اگر در مرحله انتخاب رشته و یا در حال تحصیل در رشته مهندسی ایمنی هستید، اگر در حوزه بازرسی ایمنی دوره‌های تخصصی را گذرانده‌اید و یا حتی علاقمند به کار در حوزه ایمنی و بازرسی فنی هستید؛ این تحقیق کوتاه و جامع در حوزه بازار کار مهندسی ایمنی و بازرسی فنی می‌تواند برای شما مفید باشد.
در این مطلب به روش‌های کسب درآمد جانبی در این رشته نیز اشاره شده است و به طور خلاصه هر آنچه در شروع راه، درباره بازار کار رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی مفید است، ذکر شده است.
در حالت کلی می‌توان گفت، مهندسی ایمنی و بازرسی فنی بازار کار گسترده‌ای دارد. لذا شناختن بازار کار مرجع، مثلاْ بازار کار مهندسی بازرسی فنی، خود نیازمند بررسی لزوم به کارگیری این رشته در پروژه‌های مختلف است.
برای آشنایی با این رشته مهم و کاربردی تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
فهرست مطالب بازار کار رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
- شرح واقعی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
- دروس رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
- شغل‌های مرتبط با مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در بخش دولتی و استخدامی
- شغل‌های مرتبط با مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در بخش خصوصی
- میانگین درآمد و حقوق برای رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
- درآمد‌های جانبی
- وظایف واقعی یک مهندس ایمنی
- حداقل مهارت‌های مورد نیاز مهندسین ایمنی
- حرف آخر
شرح واقعی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
در یک نگاه کلی، در رشته مهندسی ایمنی، خبری از فرمول‌های ریاضی و محاسبات سنگین نیست.
یعنی اگر علاقه زیادی به ریاضی و فیزیک ندارید، اما علوم مهندسی و کارهای اجرایی مورد توجه شما هستند، مهندسی ایمنی می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
یک مهندس ایمنی و یا یک بازرس فنی اگر چه به محاسبات و اعداد و ارقام ظرفیت تجهیزات و غیره نیاز چندانی ندارد، اما ملزم به تطابق پروژه‌ها با استاندارد‌های متعدد می‌باشد و صد البته این موضوع در حوزه نفت و انرژی بسیار چشمگیر‌تر خواهد بود که در ادامه دقیق‌تر شرح داده می‌شود.
دروس رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
جدای از دروس عمومی که در تمامی رشته‌ها اجتناب ناپذیر هستند، دروس تخصصی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
دروس تخصصی اجباری در رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
- مهندسی برق: مبانی مهندسی برق 1و 2، سیستم‌های قدرت و حفاظت و …
- مهندسی مکانیک: ترمودینامیک، استاتیک، مقاومت مصالح و ….
- شیمی و مواد: شیمی فیزیک، شیمی تجزیه، خواص مواد و ….
- دروس عملی و گارگاهی: کارگاه ماشین ابزار و جوشکاری و ….
- گروه ایمنی: طراحی سیستم‌های ایمنی و آتشنشانی، ایمنی و حفاظت شغلی و مقررات عمومی ایمنی، مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست، ایمنی در صنایع نفت و پتروشیمی و …
دروس اختیاری در رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
- ایمنی بالابر‌ها، گازرسانی، ایمنی در کشاورزی و خدمات و ….
اگر به لیست دقیق و مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیاز دارید و یا در نظر دارید به عناوین دروس نگاهی اجمالی داشته باشید، به لیست کامل دروس مصوب وزارت علوم در رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی سری بزنید. مطمئناً می‌تواند به شما کمک کند.
شغل‌های مرتبط با مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در بخش دولتی و استخدامی
در حالت کلی هر جایی که اسمی از پروژه‌های عمرانی، پروژه‌های حوزه نفت و گاز، معادن، صنایع فولاد و مس و … باشد، حضور مهندسین ایمنی اجتناب‌ناپذیر است و بخش قابل توجهی از پروژه‌های این رشته معطوف به شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی می‌باشد. لذا بازار کار رشته مهندسی بازرسی فنی بسیار گسترده است.
یک تحقیق به روز می‌تواند کلیه سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی که نیاز به مهندسین ایمنی و بازرسین فنی دارند را به گروه‌بندی ذیل تقسیم کند.
آنچه در این تقسیم‌بندی مشهود است، شرایط بهتر استخدامی و درآمدی در سازمان‌ها و ارگان‌های درآمدزا می‌باشد.
به عنوان مثال در سال 1400 میانگین درآمد خالص (حقوق و مزایای ثابت) برای یک مهندس ایمنی و بازرس فنی در شرکت‌های حمل‌و‌نقل دریایی و یا سازنده سازه‌های آبی، نزدیک به 50 درصد بیشتر از مهندسین ایمنی در سازمان‌های عمومی می‌باشد.
بدیهی است که حوزه مسئولیتی آنها نیز بسیار فراگیر‌تر است. میزان درآمد این مهندسین را در ادامه مطلب خواهید خواند.
شغل‌های مرتبط با مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در بخش خصوصی
به جرأت می‌توان گفت کیفیت کار و مسئولیت مهندسین ایمنی و بازرسین فنی در شرکت‌های خصوصی، به مراتب از شرکت‌های دولتی جدی‌تر و تخصصی‌تر است.
چرا که شرکت‌های تولیدی و صنایع مختلف در جای جای کشورمان در حال کار اجرایی بوده و طبق قانون کار، برای تمامی کارگاه‌های بالاتر از25 نفر، به کارگیری مسئولین ایمنی الزامیست.
اگر چه قوانین، اجازه به کارگیری فارغ‌التحصیلان دیگر رشته‌ها مانند مهندسین برق و … را به عنوان مسئول ایمنی در این کارگاه‌ها می‌دهد، اما در شرکت‌ها و کارخانجات بزرگ، حضور مهندسین ایمنی همچنان یک الزام است.
پیشنهاد می‌شود آیین‌نامه‌های اداره کل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را مرور کنید.
میانگین درآمد و حقوق برای رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
اعلام یک عدد ثابت به عنوان درآمد برای مهندسین ایمنی، کاری حرفه‌ای نیست؛ اما اگر حد و حدود درآمدی را می‌خواهید بدانید، باید ابتدا حوزه کاری خودتان را مشخص کنید و ببینید در کدام یک از بخش‌های زیر می‌خواهید مشغول به کار شوید:
- استخدام در شرکت‌های دولتی
- استخدام در شرکت‌های خصوصی (شرکت‌های تولیدی و یا اجرایی)
- کار در مهندسین مشاور
- کار پروژه‌ای به عنوان مهندس ایمنی و بازرس فنی در پروژه‌های اجرایی
شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی
شاید در نگاه اول حالت استخدامی در شرکت‌های دولتی و یا خصوصی محافظه‌کارترین راه ممکن برای کسب درآمد باشد. اما در این بخش، عموماً کارهای یکنواخت و عموماً اداری در انتظار شما خواهد بود.
اگر چه درآمد میانگین مناسبی بدون ریسک از دست دادن کار در این سازمان‌ها خواهید داشت، اما پیشنهاد می‌شود الویت اول شما نباشد.
دلیل این امر را در ادامه تحقیق متوجه خواهید شد. نهایتاً می‌توان چنین برآورد نمود که در سال 1400 میانگین حقوق ثابت و مزایا برای فعالیت در این رشته، حدود 5 الی 8 میلیون تومان خواهد بود.
شرکت‌های خصوصی و مهندسن مشاور
فعالیت در شرکت‌های مهندسین مشاور گزینه دیگری برای شما خواهد بود.
عموماً کارشناسان محیط زیست، مهندسین برق و مکانیک ساخت و تولید و … نیز با این سمت در مهندسین مشاور استخدام می‌شوند. لذا حاشیه امنیت کمتری را انتظار داشته باشید. اما شاید نقطه چشمگیر این ردیف، حق پروژه‌ها و گزارش عملکردهای ایمنی شما باشد که بتواند درآمد مضاعفی را برای شما ایجاد نماید.
لذا اگر در مهندسین مشاور مشغول به کار هستید، گوشه چشمی به پروژه‌های مأموریتی و گزارش فنی‌ها داشته باشید. مسلماً نوشتن گزارش‌های فنی و بازرسی فنی در حد استاندارد‌های بین‌المللی، می‌تواند سطح درآمد شما را بسیار بالاتر از چیزی که فکر می‌کنید ببرد.
اولین قدم در این راستا پیدا کردن گزارش‌های بازرسین فنی بین‌المللی است. حتماً در حوزه کاری فعلی‌تان این گزارش‌ها را گوگل کنید (ضرر نمی‌کنید!).
کار پروژه‌ای به عنوان مهندس ایمنی شاید شاه‌ماهی این رشته باشد، در نگاه اول عبارت “کار پروژه‌ای” ممکن است کمی استرس از دست دادن کار را برای شما ایجاد کند، اما فراموش نکنید در هیچ کشوری پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز‌ها تمامی ندارد و صد البته که هر جا کارگر و کار تولیدی هست، حتماً مهندس ایمنی هم خواهد بود.
لذا به پیشنهاد نگارنده از کار به صورت پروژه‌ای هراسی نداشته باشید. (مانند خود نگارنده!) از نقطه نظر درآمدی این مدل کار قطعاً بیشترین دریافتی را برای شما خواهد داشت.
ذات کارهای پروژه‌ای، کارهای سریع با مسئولیت بالاست. به همین نسبت حق الزحمه شما نیز قابل توجه خواهد بود. اگر در سال 1400 به دنبال عدد هستید، حداقل ماهیانه 10 میلیون تومان را در نظر داشته باشید.
درآمد‌های جانبی در بازار کار مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
بعید است در ایران زندگی کنید و به فکر درآمد جانبی نباشید. بازار کار مهندسی ایمنی و بازرسین فنی گزینه خوبی برای درآمد‌های جانبی است.
لیست پیشنهادی بر اساس 15 سال تجربه شخصی نگارنده از کار با مهندسین ایمنی حرفه‌ای در پروژه‌های اجرایی متعدد می‌باشد.
اما قطعاً شما با گشت‌و‌گذار کوچکی در گوگل عزیز می‌توانید راه‌های دیگری را هم پیدا کنید. اگر به دنبال درآمد جانبی از این رشته هستید، حداقل راه‌های مطمئن در ادامه آمده است:
- مهندسین مشاور آتشنشانی: با شرکت در دوره‌های آن و اخذ رتبه می‌توانید به صورت پاره‌وقت به پروژه‌ها، مشاوره آتشنشانی بدهید.
- آموزش: دوره‌های آموزش حین خدمت خصوصاً برای کارگر‌ها، از مواردی است که بسیاری از کارخانجات به دنبال آن هستند.
- مشاوره خطوط تولید: اینکه یک خط تولید جدید و یا طرح توسعه یک کارخانه با چه گردش کار و با چه تجهیزاتی انجام پذیرد، قطعاً به مشاوره پاره وقت یک مهندس ایمنی نیاز دارد. لذا در هر حوزه کاری از مهندسین ایمنی و بازرسین فنی هستید، ارائه خدمات مشاوره را فراموش نکنید.
- درآمد دلاری: مگر می‌شود به کشور‌های حوزه خلیج فارس نیم‌نگاهی داشت و به فعالیت در حوزه نفت و گاز فکر نکرد! بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی کشور‌های اطراف، پرسنل بین‌المللی استخدام می‌کنند.
یک مدرک زبان (که همیشه هم برای همه فرصت‌های شغلی الزامی نیست)، سابقه بیمه مرتبط، دوره‌های بازرسی فنی بین‌المللی آموزشگاه‌های داخلی معتبر و نهایتاً یک لیست از شرکت‌های حوزه نفت و گاز کشور‌های اطراف برای شروع کافیست.
اگر مردد هستید مثلاً عبارت ” Qatar petroleum job vacancy 2021″ را گوگل کنید.
وظایف واقعی یک مهندس ایمنی
جدی‌ترین جای این تحقیق، این بخش می‌باشد. لطفا با دقت مطالعه فرمایید.
حضور شما در هر کارگاه یا کارخانه‌ای به دلیل کاهش خطرات و ریسک خطر است. به عکس زیر دقت کنید:
شاید با خود بگویید: “یک جرثقیل چپ کرده است و خدا را شکر راننده چرثقیل هم دارد با تلفن در آرامش صحبت می کند”. اما بومِ این جرثقیل می‌تواند یک فاجعه ایجاد نماید:
عکس دوم بوم همان جرثقیل است که بر روی سازه نگهبان سقوط کرده است. اگر این بوم تا پایین گودبرداری سقوط می‌کرد! (خودتان حدس بزنید چه فاجعه‌ای رخ می‌داد).
این عکس بهترین عکس از آرشیو حوادث نگارنده است که بدون صدمه جانی ختم به خیر شد و صدمه فقط در حد چند صد میلیون تومان به خود جرثقیل بود. نکته آموزنده این عکس عدم حضور مهندس ایمنی در پروژه می‌باشد.
حضور مفید یک مهندس ایمنی در کارگاهی با این مشخصات، یعنی کمک به مجری بالابر به جهت تخمین وزن بار و خارج کردن دیگر تیم‌ها در حین عملیات حمل بار و یا شاید عدم اجازه به کارفرما به جهت کار بالابر در حین کار دیگر تیم‌های اجرایی و مهندسی.
به عبارت دیگر: علاوه بر وظایف مهندسی و مشاوره‌ای مهندسین ایمنی و بازرسین فنی، حضور اجرایی آنها قابل توجه و الزامی است.
نمونه کارهای روزانه در پروژه‌های عمرانی
- چک کردن تجهیزات ایمنی
- چک کردن تجهیزات کار گرم: مانند سنگ فرز آهنگری، دستگاه‌های جوش و هوابرش و …
- نحوه کار با دستگاه تراش و ….
- نگهداری گاز‌های صنعتی
- پایش مخازن سوخت
- روشنایی و تهویه فضای کار
- ارتباط کارکنان با زباله‌های صنعتی و عفونی
- نحوه امحای زباله‌های صنعتی و عفونی
- نحوه کار در ارتفاع
- انجام کمک‌های اولیه
- برخورد با پرسنل متخلف (کارگر، مهندس و یا حتی مدیر فرقی ندارد!)
- صدور مجوز ایمنی محیط کار، برای شروع کار تیم‌های اجرایی
و ده‌ها مسئولیت تخصصی‌تر دیگر.
حداقل مهارت‌های مورد نیاز مهندسین ایمنی
عبارت حداقل مهارت‌های مورد نیاز برای یک مهندس ایمنی و بازرس فنی، مانند حداقل مهارت‌های مورد نیاز یک مکانیک است!!! مهارت‌های شما مرتبط با حوزه فعالیت شما می‌باشد.
مهندس ایمنی یک پروژه ساختمانی با مهندس ایمنی مقیم در پالایشگاه بسیار متفاوت است. اما پیشنهاد می‌شود جدای از حوزه کاری که علاقه‌مند به کار در آن هستید، گوشه چشمی به مهارت‌های ذیل داشته باشید:
- قوانین کار
- قوانین بهداشت محیط کار
- مکاتبات اداری
- استاندارد‌های بین المللی ایمنی کار و حریق مانند NFPA و …
- نشریات سازمان برنامه و بودجه
- نشریات اداره بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- انواع بیمه‌نامه‌ها و مسئولیت مدنی
اگر در یادگیری این مهارت‌ها و یا هر مهارت دیگری، تاکنون موفق نبوده‌اید، سری به مطالب آموزشی یادگیری اثربخش کارنکن بزنید.
حرف آخر
در این مقاله سعی بر ارائه اطلاعات به روز از بازار کار مهندسین ایمنی و بازرسین فنی شد. چنانچه در مرحله انتخاب رشته پس از قبولی در کنکور هستید، مقاله کلی‌تر رشته‌های فنی و مهندسی کار نکن با عنوان معرفی انواع رشته‌های مهندسی برای دانش‌آموزان ریاضی و فیزیک را مطالعه کنید.
فراموش نکنید مهندسی ایمنی و بازرسی فنی بازار کار گسترده‌ای دارد. در میان رشته‌های جدید این مزیت، نقطه قوت شغل شما است.
اگر هم در حین تحصیل و یا فارغ‌التحصیل هستید، انجمن‌های صنفی مرتبط با مهندسین ایمنی و HSE مانند کانون انجمن‌های صنفی مهندسین ایمنی به شما راهنمایی دقیق تری خواهند داشت.
تمامی آنچه ذکر کردیم برای راهنمایی شما به جهت دستیابی به یک موقعیت شغلی بهتر بود. اگر در آستانه استخدام هستید، مقاله زیر هم بسیار مفید است.
اگر می‌خواهید بدانید پردرآمدترین مشاغل رشته ریاضی در ایران کدام‌ها هستند، مطالعه مطلب زیر را از دست ندهید:
اگه هنوز برای کار در رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی علاقه‌مند هستید، خوشحال می‌شویم سوالات و نظرات‌تان را درباره بازار کار این رشته تخصصی با ما در میان بگذارید.
محصولات آموزشی