چطور برای ارشد انتخاب رشته کنم ؟

انتخاب رشته ارشد بسیار مهم است و می‌تونه در آینده شما تأثیر گذار باشد حتی می‌تونه مسیر زندگی شما را تغییر دهد. از فردی که قبلاً ارشد خونده بپرسید اگر یک گرایش دیگر و شهر دیگر، دانشگاه قبول شده‌بودی الان کجا بودی. جواب آن فرد شما را متوجه اهمیّت انتخاب رشته خواهد کرد.

ولی این دلیل نمی‌شه انتخاب رشته ارشد و سوال چطور انتخاب رشته ارشد کنیم؟ برای شما کابوس بشه. اگر این مطلب را خوب بخونید، خیلی چیزها برای انتخاب رشته ارشد شفاف می‌شود و جواب سوالاتتون رو خواهید یافت. من اینجا از هدف ارشد تا بررسی کارنامه ارشد و روشی برای انتخاب رشته گفتم.

لیست پایین رو دنبال کنید. در قسمت ” چطور برای ارشد انتخاب رشته کنم ؟” گام به گام توضیح دادم چطور انتخاب رشته ارشد کنیم .

بهتون پیشنهاد می‌کنم قسمت “ 3 گام نهایی انتخاب رشته ارشد – روشی برای انتخاب رشته ” را نیز نگاه کنید. بهتون کمک می‌کنه به پاسخ سوال چطور انتخاب رشته ارشد کنم ؟ کامل‌تر برسید. این محتوا رو جایی نمی‌تونید پیدا کنید 😉.

1- هدف از ادامه تحصیل چیست؟

قبل از هر چیز و این که بدانیم انتخاب رشته کنکور ارشد چگونه است، هدف خود را مشخص کنید. البته هدف باید قبل از امتحان دادن مشخص شده باشد. خب، وقتی هدف شما مشخص باشد کار خیلی برای شما راحت می‌شود.

به عنوان مثال من وقتی در رشته مدیریت امتحان ارشد دادم هدفم دنبال کردن علاقم یعنی بازاریابی بود پس موقع انتخاب رشته، فقط گرایش بازاریابی را انتخاب کردم و ما بقی گرایش‌ها را انتخاب نکردم و وقتی دیدم 100 انتخابم پر نشده مابقی را گرایش‌های دیگر انتخاب کردم. من حتی گرایش بازاریابی در یک دانشگاه گم نام به گرایش‌های دیگر در دانشگاه‌های تهران الویت دادم.

اهداف شما می‌تواند هر کدام از موارد زیر باشد:

• برای تدریس به عنوان هیئت علمی
• دنبال کردن رشته مورد علاقه
• برای رسیدن به شغل مناسب
• برای ارتقای شغلی
• به اصرار خانواده
• به دلیل سربازی
• و کلی دلیل دیگر.

شما هر کدام از اهداف بالا را داشته باشید انتخاب رشته شما متفاوت می‌شود. بهتر است با خود صادق باشید و هدف اصلی خود را مد نظر قرار دهید.

مثلاً وقتی هدفتون سربازی باشه طوری انتخاب رشته می‌کنید که حتماً قبول شوید و مهّم نیست کجا. یا وقتی هدفتون ارتقا شغلی باشد مهم این است که در شهر محل شغلتون قبول شوید یعنی کجا قبول شدن بسیار مهم است.

2- توضیح کارنامه انتخاب رشته ارشد

در این بخش با توجه به تصویر بالا قسمت‌های مختلف یک کارنامه را توضیح می‌دهم.

قسمت 6 که نمرات اکتسابی می‌باشد نشان‌دهنده درصد شما در هر کدام از دروس می‌باشد. توضیح و پیچدگی خاصی ندارد😉.

گرایش مختلف می‌توانند کد ضریب‌های مختلف داشته‌باشند. مثلا اگر رتبه شما در کد ضریب 1، 359 شده‌است یعنی اگر در این گرایش انتخابی داشتید با توجه به این رتبه بررسی می‌شود. پس هر گرایش رتبه خود را دارد چرا که در گرایش‌های مختلف اهمیت دروس متفاوت است.

قسمت دیگر نمره کل شما است که همان تراز شما است. این عدد هر چه بالاتر باشد رتبه شما پایین‌تر و بهتر خواهد شد.

و امّا مهم‌ترین قسمت کارنامه شما رتبه در سهمیه می‌باشد. این رتبه با توجه به سهمیه‌ای که شما دارید مشخص گردیده‌است و و آن‌چه برای سازمان سنجش مهم است همین رتبه است.

قسمت بعدی، رتبه بدون سهمیه یا رتبه کشوری شما است. این رتبه بدون در نظر گرفتن سهمیه‌ها و فقط بر اساس درصد دروس محاسبه شده‌است.

در قسمت آخرین رتبه مجاز در سهمیه در دوره‌های روزانه و نوبت دوم، رتبه آخرین فردی که در آن گرایش مجاز شده‌، مشخص شده‌است.

ستون نتیجه در دوره‌های روزانه، نشان می‌دهد در کدام گرایش‌ها برای روزانه مجاز به انتخاب رشته هستید.

3- چطور برای ارشد انتخاب رشته کنم؟

شاید مهم‌ترین سوالی که ذهن را درگیر خودش می‌کند همین باشد که چطور انتخاب رشته ارشد کنم ؟ انتخاب رشته کارشناسی ارشد کار سختی نیست امّا موقع انتخاب رشته که می‌رسد کمی گیج می‌شویم. من در زیر چند گام را مشخص کردم و یک روش را برای انتخاب رشته ابداع کردم.

مرحله اول: مطالعه دفترچه راهنما انتخاب رشته ارشد

زمانی که نتایج اعلام شد به سایت سازمان سنجش مراجعه کنید و دفترچه راهنما انتخاب رشته را دانلود کنید. آن را کامل مطالعه کنید. تا با قوانین، شرایط و ضوابط آشنا شوید و با گرایش‌ها و محل دانشگاه‌ها آشنا شوید.

در دفترچه راهنما دو قسمت مهم وجود دارد. گرایش‌ها و شهر محل دانشگاه‌ها.

در مورد گرایش‌ها دو موضوع را بررسی کنید:
1- شغل مربوط به آن گرایش
2- دروس مربوط به آن گرایش.

1- شغل مربوط به آن گرایش: اگر در این رشته ادامه تحصیل دادید در چه شغل‌هایی می‌توانید کار کنید؟ و این که برای این رشته بازار کار چگونه است؟ برای پاسخ به این دو سوال کافی است کمی در گوگل جست‌و‌جو کنید.

2- دروس مربوط به آن گرایش: گرایش‌های مختلف در یک رشته به لحاظ دروسی که پاس می‌کنید متفاوت هستند. ممکن است شما در بعضی از دروس دچار مشکل باشید و یا علاقه‌ای به آن‌ها نداشته باشید جدا از این موارد، آشنایی با دروس هر گرایش راه بسیار مناسبی برای شناخت آن رشته است.

مرحله دوم: معیارها انتخاب رشته ارشد را مشخص کنید

قبل از انتخاب رشته لازم هست معیارهای خود را مشخص کنید و سپس آن‌ها را الویت‌بندی کنید. معیارهایی که به ذهن من می‌رسد به قرار زیر است.

• هزینه دانشگاه
• فاصله دانشگاه تا محل زندگی
• علاقه
• اعتبار دانشگاه
• موقعیت کاری
• شرایط رفاهی و خوابگاهی دانشگاه
• و غیره.

هر کدام از این موارد می‌تواند برای شما الویت بیشتری داشته‌باشد یا اصلاً اهمیتی نداشته‌باشد. مثلاً برای یک فرد متأهل فاصله دانشگاه تا محل زندگی بسیار مهم است.

مرحله سوم: 3 گام نهایی انتخاب رشته ارشد – روشی برای انتخاب رشته

با انجام دادن دو مرحله بالا بررسی‌های شما کامل شده و تا حدودی می‌دانید چگونه باید انتخاب رشته و الویت‌بندی کنید. در جا این می‌خوام یک روش را براتون توضیح بدهم امّا استفاده کردن یا نکردن از آن با شما است. با انجام این روش انتخاب رشته شما با موفقیت به پایان می‌رسد.

گام اول: انتخاب

دفترچه راهنما را باز کنید و بدون توجه زیاد به رتبه خود و با توجه به معیارهای مرحله دوم، رشته‌ها یا گرایش‌های مد نظر را در یک ورقه انتخاب کنید. سعی کنید ابعاد ورقه‌ی شما به اندازه‌ای باشد که همه‌ی انتخاب‌ها در یک صفحه آن جا شود. مثلاً A4 یا A3.

گام دوم: گروه‌بندی

حالا وقت آن است که رتبه در سهمیه خود را در نظر بگیرید و تمام رشته‌هایی که انتخاب کردید در سه گروه تقسیم‌بندی کنید.

• خوش‌بینانه
• منطقی
• بدبینانه

خوش‌بینانه یعنی با خوش بینی این را انتخاب کردید و احتمال قبولی در آن زیاد نیست.

منطقی یعنی احتمال قبول شدن در این رشته‌ها با توجه با رتبه شما زیاد است.

بدبینانه یعنی در بدترین حالت نیز این رشته را قبول می‌شوید. در واقعه آن‌قدر قبول شدن در آن راحت است که حتماً در آن قبول می‌شوید.

برای هر یک از این سه گروه رنگی انتخاب کنید سپس در ورقه هر رشته محلی که مربوط به هرکدام از این گروه‌ها است با رنگ مربوطه دور آن خط بکشید.

گام سوم: حذف

و امّا بریم سراغ الویت‌بندی یا ترتیب‌بندی. در این قسمت باید به رشته محل یک عدد که نشان از الویت آن است اختصاص بدهید.

با در نظر گرفتن معیارهایی که مشخص کردید و مطلبی که در ادامه می‌گم الویت‌ها را مشخص کنید. ابتدا گروه خوش‌بینانه قرار گیرد سپس گروه منطقی و در انتها گروه بدبینانه.

خب الان رشته‌ها با ترتیب مشخص شده‌اند. امّا تعداد آن‌ها از 100 عدد بیشتر و میزان گروه‌ها در آن رعایت نشده‌است.

میزان سه گروه از این قرار است که حداقل 50درصد از رشته‌های موجود باید از گروه منطقی باشند و مابقی بین دو گروه خوش‌بینانه و بد‌بینانه تقسیم شوند. اگر تعداد انتخاب‌ها از 100 بیشتر بود می‌توانید با حذف بدبینانه و خوش‌بینانه به این عدد برسید.

4- در سازمان سنجش بررسی انتخاب رشته ارشد چگونه است ؟

یکی از سوالاتی که خیلی‌ها می‌پرسند این است که سازمان سنجش چگونه انتخاب رشته ما را بررسی می‌کنه؟ سازمان سنجش به ترتیب الویت‌های شما را بررسی می‌کند اگر الویتی را قبول شدید الویت بعدی را بررسی نمی‌‎کند.

بذارید کمی بیشتر توضیح بدم. اولین الویت شما بررسی می‌شود اگر رتبه‌های برتر از شما آن را انتخاب نکرده باشند شما آن را قبول می‌شوید در غیر این صورت الویت بعدی بررسی می‌شود. و این تا جایی ادامه می‌یابد که رتبه‌های بهتر از شما ظرفیت آن الویت را تکمیل نکرده‌باشند.

5- انواع شیوه تحصیل در کارشناسی ارشد

برای تحصیل در کارشناسی ارشد سه روش آموزشی و پژوهشی، آموزش محور و پژوهشی محور وجود دارد.

روش آموزشی و پژوهشی: تا سال 1389 فقط همین روش وجود داشت. خیلی ساده بگم در این روش شما موظف به ارائه پایان‌نامه هستید. اگر قصد ادامه در مقطع دکتری را دارید حتما این روش را انتخاب کنید.

روش آموزشی محور: خب مشخص است که دراین روش شما نیاز به ارائه پایان‌نامه ندارید. حواستان باشد اگر در این رشته تحصیل کردید احتمال کمی وجود دارد در مقطع دکتری پذیرفته شوید.

روش پژوهشی محور: در این روش محوریت پژوهش است و ملزم به اخذ واحدهای درسی محدودتر و ارائه پایان‌نامه هستید.

این نکته را بگم که اگر کارشناسی ارشد شما پولی باشد به ترتیب روش آموزشی و پژوهشی، روش پژوهشی محور و در نهایت روش آموزشی محور دارای بیشترین هزینه هستند.

6- انواع دوره‌های کارشناسی ارشد

انواع دوره‌های کارشناسی ارشد از این قرار است:

• روزانه
• شبانه
• پردیس
• نیمه حضوری
• مجازی
• غیرانتفاعی
• پیام نور
• آزاد

قبل از هر چیزی بگم انتخاب رشته همه این دانشگاه‌ها در همان 100 انتخابی که سازمان سنجش در اختیار شما می‌گذارد، قرار می‌گیرد به جزء دانشگاه آزاد که انتخاب رشته آن جدا است. در مورد دانشگاه آزاد در قسمت ” انتخاب رشته ارشد دانشگاه آزاد” صحبت می‌کنم.

در مدرک شما بعد از فارغ‌التحصیلی کارشناسی ارشد در شبانه، به شبانه بودن تحصیل شما اشاره نمی‌شود اما در پردیس، نیمه حضوری، مجازی، غیرانتفاعی، پیام نور و آزاد اشاره می‌شود که در آن‌ها تحصیل کردید.

محل تحصیل شما در دوره روزانه، شبانه و پردیس در دانشگاه دولتی است با این تفاوت که تحصیل در دوره روزانه رایگان و در دوره شبانه و پردیس پولی است. تحصیل در پردیس جزء گران‌ترین هزینه‌های تحصیل است.

غیرانتفاعی، پیام نور و آزاد هر کدام محل دانشگاه‌‌های جدایی هستند.

برای انتخاب رشته در پیام نور، غیر انتفاعی و آزاد باید کارت آن‌ها را بخرید.

در دوره نیمه حضوری معمولاً کلاسی تشکیل نمی‌شود و به صورت خودخوان است.

در دوره مجازی کلاس شما به صورت آنلاین است امّا امتحانات شما حضوری برگزار می‌شوند.

از آنجا که خیلی‌ها می‌دونن، یادم رفت 😀 همون اول بگم که دوره روزانه معتبرترین نوع است و رایگان است. امّا اینجا دوتا نکته وجود دارد:

نکته اول: اگر در دوره روزانه تحصیل کرده باشید و بخواهید آن را جهت ادامه تحصیل در خارج کشور ترجمه کنید باید هزینه این چند سال دانشگاه را پرداخت کنید. مگر این که تعهد چند سال خدمت برای کشور را گذارنده باشید.

نکته دوم: اگر در دوره روزانه قبول شدید در صورت انصراف شانس امتحان مجدد برای سال بعد را از دست می‌دهید.

7- رشته اصلی و شناور

خب می‌خواهیم ببینیم رشته شناور چی هست. شما می‌توانید حداکثر در دو گروه امتحانی شرکت کنید. رشته اصلی و شناور. در کنار رشته اصلی می‌توانید در یک رشته شناور نیز امتحان دهید.

رشته‌های شناور رشته‌هایی هستند که بدون در نظر گرفتن این که در کارشناسی چه خوانده‌اید می‌توانید در آن‌ها شرکت کنید. این رشته‌ها در دفترچه راهنما ارشد مشخص شده‌اند.

کسانی که رشته کارشناسی آن‌ها یکی از رشته‌های شناور بوده‌باشد دیگر نمی‌توانند آن را به عنوان رشته دوم یا شناور انتخاب کنند چرا که رشته اصلی آن‌ها است.

برای شرکت در امتحان رشته شناور باید کارت اعتباری آن را خریداری کنید.

نکته مهم این است که شما اگر در دو رشته امتحان دهید باز هم برای دو رشته فقط همان 100 انتخاب را دارید و باید این دو رشته را همزمان و یک جا انتخاب رشته کنید.

8- انتخاب رشته ارشد دانشگاه آزاد چگونه است ؟

سوال چطور برای ارشد انتخاب رشته کنم ؟ فقط برای دانشگاه سراسری در ذهن خطور نمی‌کند. انتخاب رشته دانشگاه آزاد از انتخاب رشته دانشگاه سراسری جدا است و همچون دانشگاه سراسری دارای 100 انتخاب هستید.

اگر برای این دانشگاه مجاز شدید برای انتخاب رشته در دانشگاه آزاد لازم است از سایت سازمان سنجش در زیر کارنامه، کد دسترسی دانشگاه آزاد به همراه کد ملی خود را در سایت AZMOON.ORG وارد کنید و اقدام به خرید کارت یا سریال دانشگاه آزاد کنید سپس دفترچه راهنما را دانلود و انتخاب رشته را انجام دهید.

یادتان باشد در دانشگاه آزاد رتبه بدون سهمیه شما مهم‌تر است در حالی که در دانشگاه سراسری رتبه با سهمیه مهم‌تر است.

9- کلام آخر

تا این جا موارد زیادی را درباره چطوری انتخاب ارشد کنیم؟ توضیح دادیم سعی کردم این موارد به درد به خور باشد و حتی تا حدی شما را از مطالب و حتی مشاوره‌های گاهاً بی‌فایده نجات دهم. من در کلام آخر به سراغ نکات باقی‌مانده رفتم.

• در مورد این که مشاوره خوب است یا بد حرفی ندارم فقط می‌توان دو نکته گفت. یکی این که اکثر مشاوره‌ها بی‌فایده است و دوم این که حتی اگر مشاور خوبی پیدا کردید بررسی نشده به حرف او عمل نکنید.
  
• چه بخواهید چه نخواهید دانشگاه‌های معتبر در آینده زندگی و شغلی شما بسیار تاثیرگذار هستند. به دلیل کار کردن با اساتید مشهور، شبکه ارتباطی خوب، دریافت پیشنهادات شغلی خوب و … .
  
• علاقه علاقه علاقه. به نظر من مهم‌ترین چیز در انتخاب رشته علاقه است. اگر با علاقتون انتخاب رشته کردید هیچ وقت پشیمان نمی‌شوید.

مطالب پیشنهادی برای مطالعه

بعد از این که متوجه شدید انتخاب رشته ارشد چجوریه اگر به دنبال تحقیق در مورد گرایش‌ها و رشته‌ها هستید شاید مطالب زیر براتون مفید باشه.

ممکن است این سوال برای انتخاب رشته در مهندسی مواد ذهن شما رو درگیر کند که آیا رشته متالورژی گرایش ریخته گری را بخوانم یا نه؟ این گرایش می‌تونه مورد علاقه من باشه؟ و آیا بازار کار خوبی داره؟

خیلی‌ها در مورد رشته انسانی هنوز این دیدگاه را دارند که بازار کار خوبی ندارد. امّا واقعا این جوری هست؟ رشته‌ای در علوم انسانی وجود دارد که هر چه به آینده نزدیک می‌شویم نیاز به آن بیشتر می‎‌شود.

صنعت سرامیک در ایران نسبتاً رونق خوبی دارد و کارخانه‌های زیادی در این زمینه فعال هستند. جالبه بدونید در کارشناسی ارشد می‌تونید گرایش سرامیک را انتخاب کنید.

خب گفتنیا رو گفتم امیدوارم مفید بوده باشه. که هیچ چیز برای من مهم‌تر از این نیست😍. لطفاً تو سوال زیر مشارکت کنید.

نظرتون در مورد روشی که برای انتخاب رشته ارشد ارائه دادم چیه؟

در مورد این که انتخاب رشته ارشد به چه صورت است اگر سوالی مونده بپرسید.