فکر می‌کنم شمایی که در مرحله انتخاب رشته دبیرستان یا دانشگاه و یا عوض‌کردن مسیر شغلی هستید و یا اینکه اصلا یک آدم باحال کنجکاو هستید، دوست داشته باشید در مورد شغل تکنسین ابزار دقیق اطلاعات کافی را داشته باشید.
من یک دهه شصتی مهندس مکانیک در گرایش حرارت و سیالات و یک تکنسین ابزار دقیق هستم. و پس از تجربه میدانم یکی از ضعف‌های سیستم آموزشی ما این است که اساسا آدم‌ها را با کار عملی و حس واقعی شغل و رشته مورد نظر آشنا نمیکند و شما تازه آخرای دانشگاه و یا پس از ورود به یک شغل میفهمید که شرایط آن شغل دقیقا چی هست. من هم زمانی که در سال سوم دانشگاه درس کارگاه اتومکانیک را پاس می‌کردم تازه در حال چشیدن حس عملی یک مهندس مکانیک بودم و مطالبی را که در عرض دو سال اول دانشگاه خوانده بودم، در عمل داشتم در جهان واقعی حس می‌کردم.
پس چه بهتر که قبل از ورود به رشته‌ای در دانشگاه و گذراندن چند سال، دقیقا دانست که در آن رشته قراره با چی سر و کار داشته باشیم. من می‌خواهم برای شما دوست عزیزم، معرفی شغل تکنسین ابزار دقیق را به صورت خوب انجام بدهم تا این دغدغه شما در این مرحله از زندگی تا حد امکان حل شود.
فکر می‌کنم شما با خواندن مطالب زیر تا حد زیادی خوشحال خواهید شد و اطلاعات خوبی در مورد این شغل به دست خواهید آورد.
- زمینه علمی و تاریخچه
- فایده این علم برای ما
- وظایف تکنسین ابزار دقیق
- تحصیلات مورد نیاز برای شغل تکنسین ابزار دقیق
- اصل غیر قابل فراموش شدن ایمنی
- شرایط کاری یک تکنسین ابزار دقیق
- سایر رده های شغلی مرتبط با تکنسین ابزار دقیق
- بازار کار
زمینه علمی و تاریخچه
علم ابزار دقیق و یا (instrumentation) که در حالت کلی جزوی از علم فیزیک محسوب میشود با اندازه‌گیری کمیت‌های فیزیکی و کنترل آنها سرو کار دارد. تاریخ این علم را میتوان به سه دوره تقسیم کرد.
- انسان‌ها شروع به اندازه گیری میکنند
- اختراع ماشین بخار و انقلاب صنعتی
- ورود علم الکترونیک
از همان ابتدای بشر که انسان‌ها نیاز به اندازه‌گیری کمیت‌هایی مثل زمان، وزن و مسافت را احساس کردند و برای این منظور شروع به ساختن وسایلی مثل ساعت و ترازو کردند، علم ابزار دقیق هم متولد شد.
بعدها با پیشرفت علم، دانشمندان مفاهیم جدیدتری مثل دما و فشار را هم تعریف کردند و با اختراع ماشین بخار و وقوع انقلاب صنعتی، نیاز به کنترل فرآیند‌ها برای کارایی تجهیزات و مدیریت خطرات و جلوگیری از وقوع حادثه هم احساس شد و علم ابزار دقیق وارد مرحله جدیدی شد.
با ورود علم الکترونیک و تاثیر انقلابی آن، علم ابزار دقیق شکل جدید و امروزی خود را گرفت و اساسا میشود گفت که امروزه لوزام و روش‌های ما در این علم بر پایه علم الکترونیک بنا شده. و از آن زمان تا امروز، علم ابزار دقیق پیشرفت بسیار کرده و شغل تکنسین ابزار دقیق را هم با خود وارد مراحل جدیدتری کرده است.
فایده این علم برای ما
ما چرا می‌خواهیم کمیت‌های فیزیکی را کنترل و اندازه گیری کنیم؟
- حفظ ایمنی فرآیند و کارگاه
- رسیدن به هدف تولید
- حفظ فرآیند دلخواه
- تولید ماده دلخواه
مثلاً برای اینکه آبگرمکن و یا پکیج شوفاژ دیواری خانه ما منفجر نشود و خوب کار کند به این علم نیاز داریم. یعنی باید از ابزارها و وسایلی استفاده کنیم که علاوه‌بر اندازه‌گیری و نشان دادن کمیت‌هایی مثل دما و فشار، به ما در طراحی سیستمی که خوب کار کند و خطر ایجاد نکند هم کمک کنند. به عنوان مثال موتورخانه‌ای داشته باشیم که وقتی دمای دیگ بخار آن از حدی فراتر رفت، خود به خود خاموش شود و وقتی دما پایین آمد، دوباره روشن شود. به این ترتیب هم ایمنی حفظ میشود و هم سیستم با کار در شرایط دلخواه ما، بازدهی مورد نظر را خواهد داشت.
وظایف تکنسین ابزار دقیق
- نصب و راه‌اندازی تجهیزات ابزار دقیق
- عیب‌یابی و تعمیر تجهیزات ابزار دقیق
- تنظیم به کارگیری تجهیزات ابزار دقیق
- تعمیر ابزار دقیق
تحصیلات مورد نیاز برای شغل تکنسین ابزار دقیق
در دبیرستان ریاضی فیزیک بخوانیم و مفاهیم مربوط به فیزیک حرارت و سیالات و همچنین مباحث مربوط به الکتریسیته یعنی جریان و مقاومت و ولتاژ را خوب و با عشق و علاقه درک کنیم.
در دانشگاه هم رشته برق شاخه کنترل ویا الکترونیک خوانده شود. و برای اینکه بتوانیم در دنیای امروز یک تکنسین ابزار دقیق خوب شویم باید مطالعه و یادگیری مداوم کار همیشگی ما باشد.
اصل غیر قابل فراموش شدن ایمنی
ما قرار نیست که همه چیز را خودمان تجربه کنیم. بهتر است از تجربه کسانی که بابت تجربه در طول تاریخ هزینه جانی و مالی متحمل شده اند هم استفاده کنیم. و با توجه به اینکه در این شغل بیشتر مواقع با شرایط خشن روبرو هستیم، میتوان گفت که اساسی ترین مسئله در این شغل توجه به موضوع ایمنی و رعایت آن هست.
که برای این منظور باید موارد زیر را درنظر گرفت.
- داشتن سلامت جسمی و روحی مناسب
- توجه کامل و دقت در محیط کار
- خونسردی
- آموزش و یاد گیری مداوم اصول ایمنی
شرایط کاری یک تکنسین ابزار دقیق
معمولا با موارد زیر مواجهیم که میشه گفت کلی ماجراجویی!
- کار در ارتفاع
- گرما و سرمای محیط خارج از ساختمان
- کار در محیط های خیلی گرم نزدیک کوره‌ها
- کار در کنار تجهیزاتی که با مواد اشتعال‌زا و همچنین منفجره وجود داره
- کار در مناطق دور از مناطق شهری و همچنین کمتر برخوردار
- کار در سایت‌های نفت و گاز و… و همچنین تجهیزات موجود در خشکی و دریا
سایر رده های شغلی مرتبط با تکنسین ابزار دقیق
علاوه بر تکنسین ابزار دقیق ما همچنین کارگر ابزار دقیق و یا ابزار دقیق کار (سطح پایین‌تر) و یا مهندس ابزار دقیق (سطح بالاتر) را هم داریم. یعنی شما به رده‌های بالاتر هم میتوانید فکر کنید.
بازار کار
موضوع بازار کار تکنسین ابزار دقیق و استخدام تکنسین ابزار دقیق علاوه بر وضعیت کلی اقتصادی کشور به محل زندگی شما هم وابسته است. میشود گفت بهشت کارکنان این رشته، تاسیسات پالایشگاهی و پتروشیمی و نیروگاه‌های حرارتی کشور و همچنین تاسیسات نفت و گاز جنوب کشور است. و به غیر از تهران که دفاتر شرکت‌ها در آنجا مستقر می‌باشد، در سایر مناطق کشور این رشته بازار کار خوبی ندارد. و برای پول در آوردن هم شرکت های دولتی و یا معتبر پیشنهاد میشود.
مطالب مرتبط
برای شمایی که کنجکاوی:
اگر به تحصیل در خارج فکر می‌کنید:
برای شمایی که دوست دارید در مورد رشته‌ها بیشتر بدونید:
اگر به مبحث ایمنی علاقه دارید لینک زیر برای شماست:
اگر شما هم تجربه، پرسش و یا نظری درباره شغل تکنسین ابزار دقیق دارید، برایمان کامنت بگذارید و ما را خوشحال کنید.
محصولات آموزشی