رشته باستان شناسی یکی از رشته‌های موجود در دفترچه کنکور انسانی است؛ که در نتیجه داوطلبان علاقه‌مند، برای ورود باید اطلاعاتی را در زمینۀ دروس و بازار کار به دست آورند.
انسان در مسیر زندگی خود راه‌هایی را طی می‌کند که در سرنوشت او تأثیر به‌سزایی دارد.
ما قبلاً در ارتباط با این که علوم انسانی برای چه کسانی مناسب است مطلبی را هم نوشته‌ایم که نقش خود را بر تصمیمات انسان می‌گذارد و مطمئناً می‌تواند برای شما هم مفید باشد.
در این مقاله قصد داریم شما را با گرایش‌های رشته باستان شناسی بیشتر آشنا کنیم تا سرانجام مسیر برای شما هموارتر شود.
مباحثی که در این مقاله ارائه می‌شود به شرح زیر می‌باشد:
- معرفی و آشنایی با رشته باستان شناسی
- مهارت‌های لازم در باستان شناسی
- 3 مورد از گرایش های رشته باستان شناسی
- کدام دانشگاه‌ها رشته باستان شناسی را دارند؟
- بازارکار و آینده شغلی
معرفی و آشنایی با رشته باستان شناسی
باستانشناسی؛ یعنی کاوش کردن در محل‌های باستانی و اطلاعات را مورد بررسی قراردادن و قیمت‌گذاری و تعیین قدمت آثار.
باستان‌‌شناس یک محقق است و هدف نهایی باستانشناسی، شفاف‌سازی درباره‌ی تاریخ بشریت و شکل‌گیری تمدن است.
رشته باستان شناسی زیر گروه چهار علوم انسانی است و ظرفیت محدودی هم دارد.
فارغ‌التحصیلان در این حوزه باید 130 واحد درسی را در طول سه سال و نیم بگذرانند و ترم هشتم هم به صورت پروژه به حفاری بپردازند.
این حوزه تحصیلی شامل 16 واحد دروس پایه، 32 واحد اختصاصی، 68 واحد اصلی، 23 واحد عمومی و 21 واحد اختیاری است.
رشته باستان شناسی در مقطع کارشناسی گرایش ندارد اما در مقاطع بالاتر شما می‌توانید در گرایش‌های مورد نظر تحصیل کنید که در ادامه به 3 گرایش رشته باستان شناسی هم می‌پردازیم.
مهارت‌های لازم در باستان شناسی
کار بر روی آثار باستانی سخت و دشوار است. علاوه بر این که به باستانشناسی و تاریخ باید علاقه داشته باشید باید یکسری آمادگی‌هایی را هم در این زمینه داشته باشید و مهارت‌هایی را کسب کنید.
این مهارت‌ها عبارتند از:
- تسلط به زبان انگلیسی و تسلط به زبان‌های منطقه موردمطالعه
- مدرک دانشگاهی
- دانش و تجربه لازم و تکنیک‌های موردنظر در این زمینه
- آشنایی با فن‌آوری‌های مدرن GIS و CAD
- توانایی ارتباط برقرارکردن با اعضای گروه
- داشتن گواهینامه رانندگی
- توانایی نوشتن گزارش و توانایی جسمی برای کار
3 مورد از گرایش های رشته باستان شناسی
1. کارشناسی
در این مقطع، گرایش خاصی نمی‌توانید انتخاب کنید و فقط 4 سال به صورت عمومی برگزار می‌شود و پس از آن می‌توانید در کارشناسی ارشد و دکتری، گرایش مورد نظر خود را انتخاب کنید.
دروس کارشناسی باستان شناسی:
دروس پایه
| تاریخچه علم باستانشناسی | بررسی تمدن‌های باستانی از نظر قران کریم |
| اصول و مبانی انسان‌‌شناسی | جغرافیای تاریخی ایران |
| تاریخ هنر از باستان تا آغاز اسلام | مبانی فرهنگی باستانشناسی |
| حفظ آثار باستانی (1) | اسطوره‌‌شناسی |
دروس اصلی
| مبانی تصور انسان (انسان‌‌شناسی فرهنگی) | استخوان‌‌شناسی | باستانشناسی پیش از تاریخ ایران | باستانشناسی ایران در آغاز شهرنشینی |
| باستانشناسی و هنر ایلام | باستانشناسی ایران در هزاره اول ق.م | باستانشناسی هنر ماد و هخامنش | باستانشناسی اشکانی |
| باستانشناسی ساسانی | باستانشناسی و هنر اسلامی ایران(1) | باستانشناسی و هنر اسلامی ایران(2) | باستانشناسی و هنر اسلامی ایران(3) |
| فلزکاری در دوره اسلامی | باستانشناسی پیش از تاریخ بین النهرین | هنر و معماری بین‌النهرین در دوران تاریخی | باستانشناسی مصر باستان |
| باستانشناسی و هنر آسیای صغیر | سکه‌‌شناسی و شناخت مهر تابلت | تاریخ هنر نقاشی در ایران | هنر یونان و روم باستان |
| حفاظت اشیا باستانی(2) | باستانشناسی و هنر سرزمین‌های اسلامی | سیر تحول خطوط و خواندن کتیبه‌های اسلامی | کتاب آرائی |
| هنر هند باستان | خطوط باستانی ایران(1) | خطوط باستانی ایران(2) | تکنیک هنر سفالگری در دوره اسلامی |
دروس تخصصی
| طراحی و ترسیم مدارک |
| روش کاوش و بررسی آثار باستانی |
| موزه‌داری |
| کاوش‌های باستانشناسی |
| پایان‌نامه |
دروس اختیاری
| قالی‌بافی و نساجی در دوران باستان | زبان فارسی باستان |
| فرهنگ ایران باستان | زبان فارسی میانه |
| فرهنگ و تمدن ساسانی | هنر بیزانس |
| هنر رمان و گوتیک | فرهنگ و تمدن ایران از مغول تا صفویه |
| فرهنگ و هنر عهد صفویه | هنر رنسانس |
2. کارشناسی ارشد
این مقطع شامل 3 گرایش می‌باشد.
- پیش از تاریخ
- دوره‌ای که خط وجود نداشت، این گرایش به پیدا کردن اشیاء آن زمان برمی‌گردد.
- دوره‌ای که خط وجود نداشت، این گرایش به پیدا کردن اشیاء آن زمان برمی‌گردد.
- دوران تاریخ ایران
- در این دوره خط به وجودآمده و به پیدایش آثار و اشیاء می‌پردازد.
- در این دوره خط به وجودآمده و به پیدایش آثار و اشیاء می‌پردازد.
- تمدن فرهنگ اسلامی و دیگر سرزمین‌ها
- به بررسی آثارهای تمدن ایران و دیگر تمدن‌ها می‌پردازد.
3. دکتری
مقطع دکتری هم در همین 3 گرایش می‌باشد که دروس مورد نظر را از لینک زیر می‌توانید دانلود کنید.
کدام دانشگاه‌ها رشته باستان شناسی را دارند؟
بهترین دانشگاه‌های رشته باستان شناسی در ایران
- دانشگاه مازندران – بابلسر (محل تحصیل دانشکده میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری نوشهر)
- دانشگاه کاشان
- دانشگاه نیشابور
- دانشگاه تربت حیدریه
- مجتمع آموزش عالی گناباد
- دانشگاه جیرفت
- دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان
- دانشگاه شهرکرد
- دانشگاه شهید چمران – اهواز (محل تحصیل دانشکده باستان شناسی شوش)
- دانشگاه لرستان – خرم آباد
- موسسه غیرانتفاعی معماری و هنر پارس – تهران
- موسسه غیرانتفاعی گلستان – گرگان
- موسسه غیرانتفاعی کمال‌الملک – نوشهر
- موسسه غیرانتفاعی دارالعلم – یزد
بهترین دانشگاه‌های رشته باستان شناسی در دنیا
- دانشگاه آکسفور
- دانشگاه کمبریج
- دانشگاه UCL
- دانشگاه دورهام
بازار کار و آینده شغلی
ایران با توجه به تمدن دیرینه و با بناهای تاریخی و قدمت‌دار و محل‌های توریستی که دارد، می‌تواند بازار کار خوبی برای علاقه‌مندان این رشته فراهم کند.
اما بی‌توجهی برخی مسئولان و کم‌توجهی آن‌ها به آثار باستانی، زمینه‌ای را برای بیکار شدن عده‌ای از فارغ‌التحصیلان فراهم کرده است.
حتی با وجود یکسری مشاغل، باز هم آینده شغلی فارغ‌التحصیلان محدود است چراکه این مشاغل هرساله نیروی اندکی را می‌پذیرند.
درنتیجه اگر فقط علاقه‌مند به باستان شناسی هستید وارد این حوزه شوید و اگر بازار کار برای شما مهم است، متأسفانه درحال حاضر باستانشناسی بازار کار خوبی در ایران ندارد.
در این زمینه مطلب آقای آرامش در ارتباط با شغل مناسب هم می‌تواند کمک بزرگی برای شما باشد تا در مسیر درستی گام بردارید.
حتی برای طراحی مسیر شغلی خودتان می‌توانید در دوره ارزشمندی که در سایت کارنکن وجود دارد شرکت کنید. اطلاعات بیشتر درباره این دوره را در لینک زیر بخوانید.
در کشورهای خارجی هم بازار کار با توجه به میراث فرهنگی آن کشور می‌باشد.
در کشورهایی مانند هند، کانادا، آمریکا، کره جنوبی و نروژ و … باستانشناسی به خوبی درخشیده است و فرصت‌های مناسبی را برای وارد شدن به این حوزه برای داوطلبان فراهم کرده است.
مشاغل و سازمان‌های مرتبط با باستان شناسی
- موزه‌ها
- وزارت آموزش و پرورش
- وزارت ارشاد
- سازمان میراث فرهنگی
- موسسات آموزشی یا تحقیقاتی
- سازمان ایران‌گردی و جهان‌گردی
- سازمان اوقاف
- تدریس در دانشگاه‌ها
کلام آخر
در پایان این مقاله شاید این سوال برای شما پیش بیاید که آیا این رشته می‌تواند مناسب باشد؟
این سوالی است که پاسخ آن را فقط شما می‌توانید بدهید، اگر علاقه‌مند به باستان شناسی هستید، می‌توانید وارد شوید و با صبر و حوصله و پشتکار به کار خود ادامه دهید.
باید همۀ جوانب را در نظر بگیرید؛ زیرا بعد از فارغ التحصیلی ممکن است خیلی سریع به بازار کار راه نیابید.
در نتیجه تلاش خود را چند برابر کنید و در این مسیر ناامید نشوید.
مطالب مرتبط
در این مقاله سعی بر این بود تا اطلاعاتی در زمینه باستان شناسی کسب کنید، در ادامه به شما پیشنهاد می‌دهم تا مطالب مرتبط که تأثیر بر سرنوشت شما دارد را مطالعه بفرمایید.
همان‌طور که در ابتدای مطلب گفتیم، باستانشناسی زیرشاخۀ علوم انسانی است؛ در نتیجه برای کسب اطلاعات بیشتر خالی از لطف نیست تا با دروس و دانشگاه‌های این شاخه هم آشنا شوید.
برای اینکه بتوانید تصمیم درستی را بگیرید و در آینده در شغلی قرار بگیرید که باعث پیشرفت شما شود، پیشنهاد می‌کنم تا این تست استعداد شغلی را هم انجام دهید.
ممنون که تا پایان با همراه بودید و باعث افتخار هست که نظرات و پیشنهادات خود را درباره رشته باستان شناسی با ما به اشتراک بگذارید.
محصولات آموزشی