بهترین و ارزان‌ترین بازیهای تقویت هوش هیجانی

هوش هیجانی یکی از انواع هوش و استعداده که در سال‌های اخیر خیلی بهش توجه شده. هر جایی که فکرشو بکنید هم کاربرد داره! از مدیریت شرکت و کار گروهی بگیرید تا زندگی مشترک و تعامل با بقیه. پس حالا که انقدر مهم و تاثیرگذاره چرا از بچگی و در قالب بازیهای تقویت هوش هیجانی با بچه‌ها تمرینش نکنیم؟!

توی این مطلب می‌خوایم یه کاری کنیم که بچه‌هاتون باهوش بشن. بدون درد و خونریزی! تازه قراره کلی بازی هم انجام بدن و بهشون خوش بگذره! پس با ما همراه باشید.

آنچه خواهید دید…

• تعریف و فواید هوش هیجانی برای کودکان
  
• اهمیت بازی در رشد کودکان
  
• بازیهای تقویت هوش هیجانی
  
• معرفی کتاب

هوش و بازی؟ مسخره بازی؟

هوش هیجانی چیه؟

هوش هیجانی دو بخش مهم داره:

1. دنیای درون ما
   
2. مهارت‌های ما برای برقراری ارتباط با دیگران.

هوش هیجانی در یک جمله یعنی توانایی یک شخص در مدیریت خودش و روابطش با دیگران؛ طوری که بتونه به اهدافش تو زندگی برسه.

فواید هوش هیجانی برای کودکان

• کودکی که وقتی احساس عصبانیت می‌کنه می‌تونه خودشو آروم کنه، تو شرایط سخت هم عملکرد خوبی خواهد داشت.
  
• کودکی که می‌تونه احساساتش رو به روشی سالم بیان کنه، روابط سالم‌تری نسبت به کودکی که موقع عصبانیت داد و فریاد می‌کنه یا حرف‌های زشت می‌زنه، داره.
  
• کودکانی که سطح هوش هیجانی (EQ) بالاتری دارن در تست‌های استاندارد (IQ) عملکرد بهتری دارن.
  
• افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارن، کمتر دچار افسردگی و بیماری‌های روحی می‌شن.

اهمیت بازی در رشد کودکان

دیگه گذشت اون دوران که بچه‌ها رو به ضرب کتک با دمپایی پلاستیکی از تو کوچه جمع می‌کردن که بازی نکنن. الان عصر روشنفکریه و مردم صدها هزار تومان خرج بازی بچه‌هاشون می‌کنن! (قابل توجه آیندگان: صدها هزار تومان تو این دوره مبلغ نسبتاً قابل‌توجهیه!)

با این حال بعضی‌ها هنوز ممکنه فکر کنن که بازی فقط وقت بچه‌ها رو تلف می‌کنه و هیچ فایده‌ای براشون نداره. قابل توجه اون بعضی‌ها:

شاید هم مسئلۀ مالی روی بی‌اهمیت دونستن بازی تاثیر داره. باید بگم که توی این مطلب قراره بازیهای افزایش هوش هیجانی بهتون معرفی بشه که هزینه بسیار پایینی دارن، بریم سراغ معرفی اون‌ها.

انواع بازیهای تقویت هوش هیجانی

1) اجرای نمایش

اجرای نمایش یه جور بازی برای افزایش هوش هیجانی هست و می‌تونه به دو صورت انجام بشه:

1. اجرای بداهه (بدون نمایشنامه از پیش تعیین شده): این نوع اجرا خلاقیت کودک رو قلقلک می‌ده و باعث می‌شه که یه داستان جدید از خودش بسازه. شاید هم به حافظه‌ش رجوع کنه و داستان‌هایی که قبلاً براش خوندین رو یه نوع دیگه بهتون تحویل بده.
   
2. اجرا از روی متن: این روش برای بچه‌های بزرگتر که سواد خوندن دارن جواب می‌ده. می‌تونید یه داستان از یه کتاب یا مجله رو انتخاب کنید و با هم اجراش کنید.

مزیت‌های اجرای نمایش در تقویت هوش هیجانی

• بچه‌ها در قالب نمایش می‌تونن خودشون رو توی موقعیت‌های مختلف قرار بدن. به خصوص اگه قرار باشه نمایش از روی کتاب یا نمایشنامه اجرا بشه. این کار به نقش‌پذیری‌شون کمک می‌کنه.
  
• در روند اجرا کار گروهی رو یاد می‌گیرن.
  
• حین اجرای بداهه می‌تونید با دنیای درونی کودک بیشتر آشنا بشید. چون بچه‌ها حرف‌هایی که دوست دارن بزنن رو از زبون یه شخصیت دیگه بیان می‌کنند.

2) خاله بازی

من بچه‌ای رو نمی‌شناسم که خاله بازی نکرده باشه! این بازی جزو بازیهای افزایش هوش هیجانی هست. چرا؟ چون بچه‌ها حین این بازی، مهارت‌های اجتماعی رو یاد می‌گیرن.

ممکنه توی بازی‌های بچه‌ها دعوا پیش بیاد. اگر والد خوبی هستید و می‌خواید کودکتون بازی برای افزایش هوش هیجانی انجام بده پس وارد بازی‌شون نشید. اجازه بدید تعارضاتشون رو خودشون با هم حل کنن. این هم بخشی از پروسۀ یادگیری هوش هیجانیه. هم برای شما هم برای کودک.

بازی مشاغل

یکی از انواع بازی برای افزایش هوش هیجانی بازی مشاغله.

معمولاً بچه‌ها تو سنین پیش از دبستان به این بازی تمایل نشون می‌دن. می‌تونه یه جور خاله بازی باشه ولی با این تفاوت که بچه‌ها خودشون رو جای مشاغل مختلف می‌ذارن. مثلاً میوه فروش، معلم، دکتر و… .

حین بازی می‌تونید شغل‌های مختلف و نحوۀ تعامل ما با اون مشاغل رو به کودک آموزش بدید. کم کم که کودکتون بزرگتر شد می‌تونید به پشتوانۀ همین بازیهای تقویت هوش هیجانی بفرستیدش خرید و خیالتون راحت باشه که بچه‌تون مهارت برقراری ارتباط با دیگران رو یاد گرفته.

مزیت‌های این بازی چیه:

• تقویت مهارت‌های اجتماعی
  
• نقش‌پذیری
  
• کار گروهی

3) یوگا

اگر کسی ازتون بپرسه یه بازی برای افزایش هوش هیجانی بهش معرفی کنید که خرجی رو دستش نذاره شما چه جوابی بهش می‌دین؟ من که می‌گم یوگا! بله، تعجب نکنید. بزرگترا با یه ذره خلاقیت به خرج دادن می‌تونن هر فعالیتی رو برای کودکان تبدیل به بازی کنند.

فواید بازی یوگا در هوش هیجانی:

بچه‌ها حین یوگا توجه بیشتری به بدن و احساساتشون می‌کنن و این کار باعث تقویت مولفۀ خودآگاهی (self- awareness) هوش هیجانی می‌شه.

4) ورزش

ورزش کردن علاوه بر تاثیرات بسیار زیادی که روی جسم بچه‌ها و بزرگسالان داره، باعث بهتر شدن روحیۀ اون‌ها هم می‌شه.

شاید براتون جالب باشه که بدونید ورزش روی هوش هیجانی هم تاثیر داره!

از اونجایی که بچه‌ها ورزش رو به چشم بازی می‌بینند، می‌تونه یه نوع از بازیهای تقویت هوش هیجانی محسوب بشه.

تاثیرات ورزش:

• ورزش باعث تخلیۀ هیجانات منفی می‌شه.
  
• ورزش‌های گروهی مثل والیبال و بسکتبال باعث می‌شن که بچه‌ها کار گروهی رو یاد بگیرن.
  
• کسی که کاپیتان تیم می‌شه، رهبری و مدیریت رو تجربه می‌کنه و مهارت مدیریتش تقویت می‌شه.
  
• توی بازی‌هایی مثل فوتبال، بازیکن می‌دونه که اگه هیجانش رو به شکل نادرستی بروز بده، با اخطار مواجه می‌شه. پس تمام تلاشش رو می‌کنه تا به خودش مسلط بشه.

5) بازی‌های گروهی

یکی از انواع بازی هوش هیجانی بازی‌های گروهیه. توی این بازی‌ها بچه‌ها کار گروهی رو یاد می‌گیرن و معمولاً هیجاناتشون تخلیه می‌شه.

بازی‌های جمعی که از بچگی‌مون به خاطر داریم مثل (یخ – آب) یا (گرگم به هوا) از همین بازیا هستند.

البته بعضی بازی‌های فکری گروهی هم هستند که جزو بازیهای تقویت هوش هیجانی طبقه‌بندی می‌شن. مثل بازی خوش قیافه.

این بازی یه جورایی شبیه پانتومیمه. توی صفحۀ بازی خوش قیافه می‌تونید بیشتر راجع بهش بخونید.

فایده بازی گروهی

تقویت کار گروهی و مهارت‌های اجتماعی

6) جلسات خانوادگی

یکی از فعالیت‌هایی که می‌تونه به تقویت هوش هیجانی فرزندتون منجر بشه اینه که دربارۀ احساساتتون با هم حرف بزنید. از تجربه‌هایی که در طول روز یا هفته داشتید بگید و به فرزندتون هم کمک کنید که اون هم توی این جلسه‌ها از احساساتش براتون حرف بزنه.

خوبه که این احساسات رو به کمک خودِ کودک ثبت کنید (بچه‌های کوچکتر با نقاشی) و هر از گاهی بهش مراجعه کنید تا بچه‌ها متوجه روند تغییراتشون بشن.

حواستون باشه که این دورهمی‌ها به جلسات اعتراف تبدیل نشن!

می‌تونید به بهانۀ میوه خوردن دور هم جمع بشید یا یه بازی خانوادگی بعد از جلسه‌تون انجام بدین. خلاصه حواستون به کیفیت جلسه باشه.

فایده این کار چیه!

بچه‌ها هر چه بیشتر در مورد احساساتشون حرف بزنن، توی موقعیت‌های مشابه آگاهی بیشتری از احساساتشون خواهند داشت. به مرور کنترلشون روی هیجانات و رفتارهاشون هم بیشتر خواهد شد.

7) کارت‌های خرسی و بیان احساسات

می‌تونید کلی بازی برای افزایش هوش هیجانی رو با این کارت‌ها انجام بدید.

توی ویدئوی پایین یکی از انواع بازی هوش هیجانی به کمک کارت‌های خرسی رو می‌بینید.

البته با کمی دقت و حوصله خودتون هم می‌تونید مشابهش رو درست کنید. مثل این ابزار ساده که با سنگ، کیسه و یه ماژیک برای کشیدن حالات صورت ساخته می‌شه.

نکتۀ مهمِ این بازی اینه که بچه‌ها با اسم احساسات مختلف آشنا بشن و دایرۀ لغات احساساتی‌شون قوی بشه. بهتره توی صحبتای روزمره‌تون هم از این لغات استفاده کنید.

فایده این بازی

آشنایی کودک با احساسات و تمایز بینشون باعث می‌شه که بهتر متوجه حالات روحی طرف مقابل بشه و ارتباطات بهتری رو با بقیه داشته باشه.

8) کتابخوانی

بله! کتابخوانی هم می‌تونه یه بازی برای افزایش هوش هیجانی بچه‌ها باشه. کافیه که اون رو به یه فعالیت مفرح برای بچه‌ها تبدیل کنید. مثلاً:

• محل خاصی رو بهش اختصاص بدین.
  
• برای بچه‌ها کارت عضویت در جلسۀ کتابخوانی صادر کنید.
  
• خوراکی‌های مرتبط با کتاب براشون تهیه کنید که بعد از جلسه نوش جان کنند.
  
• قبل یا بعد از کتابخوانی با بچه‌ها بازی کنید. (اگه یکی دیگه از بازیهای افزایش هوش هیجانی باشه که دیگه نور علی نوره!)

برای بهتر نتیجه گرفتن، کتاب‌هایی رو انتخاب کنید که موضوعشون هوش هیجانیه. حین و بعد از خوندن کتاب هم حتماً با کودک در موردش گفت‌وگو کنید. این جوری:

• هم مطمئن می‌شید که پیام اشتباهی از کتاب برداشت نشده
  
• هم حوصلۀ بچه سر نمی‌ره! (به‌به! زندگی شیرین می‌شود!)

بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر هوش هیجانی

چند نمونه از کتاب‌های کودک با موضوع هوش هیجانی:

• خانواده خرس‌ها
  
• قورباغه
  
• کودک فیلسوف

معرفی کتاب

اگر شما از اون دسته والدین هستید که برای فرزندپروری‌ از کتاب کمک می‌گیرند، این کتاب‌ها براتون مناسب خواهند بود. لابه‌لای مطالبشون می‌تونید کلی بازی برای افزایش هوش هیجانی پیدا کنید.

1. کلیدهای پرورش هوش عاطفی در کودکان و نوجوانان
   
2. 101 بازی حرکتی
   
3. 101 بازی آرامش بخش
   
4. 101 بازی نمایشی
   
5. 101 بازی خانوادگی
   
6. 101 بازی برای بداهه پردازی
   
7. 101 بازی برای حضور ذهن
   
8. 101 بازی مهارت‌های زندگی
   
9. 101 بازی نشاط آور برای بچه های 6 تا 10 سال

تقویت هوش هیجانی در سال‌های کرونا

تو این مطلب از فواید بازی هوش هیجانی برای بچه‌ها گفتیم. 8 تا از ارزون‌ترین بازیهای افزایش هوش هیجانی رو معرفی کردیم و 9 کتاب رو برای مطالعۀ بیشتر بهتون پیشنهاد دادیم.

این روزهای کرونایی که بچه‌ها توی خونه حبس شدن و پارک‌ها هم شلوغند، یکی از بهترین جاهایی که بچه‌ها می‌تونن آزادانه بازیهای تقویت هوش هیجانی رو انجام بدن و با هم‌سن‌وسال‌هاشون تعامل داشته باشن باغ کودکه. مثل:

به امید روزی که همۀ بچه‌های دنیا بتونن آزادانه بازی کنن و از کودکی‌شون لذت ببرن.

مطالب مرتبط با بازیهای تقویت هوش هیجانی

آیا هوش هیجانی قابل افزایش است ؟! توی این متن روش‌های تقویت هوش هیجانی رو می تونید یاد بگیرید……

آیا شما به عنوان یک والد یا آموزگار از کاربرد هوش هیجانی در آموزش باخبرید ! این مطلب شما رو بیشتر با این موضوع آشنا میکنه…

حالا اومدیم و بچه‌های شما از نظر هوش هیجانی باهوش شدن. قراره این هوش کجا به کارشون بیاد؟ اصلاً چرا راه دور بریم؟ آیا متوجه تاثیری که هوش هیجانی روی زندگی خود شما داره هستید؟ تو مطلب پایین 12 موقعیت که هوش هیجانی به کارتون میاد معرفی شده. از ازدواج تا محیط کار و…

تا به‌حالا به کاربرد هوش هیجانی در مدیریت فکر کردید؟ وقتی به “یک مدیر، یک مدیر شایسته ” فکر می‌کنید………..

برای شما چقدر اهمیت داره که فرزندتون هوش هیجانی بالایی داشته باشه؟
ترجیح می‌دید فرزندتون یه نابغه توی ریاضی باشه یا از نظر عاطفی باهوش باشه؟
شما چه بازیهای تقویت هوش هیجانی دیگه‌ای می‌شناسید؟