همان‌طور که می‌دانید به دلیل وسعت زمینه‌های هنری، در یک طبقه‌بندی کلی، هنر به ۷ دسته تقسیم می‌شود. قبلاً در کارنکن با هنر چهارم، یعنی طراحی لباس آشنا شده بودید. این بار با معرفی رشته کارگردانی ، به هنر هفتم می‌پردازیم.
اگر می‌خواهید بدانید برای کارگردانی چه رشته ای باید انتخاب کرد یا شغل کارگردانی چه الزاماتی دارد، پس با ما همراه باشید تا به دنیای کارگردان‌ها سری بزنیم.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
معرفی رشته کارگردانی به زبان ساده
ساده‌ترین تعریفی که می‌توان برای معرفی رشته کارگردانی ارائه کرد، این است که کارگردان کسی است که فیلم‌نامه را به تصویر می‌کشد.
کارگردان بیشترین مسئولیت را در ساخت فیلم به عهده دارد و معمولاً فکری که پشت فیلم است و شکل نمایش آن از کارگردان است.
کارگردان، خلاقیت و دیدگاهش را در فیلم اعمال می‌کند و آزادی عملش از سایر تیم فیلم‌سازی بیشتر است.
به عبارتی قدرتمندترین فرد پشت دوربین کارگردان است.
کارگردان باید فیلم‌نامه را تفسیر کند و تصوّرش را از صحنه‌های فیلم به صورت گفتاری بیان کند.
همچنین باید با تدوین‌گران همکاری کند و تمام صحنه‌های فیلم را زیر نظر داشته باشد.
هیچ نمای فوق‌العاده‌ای نیست که کارگردان از آن بی‌خبر باشد و یا به صورت اتفاقی گرفته شده باشد.
برای آشنایی بیشتر با شغل کارگردانی ، می‌توانید بخش‌هایی از پشت صحنه فیلم خاطرانگیز جدایی نادر از سیمین، به کارگردانی اصغر فرهادی را ببینید.
چگونه وارد رشته کارگردانی شویم ؟
حتماً سوال بسیاری از نوجوان علاقه‌مند به شغل کارگردانی ، این است که: «آیا رشته کارگردانی در هنرستان نیز وجود دارد یا خیر؟».
پاسخ این سوال هم بله است و هم خیر!
خیر چون رشته کارگردانی در هنرستان وجود ندارد و بله به این دلیل که رشته کلی‌تر سینما وجود دارد.
در رشته سینما به موضوعات متنوّعی از جمله کارگردانی، فیلم‌نامه نویسی، نمایشنامه نویسی، بازیگری و … پرداخته می‌شود.
طبیعتاً بهترین روش ورود به رشته کارگردانی در دانشگاه این است که در هنرستان رشته سینما بخوانید.
اگر در شهر شما این رشته وجود ندارد و مجبور به خواندن رشته دیگری شده‌اید، جای نگرانی نیست.
شما همچنان می‌توانید با خواندن درس‌های دبیرستان این رشته، از طریق کنکور هنر وارد رشته کارگردانی در دانشگاه شوید.
علاوه بر تحصیلات آکادمیک، می‌توانید تجربه فیلم‌سازی را از کارگردان‌های بزرگ دنیا مانند دیوید لینچ، اسپاک‌لی، ورنر هرزوگ و … در مستر کلاس معرفی رشته کارگردانی یاد بگیرید.
نمونه تدریس مستر کلاس میرا نیر فیلم‌ساز برجسته آمریکایی هندی‌تبار را می‌توانید در ویدئوی زیر ببینید.
رتبه لازم برای رشته کارگردانی تلویزیون و سینما
یکی از اقداماتی که در فرایند انتخاب رشته به داوطلبان کنکور کمک می‌کند، نگاه کردن به آمار قبولی سال‌های گذشته است.
رتبه لازم برای رشته کارگردانی تلویزیون و سینما در سال‌های مختلف متغیر و ظرفیت پذیرش در دانشگاه‌های سراسری تهران محدود است.
با این حال اگر می‌خواهید تخمینی از رتبه‌های قبولی و کارنامه کنکور سراسری افراد پذیرفته شده این رشته‌ها در سال‌های گذشته داشته باشید، به لینک‌های زیر مراجعه کنید.
آزمون عملی رشته کارگردانی
برای پذیرفته شدن در رشته کارگردانی علاوه بر آزمون کنکور، لازم است که حد نصاب قبولی در آزمون عملی را هم کسب کنید.
در ویدئوی زیر تمامی نکات مهم برای قبولی در آزمون عملی از نحوه شرکت و ورود به آزمون عملی تا برخورد حرفه‌ای با داورها در جلسه مصاحبه اشاره شده است.
معرفی رشته کارگردانی تلویزیون
برای معرفی رشته کارگردانی تلویزیون باید بگوییم که این رشته در مقطع لیسانس دارای دو گرایش نمایش و مستند است که در دانشگاه صدا و سیما و تعدادی از دانشگاه‌های غیرانتفاعی کشور ارائه می‌شود.
هدف این رشته تربیت نیروی متخصص، خلاّق و برنامه‌ساز برای اهداف این سازمان است.
دانشجویان رشته کارگردانی تلویزیون در طول دوران تحصیلشان، مهارت‌های فنّی، هنری و تحلیلی ساخت انواع برنامه‌های تلویزیونی را می‌آموزند.
در گرایش نمایش، از ایده تا تولید برنامه‌های داستانی تلویزیون نظیر سریال، فیلم، تله تئاتر و برنامه کوتاه، آموزش داده می‌شود.
در کنار واحد‌های تئوری، کارگاه‌های عملی زیادی هم به عنوان مکمل وجود دارد تا دانشجویان بتوانند با استفاده از تجهیزات و امکانات دانشکده، مهارت و تجربه تولید یک برنامه تلویزیونی را پیدا کنند.
ساخت برنامه‌های تلویزیونی مانند گزارش خبری، ورزشی، اجتماعی، مستند طبیعت و … نیز در حیطه گرایش مستند رشته کارگردانی قرار می‌گیرد.
برای آشنایی بیشتر با مشخصات کلی رشته کارگردانی تلویزیون، سرفصل دروس و اهداف هر واحد درسی، فایل زیر را می‌توانید دانلود کنید.
معرفی رشته کارگردانی سینما
رشته کارگردانی سینما جز محبوب‌ترین رشته‌های گروه هنر است.
کارگردان سینما در هر سه مرحله پیش تولید، تولید و پس از تولید فیلم، وظیفه رهبری و هدایت گروه تولید را به عهده دارد.
کارگردان در مرحله پیش تولید، عوامل، بازیگران و محل بازی فیلم (لوکیشن) را انتخاب می‌کند.
در مرحله تولید، تصمیم‌گیری در مورد تمامی عوامل فنّی مانند نورپردازی، قاب تصویر، زاویه و نوع حرکت دوربین، تعداد تصاویر لازم برای خلق یک موقعیت، اتصال نما‌ها به یکدیگر، موسیقی متن، گریم، طراحی لباس و صحنه بر عهده کارگردان است.
به عبارتی این کارگردان است که می‌گوید هر صحنه چگونه باید گرفته شود و هر بازیگری، چه طور باید به شخصیتی که آن را بازی می‌کند، نگاه کند.
پس از مرحله تولید هم کارگردان لازم است، تدوین‌گران را در مرحله مونتاژ و تدوین فیلم همراهی کند تا هدفش از گرفتن نماهایی که در مرحله پیش‌تولید طراحی کرده است، محقق شود.
در لینک زیر می‌توانید سرفصل واحد‌هایی را که در رشته کارگردانی سینما، در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود را مشاهده کنید.
معرفی رشته کارگردانی تئاتر
رشته کارگردانی تئاتر شامل دو مرحله تهیه و تدارک و کار عملی با بازیگران است.
۱- تهیه و تدارک
در مرحله تهیه و تدارک، کارگردان باید قبل از تهیه کار به موضوعات زیر فکر کند:
- هدف نمایشنامه
- انگیزه و سبک مطرح کردن موضوع نمایش
- تجزیه و تحلیل متن
- انتخاب عوامل
- مخاطبان نمایش
- زمان، مکان و امکانات اجرای نمایش
وظیفه اصلی کارگردان درک و تحلیل محتوای نمایشنامه و هدایت بازیگران است.
کارگردان باید آنقدر متن را بخواند تا از آن اشباع شود و بتواند همه اجزا نمایشنامه را به صورت تصویری در ذهن خود مجسّم کند.
چهار عاملی که در کارگردانی تئاتر بسیار اهمیّت دارد عبارتند از:
- دید کارگردان نسبت به نمایشنامه که از انتخاب بازیگر تا طراحی دکور را شامل می‌شود.
- شناخت جامع نسبت به فراز و فرود و ضرب آهنگ‌های تند و کند نمایشنامه
- تعامل خوب با بازیگران و گروه صحنه و لباس
- تمایل به جلب نظر و تاثیرگذاری نمایش بر تماشاگران
۲- کار عملی با بازیگران
مرحله کار عملی با بازیگران شامل ۷ بخش زیر است:
- دورخوانی
- تعیین حرکات
- کار روی دیالوگ
- پیراستن
- مرور
- تمرینات فنّی
- تمرین نهایی
در ادامه این بخش‌ها معرفی می‌شوند.
۱- دورخوانی
در این بخش کارگردان هر نقشی را با توجه به ویژگی‌های شخصیت نمایشنامه و شناختی که از توانمندی‌های بازیگران دارد، میان آن‌ها تقسیم می‌کند.
در جلسه دورخوانی معمولاً کارگردان نمایشنامه را برای بازیگران می‌خواند و از این فرصت برای بیان درک خود از نمایشنامه و حس و حالی که باید بازیگران در اجرای کار داشته باشند، استفاده می‌کند.
۲- تعیین حرکات
در این مرحله، کارگردان بر اساس خلاقیت بازیگران و طرحی که بر اساس نمایشنامه در ذهن دارد، حرکات بازیگران را مشخص می‌کند.
۳- کار روی دیالوگ
در بخش کار روی دیالوگ، کارگردان بر روی نحوه بیان احساسات بازیگران کار می‌کند.
۴- پیراستن
در این مرحله زوائد حذف می‌شود و کار به صورت یکپارچه درمی‌آید.
۵- مرور
در مرحله مرور، جزئیات تکنیکی مورد توجه قرار می‌گیرد.
۶- تمرینات فنّی
در مرحله تمرینات فنّی، کارگردان با طراحان دکور و لباس به یک جمع‌بندی از طرح نهایی می‌رسند و تمرین‌ها در این فضا انجام می‌شود.
۷- تمرین نهایی
در گام آخر، بازیگران نمایشی را که قرار است، در مقابل تماشاگران اجرا کنند، نهایی میکنند.
آیا رشته کارگردانی خوب است ؟
واقعیتش این است که همه چیز به روحیه و علاقه شما بستگی دارد.
شغل کارگردانی ایجاب می‌کند که کارگردان گاهی شب‌ها و حتی در تعطیلات، مشغول به کار باشد.
علاوه بر این، در مواردی نیاز است که سفرهای کاری کوتاه‌مدت یا بلندمدت را برای فیلم‌برداری لوکیشن‌های خاص تجربه کند.
دستمزد کارگردان هم بسته به عوامل متعددی نظیر سابقه کار، نوع فیلم، انتظارات از فروش فیلم، سرمایه‌گذاران و … متفاوت است.
اگر با ساعات کار و مکان انعطاف‌پذیر شغل کارگردانی مشکلی نداشته باشید، این حرفه برای افرادی با قدرت تخیّل و تحلیل بالا، توانمندی رهبری تیم و توانایی کل‌بینی و در عین حال توجه به جزئیات انتخاب مناسبی است.
مطالب مرتبط با رشته هنر
اگر به مد و فشن علاقه دارید، در نوشته زیر می‌توانید از مبانی طراحی لباس تا راه‌های ورود به این رشته هنری را بیاموزید.
اگر در نقاشی دستی بر آتش دارید، این مطلب ایده‌هایی برای کسب درآمد از هنرتان به شما می‌دهد.
چنانچه دوست دارید زمینه کاری هنری داشته باشید، در لینک زیر، ۱۰ کار هنری پولساز و نحوه بازاریابی آن‌ها معرفی شده است.
همراهان عزیز کارنکن،
امیدوارم از معرفی رشته کارگردانی لذت برده باشید.
کارگردان مورد علاقه شما کیست؟
دیدن چه فیلم یا سریالی را به دوستان کارنکن توصیه می‌کنید؟
محصولات آموزشی