همه چیز درباره رشته مهندسی کامپیوتر و معرفی این رشته پرطرفدار

شاید تصور اکثر افراد تحصیل کرده در زمینه مهندسی این است که اگر در رشته مهندسی کامپیوتر تحصیل می‌کردند، می‌توانستند شغل بهتری با درآمد بالاتری داشته باشند و حتی برای خودشان کارکنند. اما واقعا شغل های رشته کامپیوتر پردرآمدترین شغل‌ها هستند؟ و یا بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر برای فارغ التحصیلان این رشته نویدبخش روزهای خوبی است؟ ما در این مطلب سعی کردیم همه چیز درباره رشته مهندسی کامپیوتر، از دانشگاه‌های این رشته گرفته تا دروس و تجربه‌ کسانی که این رشته را خواندند، به زبانی ساده برای شما بگوییم. آن هم فقط چیزهایی که شما برای آشنایی با این رشته نیاز دارید بدانید و با اطلاعات اضافه شما را سردرگم نکردیم. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

رشته مهندسی کامپیوتر چیست ؟

کامپیوتر به طور کلی از دو بخش تشکیل شده است: نرم افزار و سخت افزار

سخت افزار شامل اجزایی مثل: برد، صفحه کیبورد، مدار و … می‌شود. برای استفاده از یارانه وجود سخت افزار ضروری است.

نرم افزار نیز شامل برنامه یا داده‌هایی است که به وسیله آن‌ها ما می‌توانیم از کامپیوتر استفاده کنیم. در واقع نرم افزار رابط بین کاربر و سخت افزار است. برای مثال:

هنگامی که شما لپ تاپ خود را روشن ‌کنید، و صفحه کروم را باز کرده و عبارت ” همه چیز درباره رشته مهندسی کامپیوتر ” را سرچ ‌کنید، از نرم افزار تحت وب کروم و تحت ویندوز لینوکس یا ویندوز استفاده کردید. برای تایپ کردن هم از سخت افزار کیبورد کمک گرفتید.

(برای آشنایی بیشتر با انواع نرم افزارها این مطلب را از این لینک بخوانید.)

هدف این رشته

هدف این رشته تربیت افرادی است که بتوانند در زمینه‌های زیر فعالیت کنند:

• تحلیل
• طراحی
• ساخت و راه‌اندازی دستگاه‌ها و مجموعه‌های سخت افزاری جدید
• بررسی و شناخت مجموعه‌های سخت افزاری و نرم افزاری موجود
• نگهداری، عیب یابی، تعمیر، اصلاح و توسعه بخش‌های مختلف کامپیوتر

بنابراین مهندسی کامپیوتر اهمیت خود را اینجا نشان می‌دهد. در دنیای امروز تقریبا همه چیز به سمت کامپیوتر، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین و … رفته است. یک مهندس کامپیوتر با مهارت می‌تواند با ایده‌های جدید خود، نیاز مردم را در کم‌ترین زمان و بهترین حالت ممکن رفع کند. همچنین خود صاحب کسب و کار و درآمد شود. در ادامه درباره شغل‌های رشته مهندسی کامپیوتر بیشتر می‌گوییم.

فارغ التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر در چه مشاغلی می‌توانند فعالیت کنند؟

یک مهندس کامپیوتر به طور کلی در مشاغلی که مربوط به ارائه خدمات کامپیوتری باشد می‌تواند مشغول به کار شود. از این بابت اصلا محدودیتی وجود ندارد. برای مثال، وزارت خانه، شرکت‌های خصوصی، موسسه دولتی، بانک و … .

البته مهندسان کامپیوتر به صورت فریلنسر هم می‌توانند درآمد داشته باشند. یا حتی امکان خود اشتغالی هم وجود دارد. به این صورت که با تاسیس یک شرکت با خدماتی از جمله؛ برنامه‌نویسی، طراحی وبسایت، توسعه نرم‌افزار‌های موبایل و … مشغول به کار شوند.

دیگر حوزه‌های شغلی یک مهندس کامپیوتر شامل موارد زیر می‌شود:

• برنامه‌نویسی کامپیوتر
• تحلیل‌گر و طراح نرم‌افزار
• کارشناس پایگاه داده
• توسعه‌دهنده اپلیکیشن‌های موبایل
• مدیر سایت
• طراح و توسعه‌دهنده وب
• کارشناس شبکه
• متخصص امنیت اطلاعات
• تحلیل‌گر سیستم‌های کامپیوتری
• مدیر شبکه
• و …

چه چیزهایی درباره بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر می‌دانید؟

صنعت کامپیوتر و فناوری اطلاعات، یک صنعت رو به رشدی است و می‌توان گفت مردم برای رفع نیازهای خود نسبت به قبل بیشتر به سمت استفاده از رایانه، تکنولوژی و اینترنت می‌آیند. مثلا شما فرض کنید:

تا همین چند سال قبل، اگر شما می‌خواستید جایی بروید تلفن خود را برمی‌داشتید و با آژانس محل خود تماس می‌گرفتید…

اما الآن، به لطف وجود برنامه‌هایی مثل اسنپ یا تپسی، شما هرجایی که باشید، می‌توانید درخواست خود را از طریق برنامه ارسال کنید. مزیت آن هم هزینه کمتر نسبت به تاکسی هاست. البته امکان خوداشتغالی هم بیشتر شده؛ علاوه بر آن، راننده هنگام برگشت به مبدا نیازی نیست حتما بدون مسافر برگردد. پس کارآیی بازار بیشتر می‌شود و ترافیک وآلودگی هم کمتر کاهش پیدا می‌کند.

حالا از بقیه اپ‌های دیگر صرف نظر می‌کنیم که چه تحولاتی رو به وجود آوردند… چون هدف اصلی ما معرفی رشته کامپیوتر است نه چیز دیگر.

شما فقط همین را تصور کنید که با طراحی یک برنامه، علاوه بر اینکه خودتان صاحب درآمدی می‌شوید، برای تعدا زیادی هم فرصت شغلی ایجاد کردید. اما با وجود پیشرفت تکنولوژی حتما باید دقت کنید، کاری که شما می‌خواهید انجام دهید، علاوه بر رفع نیاز جامعه، خلاقیت کافی هم داشته باشد.

این نکته رو هم بگم، برای ورود به بازار کار، تنها دروس دانشگاهی برای شما کافی نیست. اما چرا؟؟

شاید خیلی از مباحث تئوری مربوط به چندین سال گذشته باشد، و تعداد دانشگاه‌ها و اساتیدی که به روز بودن را در این رشته حفظ می‌کنند، کم باشد. بنابراین شما باید دروس دانشگاهی را فقط پایه‌ای برای یادگیری بدانید و به دنبال آن مباحث جدید را هم دنبال کنید و به تجربه خود اضافه کنید.

دلیل افزایش نرخ بیکاری مهندسان کامپیوتر چیست؟

ما تا اینجای مطلب درباره شرایط خوب شغلی، برای فارغ التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر گفتیم. اما از طرفی هم می‌بینیم که مهندسی کامپیوتر شاید بیشترین نرخ بیکاری در بین رشته‌های مهندسی را داشته باشد. باید بدانید که بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر به شدت به مهارت و تخصص شخص ارتباط دارد. و صرفا داشتن مدرک لیسانس از این رشته باعث نمی‌شود که شما در یک شرکت معتبر یا مزایای عالی استخدام شوید.

به نظر شما علت بیکاری آن‌ها چیست؟

خیلی از کسانی که در این رشته تحصیل می‌کنند فقط به فکر پاس کردن دروس تئوری هستند. در آخر لیسانس هم به دنبال کار مرتبط با رشته می‌گردند ولی در آن موفق نیستند. چون مهارت لازم برای انجام کاری و ندارند.

چون تنها تخصص آن‌ها درس خواندن بود. فقط همین.

در حالیکه در این رشته داشتن تجربه کاری و مهارت برای ورود به بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر حرف اول را می‌زند. با وجود اینکه خیلی از مهندسین کامپیوتر از بیکاری ناراضی هستند، از آن‌طرف هم کارفرماهای زیادی وجود دارد که از نبودن نیروی ماهر شکایت می‌‌کنند. پس فکر کنم شما هم متوجه شدید که ایراد کار از کجاست D;

تصورات غلط درباره بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر

در ادامه صحبت‌های قبلی درباره بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر خواستم این نکته رو هم بگم.

شاید اگر اسم رشته مهندسی کامپیوتر بیاید، شما تصور کنید که قرار است بعد از تحصیل، یک طراح وبسایت حرفه‌ای، برنامه نویس با حقوق بالا و یک گرافیست خلاق می‌شوید. اما باید ناامیدتون کنم و بگم هیچ کدوم قرار نیست اتفاق بیفتد.

چون شما در دانشگاه صرفا یک سری مباحث تئوری یاد می‌گیرید و استادان دانشگاه هم اگر مباحث تدریس‌شان را به روز نگه دارند، کلی در حق شما لطف کردند. چه برسه به آموزش‌های دیگر.

تمام حرف من این است که شما خودتان باید دنبال این آموزش‌ها بروید. البته دانشگاه رفتن اصلا بد نیست اما این را بدانید که قرار نیست همه چیز را دانشگاه به شما آموزش دهد.

دروس رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی

در این بخش ابتدا دروس مشترک رشته مهندسی کامپیوتر برای هر گرایش را گفتیم و سپس لیست دروس مربوط به هر گرایش را به طور مجزا در جدول بعدی آوردیم:

واحدهای درسی رشته مهندسی کامپیوتر

واحدهای درسی این رشته به صورت زیر است:

• تعداد کل واحدهای درسی: 140 واحد
• دروس عمومی: 22 واحد
• دروس پایه: 22 واحد
• دروس اصلی: 59 واحد
• دروس تخصصی: 19 واحد
• دروس تمرکزهای تخصصی اختیاری: 12 واحد
• دروس اختیاری: 8 واحد

برای اطلاع دقیق‌تر از چارت درسی هر دانشگاه شما می‌توانید به سایت دانشگاه موردنظر مراجعه کنید. برای مثال برای مشاهده چارت درسی رشته کامپیوتر دانشگاه تهران روی این لینک کلیک کنید.

(مطالب مرتبط: برای مشاهده مطلب سایت کارنکن درباره معرفی رشته‌های مهندسی مواد و متالورژی ، رشته مهندسی برق و مهندسی مکانیک روی آن‌ها کلیک کنید.)

کدام دانشگاه‌ها رشته مهندسی کامپیوتر را دارند؟

تعدادی از دانشگاه‌های برتر که این رشته را دارند، در جدول زیر آوردیم: اما پیشنهاد می‌کنم شما قبل از انتخاب رشته حتما لیست دانشگاه‌ها و ظرفیت آن‌ها که مربوط به همان سال است را چک کنید.

بوعلی سینا همدان	بین المللی امام خمینی(ره) قزوین
صنعتی همدان	شاهد تهران
الزهرا(س) ( تهران )	اصفهان
خوارزمی تهران (محل تحصیل کرج)	تبریز
تربیت دبیر شهید رجایی تهران	شهید باهنر کرمان
خواجه نصیرالدین طوسی	شیراز
شهید بهشتی	صنعتی اصفهان
علم و صنعت ایران	صنعتی امیرکبیر
فردوسی مشهد	صنعتی نوشیروانی بابل
تهران	صنعتی شریف

رشته مهندسی کامپیوتر چه گرایش‌هایی دارد؟

رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی، گرایش‌های زیر را دارد که در ادامه توضیح مختصری درباره هر کدام می‌دهیم:

• نرم‌افزار (مرتبط با برنامه‌‌نویسی)
• سخت‌افزار (مربوط به کنترل و طراحی سخت‌افزار )

گرایش نرم‌افزار

این دو گرایش در مقطع کارشناسی خیلی تفاوت زیادی با هم ندارند و دانشجویان بر اساس علاقه خود یکی را انتخاب می‌کنند. گرایش نرم افزار مربوط به برنامه‌های مختلفی است که روی رایانه نصب می‌شود و به کامپیوتر فرمان می‌دهد چه کاری را انجام دهد. دانشجویان در این گرایش با انواع برنامه‌ها و نحوه کار کردن با آن‌ها آشنا می شوند. همچنین اصول برنامه نویسی که جزو مباحث مهم این رشته هست را هم، آموزش می‌بینند.

در ادامه پیشنهاد می‌کنم فیلم زیر را ببینید. این ویدئو توضیح مختصری از تجربیات افراد و گرایش‌های رشته کامپیوتر می‌دهد.

گرایش سخت افزار

همانطور که از اسم آن مشخص است به سخت افزار مربوط می‌شود. یعنی آن قسمت از کامپیوتر که قابل دیدن و لمس است. که شامل؛ مدارهای چاپی، چیپ‌های رایانه، کیبورد، مانیتور, پرینتر، مادربرد، رم، هارد، سی پی یو و … است. دانشجو در طول مدت تحصیل علاوه بر آشنایی با این قسمت‌ها با فناوری و تکنولوژی ساخت آن‌ها نیز آشنا می‌شود.

 پس از پایان تحصیلات آن‌ها به دلیل آشنایی با سخت افزار کامپیوتر فارغ التحصیلان این گرایش به فعالیت در زمینه‌های زیر می پردازند:

• طراحی سیستم‌های کامپیوتری
• ساخت و توسعه انواع مختلف مدل‌های کامپیوتری
• خرید و فروش قطعات اصلی و فرعی کامپیوتر
• ارائه خدمات کامپیوتری
• عیب یابی و رفع مشکل سیستم‌های کامپیوتری
• طراحی الگوریتم‌های مختلف و پیاده سازی آن‌ها
• طراحی، توسعه و تولید سیستم‌های مختلف کامپیوتری

گرایش‌های مقطع ارشد چیست؟

این رشته در مقطع ارشد گرایش‌های زیر را دارد:

• نرم افزار
• معماری کامپیوتر
• هوش مصنوعی
• علوم کامپیوتر
• الگوریتم و محاسبات
• بیوانفورماتیک و IT

شرایط ورود به رشته مهندسی کامپیوتر چگونه است؟

شما می‌توانید با تحصیل در رشته ریاضی فیزیک، در کنکور سراسری شرکت کنید و با انتخاب رشته مهندسی کامپیوتر در یکی از دانشگاه‌های دولتی یا غیردولتی مشغول به تحصیل شوید.

البته این را هم بگویم، طرفداران این رشته تعداد کمی هم ندارد. بنابراین شما اگر می‌خواهید در دانشگاه دولتی و معتبر این رشته را بخوانید. باید رتبه کنکوری شما هم خوب باشد.

یکی دیگر از شرایط ورود به رشته مهندسی کامپیوتر ، از طریق هنرستان‌ها است. رشته کامپیوتر یکی از رشته‌های فنی و البته پرطرفدارترین رشته توی هنرستان است که اگر کسی علاقه‌مند به این رشته بود، می‌تواند از این طریق هم آن را دنبال کند.

یک مهندس کامپیوتر چه توانایی‌هایی باید داشته باشد؟

• به عنوان یک مهندس کامپیوتر شما باید علاوه بر تسلط به دروس و توانایی علمی، خلاقیت هم داشته باشید. برای مثال، در طراحی برنامه شما باید با خلاقیت و نوآوری خود، برنامه‌ای جذاب طراحی کنید. در این صورت علاوه بر رفع نیاز بازار و جامعه، شما از رقیبان خود هم جلوتر هستید:))
• علاقه به یادگیری، مطالعه و کار با کامپیوتر نیز جزو دیگر شرایط ورود به رشته مهندسی کامپیوتر است.
• اهمیت به روز بودن در این رشته زیاد است. به طوریکه یک مهندس کامپیوتر در هر حوزه‌ای که فعالیت می‌کند، باید همیشه اطلاعات خود را به روز نگه دارد و مسائل جدید مربوط به آن حوزه را نیز بداند.
• یکی دیگر از توانایی‌هایی که برای یک مهندس کامپیوتر نیاز است، علاقه به علم ریاضیات است. که بتواند مسائل پیچیده را در طراحی الگوریتم‌ها حل کند.
• تسلط به نرم افزارهای برنامه نویسی و کدنویسی هم که جزو الزامات کار شما هست که باید به عنوان یک ابزار از آن به خوبی استفاده کنید.

آیا می‌توانم رشته مهندسی کامپیوتر را در ایران یا خارج ادامه دهم؟

شاید این سوال ذهن شما را مشغول کرده باشد، چون وضعیت ادامه تحصیل در ایران یا خارج از کشور در رشته مهندسی کامپیوتر برای شما اهمیت دارد. باید بگویم جای نگرانی نیست. در ایران تا مقطع دکتری برای اکثر گرایش‌ها در هر دانشگاهی، شرایط ادامه تحصیل مهیا است.

برای تحصیل در خارج از کشور هم، اگر شما رزومه، مدرک زبان، معدل خوب و مدرک تحصیلی از دانشگاه معتبر داشته باشید، به راحتی می‌توانید در خارج از کشور تحصیل کنید. رشته مهندسی کامپیوتر یکی از برترین رشته‌ها محسوب می‌شود. حتی در مقطع دکتری هم در بعضی از دانشگاه‌های خارج کشور، به ازای تحصیل شما حقوق ماهیانه می‌دهند.

رشته مهندسی کامپیوتر برای چه کسانی مناسب نیست؟

تا این بخش از معرفی رشته مهندسی کامپیوتر شاید بیشتر به جنبه‌های مثبت آن پرداخته باشیم، که این رشته درآمد خوبی دارد و بازار کار آن نسبت به باقی رشته‌های ریاضی فیزیک بهتر است.

اما آیا این رشته واقعا مناسب شما است؟

برای این که بفهمید این رشته همان چیزی است که شما دنبال آن هستید، باید بگویم؛ درآمد بالا یا بازار کار خوب نباید شما را تحت تاثیر قرار دهد. درست است که جنبه مالی یک مسئله مهمی است. اما سعی کنید از این دید هم به ماجرا نگاه کنید؛ اگر قرار باشد شما یک کدنویسی بلندی را به عنوان پروژه خود انجام دهید، در حالیکه اصلااااا علاقه‌ای به این کار ندارید. تنها چیزی که نصیب شما می‌شود رنج و عذاب است.

بنابراین پیشنهاد می‌کنم اول خوب فکر کنید و ببینید آیا واقعا به این رشته و مشاغل آن، همانطور که در بخش معرفی شغل‌ها گفتیم، علاقه دارید؟

پاسخ به پرسش‌های متداول شما

در انتهای معرفی رشته کامپیوتر، تعدادی از پرسش‌های احتمالی شما را ذکر کردیم. شاید پاسخ سوالی که الآن در ذهن دارید، بتوانید در ادامه پیدا کنید.

و در آخر …

اگر شما هم جزو کسانی هستید که در رشته مهندسی کامپیوتر تحصیل کردید، یا تجربه‌ای در این زمینه دارید که می‌تواند به تصمیم گیری بقیه کمک کند، نظرات خود در مورد رشته کامپیوتر را برای ما بنویسید.

ما سعی کردیم در این مطلب همه چیز درباره رشته مهندسی کامپیوتر را برای شما عزیزان بگوییم. با این حال اگر در باره بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر ، شرایط تحصیل در این رشته و… سوالی دارید، می‌توانید در قسمت دیدگاه برای ما، سوالات خود و نظرات در مورد رشته کامپیوتر را بنویسید.

برای دیدن مطالب مربوط به معرفی رشته‌های دیگر، زمان را از دست ندهید و بر روی لینک‌های زیر آن را دنبال کنید.