در دنیای سرمایه‌گذاری، درک دقیق تعریف ریسک و بازده کلید موفقیت و دستیابی به اهداف مالی است.
این دو عامل اساسی نه تنها تعیین‌کننده عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها هستند، بلکه نقش حیاتی در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران دارند.
موفق‌ترین سرمایه‌گذاران کسانی هستند که یاد گرفته‌اند چگونه با ریسک‌ها روبرو و آنها را مدیریت کنند. “جان تمپلتون”
در این مقاله، به بررسی جامع این مفاهیم می‌پردازیم و ارتباط میان ریسک و بازده، انواع ریسک‌ها و استراتژی‌های مدیریت آنها را مورد بحث قرار می‌دهیم.
اگر شما یک سرمایه‌گذار ریسک پذیر هستید و می‌خواهید تصمیمات مالی هوشمندانه‌تری بگیرید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
در این مطلب می‌خوانیم:
- مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری
- انواع ریسک
- مدیریت ریسک
- اهمیت تحلیل ریسک
- مفهوم بازده در سرمایه‌گذاری
- انواع بازده
- ارتباط میان ریسک و بازده
- منحنی ریسک و بازده
مفهوم ریسک
هنگام تعریف ریسک و بازده در سرمایه‌گذاری، ریسک به معنای احتمال وجود خطر، احتمال وقوع زیان، یا نوسانات منفی زیاد در سرمایه‌گذاری است.
به طور کلی ریسک به معنی عدم قطعیت و عدم اطمینان درباره‌ی رویداد‌های پیش رو و همچنین احتمال وجود تفاوت میان نتایج واقعی و نتایج مورد انتظار در سرمایه‌گذاری می‌باشد.
ریسک به معنای این است که همیشه درصدی احتمال وجود دارد که پیش‌بینی‌های ما محقق نشود.
ریسک‌های موجود در سرمایه‌گذاری ناشی از عوامل مختلفی است، حال به بررسی انواع مختلف ریسک در سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.
انواع مختلف ریسک
در تعریف ریسک و بازده، ریسک‌ها بر‌اساس خصوصیت و ویژگی‌های خاص خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
1_ ریسک سیستماتیک (ریسک غیر قابل اجتناب)
به آن دسته از ریسک‌هایی گفته می‌شود که بر کل بازار یا اقتصاد جامعه تاثیر می‌گذارد.
این مدل از ریسک تحت کنترل سرمایه‌گذاران نیست و عموما غیر قابل پیش بینی هستند.
عوامل کلان اقتصادی مانند تغییرات نرخ بهره، تورم، رکود اقتصادی و…، شامل این مدل از ریسک می‌شود و به دلیل ماهیت گسترده آن، بر کل بازار و سرمایه‌گذاری‌ها اثر می‌گذارد.
2_ریسک غیرسیستماتیک (قابل اجتناب)
در مفهوم ریسک و بازده در سرمایه گذاری، به آن دسته از عواملی که مربوط به یک شرکت یا صنعت خاص است ریسک غیرسیستماتیک گفته می‌شود.
این مدل از ریسک‌ها اغلب منشأ درونی دارد و می‌توان آنها را پیش‌بینی و کنترل کرد.مانند: مشکلات مدیریتی، کم شدن تقاضا برای محصولات یک شرکت، سیاست‌های اجرایی نادرست در سرمایه‌گذاری و به طور کلی هر کدام از عواملی که مرتبط با آن صنعت یا شرکت خاص است.
3_ ریسک مالی
ریسک مالی در تعریف ریسک بازده به طور کلی به این معنا است که این احتمال وجود دارد که شرکت توان پرداخت بدهی‌های خود را نداشته باشد و این مورد تاثیرات منفی بر بازدهی سرمایه‌گذاران ایجاد کند.
در واقع ریسک مالی بیان می‌کند که یک شرکت به منابع تامین مالی خارجی خود وابسته است و در توانایی آن در مدیریت بدهی‌هایش ضعف وجود دارد.
همچنین ما مطلب کامل‌تری در مورد ریسک مالی داریم که پیشنهاد می‌کنم آنرا مطالعه کنید.
4_ ریسک عملیاتی
ریسک عملیاتی بیانگر احتمال وجود ناکارامدی و خطاهای داخلی در یک سازمان است. عواملی مانند: اشتباهات انسانی، برنامه‌های ناکارامد، نقص‌های تکنولوژی و…، که تمامی این موارد می‌توانند بر بازدهی سرمایه‌گذاری اثر منفی بگذارند.
5_ ریسک بازار
در تعریف انواع ریسک و بازده به آن دسته از عواملی که مربوط به خود بازار است، ریسک بازار می‌گویند. عواملی مانند: تغییرات در عرضه‌و تقاضای یک محصول، اخبار اقتصادی، تحولات جهانی و شایعات نادرست.
برای آشنایی با بهترین سرمایه گذاری‌ها با کمترین ریسک مطلب زیر را مطالعه کنید.
روش‌هایی برای مدیریت و حداقل سازی ریسک
حال‌که با تعریف ریسک و انواع مختلف آن آشنا شدید، بهتر است روش‌هایی را که سرمایه گذاران برای کنترل و کاهش ریسک انجام می‌دهند را نیز یاد بگیرید.
1_ پراکندگی یا تنوع بخشی
یکی از مهم‌ترین استراتژی‌هایی که سرمایه‌گذاران برای مدیریت ریسک خود انجام می‌دهند تنوع بخشی است.
بطور کلی در روش تنوع بخشی شما سرمایه خود را به دارایی‌های مختلف تبدیل می‌کنید تا ریسک کلی سبد سرمایه‌گذاری شما کاهش یابد.
با این روش می‌تواند از زیان‌های بزرگ جلوگیری کرد و زمانی که یکی از سرمایه‌گذاری‌های شما افت شدیدی داشته باشد در سبد سرمایه‌گذاری شما یا همان پورتفوی، اثر منفی زیادی ایجاد نمی‌شود.
2_ پوشش ریسک
پوشش ریسک یا به عبارتی هجینگ (hedgigng) یکی از استراتژی‌های مدیریت ریسک است که توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش با استفاده ار برخی ابزار‌های مالی سعی در کاهش یا حذف ریسک دارند.
هدف اصلی در این استراتژی محافظت از سرمایه در برابر نوسانات زیاد قیمتی و همچنین کاهش احتمال زیان‌های شدید می‌باشد.
3_ مدیریت پورتفوی
زمانی که صحبت از تعریف ریسک و بازده می‌شود مدیریت پورتفوی اهمیت خود را نمایان می‌کند.
مدیریت پورتفوی فرآیندی است که به انتخاب و نظارت بر ترکیب دارایی‌ها می‌پردازد تا به بهترین نحو به اهداف سرمایه‌گذاری خود برسند و ریسک را کاهش دهند.
در مدیریت پورتفوی درباره‌ی فعالیت‌هایی مانند تخصیص دارایی‌ها، انتخاب اوراق بهادار مناسب، نظارت مستمر پورتفوی تصمیم‌گیری می‌شود تا بتوانند بهترین بازدهی را داشته باشند.
اهمیت تحلیل ریسک
هر سرمایه‌گذاری که حداقل یک بار اقدام به خرید یا فروش در بازار سهام کرده باشد اهمیت تحلیل ریسک را درک می‌کند.
برای تمامی سرمایه‌گذاران واجب است که این توانایی را داشته باشند که ریسک‌های موجود را شناسایی کنند، برای آنها برنامه داشته باشند و بر اساس ریسک‌های موجود، میزان بازدهی مورد انتظار خود را مشخص کنند.
در تعریف ریسک بازده، تحلیل ریسک یک فرآیند حیاتی است تا سرمایه‌گذاران آمادگی رویارویی با اتفاقات و زیان‌های احتمالی را داشته باشند و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
مفهوم بازده در سرمایه گذاری
به طور کلی بازده، یکی از اصلی‌ترین معیار‌ها برای ارزیابی عملکرد یه طرح سرمایه‌گذاری است.
بازده به سود یا زیانی گفته می‌شود که در طی یک دوره‌ی زمانی مشخص در یک طرح سرمایه‌گذاری به دست می‌آید.
لازم به ذکر است در مفهوم بازده، هم بازده قابل پیش‌بینی و هم بازده واقعی مد نظر قرار می‌دهند.
سرمایه‌گذاران باید با درک درست از بازده، عملکرد خودشان را ارزیابی کنند، تصمیمات بهتری بگیرند و ریسک‌های مرتبط را مدیریت کنند.
حالا قصد داریم شما را با برخی از انواع بازده در سرمایه‌گذاری آشنا کنیم.
انواع بازده در سرمایه‌گذاری
1_ بازده اسمی
بازده اسمی به بازده ای گفته می‌شود که تاثیر تورم و هزینه‌های سرمایه‌گذاری در آن نادیده گرفته می‌شود.
در این بازده فقط سود یا زیانی که به صورت مطلق در یک سرمایه‌گذاری محاسبه می‌شود را بررسی میکنند.
2_ بازده نقدی
به بازده‌ای گفته می‌شود که سود آن به صورت نقدی و منظم به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود.
این نوع بازده معمولا شامل درآمد‌هایی مانند سود سهام، اجاره املاک، بهره اوراق قرضه و… می‌باشد.
این بازده معمولا به صورت دوره‌های ماهانه، فصلی یا سالانه به سهام‌‌داران پرداخت می‌شود.
2_ بازده کل
همانطور که از اسم آن پیداست به سود یا زیان کلی حاصل از یک سرمایه‌گذاری، بازده کل می‌گویند.
در این بازده ترکیبی از درآمد‌های نقدی، افزایش یا کاهش ارزش دارایی‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ارتباط میان ریسک و بازده
تا اینجا که با مفهوم ریسک و بازده در سرمایه‌گذاری آشنا شدید، بهتر است که با ارتباط آنها با یکدیگر نیز آشنا شوید.
یکی از مهم‌ترین و اصولی‌ترین مباحث در سرمایه‌گذاری رابطه‌ی میان ریسک و بازده است.
رابطه‌ی میان ریسک و بازده یک رابطه‌ی مستقیم و مثبت است.
بدین معنی که سرمایه‌گذاران می‌دانند برای دستیابی به بازده‌های بالاتر باید ریسک بیشتری را متحمل شوند. واضح است که هرچه ریسک پایین‌تر باشد بازدهی نیز پایین تر می‌آید.
برای مثال سرمایه‌گذاری در بازار ارز دیجیتال ریسک بیشتری را نسبت به سرمایه‌گذاری روی طلا دارد و همچنین میزان نوسانات مثبت یا منفی در بازار ارز دیجیتال بسیار بیشتر از بازار طلا می‌باشد.
منحنی ریسک و بازده
برای درک بهتر رابطه‌ی میان ریسک و بازده، در شکل زیر منحنی آنرا مشاهده کنید.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم از بروز‌ترین اطلاعات و منابع استفاده کنیم تا شما خواننده گرامی را تا حدود زیادی با تعریف ریسک و بازده آشنا کنیم.
فراموش نکنید که با افزایش دانش خود در سرمایه‌گذاری و درک دست از مفهوم ریسک و بازده می‌توانید به یک سرمایه‌گذار موفق تبدیل شوید.
امید بر آن است این از این اطلاعات در سرمایه گذاری های خود نهایت استفاده را ببرید و همیشه پرسود باشید.
در اینجا چند مطلب دیگر در حوزه‌ی سرمایه‌گذاری قرار دادم که می‌توانند برایتان کاربردی باشد.
سرمایه کمی دارید و نمی‌دانید کجا سرمایه‌گذاری کنید؟ مطلب زیر برای شماست.
در شرایط توری بهترین سرمایه‌گذاری‌ها کدام اند؟
اگر علاقه‌مند به یادگیری بورس هستید، ما یک نقشه راه مناسب برای شما قرار دادیم:
اگر شما هم تجربه و دانشی در مفهوم ریسک و بازده دارید، خوشحال می‌شویم با ما در کامنت به اشتراک بگذارید.
محصولات آموزشی