معرفی رشته مهندسی نفت و بازار کار برای این رشته

شاید شما جزو افرادی باشید که قصد دارید امسال انتخاب رشته کنید و می‌خواهید بدانید رشته مهندسی نفت چیست؟ یا به هر دلیل دیگری، معرفی رشته مهندسی نفت و بازار کار آن برای شما مهم باشد. ما در این مقاله همه چیز درباره این رشته را که به شناخت بهتر شما کمک کند، می‌گوییم. همچنین درباره دروس رشته مهندسی نفت ، رتبه لازم برای مهندسی نفت در دانشگاه، دانشگاه های دارای رشته مهندسی نفت ، درامد مهندسی نفت و … صحبت می‌کنیم.

هدف ما آشنایی کامل شما با این رشته است، اما شما نباید در این مقاله و چه در مقاله‌های دیگر، دنبال این باشید که به شما بگویند این رشته برای شما مناسب است یا نه. بلکه تلاش ما برای شناخت کامل شماست و درنهایت این شمایید که باید تصمیم بگیرید.

برای راهنمایی شما در گرفتن تصمیم درست‌تر، در انتهای مطلب هم تست‌های خودشناسی را به شما معرفی کردیم، هرچه شناخت شما از خود و توانایی‌هایتان بیشتر باشد، تصمیم‌های درست‌تری برای آینده خود خواهید داشت.

رشته مهندسی نفت چیست؟

اول از هرچیزی ببینیم نفت چیست و چه کاربرد و اهمیتی در زندگی ما دارد که باعث شده ما نیازمند به مهندسان متخصص در این رشته باشیم.

از این ماده در ساخت صدها نوع تولیدات و مصنوعات صنایع سنگین و پتروشیمی، کودهای شیمیایی، فرآورده‌های دارویی،‌ پارچه‌ و الیاف مصنوعی، ‌پلاستیک،‌ چسب،‌ فرآورده‌های بهداشتی، آرایشی و … استفاده می‌شود. کاربرد نفت داخل کشور هم به صورت سوخت و هم خوراک پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها است.

حتما از کتاب‌های جغرافی مدرسه یادتون هست که همیشه گفته می‌شد؛ کشور ایران کشور نفت خیزی است. وجود نفت و گاز فراوان در کشور ما باعث شده که دولت همیشه به صنایعی مثل پالایش نفت، گاز و پتروشیمی توجه بیشتری داشته باشد. چون که اقتصاد ما بیشتر به نفت وابسته است.

این رشته یکی از رشته‌های برتر دانشگاهی است که می‌توان گفت؛ هدف از این رشته، تربیت مهندسان به منظور بهره برداری از منابع نفت و گاز و صنایع مرتبط به آن است.

ویدئو زیر مربوط به معرفی رشته مهندسی نفت و بازار کار آن است که به طور مختصر توضیحاتی را در این باره به شما می‌دهد 🙂 پیشنهاد می‌کنم حتما آن را ببینید.

دروس رشته مهندسی نفت در دانشگاه چیست؟

دروس رشته مهندسی نفت در طی 8 نیم سال (4 سال تحصیلی) 140 واحد است که شامل موارد زیر می‎‌شود، در ادامه هم لیست دروس را در جدول برای شما آوردیم:

• دروس عمومی: 20 واحد
• دروس پایه: 35 واحد
• دروس اصلی: 42 واحد
• دروس تخصصی رشته مهندسی نفت(+ کارآموزی و پروژه): 36 واحد
• دروس اختیاری: 7 واحد

دروس رشته مهندسی نفت

نیم سال اول	نیم سال دوم	نیم سال سوم	نیم سال چهارم
ریاضی1	ریاضی 2	ترمودینامیک	فیزیک 2
فیزیک 1	زمین شناسی عمومی	مکانیک سیالات	ریاضی مهندسی
آشنایی با مهندسی نفت	موازنه جرم و انرژی	شیمی آلی (نفت)	خواص سیالات مخزن
شیمی عمومی	معادلات دیفرانسیل	خواص سنگ‌های مخزن	استاتیک و مقاومت مصالح
درس عمومی	برنامه نویسی	زمین شناسی ساختمانی	آزمایشگاه مکانیک سیالات
زبان عمومی	کارگاه نرم افزار	درس عمومی	زمین شناسی نفت
	کارگاه عمومی		درس عمومی
	درس عمومی
17 واحد	18 واحد	18 واحد	19 واحد

---

---

دروس رشته مهندسی نفت

نیم سال پنجم	نیم سال ششم	نیم سال هفتم	نیم سال هشتم
مهندسی مخازن 1	مهندسی مخازن 2	مبانی چاه آزمایی	مدیریت و صیانت مخازن
مکانیک سیالات دوفازی	آزمایشگاه خواص سیالات مخزن	آزمایشگاه حفاری	طرح و اقتصاد مهندسی نفت
آزمایشگاه خواص سنگ	مهندسی بهره برداری 1	مهندسی بهره‌برداری 2	درس اختیاری
کاربرد ریاضیات در مهندسی نفت	شبیه سازی مخزن	روش‌های ازدیاد برداشت	درس اختیاری
مبانی مهندسی حفاری 1	نمودارگیری چاه	کارآموزی	پروژه کارشناسی
تاسیسات روزمینی بهره برداری	جریان در محیط متخلخل	درس اختیاری
درس عمومی	درس عمومی	درس عمومی
17 واحد	18 واحد	18 واحد	14 واحد

دانشگاه های دارای رشته مهندسی نفت کدام هستند؟

شاید برای شما سوال باشد که بهترین دانشگاه های مهندسی نفت ایران کدام است و چه دانشگاه‌هایی این رشته دارند. در ادامه برای شما لیست دانشگاه‌هایی که رشته مهندسی نفت را دارند برای شما آوردیم.

مهندسی نفت در دانشگاه‌های دولتی در نوبت روزانه، دوم و پردیس خودگردان پذیرش دارند. البته دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی هم این رشته را دارند.

نام دانشگاه	نام دانشگاه	نام دانشگاه	نوع دوره
دانشگاه تهران	روزانه	دانشگاه حکیم سبزواری – سبزوار	نوبت دوم
دانشگاه تهران (محل تحصیل دانشکده فنی فومن واقع در شهرستان فومن استان گیلان)	روزانه	دانشگاه صنعتی سهند – تبریز	نوبت دوم
دانشگاه حکیم سبزواری – سبزوار	روزانه	دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران	پردیس خودگردان
دانشگاه شیراز	روزانه	دانشگاه صنعتی شریف – تهران	پردیس خودگردان
دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل آبادان)	روزانه	دانشکده فنی و مهندسی گرمسار	نوبت دوم
دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل اهواز)	روزانه	دانشگاه صنعتی سهند – تبریز	روزانه
دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران	روزانه	دانشگاه شیراز	روزانه
مرکز آموزش عالی لامرد	روزانه	دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل اهواز)	روزانه
دانشگاه صنعتی سهند – تبریز	روزانه	دانشکده فنی و مهندسی گرمسار	روزانه
موسسه غیرانتفاعی دانش پژوهان پیشرو – اصفهان	غیرانتفاعی	دانشگاه صنعتی شریف – تهران	روزانه
موسسه غیرانتفاعی مهر اروند – آبادان	غیرانتفاعی	موسسه غیرانتفاعی اقبال لاهوری – مشهد	غیرانتفاعی
موسسه غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی – اصفهان	غیرانتفاعی

بهترین دانشگاه های مهندسی نفت ایران

از میان این لیست، تعدادی از دانشگاه‌ها از جمله؛

• صنعتی شریف
• صنعت نفت
• تهران
• صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)
• سهند تبریز
• شیراز
• علم و صنعت
• تربیت مدرس

جزو بهترین دانشگاه های مهندسی نفت ایران به حساب می‌آیند.

درامد مهندسی نفت چقدر است؟

شاید خیلی از مردم جامعه تصور کنند کسانی که در مشاغل مربوط به نفت فعالیت می‌کنند، در رفاه زندگی می‌کنند. پس با این اوصاف درامد مهندسی نفت برای فارغ التحصیلان این رشته هم خیلی باید بالا باشد. اما داشتن یک شغل و درامد خوب در رشته مهندسی نفت ، بستگی زیادی به تجربه و مهارت شما دارد.

تا چندین سال گذشته گفته می‌شد که درامد یک مهندس نفت بسته به سمت و مسئولیت او در حدود 5-30 میلیون است. اما این رو هم بگم که تعداد افرادی که در این رشته تحصیل کردند و نتوانستند شغل مربوط به رشته پیدا کنند هم کم نیست… چه برسد به حقوق و مزایای بالا.

طبق آخرین آمار، در سال 1398 هر کارمند شرکت ملی نفت ایران به‌طور میانگین 17 میلیون و 888 هزار تومان حقوق و مزایا دریافت می‌کرد. در کشورهای دیگر مانند آمریکا نیز، تقاضا برای مهندسین نفت وجود دارد و تقریبا یکی از پردرامدترین رشته‌ها در این کشور است.

به طور کلی، شاید نتوان خیلی عدد دقیقی برای گزاش حقوق یک مهندس نفت با اطمینان گفت؛ چون همانطور که می‌دانید، تجربه ومهارت افراد با یکدیگر متفاوت است. علاوه بر آن شرایط کاری، سمت شغلی، تحصیلات از دانشگاه معتبر و .. همه جزو پارامترهای موثر هستند.

ویدئو زیر درباره درامد مهندسی نفت و امنیت شغلی این رشته است. در ادامه ویدئو 10 کشور با بیشترین حقوق مهندسی نفت معرفی می‌شود.

پیشنهاد می‌کنم این ویدئو را ببینید.

رتبه لازم برای رشته مهندسی نفت چند است؟

رتبه لازم برای مهندسی نفت هر سال متفاوت است و یک رنج ثابتی ندارد. چون که هر سال علایق افراد برای انتخاب رشته متفاوت است و قطعا شرایط جامعه هم در تصمیم آن‌ها اثر دارد. به هر حال 🙂 رتبه‌های قبولی را در سال‌های قبل برای شما در جدول‌های زیر آوردیم، تا محدوده رتبه لازم برای مهندسی نفت را بدانید.

رتبه لازم برای مهندسی نفت در سال 98 (منطقه 1)

آخرین رتبه قبولی در سهمیه	دانشگاه	نوبت	جنسیت
1242	دانشگاه صنعتی اصفهان	روزانه	مرد
5523	دانشگاه تهران (محل تحصیل فومن گیلان)	روزانه	زن
5683	دانشگاه فردوسی – مشهد	روزانه	مرد
5687	دانشگاه فردوسی – مشهد	روزانه	مرد
10902	دانشگاه خلیج فارس – بوشهر	روزانه	مرد
12201	دانشگاه سمنان	روزانه	مرد
12215	دانشگاه گرمسار	روزانه	مرد
12541	دانشگاه گرمسار	روزانه	مرد

رتبه لازم برای مهندسی نفت در سال 98 (منطقه 2)

آخرین رتبه قبولی در سهمیه	دانشگاه	نوبت
644	دانشگاه صنعتی شریف – تهران	روزانه
6018	دانشگاه تهران (محل تحصیل دانشکده فنی فومن واقع در شهرستان فومن استان گیلان)	روزانه
12804	دانشگاه حکیم سبزواری – سبزوار	روزانه

رتبه لازم برای مهندسی نفت در سال 98 (منطقه 3)

آخرین رتبه قبولی در سهمیه	دانشگاه	نوبت	جنسیت
1689	دانشگاه فردوسی – مشهد	روزانه	زن
2197	دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل آبادان)	روزانه	مرد
2324	دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل اهواز)	روزانه	مرد
2826	دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل اهواز)	روزانه	مرد
3635	دانشگاه سمنان	روزانه	مرد
5320	دانشگاه صنعتی شریف	پردیس خودگردان	مرد
6020	دانشگاه خلیج فارس – بوشهر	روزانه	مرد
981	دانشگاه صنعتی اصفهان	روزانه	مرد

(مطلب مرتبط: برای مشاهده مطالب مربوط به معرفی رشته‌های مهندسی مواد و متالورژی ، مهندسی مکانیک ، مهندسی برق ، مهندسی کامپیوتر و مهندسی صنایع روی آن‌ها کلیک کنید.)

گرایش‌های رشته مهندسی نفت چیست؟

رشته مهندسی نفت در مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری گرایش‌های متفاوتی دارد که حوزه فعالیت آن‌ها با هم تا حدی متفاوت است. در ادامه توضیح مختصری درباره آن‌ها می‌گوییم.

گرایش‌های کارشناسی

گرایش‌های کارشناسی شامل موارد زیر می‌شود.

1. گرایش اکتشاف نفت

این گرایش بیشتر به زمین شناسی مرتبط است. شروع کار مهندسین نفت با کشف حوزه‌های نفتی است؛ یعنی با روش‌های مختلف، مانند لرزه نگاری، امواج صوتی به زمین فرستاده می‌شود. سپس با بررسی و تحلیل امواج برگشتی، وجود یا عدم وجود نفت را بررسی می‌کنند.

2. گرایش مهندسی مخازن نفت

محصول نفت و گاز استخراجی را به وسیله پارامترهایی مثل؛ موقعیت مناسب چاه، افزایش روش بازیافت نفت و میزان استخراج و … بهینه می‌کنند. در واقع آن‌ها برای افزایش میزان برداشت از منابع نفت و گاز روش‌های جدیدی ارائه می‌دهند و عوامل تاثیرگذار بر میزان برداشت و استخراج نفت را بررسی می‌کنند.

3. گرایش حفاری و استخراج نفت

مسئولیت مدیریت حفاری اکتشافی، استخراج و تزریق چاه‌ها را به عهده دارند. مهندسان این گرایش شرایط منطقه را در نظر می‌گیرند و نوع حفاری را تعیین می‌کنند. از دیگر فعالیت‌های آن‌ها ارائه روش‌های حفاری است، به گونه‌ای که کم هزینه و پربازده باشد.

4. گرایش بهره‌برداری از منابع نفت

این گرایش به مهندسی زیرسطحی مرتبط است که اختلال مخزن و چاه را بررسی و مدیریت می‌کند. وظایف مهندسین این گرایش شامل؛ بهره‌برداری، کنترل جریان حفاری نزولی، ارزیابی کردن روش‌های ساختگی انتقال از راه هوا و … می‌شود.

پس از کشف یک منبع نفتی، یک مهندس بهره برداری، روش بهره برداری از مخازن را مشخص می‌کند؛ به طوریکه آسان و کم هزینه باشد. از جمله روش‌های بهره برداری شامل  تزریق گاز، تزریق آب، تزریق مواد پلیمری و یا ازدیاد حرارت و … است.

گرایش‌های کارشناسی ارشد و دکتری

گرایش‌های ارشد و دکتری در ادامه گفته شده است، اما ممکن است همه دانشگاه‌ها تمام این گرایش‌ها را نداشته باشد، بهتر است برای مقطع ارشد و دکتری در سایت دانشگاه موردنظر خود این مورد را بررسی کنید.

1. گرایش اکتشاف
2.  گرایش حفاری
3. گرایشی بهره‌برداری
4. گرایش مخازن هیدروکربوری
5. گرایش ساخت تجهیزات نفتی

آیا بازار کار رشته مهندسی نفت رو به رشد است؟

طبق داده‌های آماری، نرخ تقاضا برای مهندسین نفت در سال‌های اخیر رو به رشد بوده است. اما با کاهش قیمت نفت و نوسانات آن در بازارهای بین المللی، شاید میزان تقاضا برای مهندسین این رشته کمتر شود. اما آیا این شرایط همیشگی است؟؟

چیزی که مشخص است، نیاز بسیاری از کشورها به مهندسان رشته نفت کمتر نشده و حتی حقوق بالایی هم پرداخت می‌کنند. در واقع فرصت شغلی برای این رشته هم چنان وجود دارد. حتی با عملیات اکتشاف در نواحی جدید می‌توان پروژه‌های نفتی جدیدی را هم ایجاد کرد.

یک مهندس نفت در چه حوزه‌هایی می‌تواند فعالیت کند؟

یک مهندس نفت می‌تواند فعالیت‌هایی مانند موارد زیر را در این شرکت‌ها داشته باشد:

1. شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت ایران (در حوزه توسعه و مهندسی: شرکت نفت و گاز پارس، شرکت مهندسی و توسعه نفت.
2. در حوزه‌ی تولید: شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، شرکت نفت فلات قاره ایران، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت نفت و گاز اروندان، شرکت پایانه‌های نفتی ایران.
3. حوزه عملیاتی غیر صنعتی: شرکت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، سازمان منطقه ویژه اقتصادی لاوان و …)
4. پالایشگاه نفت و گاز
5. صنایع پتروشیمی
6. پخش فرآورده‌های نفتی
7. بورس انرژی
8. شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه صنعت نفت و گاز
9. داد و ستد در حوزه انرژی
10. بازرگانی خارجی
11. و …

وضعیت شغل و درامد مهندسی نفت در ایران چگونه است؟

معمولا فارغ التحصیلان رشته مهندسی نفت، بعد از تحصیل در وزارت نفت یا صنایع مرتبط با نفت، گاز و پتروشیمی مشغول فعالیت می‌شوند. بازار کار برای مهندس رشته مهندسی نفت در ایران که کشور نفت خیزی است، خوب است.

البته چون تقاضا برای این رشته نسبت به تعدادی از رشته‌های مهندسی کمتر است، رقابت برای فارغ التحصیلان این رشته سخت‌تر می‌شود. اما یک مهندس رشته نفت در صورت داشتن مهارت و تجربه کافی، از درامد بالایی هم برخوردار خواهد شد.

وضعیت شرایط کاری برای مهندسین این رشته تا حدی سخت است، البته به حوزه فعالیت و مسئولیت هم بستگی دارد. کسی که در این رشته تحصیل می‌کند باید توانایی کار در شرایط سخت، ماموریت‌های طولانی و شرایط آب و هوایی سخت داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که برای موفقیت در این رشته لازم است، تسلط بر نرم افزارهای تخصصی رشته مهندسی نفت است. به طوریکه تسلط بر نرم افزارهای تخصصی رشته، برای خیلی از کارفرماها جزو شرایط استخدام است.

وظایف مرتبط با شغل‌های رشته مهندسی نفت چیست؟

وظایف یک مهندس نفت، شامل موارد زیر می‌شود.

• طراحی تجهیزات برای استخراج بهینه نفت و گاز
• طراحی و توسعه روش‌های استخراج نفت
• تلفیق دانش علمی و مهندسی برای طراحی و انجام آزمایش،تفسیر و تحلیل داده
• استفاده درست از تکنیک، مهارت و ابزارهای مدرن مهندسی
• توسعه راه‌های تزریق آب، مواد شیمیایی، گازها یا بخار به ذخیره‌های نفتی
• ارزیابی درست چاه‌ها
• نظارت بر نصب، به کارگیری، و نگهداری درست از تجهیزات
• ارزیابی و بررسی قابلیت تولید در مخزن‌ها و روش‌های بهره برداری
• ارزیابی اقتصادی و فنی مخزن‌ها و تجهیزات آن
• ارائه و طراحی روش عملی برای افزایش طول عمر منابع نفت و گاز
• و …

کشور برتر برای اشتغال در رشته مهندسی نفت

در بین کشورهای دیگر، میزان تقاضا برای رشته مهندسی نفت، متفاوت است. 10 کشور برتر برای اشتغال در این رشته شامل موارد زیر می‌شود:

1. نروژ
2. استرالیا
3. ایالات متحده
4. نیوزیلند
5. کانادا
6. هلند
7. دانمارک
8. انگلستان
9. فرانسه
10. کلمبیا

شرایط ادامه تحصیل در خارج از کشور برای مهندسی نفت چگونه است؟

شرایط ادامه تحصیل در خارج از کشور برای کسانی که می‌خواهند رشته مهندسی نفت را ادامه دهند، مهیا است. اما قاعدتا شرایط هر کشور و دانشگاهی برای پذیرش متفاوت است که برای اطلاعات دقیق‌تر از این شرایط باید سایت دانشگاه‌ها را بررسی کنید.

در ادامه، لیست بهترین دانشگاه‌های مهندسی نفت خارج از ایران را (در آمریکا، اروپا، استرالیا و کانادا) برای شما آوردیم. برای مشاهده سایت دانشگاه‌هایی که بولد شدند، روی اسم آن‌ها کلیک کنید.

آمریکا	اروپا	کشور
University of Texas Austin	Norwegian University of Science and Technology (NTNU)	اروپا
Stanford University	University of Stavanger	نروژ
Texas A&M University	Imperial College London	انگلستان
University of Tulsa	Heriot-Watt University	اسکاتلند
Colorado School of Mines	University of Leoben	اتریش
Pennsylvania State University	Ivano-Frankivsk National Technical University of Oil and Gas	اوکراین
University of Oklahoma	Delft University of Technology	هلند
Louisiana State University Baton Rouge	Gubkin Russian State University of Oil and Gas	روسیه
University of Southern California
New Mexico Institute of Mining and Technology
Texas Tech University
University of Kansas
West Virginia University
University of Louisiana at Lafayette

استرالیا	کانادا
The University of Adelaide	University of Calgary
Curtin University	University of Alberta
The University of New South Wales	University of Waterloo
	Memorial University
	Dalhousie University

پاسخ به برخی از پرسش‌های متداول شما

در انتها، به تعدادی از پرسش‌های متدوال شما پاسخ دادیم؛ اگر سوالات شما در بین آن‌ها نبود، معطل نکنید و در قسمت دیدگاه از ما بپرسید. اگر شما دانشجوی رشه مهندسی نفت هستید یا در این رشته تحصیل کردید، با درمیان گذاشتن نظرات و تجربه‌های خود درباره درامد مهندسی نفت ، دروس رشته مهندسی نفت، بازار کار آن و … به تصمیم گیری بقیه دوستامون کمک کنید.

همانطور که در ابتدای مطلب به شما قول دادیم، این هم از تست‌ خودشناسی 🙂 با کلیک بر روی این دکمه‌ها می‌توانید از انجام این تست‌های جذاب خودشناسی لذت ببرید 🙂

برای دیدن مطالب مربوط به معرفی سایر رشته‌ها در سایت کارنکن، زمان رو از دست ندید 🙂 و روی دکمه‌های زیر کلیک کنید.