دونستن و رعایت آداب مصاحبه کاری خیلی مهمه.
افراد زیادی هستند که مهارتهای بالایی هم دارن؛ اما بهخاطر رعایتنکردن این نکات، در مصاحبه رد میشن.
تو این مطلب نکاتی رو گفتیم که شاید هرجایی ندیده باشید.
موضوعاتی که سخت و پیچیده نیستن؛ اما تأثیر زیادی دارن.
فهرست مطلب
- صداقت کامل، مهمترین آداب مصاحبه کاری
- همراه داشتن چند نسخه از رزومه
- شناخت خوب شرکت
- پرسیدن سؤالهای خوب که نشون میده آداب مصاحبه کاری رو بلدین
- نپرسیدن سؤالهای اشتباه
- روش برخورد با سؤالهای نامناسب، مؤدبانه با رعایت آداب مصاحبه کاری
- اشتباهات متداول در مورد آداب مصاحبه کاری
- دستدادن مناسب، از آداب مصاحبه کاری مهم و ساده
- چند نکتهی کوچک و خیلی مهم در مورد آداب مصاحبه کاری
- سپاسگزاری و پیگیری
۱- صداقت کامل، مهمترین آداب مصاحبه کاری
قبل از اینکه وارد بقیهی موضوعات بشیم، این نکته رو باهم یادآوری کنیم.
شما دارین وارد خانوادهی اون شرکت میشین.
بنابراین اصل اول اینه که صداقت کامل داشته باشید؛ در صحبتهایی که میکنید یا تجربهها و مهارتهایی که میگین.
مصاحبهکنندهی حرفهای متوجه عدم صداقت شما میشه و اگر هم نشه، بعداً براتون دردسر میشه.
۲- همراه داشتن چند نسخه از رزومه
رزومهتون احتمالاً دلیل اصلی دعوت شما به مصاحبه بوده.
پس قبلاً رزومه رو برای شرکت فرستادین.
اما توصیه میشه چند نسخهی فیزیکی از رزومهتون رو هم به جلسهی مصاحبه ببرین.
حتی اگر امکانش باشه روی کاغذ با کیفیتی هم چاپ کنین.
این کار دلایل مختلف داره:
- مصاحبهکننده ممکنه فرصت نداشته که رزومهی شما رو کامل بخونه و پرینت بگیره و بیاره جلسه.
- ممکنه افراد دیگری به جلسهی مصاحبه بیان که از قبل قرار نبوده باشن.
در این موارد، شما که رزومهتون رو آوردین، میتونین بهشون بدین و کار رو بهتر پیش ببرین.
۳- شناخت خوب شرکت
همیشه توصیه میشه که از شرکتی که برای مصاحبه دعوت شدین، آگاهی زیادی پیدا کنید.
سایت خود شرکت و سایتهای کاریابی، منابع خوبی هستند و بهتون اطلاعات باارزشی میدن.
آگاهی بیشتر به نفع خودتون میشه.
مثلاً خوبه که پاسخ این سؤالها رو بدونید:
- اینکه شرکت در چه زمینهای فعالیت میکنن؟
- فضای داخل شرکت چطوره؟
- چند سال هست تأسیس شده و چندتا نیرو دارن؟
- تو اینستاگرام چطور فعال هستند؟
وقتی بهخوبی شرکت رو بشناسید، شرایط مصاحبه براتون سادهتر میشه و عملکرد بهتری خواهید داشت.
۴- پرسیدن سؤالهای خوب که نشون میده آداب مصاحبه کاری رو بلدین.
مصاحبه فرایندی دوطرفهست.
ممکنه سؤالهای خوبی رو از قبل آماده کنین و به جلسه ببرید و در زمان مناسب (معمولاً در انتهای مصاحبه) بپرسید.
توصیه میشه حتماً قلم و کاغذ همراه داشتهباشید.
در طول مصاحبه هم سؤالهایی که براتون ایجاد شده رو یادداشت کنین و بپرسین.
این کار حرفهای و مناسبه.
البته باید مراقب باشید سؤالی که براتون پیش میاد رو بلافاصله نپرسید و یادداشت کنید برای زمان مناسب.
سؤال پرسیدن باعث میشه شما هم دید عمیقتر و جامعتری به اون شغل پیدا کنید و نکتهی مبهم مهمی براتون نمونه.
مصاحبهکننده هم متوجه میشه که شما واقعاً به اون کار علاقه دارید.
در واقع شما هم از جلسهی مصاحبه استفاده میکنید تا بررسی کنید که اون کار یا اون شرکت برای شما مناسب هست یا نه؟
چون فقط این نیست که سعی کنید مناسببودن خودتون رو اثبات کنید.
بعضی سؤالهای استاندارد مثل این موارد، نمونههای خوبی هستند:
- یک روز معمولی اینجا چطور هست؟
- فرهنگ شرکتتون رو چطور توصیف میکنید؟
اما میتونین سؤالهای خاص و جالب دیگری هم بپرسید که اتفاقاً باعث تمایز شما بشه و به استخدامتون هم کمک کنه.
این نمونهها رو ببینید:
سؤال خوب ۱- چه ویژگیهایی برای موفقشدن در این شغل، بسیار مهمه؟
این سؤال نشون میده دوست دارید تو سطح بالایی کار رو انجام بدین و دنبال راهنمایی میگردین.
چی از این بهتره برای یک شرکت؟
سؤال خوب ۲- شغل من چطور در کوتاهمدت و بلندمدت روی شرکت تأثیر میگذاره؟
این سؤال نشون میده که شما دلتون میخواد در آیندهی سازمان شریک باشین و کمک کنین به اهداف بزرگش برسه.
سؤال خوب ۳- چه چالشهایی در این شغل در انتظار ماست؟
با دونستن سختیهای یک موقعیت شغلی، متوجه خواهید شد رو چه قسمتهایی باید بیشتر کار کنین.
این سؤال نشوندهندهی مسئولیتپذیری شماست.
سؤال خوب ۴- چه چیزی در این شغل رو بیشتر دوست دارید؟
این سؤال به نوعی در مورد فرهنگ اون شرکت هست.
اما باعث میشه با مصاحبهکننده ارتباط شخصیتر و عمیقتری برقرار کنید.
سؤال خوب ۵- کارمندان، سبک رهبری شما رو چطور توصیف میکنن؟
قاعدتاً این سؤال برای زمانی هست که میدونین با مدیر اون بخش دارید صحبت میکنید.
این سؤال هم در مورد فرهنگ سازمان هست؛ اما نشون میده که علاقه دارید مصاحبهکننده رو به عنوان یک انسان بیشتر بشناسید.
سؤال خوب ۶- از زمانی که در شرکت هستین، شغل شما چه پیشرفتهایی داشته؟
یکی از مهمترین فاکتورها برای جویندگان کار اینه که اون موقعیت شغلی امکان رشد خوبی داشتهباشه.
پاسخ این سؤال به شما ذهنیت خوبی میده.
میتونین با توجه به پاسخ، حدس بزنید که آموزش و راهنمایی و پیشرفت شغلی چقدر در اون شرکت جدی گرفته میشه.
سؤال خوب ۷- اگر فرصت حضور در شرکت رو بهدست بیارم، چه توصیهای به من دارید؟
چه شغل رو بگیرید چه نگیرید، این سؤال به نفع شماست.
اگر استخدام بشین، شما یک توصیهی مهم دارید که از روز اول میتونین روش کار کنین.
اگر هم استخدام نشین، از یک آدم حرفهای، توصیهای دارید که میتونین همیشه و همهجا ازش استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: نقشه راه ارسال درخواست کار به صورت آنلاین
۵- نپرسیدن سؤالهای اشتباه
در قسمت قبلی گفتیم که خوبه شما هم از مصاحبهکننده(ها) سؤال بپرسین.
در واقع مصاحبه رو تقریباً فرایندی دوطرفه بدونین.
ولی این پرسش و پاسخ کاملاً هم دوطرفه نیست.
مثلا ً این سؤال که چرا شما فرد مناسبی برای شرکت ما هستین، سؤال مرسوم و متداولی هست.
اما اینکه شما بپرسید چرا شرکت شما شرکت خوبی برای من هست، سؤال جالبی نیست و دلیلش رو در ادامه میگیم.
بعضی از سؤالاتی که نباید بپرسین، اینهاست:
سؤال اشتباه ۱- چقدر طول میکشه ارتقای شغلی بگیرم؟
انرژی و ذوق و شوق برای پیشرفت یک فاکتور مهم هست.
اما پرسیدن این سؤال، بیشتر این رو نشون میده که شما تمرکزی روی کاری که الآن براش قراره استخدام بشین، ندارین.
میتونین اینطوری بپرسید:
- مسیر پیشرفت شغلی برای کسی که در این شغل باشه، چطور هست؟
البته خیلی روی این سؤال پافشاری نکنید.
سؤال اشتباه ۲- شرکت شما کارش چیه؟
این سؤال به مصاحبهکننده نشون میده که شما هیچ تحقیقی در مورد شرکت، انجام ندادین.
در بالا هم صحبت کردیم که شما بهتره با اطلاعات خوبی از اون شرکت، وارد جلسهی مصاحبه بشین.
بنابراین جواب این سؤال رو خودتون از قبل باید بدونین و نپرسید.
سؤال اشتباه ۳- چرا من باید برای شرکت شما کار کنم؟
هم شما باید شرکتی که قراره در اون کار کنین رو انتخاب کنین، هم اون شرکت تصمیم میگیره که شما رو وارد مجموعهشون بکنن یا نه.
کاملاً هم این توصیه وجود داره که شرکتها رو بررسی کنید و برای هرجایی روزمه نفرستید.
بنابراین پاسخ این سؤال رو تقریباً خودتون قبل از ارسال رزومه و مصاحبه باید بدونین.
پس نیازی به پرسیدن این سؤال نیست و تازه کمی از تواضع هم دور هست.
سؤال اشتباه ۴- حقوق، مزایا یا امکانات این شغل چطور هست؟
ایدهی خوبی نیست که متقاضی در مورد این موضوعات (حداقل در اولین جلسهی مصاحبه) بپرسه.
این موضوعات میتونه در مصاحبههای بعدی یا حتی در اولین روزهای کاری پرسیده بشه.
معمولاً مصاحبهکننده حس خوبی از این سؤال نداره.
البته که موضوع بسیار مهمی هست اما حدودش رو میشه حدس زد.
اگر شرکت خوبی باشه، به پیشرفت شما حتماً با حقوق و مزایای مناسب، پاسخ میده.
اگر براتون خیلی مبهم بود، حداقل در جلسهی اول نپرسید و بگذارید برای جلسهی آخر مصاحبه.
۶- روش برخورد با سؤالهای نامناسب، مؤدبانه با رعایت آداب مصاحبه کاری
پرسیدن بعضی سؤالها در مصاحبه جایز نیست.
مثلاً در مورد اعتقادات، تمایلات جنسی، مذهب، موضوعات خانوادگی و موضوعات شخصی دیگر.
در مورد این شکل سؤالها یا هر سؤالی که باهاش راحت نیستید، میتونین این گزینهها رو مدنظر داشتهباشید:
- مؤدبانه از مصاحبهکننده درخواست کنین که ارتباط پاسخ سؤال به اون موقعیت شغلی و چرایی اون رو توضیح بدن.
- بحث رو به سمت مهارتها و قابلیتهای خودتون ببرین که به موضوع شغل مربوط هست.
- سؤال رو جواب بدین.
- بگین ترجیح میدین به سؤال جواب ندین.
- حتی میتونین مصاحبه رو به اتمام برسونید.
۷- اشتباهات متداول در مورد آداب مصاحبه کاری
رفتارهای نامناسب در هنگام مصاحبه، میتونه تأثیر بدی روی نتیجهی مصاحبه بگذاره حتی اگر از نظر مهارت و … همهچی خوب باشه.
معمولاً شرکتها به دنبال فردی هستند که در مجموع، گزینهی مناسبی باشه.
مثلاً فردی رو در نظر بگیرید که مهارتهای خوبی داره؛ اما یک ساعت دیرتر میاد به جلسهی مصاحبه.
هیچ عذرخواهی یا دلیلی هم برای تأخیرش نمیده.
این متقاضی از کارمند مطلوب کمی دور خواهد شد.
البته استثنا هم هست.
شرکت ممکنه به تخصص یک فرد نیاز شدید داشتهباشه و بقیهی موارد رو در حد زیادی نادیده بگیره.
موارد زیر به عنوان اشتباهات متداول هستند:
اشتباه متداول ۱- زمان نامناسب به شرکت برسید.
شکی نیست که دیر رسیدن تأثیر بدی داره.
از طرفی خیلیهم زودتر رسیدن، نشونهی خوبی نیست.
۱۰ تا ۱۵ دقیقه زودتر رسیدن توصیه میشه.
این زمان کافی هست که کمی فضای شرکت رو ببینید یا اگر لازم هست، لوازمتون رو مرتب کنین.
شاید حتی کمی قدم بزنید تا با آرامش و تمرکز بهتری وارد جلسه بشین.
اشتباه متداول ۲- فقط با یک نفر در جلسهی مصاحبه صحبت کنین.
بیشتر مصاحبهها توسط 2 یا 3 نفر انجام میشه.
بیشتر افراد فقط فرد اصلی که احتمالاً رتبهی بالاتری داره رو مخاطب قرار میدن و با بقیهی افراد صحبتی نمیکنن.
این کار خوب نیست.
برقراری ارتباط چشمی و صحبت مستقیم و بهجا با همهی افراد مصاحبهکننده، بسیار توصیه میشه.
شما باید احترامتون رو به همهی افراد شرکت نشون بدین؛ مخصوصاً افرادی که در جلسهی مصاحبه حضور دارن.
اشتباه متداول ۳- لباس نامناسب بپوشید. این نشون میده آداب مصاحبه کاری رو بلد نیستین.
پوشیدن لباس مناسب یکی از مهمترین آداب مصاحبه کاری هست که باید رعایت کنین.
چرا لباس خیلی مهمه؟
چون لباس شما اولین تأثیرها رو روی مصاحبهکننده میگذاره،؛ قبل از اینکه اصلاً صحبتی انجام شده باشه.
لباسی که پاکیزه و مرتب و مناسب فضای اون شرکت باشه، به خودتون هم اعتمادبهنفس بهتری میده.
در تحقیقاتی که در مورد شرکت میکنید، احتمالاً متوجه فضای شرکت هم خواهید شد و لباس مناسب مشخص میشه.
اگر متقاضی لباس نامرتبی داشته باشه، نکتهی منفی حساب میشه.
حداقل این رو نشون میده که جلسهی مصاحبه اهمیت زیادی براش نداشته.
بعضی افراد به این موارد بسیار حساس هستند و شما نباید ریسک کنید.
اشتباه متداول ۴- مصاحبههای تلفنی یا ویدئویی (آنلاین) رو خیلی جدی نگیرید.
دقت کنین که بیشتر مصاحبهها الآن در چند مرحله انجام میشه.
احتمال اینکه مصاحبهی اول از راه دور و آنلاین باشه هم کم نیست.
اما نباید اونها رو کمتر از مصاحبههای حضوری جدی بگیرید.
اینجا هم همان موارد پابرجاست و آداب مصاحبه شغلی رو باید کامل رعایت کنین.
بعضی موضوعات فنی رو هم باید بهش دقت کنین:
- قبل مصاحبه، میکروفون و وبکم رو تست کنید.
- محیط آرام و مناسبی که کسی در زمان مصاحبه مزاحم نشه رو انتخاب کنید.
- با بقیهی افراد اطرافتون در مورد اینکه مصاحبه دارید، صحبت کنید.
- مصاحبه رو برای پاسخدادن به تلفن یا انجام کار دیگر، متوقف نکنید.
- رزومه و کاغذ و قلم کنارتون داشته باشید و ازشون در مواقع لزوم، استفاده کنید.
اشتباه متداول ۵- ارتباط ضعیف و زبان بدن نامناسب داشتهباشید.
بخش مهمی از یک مصاحبهی خوب، توانایی برقراری ارتباط و زبان بدن مناسب هست.
این موارد رو در نظر داشته باشید:
- سعی کنید تا جای ممکن مؤدب برخورد کنید.
- صحبت مصاحبهکننده رو قطع نکنید و اگر ناخواسته این اتفاق افتاد، عذرخواهی کنید و درخواست بدین که ادامه بدن.
- وقتی نوبت صحبت شما شد، واضح صحبت کنین.
- مراقب زبان بدنتون باشید.
- رفتارهای عصبی مثل زدن با انگشت روی میز یا تکاندادن پا که متداول هستن، ممکنه تأثیر بدی روی مصاحبهتون بگذاره.
- راست بنشینید و کمی هم به سمت مصاحبهکننده خم بشین؛ فقط کمی و حالت تهاجمی نگیرید.
- ارتباط چشمی متعادل و کافی رو حفظ کنید.
اشتباه متداول ۶- بیش از حد مُحِق برخورد کنید. این از آداب مصاحبه کاری به دور هست.
چیزی که برای بسیاری از جویندگان کار مشکل ایجاد میکنه، اینه که بیش از حد به خودشون اعتماد دارند.
مثلاً مهارتهایی که دارن رو بیشتر از واقعیت میدونن.
اینکه در مورد مهارتهایی که دارید اعتمادبهنفس داشتهباشید و هیجان داشتهباشید که میتونید ارزشهایی به شرکت اضافه کنید، بسیار عالیه.
اما مرز باریکی هست بین مغرور و محقبودن با اعتمادبهنفس و تواضع!
برخورد بیش از حد محق و مغرور معمولاً نتیجهی خوبی نداره؛ حتی اگر مهارتهای خوبی داشتهباشید.
شما به یک مصاحبه دعوت شدین.
بنابراین اعتمادبهنفس داشتهباشید ولی متواضع و با آرامش برخورد کنید.
اشتباه متداول ۷- زیاد از جزئیات صحبت کنید.
صحبتها و پاسخهای شما باید خلاصه و کوتاه باشه.
پُرگویی و پرداختن به جزئیات اصلاً توصیه نمیشه.
در مورد موضوعات شخصی و خانوادگی هم زیاد توضیح ندین.
از حوصلهی جلسهی مصاحبه خارج هست.
البته که بدتر از اون، بدگویی از محل کار قبلی و همکاران قبلیتون هست.
۸- دستدادن مناسب، از آداب مصاحبه کاری مهم و ساده
بله، همین دستدادن ساده هم جزو آداب مصاحبه استخدامی هست.
کمی این مورد رو توضیح میدیم.
فردی که سن بیشتر یا مقام بالاتری داره، باید دست دادن رو شروع کنه.
یعنی درخواست دست دادن باید و باید از طرف اون شخص باشه.
دستدادن خانمها و آقایان در جامعهی ما مرسوم نیست؛ اما خوبه بدونین در این شرایط، درخواست دستدادن باید از سمت خانمها باشه.
اگر فردی که کوچکتر هست یا مقام پایینتری داره، دستش رو به نشانهی دست دادن جلو بیاره، بیادبی محسوب میشه.
پس وقتی برای مصاحبه رفتین، شما دست ندین و منتظر بمونید. اگر مصاحبهکننده دستش رو دراز کرد، دست بدین.
دست دادن هم باید با دست خالی باشه و با کل دست انجام بشه.
دستدادن فقط با نوک انگشتان یا با دستی که در اون وسیلهای مثل کلید یا خودکار هست، بسیار ناپسنده.
همچنین باید متعادل انجام بشه؛ نه خیلی شل نه خیلی سفت.
۹- چند نکتهی کوچک و خیلی مهم در مورد آداب مصاحبه کاری
چند نکته رو هم برای یادآوری اینجا عنوان کنیم.
- سعی کنین لبخند طبیعی و آرام داشته باشید. لبخند ساده یکی از آداب مصاحبه است.
- اگر بهتون آب تعارف شد، قبول کنین و حتی اگر نمیخواستین، کمی بنوشید. این کار به آرامشتون هم کمک میکنه و کمی هم زمان رو به نفع شما متوقف میکنه.
- گوشیتون خاموش باشه یا روی مُد پرواز. میگن اگر خودتون ویبرهش رو متوجه بشید، اونها هم متوجه میشن.
- زیاد به اتاق مصاحبه و لوازم اونجا نگاه نکنین.
- خیره نشین و زل نزنید.
- دست به سینه نباشید.
- اجازه بدین روند جلسه رو شرکت و افراد مصاحبهکننده پیش ببرن.
- ممکنه لحظاتی سکوت کنن یا صحبتی نباشه و ترجیح بدین شما صحبت رو ادامه بدین. مقاومت کنید و هر زمان نوبت صحبت شما بود، صحبت کنید.
- اگر لحظاتی سکوت برقرار شد، شما هم ساکت و آرام بمانید تا صحبت دوباره از سمت مصاحبهکننده ادامه پیدا کنه.
- اجازه بدین مصاحبهکننده، جملههاشون کامل بشه و وارد صحبتشون نشید.
- درسته که اواخر جملهها معمولاً مشخص هست؛ اما جالب نیست وارد صحبت بشین.
- اجازه بدین بین صحبت ایشون و شما، لحظهای کوتاهی از سکوت برقرار بشه.
- پس از پایان مصاحبه، هنوز تا زمانی که در شرکت هستید، آداب رو بهخوبی رعایت کنید؛ چون هنوز به نتیجهی مصاحبه تأثیر میگذاره.
- مثلاً بلافاصله گوشی رو برندارید و مکالمهای رو شروع کنید.
- یا از در که رفتین بیرون، سیگاری روشن کنید.
- آدامس نخورید. (خودتون هم که نمیخوردین دیگه!)
- رزومه و کاغذ یادداشتی که همراه دارید رو در صورت لزوم تا کنید ولی لوله نکنید.
نکات خوب دیگری در مورد آداب مصاحبه استخدام رو هم میتونید از مطالعهی کتاب فوقالعادهی چگونه استخدام شویم؟ یاد بگیرین.
این کتاب نوشتهی آقای احمدرضا نخجوانی (مدیرعامل شرکت شاتل) هست.
مطالب ارزشمند این کتاب با زبانی بسیار ساده بیان شدن و مطالعهی اون کمتر از یک ساعت وقت میگیره.
۱۰- سپاسگزاری و پیگیری
یکی از قسمتهای سخت مصاحبه اینه که باید منتظر نتیجه باشید.
احتمال داره که مصاحبهکننده در انتها بهتون زمان حدودی رو بگه.
اگر نگفتن، مؤدبانه ازشون بپرسید: من حدوداً کِی منتظر نتیجه باشم؟
جدا از نتیجهی مصاحبه، توصیه میشه طی ۲۴ ساعت بعد جلسه، از افراد مصاحبهکننده تشکر کنید.
کافیه فقط با یک ایمیل این کار رو انجام بدین.
این کار از اداب معاشرت در مصاحبه هست.
حتی ممکنه این کار روی نتیجهی مصاحبهتون هم تأثیر بگذاره.
حداقل این هست که تمایل شما رو به گرفتن اون شغل دوباره یادآوری میکنه.
یک پیام تشکر اگر این موارد رو داشتهباشه، عالیه:
- تشکر از اون فرد که وقت گذاشتن و مصاحبه رو انجام دادن.
- نکتهای خیلیجالب یا خاص از مصاحبه رو یادآوری کنید.
- کمی صحبت دربارهی نگرانی یا احیاناً مشکلی که در جلسه پیش آمد.
- اعلام دوبارهی اینکه به اون موقعیت شغلی علاقه دارید و چرا فکر میکنید میتونین موفق باشید.
برای پیگیری هم میتونین یک هفته بعد، اگر ایمیل یا خبری از شرکت دریافت نکردین، دوباره ایمیل بزنید.
البته در شرایطی که شرکت از قبل، زمان طولانیتری رو اعلام نکرده باشه.
مطالب تکمیلی در مورد آداب مصاحبه کاری
سعی کردیم نکات خوبی رو در مورد آداب مصاحبه کاری اینجا بگیم.
اما میتونین چیزهای بیشتری رو هم در مطالب زیر یاد بگیرین.
در این مطلب نکات خیلیخوبی برای موفقیت در استخدام رو گفتیم:
در این مطلب هم در مورد اینکه چگونه کار خوب پیدا کنیم، صحبت کردیم:
برای پیدا کردن یک شغل خوب، باید بدونیم چطور درخواست شغل بدیم. در این مطلب میتونید در این مورد مطالعه داشتهباشید:
شما هم تجربههاتون رو بگین.
اگر مصاحبهکننده بودین یا مصاحبه های شغلی زیادی انجام دادین، شما هم نکات خوب خودتون رو در قسمت نظرات بگین.
تجربههای واقعی شما خیلی میتونه مفید باشه.