شخصیت شناسی چیست ؟ حتماً پیدا کردن جواب این سؤال برای شما که در حال خواندن این مقاله هستید خیلی مهم است.
آیا جمله‌های زیر برای شما آشنا است:
- شخصیت من و همکارم خیلی با‌هم تفاوت دارد و نمی‌توانم با او کاری را به سرانجام برسانم.
- شخصیت شما خیلی شبیه به مادرتان است.
- من به کمک تست شخصیت شناسی X می‌توانم شخصیت شما‌را تحلیل کنم.
- او فرد بسیار باشخصیتی است.
- شخصیت دوستم بسیار دوست‌داشتنی است.
حتماً جمله‌های شبیه این‌ها را زیاد شنیده‌اید و فکر یا احساس می‌کردید که منظور شما از همه این جمله‌ها شخصیت فرد است.
اما با‌کمی دقت، می‌بینیم که جمله‌های بالا به‌طور مشخص و شفاف معرف شخصیت نیستند و هرکدام مفاهیم جداگانه‌ای را منتقل میکنند.
در حقیقت شناخت شخصیت و جواب سؤال: تعریف شخصیت و شخصیت شناسی چیست ، یکی از پرچالش‌ترین مسائل برای فلاسفه و روان‌شناسان است.
جالب اینجاست که، بزرگان و مشاهیر فلسفه و روان‌شناسی هنوز نتوانسته‌اند پاسخ یکسانی برای این سؤال‌ها پیدا کنند.
اگر شما هم به دنبال شناخت شخصیت خود، آشنایی با علم شخصیت شناسی، روش‌های داشتن شخصیت قوی، انتخاب شغل یا رشته تحصیلی متناسب با شخصیت خود هستید؛ حتماً ادامه این مطلب را بخوانید.
به‌طور خلاصه مطالب زیر را در این مقاله می‌خوانید:
- شخصیت و شخصیت شناسی چیست ؟
- دیدگاه روان‌شناسان درباره شخصیت شناسی چیست ؟
- کاربرد شخصیت شناسی چیست ؟
- عوامل مؤثر بر شخصیت
- حقایق جالب درباره شخصیت شناسی
- معروف‌ترین تست شخصیت شناسی چیست ؟
- سخن آخر
- مطالب کاربردی و جذاب
شخصیت و شخصیت شناسی چیست ؟
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، فلاسفه و روان‌شناسان در تعریف شخصیت و جواب این سؤال که شخصیت و شخصیت شناسی چیست با هم اختلاف‌نظر دارند.
شناخت شخصیت بیش از 2000 سال قدمت دارد. مطالعات درباره شخصیت از زمان بقراط در 370 سال قبل از میلاد، آغاز و تا نظریه‌های مدرن امروزی ادامه دارد.
واژه شخصیت یا personality ، از واژه پرسونا یا persona ساخته‌شده است.
پرسونا، به نقاب‌هایی گفته می‌شود که در یونان باستان، بازیگران تئاتر به چهره خود می‌زدند.
بر اساس آن نقاب‌ها، بازیگران نقش‌های مختلف و متنوعی را در صحنه نمایش اجرا می‌کردند.
نخستین بار کارل گوستاو یونگ از کلمه پرسونا برای تعریف شخصیت، استفاده کرد.
او نیز معتقد بود شخصیت همچون نقابی است که افراد به‌صورت خود می‌زنند تا هویتشان را به دیگران نشان دهند.
در حقیقت شخصیت عبارت‌اند از: ترکیبی از صفات و الگوهایی که بر رفتار، افکار، انگیزه و احساسات در یک انسان تأثیر می‌گذارد.
درواقع، شخصیت باعث می‌شود افراد منحصربهفرد از دیگران شوند.
به بیانی، شخصیت، ویژگی‌های رفتاری، ذاتی و اکتسابی است که یک فرد را از دیگری متمایز می‌کند و می‌تواند در روابط بین فردی یا در محیط‌ها و گروه‌های اجتماعی مشاهده شود.
علم شخصیت شناسی، به معنای مطالعه شخصیت انسان و چگونگی تفاوت آن در افراد و جمعیت‌ها است.
در علم شخصیت شناسی اعتقاد بر این است که شخصیت از درون فرد ناشی می‌شود و در طول زندگی نسبتاً ثابت است.
تعریف‌های زیاد و مختلف از شخصیت و شخصیت شناسی، بیشتر به خاطر وجود الگوهای رفتاری و خصوصیاتی است که به پیش‌بینی و توضیح رفتار فرد کمک میکنند.
دیدگاه روان‌شناسان درباره شخصیت شناسی چیست ؟
همان‌طور که می‌دانید، روان‌شناسان و فلاسفه در مکاتب و تئوری‌های خود پاسخ جداگانه‌ای برای تعریف شخصیت و شخصیت شناسی چیست؟ دارد.
در ادامه برخی از تعاریف نظریه‌ها و مکاتب روان‌شناسی را با هم مرور می‌کنیم:
1- در مکتب روانکاوی و روان پویایی، شخصیت شناسی چیست ؟
تعریف شخصیت در نظریه‌های روان پویایی به شدت تحت تأثیر کار زیگموند فروید و مراحل رشد روانی اجتماعی اریک اریکسون است.
نظریه روانکاوی بر تأثیر ذهن ناخودآگاه بر شخصیت تأکید دارد.
به‌بیان‌دیگر، شخصیت انسان نتیجه تعامل بین اجزای مختلف ذهن است و بر اساس یک سری مراحل رشد روان جنسی رشد می‌کند.
2- در مکتب رفتارگرایی، شخصیت شناسی چیست ؟
شخصیت در نظریه‌های رفتارگرایانی، مانند اسکینر و واتسون، به تعامل بین فرد و محیط اشاره دارد.
در حقیقت رفتارگرایان، رفتارهای قابل‌مشاهده و اندازه‌گیری را مطالعه میکنند و افکار و احساسات درونی را در نظر نمی‌گیرند.
3- تعریف شخصیت از دیدگاه مکتب انسان‌گرایی چیست ؟
نظریه‌های انسان‌گرایان، بر اهمیت اراده آزاد و تجربه فردی در رشد شخصیت تأکید دارند.
انسان‌گرایانی مانند مازلو و راجرز معتقدند که، اراده آزاد فرد مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده رفتار است.
انسان‌ها تلاش میکنند تا به خود واقعی، یعنی بهترین نسخه خود، تبدیل شوند.
4- از دیدگاه نظریه صفات، شخصیت شناسی چیست ؟
نظریه‌پردازان صفات معتقدند، شخصیت مجموعه‌ای از صفات مشترک یا شیوه‌های مشخص رفتار هر فرد است.
این ویژگی‌های شخصیتی از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ اما با گذشت زمان در افراد پایدار است.
5- در دیدگاه بیولوژیکی شخصیت شناسی چیست؟
رویکردهای بیولوژیکی متمرکز بر چرایی یا چگونگی بروز ویژگی‌های شخصیتی از طریق ژنتیک، مغز و زیست‌شناسی است.
نظریه‌پردازان در این مکتب پیوندهای بین شخصیت، DNA، مسیرهای عصبی و انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز را بررسی میکنند.
کاربرد شخصیت شناسی چیست ؟
شخصیت شناسی بینش جذابی را درباره چگونگی رشد و تغییر شخصیت در طول زندگی بشر می‌دهد.
علم شخصیت شناسی ، همچنین کاربردهای عملی مهمی در دنیای واقعی دارد.
مانند شناخت نقاط قوت و ضعف، روابط بین فردی، انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب شغل، صنعت تبلیغات، فروش، تجارت، اقتصاد، فناوری و غیره.
این موضوع به‌خصوص در کسب‌و‌کارهای بزرگ بسیار حائز اهمیت است.
علم شخصیت شناسی بسیار جذاب و سرگرم‌کننده است اما باید توجه کنید که به دلیل پیچیده بودن این موضوع نباید به‌صورت سطحی به آن نگاه کنید.
یادگیری سطحی این علم، عواقب خوبی ندارد، به‌عنوان مثال باعث:
ارتباط دادن اشتباه مسائل به یکدیگر
به‌طور مثال انجام تست شخصیت شناسی باعث می‌شود افراد با تصور شناخت شخصیت خود و دیگران، تمام رفتارها و حرکت‌های را توجیه، پیش‌بینی یا قضاوت نادرست کنند.
این موضوع باعث ارتباط دادن مسائل مختلف و غیر مرتبط به یکدیگر و مانع دیدن دلایل واقعی بروز رفتارها می‌شود.
پیدا کردن نمونه و مصداق
شناخت سطحی علم شخصیت شناسی گاهی باعث می‌شود فرد به نادرست دنبال نشانه‌ها و نمونه‌هایی در اطرافیان خود باشد.
به‌بیان‌دیگر، این افراد با اتکا به دانش خود و با تعصب به دیگران برچسب اشتباه بزنند.
این رفتار نه‌تنها غیراخلاقی است؛ بلکه ازنظر روان‌شناسان و متخصصان مردود است.
به‌طوری‌که ابوعلی سینا درباره تعصب در علم و دانش می‌گوید: تعصب در دانش و فلسفه مانند هر تعصب دیگری نشانه خامی و بی‌مایگی است و همیشه به زیان حقیقت تمام می‌شود.
اشتباه بین شبه‌علم، علم و خرافات
زمانی که افراد نسبت به علم شخصیت شناسی دانش سطحی دارند، نمی‌توانند بین علم، شبه‌علم و خرافات رایج درباره شخصیت تفاوتی قائل باشند.
به‌بیان‌دیگر هر به‌اصطلاح مطلب بدون پایه و اساس علمی را واقعی می‌دانند و به آن اعتقاددارند.
تمام موادی که عنوان شد در صورت آموختن سطحی هر دانش و علمی ممکن است رخ بدهد.
بیشتر بخوانید: بهترین تست شخصیت شناسی جهان چیست؟
عوامل مؤثر بر شخصیت
عوامل مختلفی در شکل‌گیری شخصیت ما تأثیر دارند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:
1- اثر وراثت و ترتیب تولد بر شخصیت شناسی چیست ؟
برخی از ویژگی‌های رفتار ما ریشه در ژنتیک خانوادگی و وراثت ما دارند. صفاتی مانند: قد، لاغری، هوش، توانایی یادگیری و غیره.
به‌علاوه، صفات خاصی در ارتباط با موقعیت شما در خانواده و ترتیب تولد وجود دارد:
فرزند اول شخصیت رئیس مآبانه، مسئولیت‌پذیر و باانگیزه‌ای دارد. فرزند وسط غالباً دارای شخصیت مردمی و دوستانه است و فرزند آخر، آرام ولی مسئولیت گریز هستند.
همه موارد بیان‌شده تأثیر قابل‌توجهی در الگوهای رفتاری ما دارند.
2- اثر پیشینه خانوادگی بر شخصیت شناسی چیست ؟
شخصیت هر فرد در خانواده تحت تأثیر وضعیت اقتصادی، تحصیلات والدین، نحوه تعاملات و ارتباطات بین فردی به خصوص با پدر و مادر و سایر اعضای خانواده و اقوام است.
بیشتر این تعاملات به خصوص در سنین کودکی شکل می‌گیرند. البته به این معنا نیست که شخصیت قابل رشد یا تغییر در بزرگ‌سالی نیست.
درحقیقت شخصیت به‌طور مداوم در حال رشد و تکامل است و در طول زندگی فرد شکل می‌گیرد.
3- اثر فرهنگ بر شخصیت شناسی چیست ؟
فرهنگ، ویژگی منحصربهفرد یک گروه اجتماعی است.
طبق مفاهیم مردم‌شناسی، فرهنگ به نظام مشترکی از اعتقادات، نگرش‌ها، دارایی‌ها، صفات، آداب و رسوم و ارزش‌ها مربوط است.
فرهنگ باعث تمایز بین افراد و شخصیت آن‌ها است و روی رفتار افراد تأثیر دارد.
بیشتر بخوانید: تست شخصیت شناسی رایگان
حقایق جالب درباره شخصیت شناسی
تا اینجای مقاله با تعریف شخصیت و اینکه شخصیت و شخصیت شناسی چیست آشنا شده‌ایم.
در واقع شخصیت مجموعه‌ای از خصوصیاتی است که فرد را از دیگری متمایز می‌کند و علم شخصیت شناسی، علم بررسی شخصیت افراد است.
شخصیت بر جنبه‌های مختلف زندگی تأثیر می‌گذارد، از آنچه می‌خوریم، تا نحوه راه رفتن یا حتی آنچه‌که مطالعه می‌کنیم و آنچه‌که دوست داریم انجام دهیم.
در این بخش از مقاله با حقایق جالبی درباره شخصیت شناسی آشنا می‌شویم.
– رابطه شخصیت و ثروت
اگر شخصیت شما متناسب با ویژگی‌های مورد نیاز شغل شما باشد، احتمال اینکه درآمد بیشتری کسب کنید، خیلی زیاد است.
برای اینکه متوجه این مسئله بشوید، حتماً مقاله زیر را مطالعه کنید:
– رابطه شخصیت و آب و هوا
آب و هوایی که در آن بزرگ شده‌اید اغلب بر شخصیت شما تأثیر طولانی مدتی می‌گذارد.
به‌عنوان‌مثال آب و هوای سرد اغلب افراد را خشن و غرغرو می‌کند و برعکس، آب و هوای گرم و آفتابی باعث شادابی و خوشحالی می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که، افرادی که در آب و هوای گرم متولد می‌شوند به‌طورمعمول ازنظر شخصیتی خونگرم‌‌تر و خوش‌روتر هستند.
درحالی‌که افرادی که در آب و هوای سرد بزرگ شده‌اند، جدی‌تر و خشن‌تر هستند.
– رابطه شخصیت و رشته تحصیلی
تحقیقات نشان می‌دهد رشته تحصیلی افراد در دبیرستان و دانشگاه، رابطه مستقیمی با تیپ شخصیتی آن‌ها دارد.
البته این در شرایطی است که فرد از رشته خود رضایت داشته باشد.
بر اساس تحقیقات دانشجویان رشته‌های هنر و علوم انسانی حساس هستند. آن‌ها تحریک‌پذیری بیشتری دارند و از نظر عاطفی ناپایدار هستند.
درحالی‌که دانشجویان رشته‌هایی مثل حقوق و اقتصاد غالباً غیرقابل‌اعتماد هستند.
– رابطه شخصیت و سیاست
دیدگاه‌های سیاسی نیز تحت تأثیر ویژگی‌های شخصیتی است.
– رابطه شخصیت و طول عمر
برخی ویژگی‌های شخصیتی باعث طول عمر بیشتر می‌شود.
افرادی که دارای ویژگی‌های خاصی از‌جمله گشاده‌رویی و سازگاری بالا هستند، بیشتر از بقیه عمر میکنند.
داده‌های یک مطالعه و نظرسنجی گسترده نشان می‌دهد که؛ در زنان، ثبات عاطفی و سازگاری بیشتر منجر به طول عمر آن‌ها می‌شود.
درحالی‌که در مردان، وظیفه‌شناسی و گشاده‌رویی باعث طول عمر بیشتر می‌شود.
– رابطه شخصیت و فضای مجازی
شخصیت بر نحوه استفاده از رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی تأثیر می‌گذارد.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که تفاوت قابل توجهی در روش‌های استفاده برون‌گرایان از شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با درون‌گراها وجود دارد.
بر اساس این مطالعات، برون‌گراها تقریباً دو برابر بیشتر از درون‌گراها از رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی استفاده میکنند.
برون‌گراها بیشتر از درون‌گراها برای ملاقات با مردم، اشتراک‌گذاری زندگی شخصی و رشد شبکه‌های کسب‌وکار خود از فضای مجازی استفاده میکنند.
همچنین افراد با شخصیت مضطرب و ناپایدار در قالب شخصیت‌های جعلی در شبکه‌های اجتماعی فعالیت میکنند؛ اما در واقع کمتر با دیگران درگیر می‌شوند.
– رابطه شخصیت و قهوه
نحوه مصرف قهوه می‌تواند چیزهای زیادی درباره شخصیت شما بیان کند.
طبق نتایج تحقیقات، افرادی که قهوه غلیظ و سایر طعم‌های تلخ را ترجیح می‌دهند، دارای ویژگی‌های شخصیت ضداجتماعی و خودشیفته هستند.
برعکس، افرادی که قهوه را با خامه و شکر ترجیح می‌دهند، احتمالاً از دیگران شادتر، سازگارتر و متفکرتر هستند.
– رابطه شخصیت و موسیقی
شخصیت از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر روی علایق و ترجیحات ما به انواع موسیقی است.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که، طرفداران سبک کلاسیک معمولاً درون‌گرا هستند و از عزت نفس بالایی برخوردارند.
در حالی که طرفداران هیپ‌هاپ معمولاً برون‌گرا هستند و از عزت‌نفس بالایی برخوردار هستند.
و طرفداران موسیقی‌های محلی به‌احتمال‌زیاد دارای ویژگی‌هایی نظیر سخت‌کوشی، همراهی و همدلی هستند.
– رابطه شخصیت و حیوانات
حیوانات هم شخصیت دارند.
محققان دریافته‌اند که حیوانات تقریباً از هرگونه جانوری (از عنکبوت گرفته تا پرنده و حتی فیل‌ها) شخصیت خاص خود را دارند که در طول زندگی آن‌ها تقریباً ثابت است.
معروف‌ترین تست شخصیت شناسی چیست ؟
تست‌های شخصیت و تست‌های شخصیت شناسی، جذاب‌ترین و پرطرفدارترین تست‌های روان‌شناسی است.
معتبرترین تست‌های شخصیت شناسی عبارت‌اند از:
- تست شخصیتی DiSC
- تست شخصیت شناسی ۱۶ عامل شخصیتی کتل
- تست شخصیت شناسی NEO
- تست شخصیت شناسی MBTI
- تست شخصیت شناسی هوگان
- و…
تست‌های شخصیت شناسی تنوع زیادی دارند و ویژگی‌های شخصیتی زیادی را تحت پوشش قرار می‌دهند.
به‌طورکلی یک تست جامع شخصیت وجود ندارد و تمام تست‌های معرفی‌شده از نظر روان‌شناسان معتبر هستند.
مسئله مهم این است که، نمی‌توان با انجام یک تست شخصیت به‌تنهایی درباره کل شخصیت اظهارنظر کرد.
سخن آخر
در این مقاله به سؤال مهم شخصیت و علم شخصیت شناسی چیست ، پاسخ جامعی دادیم.
همان‌طور که گفتم، برای شناخت شخصیت علاوه بر تست‌های شخصیت شناسی راه‌های دیگری نیز وجود دارد.
امیدوارم مطالب مفید و کاربردی باشند.🙂
مطالب کاربردی و جذاب
– شناخت شخصیت افراد باهوش
شخصیت هر فرد وجه تمایز آن با دیگری است. اگر دوست دارید بدانید که افراد باهوش چه شخصیتی دارند، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه کنید.
– شناخت شخصیت زنان
خیلی از افراد معتقدند که شخصیت زنان بسیار پیچیده است و شناخت شخصیت زنان را دشوار می‌دانند. برای شناخت شخصیت زنان پیشنهاد می‌کنم مقاله زیر را مطالعه کنید:
برای ما و خوانندگان این مقاله بنویسید که:
– آیا تا به حال تست شخصیت شناسی داده‌اید؟
– چقدر به نتایج تست شخصیت شناسی اعتماد دارید؟
محصولات آموزشی