روانشناسی شخصیت یکی از بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین شاخه‌های علم روانشناسی است.
شخصیت مفهومی انتزاعی است و قابل‌مشاهده نیست و از طریق رفتار، افکار و احساس‌ها قابل‌شناسایی است.
در حقیقت شخصیت از جنبه‌های منحصر‌به‌فرد انسان است که بر روابط بین‌فردی تأثیرگذار است.
روان شناسی شخصیت به ابعاد مختلف شخصیت، حوزه‌های ادراک، هیجان و نحوه سازگاری فرد با محیط می‌پردازد.
اگر به دنبال جواب این سؤال‌های زیر هستید که:
شخصیت چیست؟ چه چیزی باعث می‌شود شما همان کسی باشید که اکنون هستید؟ روانشناسی شخصیت چیست؟ تست شخصیت چگونه به ما در شناخت شخصیت کمک می‌کند؟ و بهترین تست روانشناسی شخصیت کدام است؟
پیشنهاد می‌کنیم در ادامه مطلب، با ما همراه باشید؛ زیرا روان شناسی شخصیت کمک می‌کند بفهمید چه کسی هستید.
به‌طور خلاصه در این مقاله مطالب زیر را می‌خوانید:
- شخصیت چیست ؟
- عوامل مؤثر بر شکل‌گیری شخصیت چیست ؟
- روانشناسی شخصیت چیست ؟
- راه‌های آموزش روانشناسی شخصیت چیست ؟
- بهترین تست روانشناسی شخصیت
- سخن آخر
- مطالب کاربردی و جذاب
شخصیت چیست ؟
شخصیت یا personality از ریشه persona و به معنی ماسک یا نقاب است.
در زمان‌های گذشته بازیگران یونانی با استفاده از نقاب‌ها، نقش‌های مختلفی را بازی می‌کردند.
در حقیقت شخصیت مانند نقابی در زندگی هر فرد، او را از سایر افراد متمایز می‌کند و برای ادامه زندگی لازم است.
متأسفانه پاسخ دقیقی به سؤال شخصیت چیست و تعریف مشخصی برای شخصیت وجود ندارد؛ اما در همه تعاریف موجود چند ویژگی بارز وجود دارد.
شخصیت مفهومی ذهنی، انتزاعی است و به مجموعه افکار، رفتار و احساسات گفته می‌شود که در عملکرد و رفتار ظاهری فرد خود را نشان می‌دهد.
به‌علاوه شخصیت ویژگی سازمان‌یافته، نظام‌دار، پایدار و ثابتی در طول عمر انسان است و اگرچه ناشی از درون فرد است؛ می‌تواند تحت تأثیر محیط نیز باشد.
به‌عنوان‌مثال ممکن است شما فردی خجالتی باشید، ولی در یک وضعیت اضطراری، رفتاری صریح و شجاعانه از خود نشان دهید.
بنابراین افراد بر اساس شخصیت خود، نسبت به افراد و اشیا موجود در محیط واکنش نشان می‌دهند.
شخصیت ویژگی منحصربهفردی است که در همه جنبه‌های زندگی، از علایق و سلایق شخصی گرفته تا انتخاب‌های مهم مثل انتخاب رشته تحصیلی، همسر، دوست و شغل مؤثر است.
در واقع شخصیت کلیه افکار، الگوهای رفتاری و نگرش‌های اجتماعی ما را شامل می‌شود.
درنهایت اینکه شخصیت بر باور و نگرش ما به دنیای اطراف ما تأثیرگذار است.
عوامل مؤثر بر شکل‌گیری شخصیت چیست ؟
عوامل زیادی ازجمله ژنتیک، تربیت و تجربه‌های زندگی یک فرد، در شکل‌گیری شخصیت او تأثیر دارند.
تأثیر ژنتیک و زیست‌شناسی بر شخصیت
تحقیقات بیولوژیکی نشان می‌دهد که ژنتیک نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت دارد.
یکی از مباحث موردعلاقه محققان و روانشناسان شخصیت، بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های شخصیتی دوقلوها است.
در حوزه زیست‌شناسی، هانس آیزنک جنبه‌های مختلف شخصیت را به فرایندهای بیولوژیکی پیوند داد.
آیزنک معتقد بود که شخصیت هر فرد تحت تأثیر هورمون استرس کورتیزول است. این هورمون در افراد با تیپ شخصیتی برون‌گرا و درون‌‌گرا کارکردی متفاوت دارد!
تأثیر رفتار و تربیت بر شخصیت
به عقیده نظریه‌پردازان رفتار، شخصیت نتیجه رفتارهای قابل‌مشاهده، اندازه‌گیری و باعث تعامل میان فرد و محیط است.
به‌عنوان‌مثال رفتار درنتیجه شرطی‌سازی و تعامل فرد با محیط شکل می‌گیرد و درنهایت روی شخصیت اثر دارد.
نظریه‌پردازان رفتاری به‌طورکلی نظریه‌هایی را که به افکار، حالات و احساسات درونی توجه دارند را رد میکنند؛ چون این موارد قابل‌اندازه‌گیری نیستند.
تأثیر ناخودآگاه و تجربه‌های کودکی بر شخصیت
زیگموند فروید (1939-1856) بنیان‌گذار نظریه روان‌کاوی است.
او معتقد بود ذهن ناخودآگاه، تجارب کودکی و رؤیاها به طرز قابل‌توجهی بر رفتار، احساسات و حتی اختلالات روانی در بزرگ‌سالی و درنهایت شخصیت اثر می‌گذارند.
نظریه رشد روانی جنسی فروید، معروف‌ترین و جنجالی‌ترین نظریه روانشناسی است. طبق این نظریه، شخصیت كودك در پنج مرحله رشد می‌کند و شکل می‌گیرد.
نکته جالب اینجاست که فروید معتقد بود، شخصیت انسان پس‌ازاین مراحل ثابت می‌ماند.
اما روانشناس دیگری به نام اریک اریکسون (1994-1902) معتقد بود، رشد شخصیت در طول زندگی فرد ادامه دارد.
اگر علاقه‌مند هستید تا درباره نظریه هشت مرحله‌ای اریکسون بیشتر بدانید، ویدیو جالب زیر را حتماً تماشا کنید:
روانشناسی شخصیت چیست ؟
همان‌طور که خواندید، شخصیت ویژگی پایدار و منحصربهفردی است که بر رفتار، افکار و احساسات اثر دارد.
شباهت‌ها و تفاوت‌های میان افراد نتیجه نوع شخصیت آن‌ها است.
به‌علاوه شخصیت نقش مهمی در زندگی انسان دارد و یکی از شاخه‌های اصلی علم روانشناسی به مطالعه این موضوع جذاب اختصاص دارد.
اما روانشناسی شخصیت چیست؟
در واقع روان شناسی شخصیت، به مطالعه جنبه‌های مختلف مربوط به شخصیت می‌پردازد.
امروزه رشته روان شناسی شخصیت، محبوبیت فراوانی دارد. روانشناسان شخصیت به دنبال شناخت شخصیت و نحوه تأثیرگذاری آن بر افکار و رفتار انسان هستند.
به‌علاوه آن‌ها مشتاقانه به دنبال تغییرات، مشکلات، اختلال‌های شخصیت، شباهت‌ها و تفاوت‌های میان شخصیت افراد هستند.
اختلال‌های شخصیت جز اختلال‌های روانی مزمن و فراگیر است که به‌طورجدی بر افکار، رفتارها و عملکردهای افراد تأثیر دارند.
روانشناسان شخصیت به کمک علم روان شناسی شخصیت این اختلال‌ها را شناسایی، ارزیابی و درمان میکنند.
درک شخصیت به روانشناسان این امکان را می‌دهد که نحوه واکنش مردم را در موقعیت‌های خاص پیش‌بینی کنند.
به همین دلیل این روزها از آموزش روانشناسی شخصیت استقبال گسترده‌ای می‌شود.
جالب است بدانید، نظریه‌های متعددی برای تبیین جنبه‌های شخصیت وجود دارد. به‌عنوان‌مثال طبق نظریه‌های صفات، شخصیت از صفات یا ویژگی‌های گسترده‌ای تشکیل‌شده است.
گوردون آلپورت یکی از اولین نظریه‌پردازان صفات بود که شخصیت را ازنظر ویژگی‌های فردی توصیف کرد.
به عقیده آلپرت، حدود 4000 ویژگی فردی در شخصیت‌ها وجود دارد.
این در حالی است که ریموند کتل معتقد است، 16 ویژگی اصلی در تمام شخصیت‌ها وجود دارد و فقط درجه و میزان آن در هر فرد متفاوت است.
روانشناس دیگری به نام هانس آیزنک، این ویژگی‌ها را تا سه ویژگی برونگرایی، روان‌رنجوری و روان‌پریشی محدود کرد.
نظریه معروف دیگر نظریه پنج عاملی شخصیت (سازگاری، وظیفه‌شناسی، برونگرایی، روان رنجوری و پذیرش) است.
بیشتر بخوانید: تست شخصیت شناسی رایگان
راه‌های آموزش روانشناسی شخصیت چیست ؟
برای مطالعه و آموزش روانشناسی شخصیت، می‌توان از کتاب‌ها و منابع زیادی کمک گرفت.
قطعاً استفاده از این منابع به ما کمک می‌کند تا خودمان و دیگران را بهتر بشناسیم و بهتر باهم رفتار کنیم.
هم‌چنین مطالعه این مطالب کمک می‌کند تا با ذهنی باز به روانشناسان مراجعه و نظرات آن‌ها را بهتر درک کنیم و بپذیریم.
در ادامه، تعدادی کتاب صوتی و منابع آموزش روانشناسی شخصیت را به شما معرفی می‌کنیم. می توانید با کلیک روی عنوان، آن‌ها را تهیه کنید:
- کتاب صوتی روانشناسی رشد و شخصیت کودک و نوجوان
- کتاب شخصیت و اختلالات آن
- کتاب نظریه‌های شخصیت با تأکید بر خودشناسی
- کتاب شناخت بهتر از خود، ارتباط بهتر با دیگران
- کتاب روان شناسی شخصیت با تأکید بر تحلیل عوامل مؤثر بر رشد شخصیت
- کتاب درآمدی بر روابط موضوعی و روانشناسی خود
- کتاب صوتی شخصیت سالم
بهترین تست روانشناسی شخصیت
تست روانشناسی شخصیت، به ما کمک می‌کند تا شناخت بهتر و عمیق‌تری از خود و دیگران پیدا کنیم.
امروزه گوناگونی و تنوع تست روانشناسی شخصیت بسیار زیاد است. به‌گونه‌ای که شاید در هر زمینه‌ای، تستی منحصر‌به‌فرد وجود داشته باشد.
به همین دلیل در بسیاری از تصمیمات مهم زندگی مانند انتخاب رشته تحصیلی، ازدواج و مصاحبه‌های شغلی، یک نوع تست روانشناسی شخصیت ویژه وجود دارد.
نکته مهم و قابل‌توجه این است که مرجع معتبر برای شخصیت‌شناسی، انجام و تفسیر هر تست روانشناسی شخصیت، فقط روانشناسان شخصیت هستند.
در ادامه معروف‌ترین و معتبرترین انواع تست شخصیت و تست روانشناسی شخصیت را می‌بینید:
تست روانشناسی شخصیت MBTI
تست تیپ‌شناسی مایرز بریگز یا همان MBTI یکی از محبوب‌ترین و بهترین تست های شخصیت‌شناسی است.
این تست قدمتی 70 ساله دارد و به کمک آن می‌توان شناخت عمیقی در زمینه‌های زیر به دست آورد:
• خودشناسی
• انتخاب مسیر شغل
• یافتن استعدادها
• ازدواج
• بهبود روابط کاری
برای انجام و آشنایی بیشتر با این تست می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
تست روانشناسی شخصیت نئو
آزمون نئو یکی دیگر از انواع معتبر تست شخصیت‌شناسی در روان شناسی شخصیت است.
این تست حدود 30 سال پیش بر اساس نظریه پنج عاملی شخصیت طراحی و ساخته شده است.
صفات شخصیتی در این تست به‌صورت طیف نمایش داده می‌شوند و با دسته‌بندی تست MBTI تفاوت دارند.
برای انجام و آشنایی بیشتر با تست نئو می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
تست روانشناسی شخصیت DISC
تست روانشناسی شخصیت DISC اولین بار در سال 1920 و توسط ویلیام مارستون ساخته شد.
این تست در زمینه‌های گوناگونی مورداستفاده قرار می‌گیرد که عبارت‌اند از:
• رهبری و توسعه مدیریت
• آموزش مدیریت
• آموزش فروش
• مدیریت و حل کردن ناسازگاری‌ها و تعارض‌ها
• ایجاد تیم و گروه
• ارائه خدمات به مشتری
• ارتباطات
• مربی‌گری شغلی
این تست بسیار راحت، ساده و کاربردی است. شرکت‌کننده در هر سؤال، با توجه به نوع شخصیت خود، بیشترین و کمترین تناسب را انتخاب می‌کند.
برای انجام و آشنایی بیشتر با تست دیسک می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
سخن آخر
تا همین چند سال پیش، افراد به علم روانشناسی و به خصوص روان شناسی شخصیت و اهمیت آن توجهی نداشتند.
حتی هنوز هم افرادی هستند که مراجعه به روانشناس یا مشاور را، کاری بیهوده و غیرضروری می‌دانند.
حتی بعضی افراد در برابر مراجعه به مشاور جبهه می‌گیرند و تعدادی دیگر نیز می‌ترسند با این کار عنوان و برچسب دیوانه بگیرند.
ولی حقیقت این است که نقش آموزش روانشناسی شخصیت در زندگی انسان، آن‌قدر مهم و حیاتی است که نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن گذشت.
برای شناخت خود و دیگران، انتخاب رشته تحصیلی، همسر و شغل مناسب یا هر مسئله به‌ظاهر غیرقابل‌حلی می‌توان از روان شناسی شخصیت کمک گرفت.
اگرچه شناخت نقاط ضعف و نیمه‌تاریک وجود انسان، کاری دردناک و ناخوشایند است؛ ولی با شناخت عمیق و اصلاح آن می‌توان به داشتن یک زندگی بهتر، بیشتر امید داشت.
شناخت شخصیت کمک می‌کند تا در زمینه‌های مختلف زندگی کارآمدتر و موفق‌تر عمل کنیم.
دانشجو، همسر، مادر، پدر، کارفرما یا کارمند بهتری باشیم و در روابط اجتماعی و عاطفی عملکرد بهتری داشته باشیم.
به امید روزی که همه افراد برای رشد شخصی و توسعه فردی خود تلاش کنند.
مطالب کاربردی و جذاب
تست دیسک یکی از محبوب‌ترین انواع تست شخصیت‌شناسی است و کاربردهای زیادی در زندگی فردی، خانوادگی، شغلی و سازمانی دارد.
مارستون معتقد بود کلاً چهار سبک رفتاری وجود دارد و هر فردی با توجه به ویژگی‌های شخصیتی خود در یک یا دو تا از این سبک‌ها نمره بیشتری می‌گیرد.
1- تیپ شخصیتی D (تسلط): فعالانه با دیگران مقابله میکنند.
2- تیپ شخصیتی I (تأثیر): فعالانه ارتباط برقرار میکنند ولی مقابله نمی‌کنند.
3- تیپ شخصیتی S (ثبات): در ارتباط پیش‌قدم نمی‌شوند و مقابله هم نمی‌کنند.
4- تیپ شخصیتی C (تطابق): منفعلانه و طبق موقعیت با دیگران مقابله میکنند.
این چهار سبک رفتاری به مرور کامل‌تر شدند و مدل رفتارشناسی و شخصیت‌شناسی تست شخصیت DISC شکل گرفت.
امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید و نکات آن برای شما مؤثر و مفید باشد.
لطفاً برای ما و سایر خوانندگان این مقاله بنویسید:
– آیا به نظر شما روان شناسی شخصیت به همین اندازه‌ای که می‌گویند، مفید است؟
– آیا تابه‌حال از روانشناس شخصیت کمک گرفته‌اید؟ و تا چه حد مراجعه به او برای شما مفید بود؟
– شما کدام تست روانشناسی شخصیت را ترجیح می‌دهید یا پیشنهاد می‌کنید؟
محصولات آموزشی