درآمد چیست؟ پولی که از طریق فعالیت‌های تجاری وارد شرکت‌ها می‌شود، درآمد نام دارد. حیطه کاری شرکت‌ها نوع درآمد آن‌ها را مشخص می‌کند.
اغلب افراد انواع درآمد را با جریان نقدینگی اشتباه می‌گیرند. جریان نقدینگی مقدار خالص وجه نقدی است که در حساب‌های مختلف شرکت جریان دارد. هر دو این شاخص‌ها در تجزیه‌وتحلیل سلامت مالی شرکت‌ها کاربرد دارند.
درآمد معیاری است که به‌وسیله آن تکنیک‌های بازاریابی تعیین می‌شوند و عملکرد فروش شرکت‌ها بهبود پیدا می‌کند. اگر برای کشف پاسخ سوالاتی همچون:
- درآمد چیست؟
- درآمد شرکت‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟
- درآمد واقعی چیست؟
- درآمد فرعی چیست؟
دست به دامان گوگل شده‌اید، صفحه‌ی درستی را باز کرده‌اید. در این مقاله، ما با بررسی تعریف درآمد و انواع آن، تفاوت آن با سود و فرمول‌های محاسبه، مفهوم کاملی از موضوع درآمد را برای شما توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به موضوعات مقاله کلیک کنید:
اصل مطلب: درآمد چیست؟
پولی که از فعالیت‌های یک کسب‌وکار به‌دست می‌آید، درآمد یا Revenue نامیده می‌شود. میانگین قیمت فروش x تعداد واحدهای فروخته‌شده همان فرمول قدیمی محاسبه درآمد است که به آن درآمد ناخالص هم می‌گویند.
درآمد تحت عنوان «فروش» در صورت سود و زیان که یکی از سه صورت اصلی مالی در کنار جریان نقدینگی است، شناخته می‌شود. ترازنامه یکی دیگر از این گزارش‌های مالی است که میزان بدهی و دارایی شرکت‌ها در آن ثبت می‌شود. این گزارش مالی مهم به صورت شخصی نیز قابل تنظیم و تهیه است.
برنامه‌های فردی شما برای افزایش ثروت ممکن است بدون تنظیم یک ترازنامه شخصی به نتیجه نرسد. شما باید بدانید که چه‌مقدار دارایی و بدهی دارید تا بتوانید برای افزایش اولی و حذف دومی تلاش کنید.
ما در دوره مدیریت مالی شخصی، یکی از سرفصل‌ها را به موضوع گزارش‌گیری اختصاص داده‌ایم. ابتدا مفاهیم تئوری را با هم مرور می‌کنیم و سپس به‌صورت تجربی نحوه تهیه ترازنامه را تمرین می‌کنیم.
با شرکت در این دوره و به شرط تلاش و تعهد خودتان، مهارت‌های مختلفی را یاد می‌گیرید مثل بودجه‌بندی، سرمایه‌گذاری، پس‌انداز و… که در نهایت کنترل امور مالی زندگی را به شما برمی‌گردانند. برای اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان روی لینک زیر کلیک کنید.
بسته به نوع فعالیت، روش‌های محاسبه درآمد مختلفند.
مثلاً زمانی‌که کالایی به مشتری فروخته‌شده و یا خدمتی ارائه شده ولی هنوز دستمزدی دریافت نشده، طبق قوانین حسابداری تعهدی جزء درآمد محاسبه می‌شود. در این روش حسابداری، قبل از دریافت وجه برای فروش و پرداخت وجه برای هزینه‌ها، تمام عملیات‌های مالی در دفاتر حسابداری ثبت و مشخص می‌شوند.
اما در حسابداری نقدی، انواع درآمد تنها زمانی ثبت می‌شود که به صورت نقدی دریافت شود. در مورد تفاوت‌های حسابداری تعهدی و نقدی در اینجا بخوانید.
انواع درآمد کدامند؟
بعد از پاسخ به سوال درآمد چیست، نوبت به معرفی انواع آن می‌رسد. درآمد یک شرکت ممکن است بر اساس بخش‌های مختلف تولید کالا و یا خدمات تقسیم شود. مثلاً شرکتی که کالاهای گوناگونی را ارائه می‌دهد، انواع درآمد را براساس میزان فروش هر بخش تنظیم می‌کند.
شرکت اپل که همه ما با محصولات آن آشنا هستیم، درآمد سالانه خود را براساس مدل‌های مختلف Iphone، Apple Watch، Apple TV، سرویس‌هایApple Music و… محاسبه می‌کند.
یکی دیگر از انواع طبقه‌بندی درآمد، درآمد عملیاتی و غیرعملیاتی است.
درآمد عملیاتی چیست؟
درآمد عملیاتی به درآمدی می‌گویند که از فعالیت‌های تجاری یک شرکت حاصل می‌شوند. میزان درآمد عملیاتی یکی از معیارهای مهم برای تعیین وضعیت شرکت‌هاست.
اعدادی که گزارش می‌شوند، تعیین می‌کنند که چه میزان نقدینگی از فعالیت‌های روزانه وجود دارد. درآمد عملیاتی بیشتر روی جریان‌های ورودی نقدینگی تمرکز می‌کند و یکی از معیارهای مهم در تدوین صورت جریان وجوه نقد است.
در مورد صورت جریان نقدینگی، ضلغ سوم مثلث صور مالی، و روش‌های محاسبه آن در مقاله زیر بخوانید.
اگر مشکلی در کسب‌وکار اصلی شرکت ایجاد شد، با بررسی درآمد عملیاتی مشخص می‌شود که مشکل کجاست. به درآمد عملیاتی، درآمد واقعی نیز می‌گویند.
درآمد غیرعملیاتی چیست؟
درآمد غیرعملیاتی از منابع ثانویه ایجاد می‌شود. این نوع درآمد معمولاً ناپایدار و غیرقابل‌پیش‌بینی است. این نوع درآمد ثانویه و یا فرعی، رویدادها و سودهای یکباره هستند که ممکن است دیگر تکرار نشوند. مثل:
- درآمد حاصل از فروش دارایی،
- پول بادآورده از سرمایه‌گذاری‌ها،
- افزایش یا کسری بودجه که در اثر نوسانات ارز خارجی ایجاد می‌شود،
- مبالغی که از اجاره ساختمان و یا تجهیزات عاید شرکت می‌شود،
- پولی که از دعوی فضایی حاصل می‌شود.
مثال‌هایی از جریان‌های درآمد
درآمدی که هر ماه در حسابرسی شرکت‌ها ثبت می‌شود، به جریان‌های کوچکتری قابل‌تقسیم هستند:
- درآمد مبتنی بر تراکنش: عواید حاصل از فروش کالا که معمولا یک‌بار پرداخت می‌شود.
- درآمد خدمات: درآمد حاصل از ارائه خدمات که معمولاً به صورت ساعتی و یا در قالب پکیج محاسبه می‌شوند.
- درآمد پروژه: درآمد حاصل از انجام پروژه که می‌تواند به صورت مکرر با مشتریان جدید و قدیمی انجام شود.
- درآمد مکرر: درآمدی که از پرداخت‌های مداوم گروهی از خدمات خاص و یا خدمات پس از فروش مشتریان حاصل می‌شود. این نوع درآمد به‌دلیل قابل‌پیش‌بینی بودن، در برنامه‌ریزی‌های مالی مورد هدف قرار می‌گیرد. نمونه‌هایی از درآمد تکرارشونده شامل:
- اجاره یا قرض دارایی
- حق اشتراک
- صدور مجوز به اشخاص ثالث
- هزینه‌های کارگزاری
- هزینه‌های تبلیغات
اهمیت جریان‌های درآمد چیست؟
شناسایی و بررسی جریان‌های درآمدی مختلف از سه جهت حائز اهمیت هستند:
۱- درآمد یک شاخص کلیدی برای ارزیابی عملکرد شرکت‌هاست.
یکی از وظایف اصلی تحلیلگران مالی، تجزیه و تحلیل عملکرد شرکت‌ها از نظر درآمد است. برای این کار ابتدا جریان‌های درآمدی مختلف را شناسایی می‌کنند و رقم هر بخش را جداگانه محاسبه و در صورت‌های مالی ثبت می‌کنند.
میزان درآمدی که در صورت سود و زیان نوشته می‌شود، مشخص‌کننده درآمدی است که به هنگام فروش کالا و خدمات به جریان نقدینگی شرکت اضافه شده.
۲- پیش‌بینی عملکرد در جریان‌های درآمدی مختلف متفاوت است.
از میان ۴ جریان درآمدی بالا، جریان درآمدی تکرارشونده قابل پیش‌بینی هستند. در مقابل آن‌ها درآمدهای مبتنی بر تراکنش و خدمات هستند که با تقاضای مشتری در نوسانند و در بدترین حالت، به‌هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیستند.
مدال بی‌ثبات‌ترین و پرخطرترین جریان درآمدی، در این میان به درآمد پروژه می‌رسد. زیرا نوع روابط با مشتری تا حدود زیادی دوام این مدل درآمد را تعیین می‌کند. کسب‌وکارها نباید از اهمیت این مورد غافل شوند.
بیزنسی که زمان و منابع کافی برای گسترش رابطه پایدار با مشتریان خود کنار می‌گذارد، بیشترین سود را از این نوع درآمد می‌برد.
بنابراین با درک انواع درآمدها، تحلیلگران مالی الگوی جریانات نقدی ورودی را بهتر درک می‌کنند و هرگونه تغییر روند را به سرعت شناسایی و علل آن را بررسی می‌کنند.
۳- جریانات مالی مختلف به مدل‌های مختلفی برای تخمین درآمد نیاز دارند.
بسته به جریان‌های درآمدی مختلف، یک تحلیلگر از مدل‌های مختلفی برای تخمین میزان درآمدها استفاده می‌کند و از روش‌های مختلفی برای کسب اطلاعات بهره می‌برد.
به عنوان مثال، برای شرکت‌هایی که درآمد اصلی آن‌ها از نوع جریان تکرارشونده هستند، الگوی پیش‌بینی درآمدی که استفاده می‌شود باید یک ساختار یکنواخت و مشابهی داشته باشد.
اما برای درآمد مبتنی بر پروژه، ضروری است که به‌طور مداوم آخرین فرصت‌های پروژه را پیگیری کنیم و مدل پیش‌بینی را هر بار تغییر دهیم. این نوع الگوی پیش‌بینی ممکن است هر ماه متفاوت به‌نظر برسد. زیرا که در هر ماه شرایط پروژه‌ها و عوامل خطر هر کدام تغییر می‌کند.
تفاوت سود با درآمد چیست؟
بعد از بررسی تعریف درآمد و انواع آن، به یک تصویر ذهنی از مفهوم آن رسیده‌اید. مفهوم درآمد که در این مقاله به آن پرداختیم، به عنوان درآمد ناخالص شناخته‌می‌شود. چرا که تنها میزان پول بدست آمده از فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی را بدون هیچ‌گونه کسری گزارش می‌کند.
اما سود از معادله درآمد منهای هزینه حاصل می‌شود و جنبه‌های دیگری از فعالیت تجاری را دربرمی‌گیرد که در نهایت به محاسبه درآمد خالص می‌رسد. در گزارش سود، ارقام دیگری همچون:
- قیمت تمام‌شده کالا
- هزینه‌های عملیاتی
- هزینه‌های بهره
- مالیات و..
نیز گزارش می‌شوند. در اوراق مالی، سود و درآمد معمولاً با یکدیگر مقایسه نمی‌شوند. زیرا هر دو از راه‌های متفاوتی محاسبه می‌شوند و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرند.
نحوه محاسبه درآمد
اکنون که با مفهوم درآمد چیست آشنا شده‌ایم، نوبت به روش محاسبه آن می‌رسد. شرکت‌ها و صنایع مختلف از فرمول‌های مختلفی برای محاسبه درآمد استفاده می‌کنند. مثلاً شرکت‌های خدماتی نسبت به خرده‌فروش‌ها از روش یکسانی برای تعیین میزان درآمد پیروی نمی‌کنند.
به‌طورکلی برای محاسبه درآمد خالص و ناخالص فرمول‌های زیر را داریم:
درآمد ناخالص = تعداد کالای فروخته‌شده x قیمت واحد
درآمد خالص = (تعداد کالای فروخته‌شده x قیمت واحد) – تخفیف – کمک‌هزینه – بازگشت محصول
جزء اصلی درآمد همان تعداد کالای فروخته‌شده و قیمت واحد است. برای یک شرکت خدماتی، تعداد ساعات ارائه خدمت و نرخ ساعتی در محاسبه درآمد استفاده می‌شوند.
شرکت‌هایی که خط تولید متنوع دارند، برای هر نوع کالا باید میزان درآمد را به‌صورت جداگانه محاسبه کنند و در نهایت با هم جمع کنند.
در محاسبه درآمد خالص، چندین مؤلفه در صورت‌های مالی وجود دارند که باید از درآمد ناخالص کسر شوند. تخفیف در قیمت‌ها، کمک‌هزینه‌های اعطا شده به مشتریان و تعداد بازگشتی‌ها از کل مبلغ کم می‌شوند.
سخن پایانی
در این مقاله به موضوعاتی همچون درآمد واقعی چیست، درآمد فرعی چیست رسیدگی کردیم و مثال‌هایی از جریان‌های درآمدی و دلایل اهمیت آن‌ها را با هم مرور کردیم.
در یک جمع‌بندی کلی در پاسخ به سوال ازلی و ابدی «درآمد چیست»، یادآور می‌شویم که:
- درآمد تنها عواید فروش است درحالیکه سود هزینه‌ها را نیز شامل می‌شود.
- براساس انواع حسابداری روش‌های محاسبه درآمد متفاوتند.
- نهادهای غیرتجاری مثل دولت، مؤسسات غیرانتفاعی و افراد نیز درآمد را گزارش می‌کنند.
مطالب مرتبط
شناسایی نوع درآمد در زندگی شخصی نیز حائز اهمیت است. تحقق هیچ‌گونه برنامه‌ریزی مالی بدون دانستن نوع و مقدار درآمد ممکن نیست. در مورد بهترین برنامه‌ریزی مالی و راهنمای تحقق آن در ۱۰ مرحله در اینجا بخوانید.
با توسعه روزافزون عصر دیجیتال، توجهات به سمت کسب‌وکارهای اینترنتی کشیده شده. بسیاری از این مدل بیزنس‌ها از داخل منزل هدایت و رهبری می‌شوند. در مورد ۲۰ ایده جذاب آن‌ها در مقاله زیر بخوانید.
در مورد مراحل راه‌اندازی این کسب‌وکارها و انواع مختلف آن‌ها در لینک زیر بخوانید.
آیا می‌دانستید که با سرمایه کم هم می‌توان به کسب درآمد رسید؟ حقیقت این است که برای افتادن در مسیر پول، نه نیازی به سرمایه زیاد است، نه وقت زیاد و نه مهارت‌های عجیب‌وغریب. با نقشه راه زیر مسیر خود را کم‌کم پیدا می‌کنید.
اگر حال کار کردن خارج از منزل را ندارید، این نقشه راه خدمت شما.
در زندگی شخصی، تعریف شما از درآمد چیست؟ آیا می‌دانستید که حدود ۲۱ نوع درآمد برای اشخاص معرفی شده؟
محصولات آموزشی