آموزش بورس را از کجا شروع کنیم؟ چه منابعی برای آموزش بورس از صفر وجود دارد؟
اینها سؤالاتی است که در ذهن اکثر افراد در هنگام شروع یادگیری بورس ایجاد میشود. اگر یافتن منابع رایگان و مفید برای یادگیری بورس از دغدغههای شما نیز هست با ما همراه شوید.
در این مطلب در ابتدا با تاریخچهٔ بورس و مفاهیم پایهٔ آن آشنا میشویم، سپس منابع رایگان و مفید برای شروع یادگیری را بورس معرفی میکنیم.
قبل از شروع آموزش بهتر است بدانیم که درامد ماهیانه از بورس چقدر است؟ و آیا سود تضمینی در بورس وجود دارد؟
بخش اول: تاریخچهٔ پیدایش بورس در جهان و اهداف تشکیل آن
- تاریخچهٔ بورس در جهان
- تاریخچهٔ بورس تهران
- بورسی شدن چه مزایایی برای یک شرکت دارد؟
- مزاياي سرمايهگذاري در بورس برای مردم چیست؟
بخش دوم: مفاهیم پایه
- انواع بورسها کداماند؟
- آشنایی با ارکان بورس
- مؤلفههای اصلی بورس کداماند؟
- انواع بازارهای سهام کداماند؟
بخش سوم: آشنایی با شرکتها و اصطلاحات بورسی
- سهم چیست؟ شركت سهامي عام و سهامي خاص چیست؟
- آشنایی با DPS ،EPS و P/E
- شاخصهای مهم بورس تهران کداماند؟
- نماد معاملاتی چیست؟
- آشنایی با سایتهای مرتبط با بورس
- شروع به سرمایهگذاری در بورس
- معرفی منابع مفید برای آموزش بورس
بخش اول: تاریخچهٔ پیدایش بورس در جهان و اهداف تشکیل آن
تاریخچهٔ بورس در جهان
برای آموزش بورس از صفر بهتر است در ابتدا با تاریخچهٔ بورس آشنا شویم.
واژهٔ بورس از نام فردی به نام واندر بورس (Van der Beurze) که حدود 500 سال پیش در شهری در بلژیک میزیسته است وام گرفته شدهاست.
در آن زمان در کنار خانهٔ این فرد، بازرگانان به دادوستد کالا و اوراق بهادار میپرداختهاند. از آن پس نام این فرد برای مکانهایی که در آن کالا یا اوراق بهادار معامله میشود به کار رفت. بورس تقریباً معادل واژهٔ «بازار» در زبان فارسی است.
اولین بورس جهان که تقریباً شبیه بورسهای امروزی بود در شهر آنورس بلژیک ایجاد شد. پس از آن در اکثر کشورها بورس تشکیل شد.
اصلیترین هدف تشکیل بورس، تأمین مالی شرکتها میباشد. به این صورت که شرکتها با فروش بخشی از سهام خود به سرمایهگذاران، میتوانند منابع مالی مورد نیاز خود را بدست آوردند.
از سوی دیگر این سرمایهگذارن با خرید سهام شرکتها در سود و زیان آنها شریک میشوند.
در واقع بسیاری از افراد با سرمایههای اندک خود نمیتوانند شرکتی را تأسیس کنند ولی با خرید سهام شرکتهای مختلف، به نسبت سرمایه خود مالک آنها میشوند. این سرمایهگذاری هم به نفع شرکتها است و هم به نفع سرمایهگذاران.
تاریخچهٔ بورس تهران
فکر ایجاد بورس در ایران مربوط به سال 1315 است. در این سال کارشناسانی از کشورهای اروپایی برای مطالعه و تحقیق برای ایجاد بورس در ایران انتخاب شدند اما به دلیل جنگ جهانی، مطالعات آنها متوقف شد.
پس از اتمام جنگ جهانی مطالعات از سر گرفتهشد. سرانجام در سال 1346 بورس تهران با ورود سهام «بانک صنعتومعدن» و «شرکت نفت پارس» شروع به کار کرد.
بورسی شدن چه مزایایی برای یک شرکت دارد؟
1- سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار
شرکتها برای گسترش فعالیتهای خود به منابع مالی جدید نیاز دارند. دو روش اصلی برای تأمین مالی شرکتها وجود دارد:
- دریافت وام از بانکها.
- فروش سهام شرکت یا انتشار سایر اوراق بهادار.
دریافت وام از بانکها مشکلات فراوانی دارد اما شرکتها میتوانند با عضویت در بورس مقداری از سهام خود را عرضه کنند و به راحتی منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کنند.
2- استفاده از معافیتهای مالیاتی
شرکتهایی که سهامشان در بورس عرضه شده است مالیات کمتری نسبت به سایر شرکتها میپردازند.
مالیات شرکتهای غیر بورسی 25 درصد است. شرکتهای بورسی با ده درصد تخفیف، 22.5 درصد مالیات میپردازند. شرکتهای فرابورسی نیز با پنج درصد تخفیف، 23.75 درصد مالیات میپردازند.
3- کسب وجهه، اعتبار و اعتماد عمومی
برای پذیرش شرکتها در بورس شرایط ویژهای از قبیل سهامی عام بودن، سودآوری در سه سال گذشته، داشتن حداقل سرمایهٔ معین و… وجود دارد. این شرایط باعث ایجاد اعتماد در سرمایهگذاران به شرکتهای بورسی میشود.
همچنین پس از ورود این شرکتها به بورس، سازمان بورس بر آنها نظارت میکند که باعث شفاف شدن عملکرد آنها میشود.
4- افزایش اعتبار داخلی و خارجی و تأمین مالی
شرکتهای بورسی به دلیل برخورداری از شفافیت و عملکرد بهتر نسبت به سایر شرکتها، اعتبار داخلی و بینالمللی بیشتری دارند. مثلاً بانکها، شرکتهای بورسی را برای گرفتن وام در اولویت قرار میدهند.
بیشتر بخوانید: نقشه راه کسب درآمد از بورس
مزاياي سرمايهگذاري در بورس برای مردم چیست؟
1- امنیت بالای سرمایهگذاری در بورس
سازمان بورس و اوراق بهادار علاوه بر نظارت بر عملکرد شرکتها به معاملات سهام این شرکتها نیز نظارت میکند.
سازمان بورس قوانین سختی برای برخورد با متخلفین دارد و با نظارت خود فضای مناسبی را برای سرمایهگذاران ایجاد کردهاست.
2- نبود محدویت در میزان سرمایهگذاری
حداقل میزان سرمایهگذاری در بورس 500 هزار تومان است. شما با هر مبلغی بیش از 500 هزار تومان میتوانید در بورس سرمایهگذاری کنید.
3- قابلیت نقدشوندگی بالا
چون سهام شرکتها به طور روزانه مورد معامله قرار میگیرد به راحتی میتوانید سهام مورد نظر را بخرید یا بفروشید. در سایر بازارها مانند مسکن، طلا و … نقدشوندگی کمتری وجود دارد.
4- شفافیت اطلاعات شرکتها
شرکتهای بورسی موظفاند صورتهای مالی و سایر اطلاعات خود را در اختیار عموم قرار دهند. برای این کار سایت کدال ایجاد شدهاست که شرکتها اطلاعات خود را در آن قرار میدهند.
5- وجود گزینههای متنوع برای سرمایهگذاری در بورس
در حال حاضر بیش از 600 شرکت بورسی و فرابورسی فعال موجود است که امکان سرمایهگذاری در هر یک از آنها وجود دارد.
6- بازدهی بیشتر نسبت به سایر بازارها
بازدهی بلند مدت بورس در مقایسه با سایر بازارها بسیار بیشتر است.
سرمایهگذاری در بورس با وجود داشتن مزایای گفته شده، ریسکهای مخصوص به خود را نیز دارد که باید در هنگام سرمایهگذاری به آنها توجه کنیم.
پس باید دقت داشته باشیم که بورس یک بازار تخصصی است و برای موفقیت در آن باید آموزش بورس را جدی بگیریم.
بیشتر بخوانید: نقشه راه یادگیری آنلاین
بخش دوم: مفاهیم پایه
انواع بورسها کداماند؟
در ایران ۴ نوع بورس وجود دارد:
- بورس اوراق بهادار تهران
- فرابورس ایران
- بورس کالا
- بورس انرژی
بورس اوراق بهادار تهران
بورس اوراق بهادار یک بازار متشكل و رسمي سرمايه است كه در آن سهام شركتها و اوراق مشاركت، طبق قوانین و مقررات خاصی مورد معامله قرار ميگيرد.
بیشتر سرمایهگذاران بازار سرمایه، در این بخش از بورس فعال هستند.
فرابورس ایران
فرابورس بازار نوپایی است و در سال 1388 شروع به کار کردهاست. هدف از ایجاد فرابورس این است که شرکتهایی که میخواهند وارد بورس شوند اما شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند، تا زمانی که شرایط بورسی شدن را مهیا کنند در بازار فرابورس معامله شوند.
در واقع تفاوت اصلی بورس و فرابورس این است که شرکتها برای ورود به فرابورس، شرایط و الزامات کمتری را نسبت به بورس دارند. به جزء این مورد تفاوت مهم دیگری وجود ندارد و در فرابورس نیز شرکتهای مناسبی برای سرمایهگذاری وجود دارد.
بورس کالا
بورس کالا بازاری است که در آن کالاهای اساسی و مواد اولیهٔ واسطهای معامله میشوند.
در این بازار محصولات عرضهشدهی شرکتها توسط کارشناسان بررسی و قیمت پایهی آنها تعیین میشود. پس از تعیین قیمت پایه، معاملات بر اساس عرضه و تقاضا انجام میشود.
در این بازار محصولات صنعتی و معدنی، کشاورزی، پتروشیمی، فرآوردههای نفتی و … در حجم بالا عرضه میشوند.
بورس انرژی
در این بورس حاملهای انرژی مانند نفت، گاز، برق و سایر حاملها معامله میشوند.
بورس انرژی ایران در اسفند سال ۹۱ با هدف ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقدشوندگی و رقابتپذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصارزدایی در بازار معاملات بخش انرژی، تشکیل شد.
آشنایی با ارکان بورس
1- شورای عالی بورس و اوراق بهادار
شورای عالی بورس بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است. از وظایف این شورا میتوان به تصویب سیاستهای کلان و خط مشی بازار، اتخاذ تدابیر لازم برای ساماندهی و توسعهٔ بازار اوراق بهادار و اعمال نظارت بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار اشاره کرد.
اعضای شورای عالی بورس به شرح زیر میباشند:
- وزیر اقتصاد به عنوان ریاست شورا
- رئیس سازمان بورس به عنوان سخنگو و دبیر شورا
- رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- رؤسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
- دادستان کل کشور یا معاون وی
- یک نفر نماینده از طرف کانونهای سرمایهگذاری
- سه نفر خبره مالی منحصراً از بخش خصوصی با مشورت تشکلهای حرفهای بازار اوراق بهادار
- یک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذیربط
2- سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار مؤسسهای عمومی و غیردولتی است که توسط هیئت مدیرهٔ پنج نفره اداره میشود.
اعضای هیئت مدیرهٔ این سازمان از میان کارشناسان بخش غیردولتی که در رشتههای مالی، دانش و تجربهٔ کافی دارند به پیشنهاد رئیس شورای عالی بورس و با تصویب این شورا انتخاب میشوند.
در ادامه به برخی از مهمترین وظایف این سازمان اشاره میکنیم:
- تهیه و تدوین آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی قانون بازار اوراق بهادار.
- نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات.
- ثبت و صدور مجوز عرضهٔ عمومی اوراق و نظارت بر آن.
- اتخاذ تدابیر لازم جهت پیشگیری از وقوع تخلفات در بازار اوراق.
- پیشنهاد بکارگیری ابزارهای مالی جدید در بازار اوراق بهادار به شورا.
- انجام تحقیقات کلان و بلند مدت برای تدوین سیاستهای آتی بازار اوراق بهادار.
شورای عالی بورس و اوراق بهادار بر سازمان بورس و اوراق بهادار نظارت دارد.
از طرفی سازمان بورس نیز بر شرکت بورس اوراق بهادار، فرابورس، شرکت بورس کالا، شرکت سپردهگذاری مرکزی و شرکت بورس انرژی نظارت دارد.
مؤلفههای اصلی بورس کداماند؟
1ـ تالار بورس
در این تالار کارگزاران بورس به خرید و فروش سهام میپردازند. اطلاعات مربوط به معاملات و قیمت سهام شرکتها نیز در این تالار وجود دارد.
امروزه با امکان انجام معاملات به صورت آنلاین، از اهمیت این تالار کاسته شدهاست. برای معاملهگران آنلاین تابلو معاملاتی سهام در سایت مديريت فناوري بورس تهران ایجاد شده است که اطلاعات سهام در آن وجود دارد.
2- کارگزاران بورس
کارگزاران، شرکتهایی هستند که خرید و فروش سهام را برای معاملهگران انجام میدهند. در واقع سرمایهگذاران سفارشات خرید و فروش خود را به کارگزاری میدهند و کارگزاری این سفارشات را به هستهٔ معاملات میفرستد تا معاملات انجامشود.
برای خرید و فروش سهام حتماً باید در یک کارگزاری ثبتنام کنید.
وظایف کارگزار بورس چیست؟
- انجام معامله برای مشتریان.
- مشاوره دادن به مشریان.
ویژگیهای کارگزاری مناسب چیست؟
- قابلیت انجام سریع معاملات.
- داشتن اطلاعات کافی.
- داشتن سیستمهای اطلاعاتی و کنترلی مناسب.
3- خریدار و فروشنده
خریدار و فروشنده میتوانند افراد حقیقی (افراد عادی) و حقوقی (شرکتها) باشند.
4- شرکتهای عضو بورس
سهام این شرکتها به طور روزانه در بورس معامله میشوند.
انواع بازارهای سهام کداماند؟
بازار اولیه
بازار اولیه به بازاری گفته میشود که شرکتها برای اولین بار سهام خود را عرضه میکنند.
زمانی که شرکتی در بورس عرضهٔ اولیه میشود و سهام آن در اختیار عموم مردم قرار دادهمیشود به این بازار، بازار اولیه گفته میشود.
بازار ثانویه
پس از عرضهٔ اولیه شرکتها، سهام آنها در بازار ثانویه معامله میشوند. در واقع بازار ثانویه همان بازاری است که روزانه سهام شرکتها در آن معامله میشوند.
بخش سوم: آشنایی با شرکتها و اصطلاحات بورسی
سهم چیست؟ شركت سهامي عام و سهامي خاص چیست؟
اگر سرمایهٔ هر شرکت سهامی را به قسمتهای مساوی تقسیم کنیم به هر یک از این قسمتها یک سهم گفته میشود.
مقایسهٔ شرکتهای سهامی عام و خاص:
- شرکت سهامی عام شرکتی است که مؤسسین آن قسمتی از سرمایهٔ شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تأمین میکنند. در شرکت سهامی خاص تمام سرمایهٔ مورد نیاز برای تأسیس شرکت توسط مؤسسین تأمین میگردد.
- فقط شرکتهای سهامی عام در بورس پذیرفته میشوند. شرکتهای سهامی خاص قابل عرضه در بورس نیستند.
- شرکتهای سهامی عام ملزم به ثبت نزد سازمان بورس و رعایت برخی مقررات سازمان بورس از جمله لزوم اطلاعرسانیها و ارائهٔ گزارشات هستند. شرکتهای سهامی خاص مشمول چنین قوانینی نمیشوند.
- شرکتهای سهامی عام حق بازخرید سهام خود را ندارند.
- امكان صدور اوراق قرضه براي شركت سهامي عام وجود دارد، ولي شركت سهامي خاص چنين حقي ندارد.
آشنایی با DPS ،EPS و P/E
EPS چيست؟
EPS خلاصهٔ اصطلاح Earning Per Share به معنای سود هر سهم است. هرگاه كل سود هر شرکت را پس از كسر ماليات به تعداد سهام شرکت تقسيم نماييم، سود هر سهم (EPS) بدست ميآيد.
- EPS تحقق يافته چیست؟ سود به دستآمدهٔ شرکت در سال مالی قبل.
- EPS پيشبيني شده چیست؟ سود پیشبینی شدهٔ شرکت برای سال مالی جدید.
DPS چيست؟
به مقدار سودي كه شركت بین سهامداران تقسيم ميكند و به طور نقدي به دست سهامدار ميرسد DPS گفته ميشود.
در واقع DPS قسمتی از EPS است که شرکت بین سهامداران تقسیم میکند. بقیهٔ EPS برای طرحهای توسعه یا سایر اهداف شرکت ذخیره میشود.
P/E چیست؟
P از کلمه Price به معنای قیمت سهم و E هم از EPS گرفتهشده است. پس P/E به معنای نسبت قیمت هر سهم به سود هر سهم است.
شاخصهای مهم بورس تهران کداماند؟
شاخص كل
شاخص کل یکی از اصلیترین شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران است. این شاخص از تقسیم مجموع ارزش شرکتهای بورسی در حال حاضر به ارزش پایهٔ این شرکتها بدست میآید.
تغییرات شاخص کل نشاندهندهٔ این است که ارزش کل شرکتهای موجود در بورس افزایش یافته یا کاهش یافته است.
شاخص کل هم وزن
در شاخص کل، شرکتهای بزرگتر تاثیر بیشتری نسبت به شرکتهای کوچکتر دارند.
مثلاً اگر چند شرکت بزرگ مثبت باشند ولی اکثر سهام منفی باشند ممکن است شاخص مثبت شود که باعث میشود شاخص کل نتواند وضعیت بازار را به درستی نشاندهد.
برای این که همهٔ شرکتها تاثیر مساوی در شاخص داشتهباشند از شاخص کل هموزن استفاده میشود.
در شاخص کل هموزن همهٔ شرکتها وزن یکسانی دارند و این شاخص به شکل بهتری وضعیت بازار را نمایش میدهد.
نماد معاملاتی چیست؟
معمولاً نام شرکتها طولانی است، برای همین نام آنها را خلاصه میکنند. به این نام خلاصه شده نماد گفتهمیشود. معمولاً حرف اول در نماد شرکتها مربوط به صنعت آن شرکت و ادامهٔ آن مربوط به نام شرکت است.
چند مثال از نماد شرکتها:
- فملی: «ف» برای صنعت فلزات اساسی و «ملی» هم از نام شرکت (شرکت ملی صنایع مس ایران).
- شپنا: «ش» برای صنعت فرآوردههای نفتی و «پنا» از نام شرکت (شرکت پالایش نفت اصفهان).
- خساپا: «خ» برای صنعت خودروسازی و «ساپا» از نام شرکت (شرکت خودروسازی سایپا).
آشنایی با سایتهای مرتبط با بورس
سایت مديريت فناوري بورس تهران
این سایت شامل اطلاعات شرکتهای بورسی و فرابورسی، اطلاعاتی در مورد بورس انرژی، بورس کالا و صندوقهای سرمایهگذاری است.
سایت مدیریت فناوری بورس تهران مجموعهٔ کاملی از اطلاعات است، حتی اطلاعیهها و گزارشات سایت کدال نیز در این سایت نمایش دادهمیشود.
مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران
این سایت متعلق به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و به عنوان مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران است.
در این سایت میتوان به اطلاعات ارزشمندی برای مقایسه و تحلیل سهام دستیافت.
سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران
سامانهٔ جامع اطلاع رسانی ناشران یا همان سایت کدال مهمترین مرجع برای دریافت و مشاهدهٔ گزارشها، صورتهای مالی و اطلاعیههای شرکتهای بورسی و فرابورسی است.
این سایت به منظور مکانیزه کردن جمعآوری، بررسی و انتشار اطلاعات مالی شرکتهای ثبت شده نزد سازمان و سایر اشخاصی که طبق قانون بازار اوراق بهادار ملزم به گزارش اطلاعات خود هستند، طراحی شدهاست.
سایت سازمان بورس و اوراق بهادار
این سایت، سایت رسمی سازمان بورس است. بخشی از این سایت برای تحلیل و بررسی بازار کاربرد دارد. برای این کار میتوانید گزارشهای آماری سالانه و ماهانه بورس و شرکتها را در بازهٔ زمانی دلخواه دریافتکنید.
پایگاه خبری بازار سرمایه ایران
در پایگاه اطلاعرسانی بازار سرمایه (سِنا) میتوانید اخبار بورس اوراق بهادار، بورس کالا، فرابورس، بورس انرژی، بازارهای بینالمللی، شرکتها، مجامع و کارگزاران را دنبال کنید.
سایت تالار مجازی بورس
این سایت برای افراد تازهکار در بورس ایجاد شدهاست. کسانی که بخواهند قبل از ورود به بازار اصلی به صورت مجازی به معامله بپردازند میتوانند از این سایت استفادهکنند.
تالار مجازی بورس ایران توسط شرکت اطلاعرسانی و خدمات بورس وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد شدهاست. هدف این تالار، آموزش و آشنایی علاقهمندان به سرمایهگذاری در بازار بورس ایران است.
شروع به سرمایهگذاری در بورس
براي شروع سرمايهگذاري در بورس به كد معاملاتي بورسی نياز داريد. كد معاملاتي شما يك كد یکتا است كه به وسيله آن در سامانه اطلاعاتي بورس شناسايي ميشويد.
برای دریافت کد بورسی باید در سامانه سجام ثبتنام کنید. پس از دریافت کد بورسی و ثبتنام در یک کارگزاری، با مراجعه به پنل کارگزاری خود میتوانید به خرید و فروش سهام بپردازید.
معرفی منابع مفید برای آموزش بورس
حال که با مفاهیم پایهٔ در آموزش بورس آشنا شدیم، منابع بیشتری را برای یادگیری آن معرفی میکنیم:
1- آموزش صفر تا صد بورس pdf : این کتاب، آموزش بورس را با مفاهیم پایه شروع میکند و در ادامه به روشهای تحلیل بازار (تحلیل تکنیکال و بنیادی)، روانشناسی بازار، ریسک و بازده، روشهاي ارزيابي سهام عادي و … میپردازد و کتاب کاملی است.
2- آموزش بورس از صفر pdf : این کتاب توسط معاونت پشتيباني بورس اوراق بهادار تهران نگاشته شدهاست. در این کتاب به مفاهیم پایه در بورس، آشنایی با بازارهای مالی، اصطلاحات رايج در بورس و عوامل مؤثر بر قيمت سهام پرداخته شدهاست.
3- آموزش بورس برای مبتدیان pdf : در این مطلب نیز علاوه بر آشنایی با مفاهیم پایه، با قوانین بورس براي خرید سهام نیز آشنا میشویم.
4- نگاهی تحلیلی بر شاخصهای بورس : در این کتاب تمامی شاخصهای بورس مورد بررسی قرار گرفتهاند و فرمولهای محاسبهٔ آنها نیز آوردهشدهاند.
5- آموزش بورس از صفر تا صد تضمینی : در این کتاب بیشتر بر مفاهیم پایه برای تحلیل بنیادی پرداختهشدهاست.
6- آموزش بورس از صفر pdf دانلود رایگان
در ادامهٔ این مطلب، در مطلب زیر بهترین فیلمهای آموزشی رایگان برای « آموزش بورس از صفر تا صد » را معرفی کردهایم که شامل آموزش تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، روانشناسی بازار، مدیریت سرمایه، فیلترنویسی، تابلوخوانی و … میشود.
سایر مطالب مرتبط که پیشنهاد میشود آنها را مطالعه کنید.
امیدوارم از خواندن این مطلب لذت بردهباشید و برایتان مفید واقعشود.
نظرات و سؤالات خود درباره آموزش بورس را با ما در میان بگذارید.
اشتراکها: بهترین سهام برای خرید در بورس - 5 استراتژی برای انتخاب بهترین سهام در بورس را بشناسید.