های خود به سناریو‌های مختلف به‌آن‌ها پاسخ می‌دهند. نتایج این ارزیابی پروفایل دیسک را می‌سازد. پروفایل دیسک درمورد سبک ارتباطی، ترجیحات کاری و رفتار افراد در موقعیت‌های مختلف توضیحات مختصری ارائه می‌دهد.

از آنجایی که فقط چهار نوع تیپ شخصیتی در این تست وجود دارد یادگیری آن بسیار ساده است. با این حال این آزمون برخی از اساسی‌ترین تفاوت‌های بین افراد را توصیف می‌کند و به سازمان کمک می‌کند تا درک درستی از رفتار‌های کارکنان داشته باشد و بتواند با کاهش تعارضات و بهبود روابط، محیط کاری امنی ایجاد کند.

چهار تیپ شخصیتی دیسک شامل موارد زیر است:

• D. مسئولیت می‌پذیرد و تصمیمات کلیدی می‌گیرد.
• I. دیگران را به همکاری با هم مشغول می‌کند.
• S. به دیگران برای رسیدن به اهداف گروهی کمک می‌کند.
• C. بصورت مستقل کار می‌کند تا به نتایج درستی برسد.

هریک از چهار تیپ شخصیتی دیسک به یک اندازه ارزشمند است و هرکدام نقاط قوت و ضعف خود را دارد. بنابراین شناخت تیپ شخصیتی خود به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از خود داشته باشید، بدانید چگونه استعداد‌های خود را به‌کار گیرید و ضعف‌های خود را به حداقل برسانید.

آزمون هوش هیجانی

محیط کار یک محیط اجتماعی است که افراد ساعات زیادی از روز خود را در آن سپری می‌کنند. این فضا به‌طور معمول به ارتباط، مشارکت، کار تیمی و همزیستی نیاز دارد؛ بنابراین ایجاد یک محیط امن کاری برای کارکنان از وظایف مهم کارفرما است.

جالب است بدانید برای داشتن یک زندگی شخصی موفق، هوش هیجانی EQ نقش بسیار مهم‌تری از ضریب هوشی IQ ایفا می‌کند.

در آزمون هوش هیجانی یا همان هوش عاطفی کارفرما به بررسی و تجزیه و‌تحلیل توانایی فرد در درک و احساس همدلی با دیگران و همینطور توانایی فرد در کنترل و مدیریت احساسات خود می‌پردازد و مهارت‌هایی مانند همدلی، کار گروهی و تطبیق‌پذیری را مورد سنجش قرار می‌دهد.

آزمون تعیین صداقت

شخصیت را استخدام کنید، مهارت را آموزش دهید.

جمله بالا از هرب کلهر ” Herb Kelleher” موسس شرکت هواپیمایی Southwest Airlines است که به اهمیت شخصیت در محیط کار اشاره دارد. مهارت و دانش می‌تواند با آموزش ارتقا یابد، اما تغییر و یا رشد و ارتقا مثبت شخصیت سخت و گاه حتی غیرممکن است.

آزمون تعیین میزان صداقت یکی دیگر از انواع تست‌ های استخدامی است که به کارفرمایان کمک می‌کند تا به درک درستی از قابل‌اعتماد و درست‌کار بود کارجو برسند و فردی متناسب با ارزش‌های سازمان را استخدام کنند.

معرفی انواع تست های استخدامی

حالا نوبت به آن رسیده تا به آزمون‌های پیش از استخدامی بپردازیم که دیگر با ویژگی‌های شخصیتی شما کاری ندارند و بطور اختصاصی مهارت و دانش شغلی شما برای موقعیت شغلی مدنظر را می‌سنجند.

آزمون‌های دانش شغلی

یکی از مهم‌ترین آزمون‌های استخدامی آزمون دانش شغلی است. این آزمون دانش و اطلاعات شما را در حوزه حرفه مشخصی می‌سنجد. به‌عنوان مثال در آزمون‌های دانش شغلی استخدامی برای پرستاران اطلاعات مربوط‌ به مراقبت‌ها و مداخلات درمانی و همینطور تشخیص‌های پرستاری مورد سنجش قرار می‌گیرد، و در آزمون دانش شغلی برای معلمین روش‌ها و فنون تدریس، طرح درس و روانشناسی تربیتی سوال می‌شود. دانشی که برای انجام کار ضروری و حیاتی است.

آزمون‌های سنجش مهارت

در این آزمون مهارت‌هایی ارزیابی می‌شوند که متقاضی در طی تجربه کاری به‌دست آورده است. سوالاتی که کارجو باید با استفاده از تجربیات و دانش خود به آن‌ها پاسخ دهد و یا شبیه‌سازی‌‌های شغلی که عملکرد متقاضی را در موقعیت‌های واقعی بازتاب می‌کنند.

آزمون‌های توانایی جسمانی

برای افرادی مانند آتش‌نشانان و افسران پلیس آمادگی جسمانی یک امر اساسی است. آزمون توانایی جسمانی استقامت و قدرت بدنی شما را می‌سنجد و مشخص می‌کند که آیا شما برای انجام کار مشخصی توانایی بدن لازم را دارید یا خیر.

سخن پایانی

آزمون‌های پیش از استخدام ابزار‌های عینی و استانداردی برای جمع‌آوری اطلاعات بیشتر درباره کارجویان، در طول فرآیند استخدام هستند. این تست‌ها کاملا حرفه‌ای و معتبرند و می‌توانند به‌طور موثر و قابل‌اعتماد بینش‌های ارزشمندی را درخصوص قابلیت‌هایی از کارجویان که با موقعیت شغلی خاصی مرتبط است ارائه دهند و شانس شما را برای یک استخدام عالی بالا ببرند.

گفتنی است که فرایند استخدام هرگز نمی‌تواند ۱۰۰٪ دقیق باشد، اما به‌کمک آزمون‌های پیش از استخدام می‌تواند تا حد بالایی قابل پیش‌بینی باشد.

مطالب مرتبط

اگر به این مطالب علاقه دارید، در جست‌و جوی کشف استعداد‌های خود هستید، نمی‌دانید حرفه مناسب شما چیست، دچار سردرگرمی شغلی شدید و نمی‌توانید مسیر شغلی خود را انتخاب کنید، دوره طراحی مسیر شغلی کار نکن راه چاره شماست. همکاران ما در این دوره ۸ هفته ای با کمک نیرو‌های متخصص، متود‌های به‌روز و منتورینگ فعال شما را برای طراحی آینده شغلی مناسب خود راهنمایی می‌کنند.

همچنین خواندن مطالب زیر نیز به شما برای کشف استعداد‌ و علایق شغلیتان کمک‌کننده خواهد بود.

فکر می‌کنید کاربردی‌ترین آزمون پیش از استخدام کدام است؟به نظر شما کدام تست روانشناسی استخدامی ارزیابی دقیق‌تری از شخصیت افراد ارائه می‌دهد؟ آیا تاکنون تجربه‌ای در در ارتباط با آزمون‌های معرفی شده داشته‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.