در میان گرایش‌های رشته اقتصاد در ایران، گرایش اقتصاد بازرگانی گرایشی نوپا و جدید است، که در حال حاضر تنها در سطح کارشناسی و در تعداد معدودی از دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و بسیاری آن را با مدیریت بازرگانی اشتباه می‌گیرند. در این یادداشت قصد داریم به معرفی رشته اقتصاد بازرگانی و مراحل مختلف تحصیل در این رشته و همچنین بازار کار رشته اقتصاد بازرگانی بپردازیم.
رشته اقتصاد بازرگانی رشته‌ای کاربردی است که به مطالعه‌ی مسائل سازمانی، مالی و مدیریتی، که یک بنگاه اقتصادی با آن روبه‌رو است، می‌پردازد.
درواقع به مدیران برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی بهتر کمک می‌کند.
آشنایی با رشته اقتصاد بازرگانی
در این رشته دانشجویان با موضوعات زیر آشنا می‌شوند:
- مدیریت سود
- پیش‌بینی تقاضا
- تجزیه و تحلیل هزینه و تولید
- مدیریت سرمایه
- سیاست‌ها، شیوه‌ها و تصمیم‌گیری در مورد قیمت‌گذاری
- مدیریت بازاریابی
دروس رشته اقتصاد بازرگانی به شکلی طراحی شده‌اند که دانشجویان درگیر مفاهیم اقتصادی مثل:
- سود
- هزینه
- تولید
- سرمایه
باشند، که برای تعدیل و اصلاح تصمیمات اقتصادی در بنگاه اقتصادی به کار گرفته می‌شوند، تا موجب کارآمدی تصمیم‌گیری‌ها شود. از این‌رو این رشته کمی پیچیده و دشوار به نظر می‌رسد.
به همین علت رشته اقتصاد بازرگانی مناسب افرادی است که به مفاهیم و مباحث مدیریتی و بازرگانی علاقه‌مند هستند و قدرت تجزیه و تحلیل بازار را دارند.
دروس رشته اقتصاد بازرگانی
- اقتصاد خرد
- اقتصاد کلان
- پول و بانکداری
- تجارت بین‌الملل
- مالیه بین‌الملل
- مبانی کارآفرینی
- مدیریت تولید
- ارزیابی طرح‌های اقتصادی
- مدیریت مالی
- اصول بازاریابی
- اصول حسابداری
- اصول بیمه
- و…
همان‌طوری که گفتیم رشته اقتصاد بازرگانی رشته‌ی نسبتاً جدیدی است که دانشگاه‌های معدودی در این رشته پذیرش دانشجو دارند، از جمله:
- دانشگاه شهید بهشتی تهران
- دانشگاه علامه طباطبایی تهران
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه سیستان و بلوچستان
- دانشگاه شهید باهنر کرمان
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه رازی
- دانشگاه بوعلی سینا
- دانشگاه مازندران
که به نظر می‌رسد دانشگاه‌های فردوسی، شهید بهشتی و علامه از سطح بالاتری در این رشته برخوردارند و دانشجویان با رتبه‌های بالاتر را جذب میکنند.
رشته اقتصاد بازرگانی چند واحد است؟
تعداد کل واحدهای درسی رشته اقتصاد بازرگانی 136 واحد به شرح زیر است:
- دروس عمومی: 20 واحد
- دروس پایه: 27 واحد
- دروس اصلی: 61 واحد
- دروس تخصصی: 28 واحد
کلیه گرایش‌های علوم اقتصادی تنها در 30 درصد دروس با هم اختلاف دارند، که آن را هم می‌توان با کمک دروس اختیاری جبران کرد.
ولی از آنجایی‌که رشته اقتصاد بازرگانی در مقطع ارشد و دکتری وجود ندارد، دانشجویان این رشته در صورت تمایل به ادامه‌ی تحصیل باید تلاش بیشتری کنند.
شاید هنوز پاسخ خود را در خصوص اینکه رشته اقتصاد بازرگانی چگونه است نگرفته باشید، در ادامه تخصصی‌تر به معرفی این رشته می‌پردازیم:
در سطح یک بنگاه اقتصادی که در آن فعالیت‌های تجاری از طریق بازاریابی و تولید انجام می‌شود، اقتصاد بازرگانی با هماهنگی کارآمد همه فعالیت‌ها به عنوان یک واسطه عمل می‌کند.
در زیر به بخشی از سؤالاتی که اقتصاد بازرگانی باید به آن‌ها پاسخ دهد، اشاره می‌کنیم:
- چه خدمات و محصولاتی باید تولید شوند؟
- از چه روش‌هایی برای تولید استفاده شود؟
- تعیین اندازه و مقیاس بنگاه
- میزان تخصیص سرمایه برای خدمات مختلف
- تخمین میزان خروجی و مدیریت قیمت محصول
اقتصاد بازرگانی درواقع با استفاده از تئوری‌های علم اقتصاد به مثابه یک عامل کاتالیزور در روند تصمیم‌گیری عمل می‌کند.
تفاوت اقتصاد بازرگانی با اقتصاد کسب و کار
بازرگانی (commerce) به معنای کل یک اقتصاد هست که محیطی برای تجارت تشکیل می‌دهد. درحالی‌که کسب و کار (business) به فعالیت‌های ثروت‌آفرین یک بنگاه اقتصادی به منظور دستیابی به سود اشاره دارد.
بازار کار رشته اقتصاد بازرگانی
شاید تا چند سال قبل بزرگترین چالش جوانان ایرانی کنکور بود، اما در حال حاضر دغدغه اصلی جوانان و خانواده‌های آن‌ها پیدا کردن شغل مناسب است. انتخاب رشته‌ای که بتواند شروعی برای یک شغل خوب و کسب درآمد باشد.
نبود نیازسنجی درست از بازار کار و کیفیت پایین آموزش دانشگاهی باعث شده کمتر از 30 درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در شغلی مرتبط با رشته‌ی تحصیلی خود مشغول به کار شوند.
از یک‌طرف عده‌ای از فارغ‌التحصیلان پذیرفته‌اند که بود و نبود مدرک تحصیلی یکی است و از طرف دیگر افرادی هستند که اعتقاد دارند که تحصیل در دانشگاه چیزی به آن‌ها اضافه کرده و تحصیل دانشگاهی را برای موفقیت شغلی لازم می‌دانند.
در این زمینه از شما دعوت می‌کنم که نوشته‌های محمدرضا شعبانعلی (اینجا کلیک کنید) و صدرا علی‌آبادی (اینجا کلیک کنید) را مطالعه نمایید.
تحصیل در دانشگاه ارتباط قطعی با زمینه‌ی شغلی و موفقیت ندارد ولی می‌تواند به شما امکان تجربه‌ی یک فضای متفاوت و ایجاد روابط جدید را بدهد.
پس فقط با داشتن مدرک دانشگاهی نمی‌توانیم جایی مشغول به کار شویم، هدف باید کسب مدرک به همراه آموختن مهارت باشد.
در ابتدا تیتروار تعدادی از مشاغلی رو که به نحوی مرتبط با رشته اقتصاد بازرگانی هستند رو معرفی می‌کنم بعد برمی‌گردم و در مورد مهارت‌ها توضیح می‌دهم.
از جمله مشاغل پیش روی فارغ‌التحصیلان اقتصاد بازرگانی:
- تحلیلگر آماری
- کارگزار بورس
- نمایندگی بیمه
- آموزش
- وب‌نویسی و روزنامه‌نگاری
- تحلیلگر داده
- حسابدار
- مدیر پروژه
- دانشمند داده یا دیتا ساینتیست
لازم به ذکر هست که معمولاً کارفرمایان درخواست‌های شغلی فارغ‌التحصیلان با هر مدرک تحصیلی را می‌پذیرند، بنابراین فکر خودتان رو محدود به شغل‌های ذکر شده در بالا نکنید، شما می‌توانید برای بسیاری از استخدام‌های دیگر نیز اقدام کنید.
مهارت‌های لازم برای مشاغل مربوط به رشته اقتصاد بازرگانی
امروزه برای اینکه در بازار کار حرفی برای گفتن داشته باشید باید یادگیری و آموختن را بیاموزید یکی از ابزارهایی که راه را برای این کار هموار می‌کند دانستن زبان انگلیسی است. پس اگر انگلیسی بلد نیستید از همان ابتدای ورود به دانشگاه برای یادگیری آن وقت بگذارید.
سعی کنید مبانی کامپیوتر خصوصاً کار با نرم‌افزارهای ورد و اکسل را یاد بگیرید.
مهارت‌های ارتباطی رو بیاموزید، رزومه نویسی، اصول مصاحبه استخدامی. شما باید بتوانید به خوبی خودتان و تخصصتان رو معرفی کنید در غیر این‌صورت فرصت‌های شغلی زیادی رو از دست می‌دهید.
یکی از بزرگترین مزایای دانشگاه ایجاد ارتباطاتی است که می‌تواند در پیدا کردن شغل به شما کمک کند، اساتید، هم‌کلاسی‌ها و دوستان هم‌دانشگاهی منابع خوبی برای اطلاع از موقعیت‌های شغلی موجود و همچنین پیدا کردن محیط‌هایی که در آن‌ها شانس پیدا کردن شغل برای شما افزایش می‌یابد. سعی کنید منابع خوب را شناسایی کنید و با برقراری ارتباط با آن‌ها به اطلاعات روز دست پیدا کنید.
تحلیلگران آماری چه توانایی‌ها و مهارت‌هایی دارند؟
اگر علاقه‌مند به تحلیل‌های آماری هستید نیاز به آموختن نرم‌افزارهایی همچون spss ،eviews و اکسل دارید، تحلیل آماری عبارتست از گزارشی شامل جداول و نمودارهای آماری و تحلیل و تفسیر آن‌ها، به‌گونه‌ای که تصویری روشن و توصیفی از داده‌ها و هم چنین استنباط‌های حاصل از استخراج نکات کلیدی و مدیریتی از داده‌ها ارائه می‌دهد.
داده‌ها ممکن است به صورت داده‌های آماری آماده باشند (مانند نرخ تورم، درآمد، و مانند آن) و یا اینکه از پرسشنامه‌های توزیع شده بدست آمده باشند.
اگر دوست دارید در آینده کارگزار بورس شوید:
یکی از شروط لازم برای کارگزاری بورس دارا بودن گواهینامه حرفه‌ای می‌باشد که نشان می‌دهد شما بر مباحث علمی بازار سرمایه و قوانین و مقررات تسلط دارید.
در حال حاضر 7 نوع گواهینامه حرفه‌ای برای بازار سرمایه ایران طراحی شده است که عبارتند از:
1 – اصول بازار سرمایه
2 – تحلیل گری بازار سرمایه
3 – معامله گری بازار سرمایه
4 – کارشناسی عرضه و پذیرش
5 – مدیریت نهادهای بازار سرمایه
6 – مدیریت سبد اوراق بهادار
7 – ارزشیابی اوراق بهادار
سؤالی که مطرح می‌شود این است که چگونه در کارگزاری‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا مشاوره‌‌ای و شرکت‌های مشابه استخدام شویم؟ غیر از دریافت مدارک و گواهینامه‌های بازار سرمایه، دارا بودن رزومه‌ای عملی از فعالیت‌های مرتبط با تخصصتان می‌تواند در استخدام شما بسیار تأثیرگذار باشد.
به طور مثال اگر گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه را دریافت کرده‌اید و به دنبال شغل هستید می‌توانید اقدام به ارائه تحلیل‌هایی در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف نمایید تا با نام شما درج یا چاپ شود.
صنعت بیمه
صنعت بیمه یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین صنایع اقتصادی است، اگر علاقه‌مند به فعالیت در حوزه بیمه هستید باید مهارت‌های ارتباطی و مهارت انجام مذاکره رو بیاموزید و اساس کار خودتان را بر درست‌کاری و صداقت بنا کنید.
وب نویسی و تولید محتوا
اگر دوست دارید یک نویسنده وب باشید سعی کنید مهارت خود در تولید محتوای هوشمند را افزایش دهید و لازمه‌ی تولید محتوای هوشمند داشتن آگاهی و دانش ادر آن حیطه تخصصی هست.
یک مدیر پروژه چه ویژگی‌ها و مهارت‌هایی باید داشته باشد؟
- مهارت‌های ارتباطی عالی
- کار تیمی
- حل مسئله
- مهارت تصمیم‌گیری به‌موقع
- درک عمیق از مدیریت پروژه و ابزارهای مرتبط با آن.
- مهارت مدیریت زمان و مهارت‌های تحلیلی و گزارش دهی
- اعتماد به نفس بالا در انجام مسائل محوله
- توجه به جزییات فعالیت‌ها
- دانش کار با برنامه اکسل
کسی نمی‌داند که دنیا به کجا می‌رود و تا چند سال آینده سرنوشت این رشته‌ها و شغل‌ها چه می‌شود. بنابراین رشته‌ی تحصیلی شما، به احتمال زیاد آینده‌ی شغلی شما را مشخص نخواهد کرد. اما سعی کنید شغل مورد علاقه و رؤیایی خودتان روتجسم کنید و برای رسیدن به آن تمام تلاشتان را به کار گیرید، به قول استاد عزیز دکتر رنانی انسان بی‌رؤیا انسان بی‌سرنوشتی است. با رؤیا به زندگیتان مفهوم و معنا ببخشید.
محصولات آموزشی