انواع دارایی از تعریف یکسانی پیروی می‌کنند. دارایی آن چیزی است که منافع اقتصادی فعلی و آینده یک کسب‌وکار به آن وابسته است. لپ‌‌تاب، میزکار، دفتر، ابزارآلات صنعتی، پول نقدی که در دست حسابدار است، نامی که شرکت تحت آن فعالیت می‌کند و… از انواع دارایی های سرمایه ای هستند.
مفهوم دارایی در اوراق مالی مثل ترازنامه در مقابل مفهوم بدهی قرار می‌گیرد. تفاوت دارایی و بدهی در دسته‌بندی مختلف آن‌ها در حساب‌های مالی شرکت خلاصه می‌شود.
اگر تازه وارد دنیای کسب‌وکار شده‌اید و
- می‌خواهید با تعریف دقیق دارایی یا Asset برای انواع مختلف شرکت‌ها آشنا شوید،
- و یک دسته‌بندی کلی را برای انواع مختلف دارایی‌ها یاد بگیرید،
گوگل شما را به صفحه درستی هدایت کرده. ما در این مقاله در مورد ۵ دسته‌بندی اصلی انواع دارایی در حسابداری صحبت می‌کنیم و سپس به مرور نکاتی در مورد تعیین ارزش دارایی‌ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به سرفصل‌های مقالات کلیک کنید:
- دارایی به چه معناست؟
- انواع دارایی چیست؟
- برای تعیین ارزش دارایی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
- سخن پایانی
دارایی به چه معناست؟
دارایی‌ها اقلام و یا منابع باارزشی هستند که شرکت‌ها حق مالکیت و کنترل آن‌ها را دارند. دارایی‌ها:
- یا به‌طور مستقیم ایجاد درآمد می‌کنند،
- یا از روش‌های غیرمستقیم جریان‌های نقدی ورودی را افزایش می‌دهند و خروجی‌ها را کم می‌کنند
- و یا قابلیت نقدینگی دارند و در کل به نفع کسب‌وکار هستند.
دارایی‌های شرکت‌ها در صورتی به نام ترازنامه ثبت می‌شوند. ترازنامه گزارشی از میزان دارایی‌های شرکت در برابر بدهی‌های آن است که برای تعیین وضعیت در یک مقطع خاصی از زمان تهیه می‌شود.
از بین سه صورت اصلی مالی، (صورت وجوه نقد و صورت سود و زیان) ترازنامه شاید در مدیریت مالی شخصی کاربرد بیشتری داشته‌باشد. نیازی نیست حتماً با اصطلاحات پیچیده حسابداری کار خودتان را سخت کنید. همین که شما بدانید انواع دارایی های سرمایه ای کدامند و چقدر بدهی دارید، یک قدم به حل مشکلات مالی خود نزدیک‌تر شده‌اید.
مدیریت مالی در زندگی شخصی اصول مختلفی دارد اما تقریباً اهداف یکسانی را دنبال می‌کند. رفاه مالی، ارتقا شغلی، ارتقا جایگاه اجتماعی و… اهدافی هستند که همه ما در سر می‌پرورانیم. هر کدام از این موارد اگر برنامه‌ریزی صحیح و اصولی نداشته‌باشند و دانش مالی ناکافی پشتوانه آن‌ها باشد، هیچ‌گاه به مرحله تحقق نخواهندرسید.
شما در این راه نیاز دارید که:
- اهداف خود را تشخیص بدهید و آن‌ها اولویت‌بندی کنید.
- به درک درستی از درآمد خود برسید.
- نیازها را از خواسته‌ها تمایز دهید.
- عادت‌های فردی را اصلاح کنید.
- بودجه‌بندی داشته‌باشید و…
مدیریت مالی شخصی کوله‌بار شما در این سفر مهیج خواهدبود. پس هرچه زودتر تا دیر نشده، برای یادگیری آن اقدام کنید. خبر خوب این است که ما در مدرسه کارنکن، دوره‌ی جدیدی را با محوریت استقلال مالی به صورت تجربی برای شما آماده کرده‌ایم.
شما برای شرکت در این دوره به هیج پیش‌نیازی احتیاج ندارید. برای مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
انواع دارایی چیست؟
انواع دارایی در حسابداری متفاوتند اما به طور کلی مواردی که در ترازنامه شرکت‌ها ثبت می‌شوند، در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:
دارایی جاری
یکی از انواع دارایی‌های پرکاربرد در شرکت‌ها، دارایی‌های جاری هستند. در یک تعریف کلی دارایی جاری نوعی از دارایی است که ظرف یکسال به وجه نقد تبدیل می‌شود.
این منابع اقتصادی کوتاه‌مدت شامل:
- وجه نقد و معادل‌های نقدی
- موجودی انبار
- مخارج مختلف از پیش پرداخت‌شده
- سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت
- حساب‌های دریافتنی
حساب‌های دریافتنی در واقع به پولی گفته‌می‌شود که مشتریان یک شرکت در قبال کالا و یا خدمتی که دریافت کرده‌اند، بدهکار هستند. به‌عنوان مثال هنگامی که محصولی به صورت قسطی خریداری می‌شود، مبلغ بدهکاری به حساب‌های دریافتنی اضافه می‌شود.
ارزش‌گذاری روی این دسته از دارایی‌ها برای حسابداران معمولاً راحت است. به استثنای موجودی انبار که باید به صورت دوره‌ای گزارش شود و حساب‌های دریافتنی که نیاز به ارزیابی مداوم دارند.
دارایی‌های جاری نشان‌دهنده نقدینگی کوتاه‌مدت هستند و میزان توانایی شرکت‌ها در عمل به تعهدات خود را نشان می‌دهند.
دارایی ثابت
دارایی ثابت دسته‌ای از انواع دارایی است که عمر آن‌ها به بیشتر از یکسال می‌رسد. یکی از ویژگی‌های مشترک این نوع دارایی، استهلاک‌پذیر بودن آن است که در اوراق حسابداری لحاظ می‌شود. استهلاک ممکن است قدرت سوددهی دارایی را در طی زمان گزارش کند.
طبق قوانین حسابداری، ۲ روش کلی برای تعیین روند استهلاک دارایی‌های ثابت وجود دارد:
- روش خط مستقیم: دارایی ثابت ارزش خود را متناسب با عمر مفید خود از دست می‌دهد.
- روش تسریع‌شده: دارایی ثابت ارزش خود را در سال‌های اول سریع‌تر از دست می‌دهد.
انواع دارایی‌های ثابت شامل:
- ساختمان‌ها
- تجهیزات کامپیوتری
- مبلمان
- زمین
- ماشین‌آلات
- وسایل نقلیه
هستند. درک مفهوم دارایی ثابت به تشخیص راحت نمونه‌های آن کمک می‌کند. به‌طور مثال اگر یک شرکت برای وسایل نقلیه کارکنان خود پارکینگ خریداری کند، آن پارکینگ به عنوان یک دارایی ثابت در ترازنامه ثبت خواهدشد.
دارایی‌های ثابت برخلاف جاری، نقدینگی ندارند و به همین علت مشمول استهلاک می‌شوند.
دارایی مشهود
دارایی فیزیکی و قابل‌اندازه‌گیری که به افزایش جریان نقدینگی در شرکت‌ها کمک می‌کند، دارایی مشهود می‌گویند. تجهیزات و ماشین‌آلاتی که ستون اصلی تولید کالا و ایجاد درآمد را تشکیل می‌دهند، از جمله دارایی‌های مشهود هستند.
انواع دارایی مشهود عبارتند از:
- زمین
- وسایل نقلیه
- تجهیزات
- ماشین‌آلات
- مبلمان
به‌طورکلی هر دارایی که در ترازنامه، قابل رویت باشد و شکل و حالت فیزیکی داشته‌باشد، به‌عنوان دارایی مشهود شناخته می‌شود. در حسابداری برای این نوع دارایی، استهلاک‌پذیری نیز در نظر گرفته می‌شود.
دارایی نامشهود
به انواع دارایی‌های غیرفیزیکی که در بلندمدت سودآوری دارند، دارایی نامشهود می‌گویند. دارایی نامشهود ماهیت انتزاعی دارد و ارزش‌گذاری آن‌ها به‌دلیل نامعلوم بودن منافع آتی دشوار است.
اما در عین حال می‌توانند در سوددهی‌های آینده بسیار باارزش‌تر از دارایی‌های مشهود باشند.
انواع این دسته دارایی‌های معنوی عبارتند از:
- حق مالکیت اختراعات
- علائم تجاری (برند و نام محصولات)
- سرقفلی (برای آشنایی با تعریف سرقفلی و انواع آن اینجا را کلیک کنید.)
- حق چاپ
انواع دارایی‌های مشهود و نامشهود در گروه‌های کوچک‌تری قابل تقسیم هستند که دامنه تفاوت‌های آن‌ها را وسیع‌تر می‌کند. برای مطالعه اطلاعات بیشتر در مورد این دو دسته دارایی، مقاله زیر را مطالعه کنید.
دارایی مالی
دارایی‌های مالی نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها و اوراق بهادار سایر موسسات هستند. این نوع دارایی در بین تقسیم‌بندی دارایی مشهود و نامشهود قرار می‌گیرد و ارزش خود را از ادعای قراردادی یک دارایی پایه به‌دست می‌آورد.
این دارایی پایه ممکن است در هرکدام از دسته‌بندی‌های قبلی قرار بگیرد. مثلاً کالا یک نوع دارایی پایه است که به دارایی مالی مثل قراردادهای آتی کالا منجر می‌شود.
- وجه‌نقد
- سهام
- سپرده‌های بانکی
- اوراق قرضه
- صندوق سرمایه‌گذاری مشترک
- حق قراردادی مبادله دارایی یا بدهی با واحد تجاری دیگر
نمونه‌هایی از دارایی مالی هستند. برخلاف زمین، تجهیزات و کالا‌ها که دارای شکل و ظاهر فیزیکی هستند، این نوع دارایی‌ها لزوماً ارزش و شکل فیزیکی ندارند و ارزش‌گذاری آن‌ها با توجه به میزان عرضه و تقاضایی که در بازار وجود دارد و همچنین ریسکی که ایجاد می‌کنند، انجام می‌شود.
نگاهی کلی به انواع دارایی‌ها
نکته‌ای که در انتها باید به آن توجه کنید، این است که یک دارایی می‌تواند همزمان به چند طبقه تعلق داشته‌باشد. مثلاً پول نقد یک دارایی مشهود و جاری و برند یک دارایی نامشهود و ثابت است.
اما شما هیچ دارایی را نمی‌توانید پیدا کنید که هم ثابت و هم جاری باشد. یا هم مشهود و نامشهود.
همچنین گفتیم که دارایی‌های جاری در مقابل ثابت، قدرت نقدینگی بالایی دارند و به همین منظور در راه‌اندازی چرخ کسب‌وکار حیاتی‌ترند. اما میزان نقدینگی یک دارایی معرف خوبی برای پتانسیل بازده آن نیست. ممکن است شما یک دارایی ثابت مثلاً یک قطعه زمین داشته‌باشید که در آینده بازدهی بالایی را به‌همراه داشته‌باشد.
بنابراین پائین بودن جریان نقدینگی دارایی‌های ثابت به معنی بی‌ارزشی و بازدهی کم این دسته دارایی‌ها نیست بلکه قیمت آن‌ها ممکن است در طی زمان مشخص شود.
در ادامه نگاهی کلی به انواع دارایی‌های شرکتی می‌اندازیم:
| عمر | استهلاک‌پذیری | ویژگی شاخص | مثال‌ها | |
|---|---|---|---|---|
| دارایی جاری | کمتر از یکسال | ندارد | نشان‌دهنده نقدینگی | وجه نقد – وام |
| دارایی ثابت | بیشتر از یکسال | دارد | سرمایه‌گذاری بلندمدت | ابزار – حق امتیاز |
| دارایی مشهود | بستگی دارد | دارد | لمس فیزیکی دارد | لوازم اداری – کامپیوتر – زمین |
| دارایی نامشهود | معمولا نامحدود | ندارد | لمس فیزیکی ندارد | سرقفلی – حق مالکیت |
| دارایی مالی | بسته به عمر دارایی پایه | ندارد | ارزش بر پایه عرضه و تقاضا | سهام – وام |
برای تعیین ارزش دارایی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
ارزش یک دارایی همیشه برابر با بهای تمام‌شده آن نیست. برای محاسبه ارزش انواع دارایی های سرمایه ای، چندین چالش پیش‌روی شرکت‌ها قرار دارد:
- ارزش بازار منصفانه که میزان فروش دارایی در بازار فعلی را مشخص می‌کند، در ارزش‌گذاری‌ها حائز اهمیت است. اطلاعات دارایی را جمع‌آوری کنید و آن را با سایر دارایی‌های موجود در بازار مقایسه کنید.
- انواع مختلف دارایی به روش‌های ارزیابی مختلفی نیاز دارند. بنابراین در طبقه‌بندی آن‌ها دقت کنید.
- گاهی اوقات عملکرد یک دارایی در شرکت تغییر می‌کند. بنابراین به‌هنگام ارزیابی، ردیابی آن‌ها دشوار می‌شود.
- برای تعیین ارزش دارایی، در بیشتر اوقات از فاکتورهایی مثل حدس و گمان استفاده می‌کنیم که یک عنصر ناشناخته را وارد فرآیند می‌کنند. دانش خود در مورد بازارهای مالی را به‌روز نگه‌دارید و تا حد ممکن در حدسیات خود اشتباه نکنید.
- گاهی اوقات ممکن است یک دارایی بعد از تکمیل حسابرسی، تغییر ماهیت بدهد و یا به‌طور کامل از دست برود. مثلاً دفترکاری که در آتش می‌سوزد و یا تجهیزاتی که به‌دست تعمیر می‌افتد. در چنین شرایطی باید اطلاعات ترازنامه در اسرع‌وقت به‌روز شود.
- میزان استهلاک برای انواع دارایی‌هایی که قابلیت آن را دارند، باید محاسبه شود. در یک تعریف ساده، استهلاک فرآیند توزیع بهای تمام‌شده یک دارایی در یک بازه زمانی طولانی است.
- ارزیابی کسب‌وکار یک فرآیند بسیار پیچیده است که می‌تواند تحت تأثیر کوچک‌ترین اشتباهات قرار بگیرد. خطای انسانی و ایرادات و کسریات جزئی که گاهاً نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند نتیجه این ارزیابی‌ها را به‌طور کامل تغییر دهند.
سخن پایانی
انواع دارایی‌های شخصی شامل ملک، زمین، حساب‌های بانکی، طلا و جواهرات، آثار هنری، خودرو و… هستند. انواع طبقه‌بندی‌هایی که در این مقاله معرفی شد قابلیت تعمیم به دارایی‌های شخصی را نیز دارند. به‌طور مثال یک تابلوی نقاشی گرانقیمت یک دارایی ثابت و مشهود است.
در این مقاله سعی کردیم پاسخ جامعی به سوال «انواع دارایی ها چیست» بدهیم و یک مقایسه کلی بین آن‌ها داشته‌باشیم. در ادامه این مطلب توجه شما را به سمت مطالب مرتبط این حوزه دعوت می‌کنیم.
مطالب مرتبط
گفتیم که در ترازنامه بدهی در مقابل انواع دارایی قرار می‌گیرد. در مقاله زیر در مورد بدهی خوب و بد و ۸ مرحله از مدیریت صحیح آن‌ها بخوانید.
تعریف درآمد برای فعالیت‌های صنعتی در مقایسه با فردی قدری متفاوت است. در مورد تعریف درآمد، انواع و روش‌های محاسبه آن در مقاله جامع زیر بخوانید.
صورت مالی مهم دیگری که در کنار ترازنامه قرار می‌گیرد و گزارشی کامل در مورد جریان مالی شرکت را در اختیار مدیران و برنامه‌ریزان قرار می‌دهد، صورت وجوه نقد نام دارد. در مورد روش‌های محاسبه و دسته‌بندی آن اینجا بخوانید.
جریان نقدینگی را در مقاله‌ای جدا به‌همراه انواع آن به طور مفصل تحلیل کرده‌ایم. در ادامه مقاله بالا، مقاله زیر را نیز در مورد اهمیت جریان نقدینگی مطالعه بفرمائید.
یکی از راه‌های افزایش شناخت بازارهای مالی و تخمین نوسانات آن‌ها، از طریق افزایش هوش مالی است. از هوش مالی به عنوان مهارتی یاد می‌شود که با انجام تکنیک‌های ساده به‌راحتی تقویت می‌شود. تمام آنچه را که در مورد انواع هوش مالی و روش‌های افزایش آن باید بدانید، در لینک زیر پیدا می‌کنید.
اکنون که پاسخ سوال «انواع دارایی چیست» را می‌دانید، به‌نظر شما آیا نیروی کار یک دارایی محسوب می‌شود؟ اگر قرار بود کارمندها را جز دارایی حساب کنیم، آن‌ها را در کدام طبقه‌بندی‌ها قرار می‌دادیم؟
محصولات آموزشی