ادبیات نمایشی؛ مسیری برای ستاره شدن

شاید شما هم مثل من تئاتر یه زمان یه گوشه از ذهنتون رو درگیر کرده. شما هم وقتی از سینما بیرون میاین هنوز ذهنتون پیش داستان فیلمه؟ شاید هم یه جاهایی با خودتون فکر کردین اگه شما بودین جور دیگه‌ای تمومش می‌کردین. خب این دیگه به هنر فیلم‌نامه‌نویس بستگی داره که بتونه فیلم‌نامه‌ای زیبا خلق کنه؛ کسی که در رشته ادبیات نمایشی استعدادش رو پیدا کرده و موفق شده.

همه میدونیم شغلی که انتخاب می‌کنیم نقش مهمی در تعیین کردن مسیر زندگیمون داره. ما هم امروز می‌خوایم درباره صفر تا صد رشته ادبیات نمایشی صحبت کنیم، انگیزه بدیم و خلاصه که هر چی می‌خواین اینجا براتون آوردیم. یادتون باشه شما هم می‌تونین با نمایشنامه‌هاتون با بقیه حرف بزنین.

تو این مقاله ما در رابطه با این موارد باهاتون صحبت می‌کنیم:

• کاری که قراره در ادبیات نمایشی انجام بدیم و ویژگی‌هایی که لازم داره.
• مسیری که باید در هنرستان و دانشگاه طی کنیم.
• بعد از فارغ‌التحصیل شدن در چه حیطه‌هایی می‌تونیم فعالیت کنیم.
• ادامه تحصیلش چطوریه؟

فهرست:

• دکتر و مهندس فامیل نشین، در استعدادتون به اوج برسین

• ما قراره در رشته ادبیات نمایشی چیکار کنیم؟

• مسیرمون از هنرستان شروع میشه

• توانایی‌هایی که باعث میشه ما یک فیلم‌نامه‌نویس موفق بشیم چیه؟

• در هنرستان چه درس‌هایی رو باید بخونیم؟

• چطوری وارد دانشگاه بشیم؟

• دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته ادبیات نمایشی

• بعد از فارغ‌التحصیل شدن کجاها می‌تونیم کار کنیم؟

• حالا شاید خواستیم ادامه تحصیل بدیم

• هنرمند چند رسانه‌ای

دکتر و مهندس فامیل نشین، در استعدادتون به اوج برسین

می‌خوایم درباره رشته ادبیات نمایشی صحبت کنیم. اما قبلش باید تکلیفمون رو مشخص کنیم. یه سریا الان که دارن این مطلب رو میخونن بین علاقه خودشون و علاقه اطرافیانشون گیر کردن. اونا مجبورن که دکتر و مهندس فامیل بشن، روی صحبت من با شماست.

اجازه ندین آینده و زندگی شما در حرفه‌ای که بهش علاقه ندارین هدر بره. چون تنها چیزی که بعد همراهیتون میکنه فقط حسرته. حسرت اینکه برای شکوفا کردن استعدادتون تلاش کنید و قله‌های موفقیت رو فتح کنین. خیلیا رو دیدم که برای خواستشون ایستادگی کردن و الان خوشحالن.

اگر احساس می‌کنین توانایی‌های لازم برای ورد به رشته ادبیات‌نمایشی رو دارین و به نوشتن علاقه‌مندین، پس آیندتون رو بسازین. موفق شدن سخته و تلاش میخواد که این مختص ادبیات نمایشی نیست. باید موانع زیادی رو پشت سر بگذارین. اما اینم یادتون بمونه ستاره‌ها در اوج تاریکی، وقتی هیچ نوری نباشه خودشون رو نشون میدن.

ما قراره در رشته ادبیات نمایشی چیکار کنیم؟

رشته ادبیات نمایشی به شما کمک می‌کنه از قوه تخیلتون استفاده کنین و فیلم‌نامه یا نمایشنامه‌های ارزشمند خلق کنین، حتی می‌تونین یک فیلم یا نمایش رو نقد کنین. شما قراره در این رشته بین دو دنیای قشنگ ادبیات و نمایش ارتباط برقرار کنین و خب کسی چه میدونه شاید در آینده بتونین با آثاری که خلق می‌کنین ذهن‌های بقیه رو به فکر وادار کنین.

با توجه به اینکه پایه و اساس یک فعالیت نمایشی، نمایشنامه هست پس شما قراره به عنوان یک فیلم‌نامه‌نویس یا نمایشنامه‌نویس نقش مهمی در خلق یک اثر نمایشی داشته باشین.

رشته ادبیات نمایشی رو از هنرستان شروع می‌کنیم

در کل رشته ادبیات نمایشی یکی از شاخه‌های رشته هنرهای نمایشی در هنرستان هست. نمایش هم که خودتون میدونین یکی از شاخه‌های دوست‌داشتنی هنره. شما بعد از اینکه فارغ‌التحصیلیتون رو از رشته نمایش هنرستان جشن گرفتین حالا می‌تونین یکی از این رشته‌ها رو برای ورود به دانشگاه انتخاب کنین:

• ادبیات نمایشی

• کارگردانی

• بازیگری

• صحنه آرایی

• نمایش عروسکی

البته اگه تا اینجا احساس کردین شاید یکم براتون سخته و دوست دارین به غیر از ‌هنر‌های نمایشی با بقیه رشته‌های هنرستان هم آشنا بشین این مطلب می‌تونه راهنماییتون کنه.

ویژگی‌هایی که به موفقیتتون در رشته ادبیات نمایشی کمک می‌کنه

• قدرت درک و تحلیل بالا داشته باشین.

• به نوشتن علاقه‌مند باشین.

• صبر و حوصله زیاد می‌طلبه.

• مطالعه آثار نمایشی می‌تونه براتون کمک کننده باشه.

من در هنرستان چه درس‌هایی رو باید بخونم؟

اینجا یه سری درس‌های رشته هنرهای‌ نمایشی در هنرستان رو می‌بینین که برای ورود به گرایش ادبیات نمایشی دارای اهمیت هستن. بهشون ارادت ویژه‌ای داشته باشین:

• اصول و مبانی نمایشنامه‌‎نویسی

• تاریخ نمایش

• خواندن و تحلیل نمایشنامه

• آشنایی با ادبیات کهن ایران و جهان

تا اینجا درباره کاری که باید در رشته ادبیات نمایشی انجام بدیم حرف زدیم، درباره هنرستان و توانایی‌هایی که به موفق شدنمون کمک میکنه بحث کردیم، الان بریم ببینیم مسیر ورود به دانشگاه به چه شکله.

چطوری وارد دانشگاه بشم؟

خب دو راه برای ورود به دانشگاه در گرایش ادبیات نمایشی وجود داره:

کنکور + آزمون عملی

• یه نمایشنامه رو تحلیل می‌کنین.

• خودتون دست به قلم میشین برای یه عکس نمایشنامه می‌نویسین.

• برای یه تصویر دیالوگ می‌نویسین.

• یه نمایشنامه رو به صورت شفاهی تحلیل می‌کنین.

ولی فقط که کنکور نیست

شما می‌تونین بدون کنکور در رشته ادبیات نمایشی تحصیل کنین. اما توجه داشته باشین درسته کنکور ندادین ولی باید دست به جیب شین و پول بدین. چون شهریه پردازه.

تحصیل این رشته در دانشگاه یا آموزشگاه‌ها؟

برای تحصیل در رشته ادبیات نمایشی الزاما محدود به دانشگاه‌ها نیستین. برای افزایش مهارت نویسندگی خود و یادگیری مبانی و مباحثی که در دانشگاه تدریس میشه، میتونین به آموزشگاه‌های معتبر مراجعه کنین. البته حتما در مورد مدرس دوره‌هایی که در آموزشگاه ثبت نام می‌کنید تحقیق کنید.

یک نکته که باید بهش توجه کنید این هست که تو دانشگاه فقط یادگیری مباحث اتفاق نمیفته. ما خیلی از دوستانمون و ارتباطاتی که داریم در دانشگاه شکل میگیره. پس اگر آموزشگاه‌ها رو برای یادگیری انتخاب می‌کنید باید حواستون به شبکه سازی و ارتباطات تون هم باشه. مخصوصا تو این حوزه دوستان شما کمک زیادی رشد شما میکنن.

میخوام نوشتنم رو تقویت کنم، آثار نمایشی خوب از کجا ببینم؟

مطالعه نمایشنامه باعث تقویت مهارتتون در نوشتن میشه و می‌تونه بهتون کمک کنه خط فکریتون رو مشخص کنین.

اینجا ترکیبی از بهترین نمایشنامه‌ها و داغ‌ترینشون رو براتون آوردیم که می‌تونین یه سریاشون رو در کتابراه مطالعه کنین.

• مرغابی وحشی

• شیش و بش

• در انتظار گودو

• بعد از مگریت

• مکبث

• هملت

• باغ وحش شیشه‌ای

برای شروع سه مورد اول بهتر می‌تونن بهتون کمک کنن.

رتبه مورد نیاز جهت قبولی در رشته ادبیات نمایشی

میدونیم که ظرفیت رشته‌ ادبیات نمایشی تو دانشگاه‌ها محدوده و خب به همین دلیل خوب است که اطلاعات جدول زیر را بررسی کنید و رتبه مورد نیاز برای قبولی در منطقه مورد نظرتون رو بدونید.

دانشگاه	آخرین رتبه قبولی در سهمیه
دانشگاه هنر تهران منطقه ۱	۱۴۵
دانشگاه هنر تهران منطقه ۲	۴۱۹
دانشگاه هنر تهران منطقه ۳	۴۴۱
دانشگاه هنر شیراز منطقه ۱	۱۸۹
دانشگاه هنر شیراز منطقه ۲	۶۲۴
دانشگاه هنر شیراز منطقه ۳	۴۴۸
دانشگاه دامغان منطقه ۱	۲۸۸
دانشگاه دامغان منطقه ۲	۶۰۳
دانشگاه دامغان منطقه ۳	۷۲۳

البته ظرفیت پذیرش در رشته‌های مختلف در دانشگاه‌ها هرساله امکان تغییر داره پس بهتره که حتما دفترچه راهنمای هر سال رو به دقت بررسی کنید و ظرفیت پذیرش روزانه و شبانه و غیر انتفاعی رو به صورت دقیق در دفترچه راهنمای انتخاب رشته ببینین.

کدوم دانشگاه‌ها رشته ادبیات نمایشی رو ارائه میدن؟

اینجا یه لیست از دانشگاه‌ها رو می‌بینین که از طریق آزمون می‌تونین دانشجوشون بشین.

• دانشگاه تهران

• دانشگاه هنر تهران

• دانشگاه دامغان

اما دانشگاه‌هایی که بدون آزمون و از طریق پرداخت شهریه میتونین واردشون بشین کدوما هستن؟

• غیرانتفاعی هنر شیراز

• غیرانتفاعی سوره تهران

• غیرانتفاعی کمال الملک نوشهر

• غیرانتفاعی حکمت قم

• لامعی گرگانی- گرگان

درس‌های رشته ادبیات نمایشی در دانشگاه

شما از مرحله دانش‌آموز رشته هنر‌های نمایشی هنرستان عبور کردین و یه مرحله اومدین جلوتر. به عنوان دانشجوی رشته ادبیات نمایشی چه درسایی رو می‌خونین؟ یه سری از اونایی که اهمیت دارن رو آوردیم براتون:

• اصول و فنون نمایشی
• کارگاه نمایشنامه‌نویسی
• فیلمنامه‌نویسی
• داستان‌نویسی
• نقد ادبیات نمایشی
• اسطوره و نمایش
• نمایش عروسکی
• تاریخ ادبیات نمایشی
• تحلیل نمایشنامه
• نمایشنامه نویسی برای رادیو و تلویزیون
• تطبیق ادبیات جهان
• مکتب‌‌های ادبی
• ادبیات نمایشی در ایران و جهان
• بررسی متون فارسی از منظر نمایش
• ادبیات نمایشی کلاسیک در اروپا 1،2

آیا دروس دانشگاه تا چه پاسخگوی نیاز بازار کار است؟

برای پاسخ به این سوال باید کمی به فضای درس‌هایی که در دانشگاه‌ها ارائه میشن فکر کنیم؟ همان طور که میدونید خیلی در درس‌ها مرتبط به ادبیات نمایشی نیست مانند دروس عمومی و برخی از دروس اختصاصی. در صورتی که شما برای نویسندگی که یک نوع مهارت است علاوه بر دانش تئوری در حوزه ادبیات نمایشی باید مهارت آن را هم بدست بیارید.

پس بهتره از همین اول مسیرتون به این نکته آگاه باشید. باید بر تکیه بر دانش و با استفاده از خلاقیت خودتون و مطالعه و دوره‌های خارج از فضای دانشگاه مهارت خودتون رو در این حوزه افزایش بدید و با تمرین بسیار در این مسیر راه موفقیت خودتون رو هموار کنید.

بعد از اینکه فارغ‌التحصیل شدم در چه حیطه‌هایی می‌تونم فعالیت کنم؟

خب به بیاید به بازار کار رشته ادبیات نمایشی هم بپردازیم. اول بیاید ببینیم چه حوزه هایی برای ادبیات نمایشی فضای کار داره:

• می‌تونین فیلم‌نامه یا نمایشنامه بنویسین.

• آثار ادبی، آثار سینمایی رو نقد کنین.

• این آثار رو تحلیل کنین.

• در آموزشگاه تدریس کنین.

• خودتون کارگاه برگزار کنین.

به طور کلی با توجه به اینکه مردم ما به سینما و تئاتر علاقه زیادی دارن نیاز جامعه برای نمایشنامه و فیلمنامه نویسی زیاده. علاوه بر سینما و تئاتر و صدا و سیما، در سال های اخیر، نمایش خانگی هم حسابی با اقبال مردم رو به رو بوده. پس با توجه به مهارت‌های خودتون هم در نمایشنامه نویسی و هم در سایر مهارت‌های فردی می‌تونید شانس خودتون رودر موفقیت تو رشته ادبیات نمایشی افزایش بدید.

یک فضای کاری دیگه‌ای که برای رشته ادبیات نمایشی وجود داره و البته شاید کمتر کسی بهش اشاره کنه سناریو نویسی برای تیزرهای تبلیغاتی است. تبلیغات همیشه به عنوان یک صنعت پر رونق مطرح بوده و در سال‌های اخیر دیدیم که گاهی بعضی از تیزرها و کمپین‌های تبلیغاتی به واسطه سناریو جذابی که داشته مورد استقبال قرار گرفته.

پس با تکیه بر خلاقیت و مهارت خودتون و افزایش دانش تو حوزه مارکتینگ میتونید داستان ‌سرایی تبلیغاتی هم انجام بدین.

یه فیلم هم در کنار مطالب براتون آوردم که درباره رشته ادبیات نمایشی، بازار کار، دروس و آینده این رشته براتون توضیح داده:

ولی خب این وسطا یه چیزی هم بگم. صرفاً به درس‌هایی که در دانشگاه می‌خونین اکتفا نکنین. اگر میخواین یک فیلم‌نامه‌نویس موفق و آینده‌دار بشین جدا از این درس‌ها مهارت‌های لازم رو یاد بگیرین، فعالیت کنین و در دوره دانشجوییتون برای کسب این مهارت‌ها وقت بذارین.

یادتون نره هر چی تجربه و مهارت‌های بیشتری داشته باشین مسیر موفقیت رو هموارتر می‌کنین.

خب تا اینجا درباره توانایی‌ها، ادبیات نمایشی در هنرستان و دانشگاه صحبت کردیم. حیطه‌هایی که می‌تونین فعالیت کنین هم واضح شد براتون. یه سریا رو داریم بازم دوست دارن ادامه بدن و بخونن. بریم براشون یه کم توضیح بدیم.

حالا شاید خواستیم در رشته ادبیات نمایشی ادامه تحصیل بدیم

گرایش های رشته ادبیات نمایشی

چه شما با مدرک کارشناسی ادبیات نمایشی می‌تونین هم برای ارشد همین رشته اقدام کنین یا اینکه شاید قصد داشته باشین در مقطع کارشناسی ارشد در یک رشته دیگه از هنر ادامه تحصیل بدین. رشته‌هایی مثل:

• سینما
• کارگردانی سینما
• کارگردانی نمایش
• تولید سیما
• تهیه‌کنندگی

خب طبیعتاً ادامه رشته ادبیات نمایشی در مقطع ارشد باعث میشه شما تو این حوزه خیلی عمیق تر بشید اما این به این معنی نیست که بقیه رشته هایی که در بالا اشاره کردیم به کار شما نمیاد! بلکه اتفاقا شاید شما با پیش زمینه ادبیات نمایشی در هرکدوم از رشته‌های بالا موفق بشید. این مسئله به مهارت و علاقه شما بستگی دارد.

اگه بخواین در رشته ادبیات نمایشی ارشد بگیرین تکلیف چیه؟

مثل کارشناسی باید از سد کنکور به همراه یک پروژه تشریحی نمایشنامه‌نویسی عبور کنین.

 کنکورتون این سه درسه:

• زبان عمومی و تخصصی که ضریب 2 داره.

• فرهنگ، هنر و ادبیات ایران و جهان که اینم ضریب 2 داره.

• مبانی نظری سینما ضریب 3 داره.

اینم مهمه که باید کد 1357 رو وارد کنین ولی حواستون باشه چون این کد شامل 7 درسه پس در آزمون فقط به دروسی که بالا نوشتیم پاسخ بدین.

چه دانشگاه‌هایی ارشد رشته ادبیات نمایشی رو ارائه میدن؟

• دانشگاه تهران

• دانشگاه هنر تهران

• دانشگاه هنر شیراز

• دانشگاه سوره

• دانشکده صدا و سیمای قم

• البته که دانشگاه آزاد هم این امکان رو داره.

ادامه تحصیل در مقطع دکتری

در کشور ما رشته ادبیات نمایشی تا مقطع کارشناسی ارشد ارائه میشه و به صورت تخصصی نمی‌تونین در مقطع دکتری تحصیل کنین.

شما با مدرک کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی می‌تونین در کنکور دکتری رشته‌هایی مثل تئاتر شرکت کنین و خب اینجا جدا از آزمون خیلی باید در مصاحبه دقت کنین تا نظر اساتید رو جلب کنین.

هنرمند چند رسانه ای کیه؟

ما در هنر یه مفهوم داریم تحت عنوان هنرمند چند‌ رسانه‌ای.

خب این مفهوم یعنی چی اصلاً؟ وقتی شما به عنوان یه هنرمند از رایانه کمک میگیرین تا بتونین دانش‌هایی که دارین رو با هم ادغام کنین و از این طریق ایده‌هاتون رو بیان کنین، شما الان یک هنرمند چند رسانه‌ای هستین.

در کشور خودمون هم این رشته در دانشگاه هنر تبریز ارائه میشه و از داوطلبان کنکور ریاضی و فیزیک دانشجو می‌گیره.

مسیر هنرمند چند رسانه ای در دانشگاه:

•  شما اول مهارت‌های طراحی هنری و همچنین رایانه‌ای رو به صورت جدا کسب می‌کنین.

• بعد یاد می‌گیرین اینا رو با هم ترکیب کنین و خیلی پروژه عملی دارین تا مسلط بشین.

• وقتی خوب مسلط شدین حالا متناسب با علاقه‌ای که دارین پروژه خودتون رو انتخاب می‌کنین و با عشق روش کار می‌کنین.

ما می‌درخشیم!

هیچ‌وقت از علاقه‌ای که دارین دست نکشین. از علاقه و مهارتتون بهترین بهره رو ببرین. برای اینکه متفاوت باشین، باید تلاش کنین، تجربه کسب کنین. همه این‌ها در کنار هم به موفقیت شما منجر میشن.

حتی اگه علاقه رو دارین اما احساس می‌کنین ممکنه جا بزنین نترسین اون علاقه همینجاها خودش رو نشون میده. همونطور که اگه وارد رشته‌ای بشین که سنخیتی با شما نداره اون موقع حسرته که خودنمایی میکنه.(مگه اینکه به کل از نوشتن بدتون بیاد و نتونین برین سمتش)

مطلب پیشنهادی: دوره آنلاین طراحی مسیر شغلی

 امید داشته باشین که اگه نهایت تلاشتون رو بکنین، در آینده از افرادی هستین که قراره با فیلم‌نامه‌هایی که می‌نویسین بترکونین و جایزه‌های مختلف جشنواره‌های برتر رو بگیرین.

این فیلم می‌تونه خیلی جاها رو زندگی افراد تاثیرگذار باشه. (تجربه شخص من هست که تحت تاثیر خیلی از فیلم‌ها قرار گرفتم) اینجاست که شما از مهارتتون برای کمک به مردمتون استفاده کردین. چه لذتی بیشتر از این؟

مطالب مرتبط

ما ادبیات نمایشی رو به طور مفصل توضیح دادیم، ولی خب سینما یه دنیای زیبا و گسترده هست. با خوندن این مطلب اطلاعاتتون رو درباره دنیای جذاب بازیگری گسترش بدین.

فیلمبرداران افرادی هستن که لحظات ماندگار فیلم‌ها رو ثبت می‌کنن. نباشن کار نمیشه. اینجا با این رشته با اهمیت آشنا میشین.

تدوین یه بخش مهم در ساخت هر فیلمی هست که بعد از پایان فیلمبرداری شروع میشه، اما خیلی بهش پرداخته نشده. ما اینجا درباره‌اش بحث کردیم.

طراح صحنه کسیه که نمایشنامه یا فیلم‌نامه رو میخونه و با توجه به اون صحنه و همچنین جلوه‌های جذابی رو طراحی می‌کنه. دوست دارین بیشتر راجع بهش بدونین؟

اگه دانشجوی رشته ادبیات نمایشی هستی و به نکته‌ای پی بردی که خودتم قبلش نمی‌دونستی اینجا برامون بنویس.
اگه اطلاعات دیگه‌ای داری که برای بقیه کمک‌کننده هست اینجا بگو.
انتقاد و پیشنهادی هم دارین کمک کردنتون باعث خوشحالی ماست.