گفت‌وگو با هادی توکلی: گرفتن پروژه با درآمد دلاری از لینکدین قسمت 2

هادی توکلی کسی که بدون هیاهو، ولی با تمرکز، پشتکار و دانش به مسیری رسیده که خیلی‌ها فقط آرزوش رو دارن؛ کار با مشتری‌های خارجی، درآمد دلاری و تیم‌سازی با دو برادرش از داخل ایران.
هادی فقط یه فریلنسر موفق نیست؛ یه راه‌بلده. و حالا توی این گفتگو قراره صادقانه در مورد اینکه که چطور می‌شه مسیر فریلنسری رو توی لینکدین پیدا کرد، چطوری ارتباط‌سازی کرد و پروژه گرفت؛ بدون شعار، با تجربه‌ی واقعی برامون بگه.

آموزش عملی رسیدن به درآمد دلاری از لینکدین

امین آرامش: دوباره سلام، با هادی توکلی هستیم. من ازش خواستم بیاد به‌صورت عملی عکس‌ها و چیزای مهمی که لازمه برای رسیدن به درآمد دلاری از لینکدین رو نشونمون بده. یه اپیزود مفصل با خودش داشتیم؛ اگه اون قسمت رو ندیدید یا نشنیدید، حتماً اول برید سراغش.

به‌غیر از اون، یه گفتگوی مفصل دیگه هم با برادرای دوقلوی کوچیک‌ترِ توکلی داشتیم که اونم اگه ندیدید یا نشنیدید، برید ببینید. الان هادی زحمت کشیده و یه سری اسلاید آماده کرده که قشنگ بهتون می‌گه این کار رو تو لینکدین انجام بدید، همونجا هم نشونتون می‌ده. عنوان کلیش هم هست صفر تا صد رسیدن به پروژه و درآمد دلاری، که خودش بیشتر براتون توضیح می‌ده. هادی جان خیلی ممنون که اولاً زحمت کشیدی این اسلایدها رو آماده کردی و هم اینکه الان اومدی و قراره بهمون توضیح بدی.

تجربه محور: از صفر تا اولین هزار دلار

هادی توکلی: سلام. خب بریم حالا یه خورده عملی‌تر و تجربه‌محورتر، قدم‌به‌قدم بگیم که باید چیکار کنیم تا بتونیم اولین هزار دلارمون رو به دست بیاریم.

امین آرامش: عالی.

هادی توکلی: خب من اسمشو گذاشتم «صفر تا صد رسیدن به پروژه و درآمد دلاری» که تجربیات خودمه. تو این ۶ سال، حالا داستان زندگیمو که گفتم توی قسمت اول، می‌خوام بگم اگه منِ هادی برگردم به ۱۰ سالگی، چیکار می‌کنم که سریع‌تر به این نقطه برسم؟ چون اعتقاد دارم خیلی طول کشید، ولی اگه مسیرش درست طی بشه، می‌تونه خیلی سریع‌تر اتفاق بیفته؛ همون‌جوری که من این موضوع رو به برادرام گفتم و اونا تونستن توی تایم خیلی کوتاه‌تری نسبت به من به نتیجه برسن.

فریلنسری برای چه کسانی مناسب است؟

هادی توکلی: پس برای همه امکان‌پذیره. یعنی می‌گم وقتی برای برادرام شده توی ۱۵ سالگی، مخاطب این حرف‌ها چه آدمایی می‌تونن باشن؟ هر کسی! یعنی هر کسی که دوست داره، حالا کارمندی رو دوست نداره یا از شرایط کاری که داره ناراضیه و به فکر اینه که در کنار کارش بخواد به یه درآمد دلاری‌طوری برسه که اونم اوکیه، من هیچ‌وقت نمی‌گم مثلاً رها بشه،. یا مثلاً می‌گه نه، من کامل می‌خوام بیام به این سمت. همچنین والدین هم به نظرم شاید چیز جذابی باشه.

امین آرامش: همچین گفتی، خیلی…

تغییر دنیای کار و لزوم آگاهی والدین

هادی توکلی: من می‌گم چون شاید خیلی از پدر و مادرها آشنا نیستن، دنیا تغییر کرده، باید بدونن که آقا این‌جور چیزا هست. دیگه حتماً لازم نیست که طرف بره دانشگاه، بره کنکور بده،و… می‌تونه اصلاً کنکور نده الزاماً. اگه حالا بچه‌تون یهو کنکورش بد شد، نزنید تو سرش که دیگه بدبخت شدی رفت!

امین آرامش: عیب نداره!

مزایا و معایب فریلنسری در مقابل کارمندی

هادی توکلی: خب حالا در مورد فریلنسری و کارمندی یه توضیح کلی بدم. من اینو یه جا دیدم، خیلی قشنگ بود، زده بود Freelancer، یعنی کامل انگار کنترل زندگی دست خودته که با کی کار کنم، کجا کار کنم. من همین‌جوری می‌رم یه سفر… یعنی وقتی می‌خوام یکی رو بگم فریلنسری چقدر قشنگه، این‌جوری ترغیب می‌کنم. حالا بعضیا می‌گن که فریلنسری یه خورده معایبی داره؛ من به نظرم خیلی از معایبش تقصیر خودشونه، یعنی حالا در مورد این صحبت می‌کنیم، یه سری ضعف مهارتی دارن در واقع.

غلبه بر ناامیدی و باور به امکان‌پذیری

هادی توکلی: اینکه خیلیا شروع نمی‌کنن، شاید بخشیش برگرده به اینکه یک سری مسیرهای اشتباهی رو رفتن، شکست خوردن، انرژیشون اومده پایین، ناامید شدن. ولی من همیشه می‌گم وقتی شما می‌بینید یکی انجام داده، خب چرا من نتونم انجام بدم؟ برید تو دل کار، شدنیه! من انجام دادم، برادرام انجام دادن، شما مهمون دیگه‌ای، آقای شجاعی رو آورده بودید، انجام داده. خب می‌شه! یعنی این رو از ذهنتون حذف کنید. چون خیلی الان تو ذهن افراد هست: ما تحریمیم، آمریکا، دلار، چی…

تنوع حوزه‌های فریلنسری

امین آرامش: یکی از چیزایی که گفته می‌شه اینه که فقط چند تا فیلد محدوده. یکی ممکنه بگه من ادیت ویدیو دوست ندارم، برنامه‌نویسی دوست ندارم. فکر کنم چیزای دیگه‌ای هم قراره بهمون بگی.

هادی توکلی: از الان خانواده‌ها همه دارن بچه‌هاشونو می‌فرستن برنامه‌نویسی هوش مصنوعی هم داغ شده، ما هم خیلی بلدیم یهو یه چیزی رو کلی زوم کنیم روش! یهو رو نانو، یهو می‌ریم هوش مصنوعی! این‌جوری هم نیست، الزاماً این‌ها نیست. نگید که تو فقط باید دکتر بشی، الان می‌گن فقط باید بری هوش مصنوعی تا… نه! خیلی زمینه‌های دیگه هست. اصلاً در مورد این زمینه‌ها هم یه صحبتی می‌کنیم.

برنامه‌ریزی و تعیین اهداف کوچک

هادی توکلی: من توی پادکست هم گفتم، یه هدف بزرگی که می‌چینی، می‌گی من می‌خوام به ۲۰۰۰ دلار ماهانه برسم، سعی کنید به قدم‌های کوچیک‌تر تبدیلش کنید: اول پروژه‌ی ۱۰۰ دلاری اولم رو بگیرم، کوچیک کوچیک. اینو کامل در موردش توی پادکست من صحبت کردم، در مورد اون ذهنیتی که خودم داشتم.

حالا بزرگش کنید! یهو می‌گید… طرف به من گفته بود، فلانی رو می‌بینم، کیفیت کاراش رو می‌بینم، می‌گم من که اصلاً نمی‌تونم به این برسم! می‌گم بابا قدم‌به‌قدم بریم جلو! اصلاً مقایسه چرا داری می‌کنی؟ چرا صفحه‌ی اول خودتو داری با صفحه‌ی آخر کتاب اون یکی مقایسه می‌کنی؟ نکن! اشتباهه! این‌ها چیزاییه که افراد به من پیام دادن‌ها! همه‌ی این چیزایی که شما می‌بینید، پیام‌های افراده، یعنی از خودم نیست، بر مبنای دغدغه‌هایی که افراد داشتن. که من خودم حالا تو پادکست در این مورد گفته بودم که چی شد با همین تاکتیک تونستم به پروژه برسم.

شروع حرکت بدون نقشه کامل و تحمل ابهام

هادی توکلی: همیشه هم تأکید می‌کنم منتظر یه نقشه‌ی بدون نقص نباشید! الان طرف می‌گه خب الانش چیکار کنم؟ می‌گم خب فعلاً قدم اولو بردار، برو جلو دیگه! حالا چیکار کنم؟ می‌گه تو یه حرکت عملی انجام ندادی، داری از من سؤال می‌پرسی!

اون هنوز قدم یک رو انجام نداده، می‌گه تو قدم ۵۰ چیکار کنم؟ بابا تو همون اولیه رو برو! می‌گه من یه نقشه‌ی ایده‌آلی می‌خوام که از صفر تا صدش معلومه! می‌گم این… طرف هم آدم معروفیه، می‌گه به خدا این ۹۰ درصد افراد، خود منم همین‌جوری، اصلاً نمی‌دونستم قراره ادیتور بشم! ولی میام تو مسیر، هی خوردش می‌کنم، قدم‌به‌قدم می‌رم جلو تا برسم.

امین آرامش: این همون چیزه دیگه، نداشتن مهارت تحمل ابهام. اون ذهن ابهام‌گریزه که می‌خواد تا تهشو بره و بگه…

مقابله با کمال‌گرایی

هادی توکلی:در حالی که باید عادت کنه که بره، حالا مسیرهای بعدی…

امین آرامش: یه خورده حالت کمال‌گرایی هم داره، بعضیا دچار این مریضی خیلی بد شدن.

هادی توکلی: که این بده! یعنی حتماً باید همه‌چی… عادت کنید اصلاً یه سری کار رو ناقص انجام بدی، ایرادی نداره! چی می‌شه؟ برید جلو! یعنی مشکلی نداره.

مسیر غیرخطی موفقیت و الگوبرداری

هادی توکلی: اینکه ما خودمون چطوری تونستیم برسیم به این حوزه رو، توی همون ویدیو اول کامل در موردش صحبت کردیم؛ بچه‌ها چه ویدیویی گذاشتن، من خودم چیکار کردم. پیجمون هم هست. من خودم هادی توکلی، برید پست‌های قدیمیم رو ببینید، ببینید چه‌جوری پست گذاشتم، چی شده. صحبت کردیم.

امین آرامش: پیج لینکدین داری؟

پذیرش مسیر پر پیچ و خم

هادی توکلی: آره، لینکدین. پیج حسام هم هست که تو حوزه‌ی ادیته. پیج حامد رو بستن، ولی پیج حسام هست. وقتی این‌ها رو می‌بینید، می‌بینید مسیر هیچ‌کسی به خدا خطی نیست! یهو وسطش… الان مخصوصاً بچه‌های نسل امروز، سریع ناامید می‌شن، می‌گن که نه! الان من رفتم، شکست خوردم! فکر می‌کنن من می‌دونستم می‌خوام برم فلان، سریع رسیدم! نه! همین‌جوری چپ و راست و بالا و پایین داره. همین قشنگش می‌کنه! یعنی شاید اگه همین‌جوری خطی بود، هیچ لذتی نمی‌بردی.

امین آرامش: ضمن اینکه ببین، به اینم فکر کنی که اگه یه دونه مسیری بود که صفر تا صدش کاملاً معلوم بود، خب همه می‌رفتن! کاری که همه انجام بدن، نمی‌تونه بسیار چیز ارزشمندی باشه. هر چیزی که پول خوبی توش هست، مشخصه دیگه. ولی تو بتونی ابهام رو تحمل کنی، تمام این کارایی که الان داره هادی بهت می‌گه، این‌ها رو انجام بدی، تو می‌شی آدم متمایز و قطعاً با دستاورد بیشتر.

چگونه مسیر درست را انتخاب کنیم؟

هادی توکلی: قطعاً. خب حالا من اگه الان بخوام شروع بکنم، گفتم برگردم ۱۰ ، ۲۰ سال عقب، ۱۰ سالم باشه، الان چه مسیری رو می‌رم؟

بعضیا می‌گن حامد و حسام چون برادری مثل هادی داشتن به اینجا رسیدن. می‌گم من الان تجربیاتم رو در اختیار شما می‌ذارم. ما یک مهندس رضوی تو شرکتمون داشتیم، ایشون رو به عنوان مشاور آورده بودند که حق استادی به گردن من داره و همیشه هم اسمشون روا می‌برم. ایشوان می‌گفت: «من الان دارم باهات حرف می‌زنم، تجربیاتم رو دارم بهت می‌گم، انگار شما ۳۰ سال افتادی جلو!» یعنی الان سی سالت نیست، می‌شه شصت. از این نگاه، تجربیات خیلی ارزشمندند. غیر از این، من تو کانال تلگرامی اچ‌دی یونیورسیتی، همه‌چیز رو رایگان، روزانه، تجربیات یا موقعیت‌های شغلی که تو لینکدین می‌بینم، می‌ذارم. مکتوب شده! می‌گم من یک سال و نیم وقت گذاشتم، بیایید استفاده کنید! واقعاً الان می‌گم! کسی بخواد بگه درآمد دلاری نمی‌شه، من می‌گم این حرف رو نزن! همه‌شو گفتم! از بسم‌الله تا آخر! اگه نشه، کم‌کاری از سمت خودتونه.

انتخاب حوزه کاری مناسب

هادی توکلی: میایم می‌رسیم اینجا. یه سری حوزه‌هایی داریم که بازار فریلنسری‌شون داغه. طرف میاد می‌گه من تو فلان حوزه کار کردم. می‌گم خب این حوزه، ماهیتش فریلنسری نیست. یعنی شما نمی‌تونید…

اگه به فکر مهاجرتی، حالا به هر دلیلی، ارزشمنده، هر کی دلایل خودشو داره، بهترینش دانشگاهه. می‌گم اصلاً سراغ این‌جور کارا نیاید! بشینید دانشگاهتون رو سفت بخونید، مقاله بدید، بتونید اپلای کنید. من با سه تا از رفیقام که بودم، اون دو تا رفتن، یکی انگلیس، یکی آمریکا، من موندم. حالا من این مسیر فریلنسری و این‌جور چیزا رو بیشتر دوست دارم. ولی مسیر مهاجرت از این جداست، یعنی اصلاً مهاجرت کاری، خیلی سخت‌تره تا مهاجرت تحصیلی. ما الان داریم در مورد فریلنسری حرف می‌زنیم، تو ایران نشستیم و صحبت می‌کنیم.

یوتیوب: دانشگاه رایگان

هادی توکلی: تو این مسیر، یه نکته‌ای که می‌خوام بگم: با یوتیوب خیلی رفیق بشید! من اوایل، سنم که پایین‌تر بود، همه بهم می‌گفتن… یه جوری برام جا افتاده بود که چرا فیلتره؟ حتماً جاییه پر از فساد و فحشا و این‌جور چیزا! اصلاً به ذهنم نمی‌رسید که ازش می‌شه استفاده‌ی درست کرد و موفق شد! الان هر آموزش خوب و نابی توی یوتیوبه. مکانیزمش الان جوریه که افراد گُنده میان محتوا رو می‌ذارن اونجا، چون به‌واسطه‌ی اون شناخته می‌شن، یوتیوب هم بهشون پول می‌ده. پس من بهش می‌گم دانشگاه! دانشگاه الزاماً جای فیزیکی نیست که می‌رید.

با یوتیوب خیلی رفیق شید. خیلی از سوالایی که از من می‌پرسن، اگه از یوتیوب بپرسن، یه آدمی که شاید بیست سال تو اون حوزه تجربه داره، از من قوی‌تره، خیلی کامل بهش جواب داده. ما داریم اینا رو ادیت می‌زنیم، می‌دونم فقط اون ویدیویی که طرف می‌ذاره، هزینه‌ی ساختش یهو می‌بینی پنج هزار دلاره! استفاده کنید! ببینید کدوم ویدیو، اونی که سرچ می‌کنید، ویوش بالاتره و اون‌ها رو ببینید که خیلی کمک می‌کنه. اصلاً من باشم، همش می‌رم یوتیوب.

معرفی حوزه‌های داغ فریلنسری

هادی توکلی: چند تا حوزه‌ای که داغه، یک سری از این‌ها حوزه‌هاییه که به چشم من خورده خب؟ چون من قاعدتاً ذهنم تو این فضاست، این‌ها برای من میاد به‌صورت روزانه. حالا بعضی شاید رفیق، رفقام گفتن. ولی از این‌ها زیادتر هم هست و همیشه هم می‌گم اگه اون رشته‌ی خودتون رو می‌خواید… سرچ کنید، سرش وقت بذارید. یهو نگید من الان رشته‌م رو می‌ذارم کنار، حالا بیام ادیتور بشم! حالا یه موجی اومده، همه الان دارن می‌زنن ویدیو ادیتور به‌خاطر حرف من! چرا دارید دنبال من میاید؟ ببینید اصلاً این مناسب شما هست یا نه؟ رو اون رشته‌ای که خودتون بودید، شاید همون ظرفیت داشته باشه.

تحقیق بازار با یوتیوب و لینکدین

هادی توکلی: تو لینکدین اون عنوان شغلی رو سرچ کنید، تو یوتیوب بزنید عنوان شغلی، بعد بزنید فریلنسینگ آخرش، ببینید چیزی میاد. اگه اصلاً در مورد یه چیزی می‌زنید «video editing freelancing»، اگه می‌بینید، از یه حوزه‌ای زیاد میاد، یعنی این بازارش بزرگ‌تره، داغ‌تره که افراد بیشتری دارن تو این بحث‌ها شرکت می‌کنن.
من یه چند تا مثال آوردم از چند تا حوزه، چند تا آدم شاخص هم معرفی کردم که بعداً این اسلایدها رو هم می‌دم، مشکلی نداره، می‌تونید استفاده کنید. فقط حالا با قیافه‌ها آشنا باشید.

ویدیو ادیتینگ (تدوین ویدیو)

هادی توکلی: تو حوزه‌ی ویدیو ادیتینگ، من ایشون رو قبول دارم، یه آدم از نپاله که تو یه سال یه آژانس بزرگی آورد بالا! پسری که سن و سال زیادی هم نداره. با گنده‌های لینکدین الان کار می‌کنه، آژانسش هی داره نیرو جذب می‌کنه. این یه الگوی خوبه. من همیشه می‌گم ما تو مکانیک یه چیزی داشتیم به اسم مهندسی معکوس، ولی خیلی سخت بود. باید یه دستگاهی از آلمان یا جای دیگه می‌اومد، من به‌زور تو یه فرصتی یه جاش رو باز می‌کردم ببینم چه‌جوریه تا دانشش رو بفهمم.

تو این‌جور جاها، می‌تونید این رو تحلیل کنید، مهندسی معکوس کنید؛ این هِدِری که این بالا گذاشته چه‌جوریه، چقدر قشنگه، می‌تونم ازش الگو بردارم، دو تا رو با هم قاطی کنم، برای خودم یه چیزی شبیهش بسازم. اینجا زده «Book a call»، فیوچر سکشنش خوبه، چقدر قابل الگوگیریه! اینا همه الگوهای خوبین. کلاً تو این مسیر ما زیاد الگو می‌گیریم. فکر نکنید باید از اول چرخ رو اختراع کنید، اشتباهه!
ویدیو ادیتینگ حوزه‌ی کاری خودمه، بازارش هم خیلی داغه. Diwas Basnet هست، داداشم Hesam Tavakoli هست. می‌تونید برید سبک پست‌هایی که می‌ذارن رو ببینید. این همون پستی‌یه که ما اینجا فیوچرش کردیم، همون پستی که با استیون بارتلت گرفت، صد هزار نفر دیدن و منجر به کار شد. بقیه‌ی پست‌هاش رو می‌تونید ببینید. تو قسمت پست‌ها، Show all posts رو بزنید، می‌تونید کامل ببینید طرف از کجا شروع کرد، چه پستایی گذاشت، بعد کدوما گرفت، کدوما نگرفت و تحلیلشون کنید. این شد ویدیو ادیتینگ، یعنی تدوین ویدیو. الان من می‌گم تدوین ویدیو، خیلیا میان می‌گن مراسم عروسی تدوین می‌کنی؟ می‌گم فقط اون نیست! کلی زیرشاخه داره که در این مورد هم حرف می‌زنیم.

تامنیل دیزاین (طراحی کاور یوتیوب)

هادی توکلی: یه حوزه‌ی دیگه تامنیل دیزاینره که برای یوتیوب افراد انجام می‌دن. یه حوزه‌ی داغیه. کلاً یوتیوب الان خیلی اومده روی بورس. رونالدو اومد تو یوتیوب، همه دارن میان توی یوتیوب و رسانه‌ی تلویزیون رسمی از بین رفته دیگه…

امین آرامش: دقیقاً می‌میره دیگه، از بین رفته کامل.

هادی توکلی: دیگه آخرشه… چون اون سیستمش یه حالت انحصاریه، یعنی من نمی‌تونم برم. ولی الان می‌بینی راحت هر کسی از هر کجای دنیا می‌تونه محتوا بذاره، پول بگیره اگه ارزشمند باشه. یعنی پارتی و این‌جور چیزا توش نداره. این یه هندی بود که من دیدم. باز من چون توی این حوزه نیستم، کمتر افراد میان، ولی اینو می‌تونید… دوستانی که تو این زمینه دوست دارن کار کنن، می‌تونن الگو بگیرن؛ سبک پست‌گذاری و همه‌چیزایی که می‌ذاره و اون الگوها، الگوهای موفق رو تکرار کنن.

گرافیک دیزاین

هادی توکلی: یه حوزه داریم گرافیک دیزاین. خیلیا تو ایران گرافیک دیزاینر هم هستن. چند تا مثال هم برای این بزنیم. این طرف الان پاکستانه. خیلی از اینایی که معرفی می‌کنم آدمای معمولی‌ان! انگلیسی‌شون اون‌قدری قوی نیست. ببینید انگلیسی رو چه‌جوری حرف می‌زنه! بعضیا می‌گن انگلیسی‌مون اون‌قدری قوی نیست، چی می‌شه؟ همون کاری که حسام کرد، مگه انگلیسی‌ش چی بود؟ مگه خیلی عالی بود؟ نه! شروع کردن، رفتن جلو، کنارش هم زبانشون تقویت شد و جلو رفتن. اینم یه نمونه‌ست.

نگاه کنید اینجا زده من با کیا کار کردم. این یه بنره. انگار یه بنر اجاره کردید. روزی ده هزار نفر، یه بیلبوردی دارید که اینجا نشون می‌دید. باید از این فرصت استفاده کنید. من می‌خواستم تو کانال تلگرامم بگم، یه حوزه می‌تونه فقط طراحی همین باشه! فقط همین! برید سراغ پیجایی که ندارن. بهشون بگید من براتون یه دونه درست کردم، این خدمتم پنجاه دلاره. بیست تا از اینا بگیرید می‌شه هزار دلار! تمام! وقتی می‌گیم زیرشاخه…

امین آرامش: اهمیت زیرشاخه! اینم یکی از اصلی‌ترین کارایی که می‌کنه همینه.

طراحی المان‌های گرافیکی لینکدین

هادی توکلی: اینم مثلاً می‌گه «I brand LinkedIn creators» می‌گه المان‌های گرافیکی که توی لینکدین می‌خواید… این‌جور کارا کلاً خیلی خوبه؛ کارهایی که مرتبط با خود فضای لینکدینه. یعنی مثلاً یکی که می‌گه من متخصص لینکدینم، خب؟ اینم خیلی کارش گرفته بود، داره برا خود لینکدینی‌ها ویدیو می‌زنه. یعنی هر چیزی اگه به اینم دقت کنی که تو اون فضای خودش باشه، این‌جور کارا تو اینجا بیشتر می‌گیره.
اینم لوگو دیزاینر، یه خانم نیوزلندیه که این‌ها هم خیلی الگوهای عالی‌ان! یعنی همش همین الگوها قابل پیاده‌سازیه. من یادمه یکی می‌گفت، عادیه! یعنی فکر نکنین، منو کپی کنین! می‌گفت فقط با لحن خودت! گفت مثلاً می‌خوای اینستاگرام رشد کنی، برو ۳۰ تا نفر شاخص تو حوزه‌ی خودت پیدا کن، بعد ببین این‌ها کدوماش گرفته، تو همون‌ها رو دوباره مجدد درست کن! اصلاً یعنی الان این موضوع هیچ توی دنیا چیز بدی نیست، ولی با لحن خودت و با اون استایل خودت برو جلو. پس این موضوعی نداره.

برندسازی شخصی (پرسونال برندینگ)

هادی توکلی: یه سری مثلاً پرسونال برند اسپشیالیستن، یعنی تخصصشون برندسازی شخصیه. چقدر این‌ها پول می‌گیرن! من خودم خیلی وسوسه شدم، ولی یه خورده نگرفتم این حوزه رو، ولی خیلی عالیه! طرف ۱۰۰۰ دلار داره می‌گیره برای یک ساعت مشاوره‌ش! خب این‌ها الان جزو اون حوزه‌هاییه که درآمدشون می‌رسه به… یعنی ظرفیتش رو داره که یک میلیون دلار در سال رو تاچ کنه. که الان هستن توی این حوزه افرادی که…

امین آرامش: چیکار می‌کنه دقیقاً؟ یعنی میاد فقط مشورت یا مثلاً اجرا هم می‌کنه؟

هادی توکلی: مشورت می‌ده که مثلاً من چه‌جوری الان این لینکدینتون رو بهبود بدم که بتونید برندتون رو بسازید، بتونید فروشتون رو بیشتر کنید. می‌شه یه حالت آژانس‌طور. این‌ها دارن همین خدمات رو حتی کامل به طرف می‌دن، غیر اینکه مشاوره می‌ده ساعتی که می‌گه اشکالات صفحه‌ی لینکدینم رو بگو. می‌گه اینجاها مشکل داره. مثل الان من، من الان متخصص لینکدینم، خب؟ همچین کاری. مشاوره تلفنی داره، دوره می‌فروشه، از چند منبع درآمد جداگونه داره، ولی درآمدشون بالاست. اکثر این‌ها هم که می‌بینید، یهو تو یک سال اتفاق افتاده! یعنی فکر نکنید که خیلی زمان طولانی…
یکی خانم Lara acosta که خانم انگلیسیه. یکی Jasmin Alic که توی هلنده. اینم الان اوله، عالیه! اینم پس می‌شه، در واقع تخصصشون اینجا لینکدینه، یعنی کمک می‌کنه که یک کسب‌وکار تو لینکدین رشد کنه. حالا نمونه‌های ایرانیش هم داریم، من اصلاً حالا صحبتم ایرانی نیست.

تولید محتوا و کپی‌رایتینگ

هادی توکلی: نویسنده محتوا، نویسنده، کپی‌رایتر. (Content Writer) و (Copywriter)، من دو تاش رو آوردم که این‌ها متن می‌نویسن. حالا مثلاً بعضی هستن اصلاً متن پست لینکدین رو برای طرف می‌نویسن. همین الان خیلی اینم توی بورسه. طرف مدیرعامله، وقت نداره، تو براش می‌نویسی. همین متنی که می‌نویسی باعث می‌شه که مشتری بیشتری برای طرف بیاد.

این بازار داغیه. بعد حالا مثلاً همین طرف خودش گفته من چه‌جوری شروع کردم. می‌گه آگوست ۲۰۲۰ من ۳۳۰ روز شروع کردم، پادکست‌هایی که گوش می‌کردم رو خلاصه و نکاتی که به ذهنم می‌رسید رو نوشتم. روز ۳۰۰ گرفت! مثلاً این چیز شد. معمولاً این‌ها، بعضیا، خیلیاشون هم این‌جوریه بیزینس مدلشون که یه (newsletter) دارن که تو اون، برای مثلاً ۱۰ هزار، ۲۰ هزار نفر که توش عضو هستن، اسپانسر می‌گیرن که اون بالاش مثلاً اسپانسرشیپ… خیلی این بحث داغه. پس نویسنده‌ها خیلی خوب می‌گیرن. اینم جزو اون بالاهاست، یعنی عددهای وحشتناک بالا. که الان حالا هم آموزش داره، هم چیزای مختلف.

هنرمند سه‌بعدی (3D Artist) و جلوه‌های ویژه

هادی توکلی: 3D آرتیست داریم که دو تا از ایرانی‌های خوبمون، یکی Armin Khorsandipour که با شرکت‌های خارجی کار می‌کنه، کارشم خیلی درسته، پیجشم عالیه، یعنی کار درسته. کاش که اینجا هم بتونه توی پادکست بیاد. یکی هم Hamid Ebrahimnia داریم که این توی CG، جلوه‌های ویژه و این‌جور چیزا کار می‌کنه. هم با شرکت ایرانی خوب کار کرده، هم شرکت‌های خارجی. اینم کاراشو ببینید، عالی!

طراحی مکانیک و وب‌سایت

هادی توکلی: طراح مکانیک، Mohammad Safarabadi، رفیق خودم. اینم الگویی برای دوستانی که تو حوزه‌ی مهندسی مکانیک کار می‌کنن. فریلنس با خارج از ایران، خیلی ساله داره کار می‌کنه.
یه وب‌سایت دیزاینر هم هست، آقای Wasi Naqvi یکی از دوستان که تو کانال تلگرامی بود که ایشونم گفت دارم کار می‌کنم. این حوزه‌ی طراحی وب‌سایت هم حوزه‌ی خوبیه و می‌تونن از همین طریق لینکدین پروژه بگیرن.

امین آرامش: خب خیلی عالیه. پس یه تعداد، تنوع نسبتاً خوبی گفتیم از حوزه‌ها. حتی اینکه کسی تو حوزه‌ی مهندسی مکانیک هست، می‌تونه پول دربیاره، چیز جذابی بود. من خودم خیلی فکر نمی‌کردم. بعد خودتم گفتی، به نظرم چیز جالبی بود.

هادی توکلی: خودم قسمت اول گفتم که من مکانیک، چه‌جوری تو تونستم پروژه بگیرم.

حالا این لیسته خیلی بلندتر از ایناست. این‌ها خیلیاش هموناییه که زودبازده هم هستن. یعنی همین که من گفتم آقا برو فقط بگو من این بنرشو می‌زنم! همین می‌تونی درآمدهای نجومی دربیاری.

امین آرامش: عالی.

فرآیند خودشناسی و انتخاب حوزه کاری

هادی توکلی: البته می‌گم این لیست رو گفتم، تأکید می‌کنم، خیلی بیشتر از اینه. یکی می‌گفت من فقط لباس طراحی می‌کنم، طرح‌هاش، به درآمد بالا رسیده بود.
حالا ما به این می‌رسیم که من الان چه‌جوری یکی از این حوزه‌ها رو انتخاب کنم؟ الان شما رفتی ادیت، منم پشت سرت اومدم ادیت! آقا نیا! کجا داری میای؟ من هر جا می‌رم… من مهندس مکانیک بودم، پشت سرم می‌اومدن! الان دارم می‌رم اینجا، میان! این مناسب شماست یا نه؟

تحقیق عمیق و تست عملی

هادی توکلی: خودم پیشنهادم اینه که ۱۰ روز کامل، حداقل ۵ ساعت هر روز، هر کدوم از این حوزه‌ها رو شما عمیق برید داخلش. مثلاً ویدیو ادیتینگ، مثلاً «roadmap learn video editing»، نمی‌دونم «internship»… این‌ها رو همین‌جوری سرچ کنید تو یوتیوب، باهاش بازی کنید، اون ویدیوهایی که ویو بالاتری داره رو ببینید. ۱۰ روز ببینید و سعی کنید حتی نرم‌افزارهاش رو دانلود کنید، یه خورده برید باهاش دست‌وپنجه نرم کنید که ببینید ارتباط می‌گیرید یا نه. این خیلی مهمه! این یه مسیر طولانیه! یعنی به هوای اینکه فلانی دکتر شده، شما بری دکتر بشی، جواب نمی‌ده! یا کم میارید! اگه اول مسیرید، اگه یه نوجوونی هستید یا پدر مادری که می‌خواید فرزندتون رو کمک کنید، این حوزه‌ها رو سعی کنید…

امین آرامش: خب اینجا چه‌جوری تفکیک کنه که ببینه مثلاً ممکنه از یه زمینه‌ای خوشش نیاد، ولی شاید اون داستان رنج اولیه‌ی یادگیری یه مهارت باشه که مثلاً خوشش نیاد؟ می‌دونی؟ چون بالاخره یادگیری هر مهارتی اولش رنج داره، اولش که خوش نمی‌گذره که!

انتخاب حسی و انعطاف‌پذیری

هادی توکلی: شما اینجا یه امتیازدهی می‌کنید می‌گید من الان به این موضوع، مثلاً امتیاز ۹ می‌دم. می‌گم از لحاظ درآمدی امتیازش نهه، از لحاظ علاقه من مثلاً هفت، شش. مثلاً شش تا آیتم دارم حسی هستش، مثل عشق و عاشقیه! یعنی می‌گیرتت! خب گرفتت، برو! حالا فوقش یه دو ماه کار می‌کنی، این‌قدر هم پیچیده‌ش نکنید! مثلاً رو مورد دوم می‌گه آقا این منو گرفت! ادامه‌ش می‌دی! خیلی پیچیده نیست

امین آرامش: اصلاً دنبال این نیستن! دنبال اینن که یه چیزی بگو کاملاً دقیق بفهمم! انگار این داستان رو نمی‌دونم، مسئله‌ی کاملاً دقیق مهندسیه! برو ببینیم چی می‌شه!

هادی توکلی: آره.

اهمیت انتخاب حوزه‌ی بازارپسند

هادی توکلی: حالا یه چیزی که، من یه مفهومی روش دارم، اینه که خیلی از دوستان دارن حوزه‌هایی کار می‌کنن که بازار نداره! آقا از همون اول من می‌گم اگه الان اول مسیرید، برو اول تحقیق کن، به آخر مسیر فکر کن. با اینایی که آخر مسیرن، یه خورده حرف بزن. حالا نمی‌گم حرف بزن، شاید تو نتونی با اون حرف بزنی، ولی می‌تونی غیرمستقیم با دیدن ویدیوی یوتیوب اون طرف، لااقل بفهمی که این چیه. یعنی خیلی از مشاوره‌های من این‌جورین! فکر نکنید من با اون طرف… یا نمی‌تونم با مردم حرف بزنم! طرف ۱۰۰۰ دلار ساعتی فقط حق مشاوره‌شه!

یادگیری مهارت‌های مورد نیاز بازار

هادی توکلی: پس خیلی مهمه شما مهارتی یاد بگیرید که الان دنیا بهش نیاز داشته باشه. می‌گم شاید گویندگی تا یه مدتی خوب بود، ولی الان بازارش با هوش مصنوعی داره خراب می‌شه.

خودم پادکست ادیت می‌زنم با آرت‌لیست، صداهایی با هوش مصنوعی، قشنگ تایپ می‌کنم متن رو، خودش تولید می‌کنه. می‌تونم انتخاب کنم تُن طرف چقدر، چه‌جوری باشه، صمیمی باشه، فلان باشه… این عملاً افرادی که تو این حوزه بودن دارن حذف می‌شن.

هوش مصنوعی: تهدید یا ابزار؟

امین آرامش: الان این داستان هوش مصنوعی اشاره کردی، چون سؤال خیلی‌ها هست الان که قراره هوش مصنوعی بیاد همه این کارا رو بکنه، چرا من برم سراغ این حوزه؟

هادی توکلی: بعضی از حوزه‌ها این‌جوری نیستن! خیلی الان آسیب‌پذیرن.

غیر از اینکه این هوش مصنوعی هم، یکی می‌گفت وقتی سالیدورک اومد، گفتن طراح‌ها حذف می‌شن! اما این یه ابزاره دست اون طراح! درباره هوش مصنوعی هم همینو می‌گن. به ما هم می‌گن الان شما بدبخت می‌شید و هوش مصنوعی جاتون رو می‌گیره! این خیلی مهمه! اون کسی که می‌شینه پشت اون ابزار خیلی مهم‌تره!

اهمیت تحقیق و آینده‌نگری

هادی توکلی: این‌ها رو باید شما تحقیق کنید، آینده‌نگری که من می‌دونم، من ویدیو ادیتینگ، طرف یک سری نکات ریزی به مشتری می‌گه. من مشتری لول پایین رو کاری ندارم، جامعه هدف من اون مشتری‌ها نیستن. مشتری گنده به ریزترین نکات گیر می‌دن! می‌گن اینجاش الان یه خورده کجش کن! اینو نمی‌تونی با هوش مصنوعی انجام بدی!

الان هوش مصنوعی تو حوزه‌ی تبلیغات اومده، ولی تو اون زیرشاخه‌ای که منم، حداقل من فکر می‌کنم این نمی‌تونه الان انجام بده. ولی توی یکی از زیرشاخه‌های ادیت ممکنه بیاد اذیت کنه. شما این‌ها رو یه تحقیقی باید بکنید! دارید یه مسیر طولانی می‌رید، پس برید سراغ حوزه‌ای که بازارش خوب باشه. نگید من فقط علاقه دارم!

من خودم توی قسمت اولم گفتم، به اون حوزه علاقه داشتم ولی بازار نداشت! علاقه‌م خشکید! تمام! شوخی نداریم! وقتی خودت می‌بینی، می‌گی آخرش چی؟ من ۱۰ سال درس خوندم… طرف به من پیام می‌ده، می‌گه من دکترای شریفم، یه قرون پول درنمیارم! چیکار کنم؟ خاک بر سرت! برو آب بریز!

امین آرامش: من یه پرانتز هم اینجا باز کنم. ما راجع به این موضوع که برای اینکه یه شغلی ما رو راضی کنه، چه پارامترهایی مهمه، یه قسمت صفر داریم به عنوان «قسمت صفر: طراحی مسیر شغلی». یه قسمت داریم راجع به اینکه چطور بفهمیم علاقه‌مون چیه. یه قسمت راجع به استعداد داریم. اون‌ها رو هم فکر می‌کنم خوبه بهش یه نگاهی بکنید.

اهمیت یادگیری زبان انگلیسی

هادی توکلی: شما خودتون تو این زمینه خیلی متخصص‌تر هم هستید.

امین آرامش: زنده باشی.

هادی توکلی: من پیشنهاد می‌کنم به زبان انگلیسی ببینید آموزش‌ها رو. خیلی از این آموزش‌هایی که می‌شنوید، خیلی ساده حرف می‌زنن، چون می‌خوان مخاطب بیشتری رو جذب کنن. خیلی ساده و عامیانه حرف می‌زنن! این‌قدر پیچیده نیست!

حتی همون بچه‌ای که مدرسه‌ایه، داداشای خودم همین‌جوری بودن، انگلیسی‌شون قوی نبود. طرف داره می‌گه اینجا رو کلیک می‌کنه، تو هم برو کلیک کن! یا اینکه این کلمه‌شو نفهمیدی؟ من خودم می‌گم مثل فیلم سینمایی می‌بینید، بعضی جاها رو… گیر نده! یه کلمه‌شو نفهمیدم! من بذارم کنار!

آموزش‌های زبان انگلیسی خیلی بهترن. خیلی از آموزش‌های فارسی میان از همون آموزش انگلیسی کپی می‌کنن! برو از اون منبع اصلی، سرچشمه‌ش بگیر! زبان رو خیلی تقویت کنید تو هر کدوم از این حوزه‌ها. زبان، زبان، زبان!

شروع همزمان یادگیری مهارت و زبان

هادی توکلی: ولی معطلش نکنید! نگید اول برم زبان رو یاد بگیرم بعد انجام می‌دم!

من به خانواده‌ها می‌گم، برای بچه‌ها گفتم چرا برید زبان یاد بگیرید؟ چون فردا، دو روز دیگه با مشتری حرف بزنید، باید بتونید حرف بزنید! اگه نشه، یه موقعیت هزار دلاری رو از دست می‌دید!

پس وقتی یک دلیلی پشتش باشه، اون موقع‌ست که طرف می‌گه من مدرسه نمی‌خوام برم! می‌گه دلیلش چیه؟ چرا باید برم؟ اگه اون دلیله رو نتونی برای طرف حلش کنی، انگیزه‌ای براش نمی‌مونه. پس آموزش هم فقط زبان انگلیسی بهتره.

انتخاب آموزش مناسب و پرهیز از کمال‌گرایی

هادی توکلی: یکی می‌گه بهترین آموزش‌ها که خودت رفتی کدوم بود؟ از یوتیوب ببینم؟ دنبال بهترین نباشید! من یه آموزش رو ۱۰ دقیقه‌ش رو دیدم، یکیش ۵ دقیقه‌ش رو دیدم! این‌جوری نیست که من برم یه آموزش نوشته از صفر تا صدش رو ببینم!

امین آرامش: اون ذهنیتی که قدم‌های دقیق یک، دو، سه، چهار تا ده می‌خواد، اینجا نداریم.

هادی توکلی: ببین با کدوم لحنه… اولاً اگه ویو بالاتر باشه، نشون می‌ده آموزش بهتر بوده. بازم من از لحن… از قیافه‌ش خوشم نمیاد! یکی دیگه رو ببین! این‌قدر آدم هست که گذاشتن! ولی اگه دیدید تو اون حوزه آموزش کمه، بدونید این یک زنگ خطریه! نمی‌گم نشدنیه، ولی می‌بینید خیلی سخت‌تر می‌شه که ممکنه کار هر کسی نباشه.

ابزارها و راهکارهای تقویت زبان

هادی توکلی: درباره زبان می‌گم ناامید نشید! الان گرامرلی هست برای اشکالات گرامری. خیلی وقتا ارتباط ما با کارفرما متنیه، صحبت الزاماً خیلی کمه؛ چون صحبت زمان بیشتری هم می‌گیره.

ولی توی کار، من الان با آمریکا کار می‌کنم، طرف داره با شما کار می‌کنه. فکر کن ما دو نفریم داریم فارسی حرف می‌زنیم، شما یه غلط غولوط حرف بزنید، خیلی ضایعه‌ست! طرف می‌گه نمی‌شه از این گذشت!

ما هم خطا داریم! من الان تو ادیت که می‌زنیم، کپشن که می‌ذاریم، خطا داریم، سه چهار تا هر ویدیو! ولی هی داره بهتر می‌شه.

اهمیت کلاس زبان و تمرکز بر مکالمه

هادی توکلی: هنوزم برادرام دارن کلاس زبان می‌رن! بعد یک سال و نیم دارن می‌رن! اون هست! من توصیه‌م اینه که استاد خصوصی بگیرید تو این زمینه اگه پول دارید. به‌جای اینکه برای بچه‌تون طلا بخرید، یه استاد خصوصی… اول براشون اون هدف رو درست ایجاد کنید، خودتون اول کامل متوجه بشید.

استاد خصوصی بگیرید، بیاد فقط بگه این با این، این مکالمه کار کن! درگیر این نباشید من الان تاچ‌استون ندونم… ولش کنید! مدرک‌گرایی و اینکه من بگیرم سطح و… آقای حسینی که اومد، گفتم با این‌ها مکالمه حرف بزن! مهم نیست من آخرش بگم شما چند تا کتاب تموم کردید! نه! صحبت کنید! تو صحبت‌ها اگه مشکل گرامری داره، سعی کن ازشون بگیری و این‌جوری برید جلو.

این زبان بهترین چیزیه که می‌تونید روش سرمایه‌گذاری کنید. من خودم بچه خودم، زوده ولی…

امین آرامش: ولش کن! بچه یه سالشه! دست از سرش بردار!

پشتکار و اعتماد به نفس

هادی توکلی: ولی این دیدم تو قم مدرسه که زبان… انگلیسی خوبه. وقتی وقت تلف می‌شه، لااقل یه زبانی یاد بگیره، خوبه. زبان توی مسیر خودم خیلی کمکم کرد. اگه نبود، می‌گفتم… ترسش آدمو می‌گیره.

ولی هر وقت ترسیدید، یاد این هندی پاکستانی‌ها بیفتید! حرف می‌زنه، نمی‌فهمید! سرت درد می‌گیره! من تو کنفرانس، طرف داشت ازم سؤال می‌پرسید، نمی‌فهمیدم! طرف ۱۰ ساله… حنجره‌ش نمی‌تونه! ۱۲۰ سالم باشن، نیست! این داره چی می‌گه؟ من گفتم آره، درسته! نمی‌فهمیدم! اینم خیلی نقطه ضعفیه، ولی پشت‌کار اساسی! جمعیتشونم زیاده، ولی پشت‌کارشون و اعتماد به نفسشون بالاست.

اهمیت انتخاب زیرشاخه تخصصی (Niche Down)

هادی توکلی: می‌رسیم به اینکه من همیشه می‌گم شما نگید من… من ایرانی دیدم می‌گه من گرافیک دیزاینر، ویدیو ادیتور و فیلم‌بردارم! این سه تا حوزه‌ی کاری گنده‌ست! باید بیای زیرشاخه‌هاش! من می‌گم ویدیو ادیتور پادکستم، برای نویسنده‌های توی حوزه‌ی کسب‌وکار و روانشناسی!

امین آرامش: بعضی‌ها فکر می‌کنن من این‌جوری مشتری از دست می‌دم! اتفاقاً این‌جوری شما سریع‌تر به مشتری می‌رسی.

پول درآوردن از حوزه‌های ریز

هادی توکلی: ما اینجا بهش می‌گیم Niche down کنید. عکس کتاب رو آوردم که می‌گه پولدارا تو اون حوزه‌های ریزن! فکر نکنید باید بزنید گرافیک دیزاینر! امروزه جواب نمی‌ده! چون من دنبال یه چیزی می‌گردم، می‌گم این طرف تخصصی تو این زمینه کار کرده؟ به اون بیشتر، راحت‌تر اعتماد می‌کنم تا طرفی که می‌گه من سه تا کار بلدم! تو یه دونه‌ش هم متخصص شدن سخته! کم پیدا می‌شه!

امین آرامش: تو اون داستان ریسک کردن رو می‌خواد! طرف می‌گه شاید اگر همه‌ش رو بگم…در حالی که معمولی می‌مونی تا وقتی که دامنه‌ی کارت این‌جوری خیلی زیاد باشه. یهو ممکنه به درآمد خیلی زیاد برسی! ابهام زیاده!

هادی توکلی: تو بازار جهانی، شاید تو ایران همچین چیزی ازت بخوان که…

تفاوت بازار ایران و جهان در تخصص‌گرایی

هادی توکلی: من نظرم اشتباهه! حکم کارگرم باید تو اون شرکت… همه‌چیز! می‌گه بی‌جا می‌کنی می‌گی من فقط اینو می‌زنم! برو بابا! برو خونتون! ولی تو بازار جهانی نه، نگاه تخصصی‌تره به موضوعات.

امین آرامش: پس مراقب باشین همه‌کاره هیچ‌کاره نشید یه آفتیه.

لزوم شفافیت در معرفی تخصص

هادی توکلی: اینو ببینید، می‌گه «I brand LinkedIn creators» می‌گه من فقط محتواها، المان‌های گرافیکی که توی لینکدین می‌خواید رو می‌زنم! همین! ببینید چقدر ریزش کرد! Content designer for LinkedIn creators! قشنگ! از این واضح‌تر؟

من می‌گم یه دلیل که خیلیا پروژه نمی‌گیرن، خودش نمی‌دونه با خودش چند چنده! وقتی خودت ندونی با خودت چند چندی، مشتری هم شک می‌کنه! شک باعث می‌شه رو اسمت کلیک نزنه که پیام بهت بده!

روش‌های گرفتن پروژه

هادی توکلی: می‌رسیم به اینکه می‌گیم چطوری پروژه بگیریم. دو تا رویکرد هست.

یه رویکردی که همه شنیدن و باعث شده خیلی‌ها از این فضا فاصله بگیرن: سایت‌های فریلنسری، آپ‌ورک و فایور. شده یه بیزینس و منبع درآمد برای خیلیا که همینو یاد می‌دن! طرف خودش نه فریلنسر بوده، نه پولی از فریلنسری درآورده! تخصصش چیه؟ فروختن آموزش!

امین آرامش: کارمزد!

هادی توکلی: چرا؟ بعد باهاش می‌تونه، می‌گه سیم‌کارتشو می‌فروشم! احراز هویتشو برات انجام می‌دم! بعد پولای سنگین! ۸ میلیون، ۱۰ میلیون، ۲۰ میلیون، ۳۰ میلیون می‌گیره و این کارا رو انجام بده! من می‌گم این‌جا نرید! مایی که انقدر مطرح شدیم، این افرادی که اینفلوئنسر داشتن، گفتن بیا فقط زیر نظر ما، با اسم ما کار کن! بهت حساب می‌دیم، کار کن اسم ما مطرح بشه! گفتم من مرض دارم با اسم تو کار کنم؟ اسم خودم کار می‌کنم! برند خودمو می‌سازم! زرنگی! حتی رایگانم باشه من همچین کاری انجام نمی‌دم!

یکی از این طرف پرسیده بود که فایور، گفته بود خیلی عالیه، توصیه می‌کنی؟ چه‌جوریه؟ گفت اگه بخوام راست بگم، تو داری با اون کفِ بازار رقابت می‌کنی! باید التماس بکنی! فضاش یه جوری التماس‌گونه‌ست! غیر اینکه ۱۰، ۲۰ درصد پولتم می‌گیره، التماسی! یهو یکی پاکستانی میاد می‌گه من اینو با ۱۰ دلار انجام می‌دم! اون می‌گه نه، من با ۵ دلار هم انجام می‌دم!

این فضا… ایشون داره می‌گه،من توصیه‌م اینه که بیاید توی لینکدین پست‌گذاری کنید، خودتونو معرفی کنید، بعد می‌تونید با مشتری‌های پریمیوم‌تر، آدم حسابی‌ترا کار کنید. آدم حسابیا، حتی خارجی‌ها که این مسائل تحریم رو ندارن که دغدغه‌ی بسته شدن حساب و وی‌پی‌اس و این‌جور چیزا رو داشته باشن، باز می‌بینی داره تو لینکدین کار می‌کنه. درآمد بالا.

روش اصلی گرفتن پروژه: نمایش مهارت در لینکدین

هادی توکلی: بحث لینکدین پیش میاد. ما خودمون دو تا روش داریم برای گرفتن مشتری. روش اصلی، بالای ۹۰ درصد مشتری‌هامون از این راه میاد که وقتمون هم انقدر پره که ۲۰،۲۵ رو پروژه گرفتیم! قرارداد بستیم، مشتری پیش‌پرداختش هم انجام داده!

اینه که با همین روش که می‌گم خودمون انجام دادیم؛ یک نمونه کاری می‌زنیم، مهارتمون رو اثبات می‌کنیم به طرف، بعد طرف خودش میاد به ما پیام می‌ده. نه رزومه می‌فرستیم… می‌گن ما ۵۰ تا رزومه فرستادیم! ما رزومه نمی‌فرستیم! طرف خودش می‌بینه، به این باور می‌رسه، بعد کاری نداره! تو این روش، حسام تو که کلاً ۱۵ سالته! می‌خوای چی بگی؟ تو برو مدرست! می‌گه من دیدم! دیدم تو می‌تونی! بیا بسم‌الله، شروع کن!

تفاوت فرهنگ کاری ایران و خارج

هادی توکلی: اون‌ها هم ذهنیت ایرانی حالت تو سر مال زدنه! این‌ها مسلمون‌ترن! با این‌ها رفتار کردم! می‌گن پول مردم می‌خوری! چی می‌گی؟ آدم با این‌ها کار می‌کنه… ما شرکتی کار می‌کردیم، طرف می‌گفت همین که قانون کار بهتون می‌دیم، خدا رو شکر کنید! شرکت‌ها ۶ ماه یه بار می‌دن، فلان می‌دن! اگرم یاد مصیبت‌های کربلا بیفتید… از این حرف‌ها به من می‌بافت! اون حقوق کم هم که می‌ده با منت می‌ده که انگار خیلی لطف می‌کنه!

دوست دارم مردم آگاه بشن از ارزششون. من یه بار رفتم شکایت کردم، گفتم این حقوقم نیست! گفت برو شکایت کن! من دوست دارم افراد آشنا بشن که چقدر ظرفیت درآمدی‌شون هست. شرکت ایرانی هم بزرگ بشن. می‌گن طرف می‌خواد یه کسب‌وکار راه بندازه! اگه می‌تونی، چرا مردم رو علاف خودت می‌کنی؟ اگه به اون سطح رسیدی، بیا کسب‌وکار راه بنداز و خودت برو جلو.

ما هم به اون مرحله اگه برسم که می‌تونم حقوق خوب بدم، میام. وگرنه کس دیگه‌ای رو کمکش می‌کنم، ولی اینکه بیاد تحت شرکت باشه، انجام نمی‌دم.

اصل “Show, Don’t Tell” (نشون بده، نگو)

هادی توکلی: یه جمله‌ی معروف جاستین ولش می‌گه: «Show, don’t tell». می‌گه نشون بده ارزششو داری! نشون بده، نگو! ما می‌گیم توی پروفایلتون «Open to work» بعضیا می‌زنن، می‌گیم این کار رو نکنید! توانمندیت رو نشون بده! این‌جوری سریع‌تره.

یه پست، اخیراً یه پست فارسی در این زمینه دیدم، یادم باشه اینو اضافه می‌کنم اون لینک رو. یه کسی اومده بود گفته بود من براتون کار شبکه‌ی اجتماعی می‌کنم.

امین آرامش: اونم بذاری خیلی خوبه. منم فارسی‌ش رو دیده بودم.

نمونه موفق ایرانی (جاجیگا)

هادی توکلی: به چشمم خورد، برای جاجیگا. طرف گفته بود ۱۶۳۳ تا لایک گرفته بود. دو هفته پیش دیدم یه پوزیشن خالی باز کرده، اپلای هم می‌کنه، سریع رزومه فرستادم. دو هفته جواب ندادن، فهمیدم رقابت خیلی سنگینه، نیاز به کاری کنم که نشون بدم با بقیه فرق دارم.

یه ویدیو درست کرده، توضیح داده اینه پیشنهادم،عملی نشون داده کارشو! خود جاجیگا اومده: «مهراب، دمت گرم! به‌زودی باهاتون تماس می‌گیریم.» طرف قدرت سوشال مدیا رو بلد باشی، خدایی می‌کنی!

امین آرامش: نکته اینه که قانع نمی‌شن آدما همه یه کارو بکنن! می‌گن نه، من برم وقت بذارم یه روز، دو روز، یه هفته این کارو بکنم که چی بشه؟ همینه! چون راه جایگزینی نداریم! راه جایگزینمون چیه؟

تمایز با اقدام متفاوت

هادی توکلی: نگاه کن، این روشیه که ما انجام می‌دیم، یه کتابی می‌گفت، روشی که اکثر افراد می‌رن. تو اگه بخوای اینجا متمایز بشی، اون گاو بنفشه بشی، باید یه کار متفاوت کنی! داری برای یه جای بزرگی می‌خوای اقدام کنی، باید حرکت متفاوت… برو تو هم تو صف! همه وایستادن تو صف، برو تو صف ببین کی نگاه می‌کنه! رزومه بفرست! ایراد نداره!

مدیرعامل جاجیگا اومده پیام داده: «همین روزا دعوت می‌شی. کار شما غیر از بعد فنی که البته ارزشمنده، یک ویژگی مهم و متأسفانه کمیاب در کارجوها رو نشون می‌ده که اون دست‌به‌کار شدن و اقدام هدفمنده.» می‌گه: «با این رویکرد، شما برای هر مجموعه‌ای یک فرد تأثیرگذار و ارزشمندید.» ۹۲ تا لایک! این پست مگه به دست چند نفر رسید؟ کار ساده‌ایه و طرف خیلی هم براش زمان نذاشته، می‌گه تو ۱۷ ساعت زدم! همین ۱۷ ساعت که می‌تونست به ۱۰ جای دیگه رزومه بفرسته، زد که این شد!

نمونه موفق حسام توکلی (استیون بارتلت)

هادی توکلی: یه نمونه‌ی دیگه‌ش، کاری که ما با حسام زدیم. گفتیم فکر کردیم این مشتریمونه، یه نمونه کار زدیم، مهارت اونو نشون دادیم. خود استیون بارتلت اومد کامنت گذاشت، بعدش کارگردانش اومد: «الان دارم بهت پیام می‌دم برا همکاری.» که همکاری شروع شد، ما هم کار کردیم و کلی، چهل پنجاه تا پیشنهاد کاری از کل دنیا اومد که جا نداشتیم کار قبول کنیم!

پس این همون می‌شه تکنیک نشون دادن مهارت، نه اینکه بگی من… گدایی کردن، التماس کردن!

خلق موقعیت به جای جستجوی آگهی

هادی توکلی: من می‌گم ۹۹ درصد شغل‌ها جایی آگهی نشده بود! شغل نبود! ولی خودمونو جا کردیم! طرف می‌گفت این کارش خوبه! یهو یه نیروی دیگه هم که ضعیفه، داره، می‌ندازم بیرون، اینو می‌آرم! هیچ آگهی نبود! چه اونی که من خودم توضیح دادم تو مکانیک گرفتم، چه این! آگهی نبود، گرفتیم!

امین آرامش: خیلی موقعیت‌ها رو اگه شما این تکنیک… یه چیز خیلی ساده است، همیشه سازمان‌ها استقبال می‌کنن یه کسی بیاد رشدشون بده. تو برو ببین کجا می‌تونید یه خلق ارزش کنی برای سازمان؟

ما این همه راجع به این موضوع حرف زدیم تو «کار نکن». ولی تو همین فضای فارسی، برای خود «کار نکن»… من نمی‌خوام بگم برای «کار نکن» یه کاری بکنی، ولی می‌خوام بگم من انتظار داشتم… می‌گم فلان کار هم برا «کار نکن» می‌شه کرد! اومدن گفتن بچه‌ها، با یه تعدادشون ما کار کردیم. ولی همچین چیزایی انگار بیشتر بحث مایندستیه.

هادی توکلی: دقیقاً همینه! بسیار کمیابه!

تحلیل نیاز مشتری و ارائه راهکار

هادی توکلی: اگه یکی اینجا این کار رو بکنه، کار عجیب غریبیه! من می‌گم می‌خوام با شما کار کنم، می‌رم کانال یوتیوبتون رو باز می‌کنم، چند تا مصاحبه‌تون رو گوش می‌کنم. ما این کارو انجام دادیم برای بعضی از مشتری‌ها. می‌گفتیم این تحلیل منه، اینجاها این مشکل رو شما دارید، به این دلایل. اینم نمونه‌های الگوهای موفق خوبشه که شما… من اینو بفرستم برا طرف، بعد یکی دیگه رزومه فرستاده: «شرکت در دوره‌ی پریمیر دانشگاه شریف»، «شرکت در سرتیفیکیت چی‌چی»! من دوره می‌ذاشتم، این سرتیفیکیت‌هاشو می‌دادیم، پی‌دی‌اف! بزنید به دیوار ببینم براتون چیکار می‌شه!

تمرکز بر یک شبکه اجتماعی مناسب

هادی توکلی: یه نکته‌ای که هست، شما روی چند تا شبکه‌ی اجتماعی سعی کنید فعالیت نکنید. این پیشنهاد منه. باعث می‌شه تمرکزتون بره روی چند قسمت.

هر کدوم از این شبکه‌های اجتماعی… (من تخصصم لینکدینه) رفتم تو اینستاگرام نتونستم، نگرفت. تخصصیه هر کدوم از این‌ها. ما برای مشتری‌ها، مشتریای خفنی داریم که میلیونر، میلیونر خارجی، نه میلیونر ایرانی! نور میلیاردر! این‌ها ۵۰ هزار دلار فقط برای سوشال مدیاشون می‌دن به یه تیمی که هم تو توییتر، هم تو لینکدین، تو همه‌ی این‌ها هست. ولی برای شمایی که تازه شروع کردید، بهتره ببینید برای اون حوزه‌ی کاری شما بهترین فضا کدومه و توی همون متمرکز بشید و کار کنید.

امین آرامش: توجیه‌شم خیلی ساده است؛ تو یه سری منابع محدود داری، اگر بین چند تا شبکه تقسیم کنی، آدمایی هستن که همه‌ی منابعشون رو فقط رو یکی گذاشتن، اونا از تو جلو می‌افتن. خیلی پیچیده نیست.

هادی توکلی: یه بادکنکیه اینجا، این تصویرسازه رو من قبول دارم که هر کدوم یه فوتی که… این بیشتر دیده می‌شه و بالا می‌ره و دیده می‌شه.

امین آرامش: اون یه ریسک هم داره. باز تو اونم یک حدی از ریسک‌پذیری و یک حدی از اینه که اگر نشدم…

انتخاب حساب‌شده شبکه اجتماعی

هادی توکلی: حساب شده عمل می‌کنیم. همین‌جوری هم نمی‌گیم… گفتم قبلش تحقیق می‌کنید این کار برای این حوزه خوبه. شما می‌خواید لباس فروشی راه بندازید، اینستاگرام خوبه!

من یکی رو دیده بودم برای فروش… ریزش نمی‌کنم، داشت تو لینکدین تبلیغ می‌کرد! این فضا، فضای لینکدین نیست! اشتباهه!

چرا لینکدین بهترین گزینه است؟

هادی توکلی: من توصیه‌م برای خیلی از کارا لینکدینه. لینکدین رویکرد، اساسش همون کاریابی و شبکه‌سازیه. اسمش LinkedIn! اینجا افراد با همدیگه لینک می‌شن. یه جوری شده من آمریکا… هیچ حس ایران بودن نمی‌کنم. اگه می‌خواید یک برند قوی بسازید، بهترین جا براش اینه، نه سایتای فریلنسری. می‌گم حتی من، منی که دارم اینو می‌گم، نه دوره‌ای دارم که بگم دارم تبلیغش می‌کنم، نه هیچی!

امین آرامش: شما ببینید یک آدمی که دلسوز شماست و دوست داره آدم‌های خیلی بیشتری هم بیان به درآمد دلاری برسن، داره این‌ها رو بهتون می‌گه و این تجربه‌ی زیسته‌ی خودشو داره می‌گه، حرف از چیزی نیومده که یه سری حرف‌های انجام نشده باشه.

هادی توکلی: و اونا دارن میان به من پیام می‌دن! همون افرادی که تو این فضاها رفتن، آخر… دکترای آخر همه‌چیزا میان پیش ما! من این‌ها رو روزانه دارم باهاشون، با این افراد صحبت می‌کنم.

اهمیت برند شخصی و نمایش خود واقعی

هادی توکلی: یه نکته‌ای که تو این فضاها شما دارید کار می‌کنید، این یک سوشال مدیاست. این‌ها همه بهش می‌گن شبکه‌ی اجتماعی. اول باید با شخص شما ارتباط بگیره و بعد با بیزنس شما. اگه پست‌های حسام رو ببینیم، پست‌های ما خودمون داخلشیم! خودمون کی هستیم؟ امین آرامش کیه؟ این اون قسمتیه که خیلی‌ها از این کار می‌ترسن که بگن من خودم نباشم! باشید! خودتون! الان برندها، می‌بینی مدیرعاملا فالوئراش از خود اون شرکته بالاتره! برند شخصی به برند سازمانی کمک می‌کنه. چون من راحت‌تر می‌تونم با شما ارتباط بگیرم که بعداً یک پیشنهاد کاری بدم. این برندتون رو سعی کنید قوی کنید.

من بهترین پستی که تو عمرم گذاشتم همین بوده! تصمیم گرفتم نترسم! عکس خودمو بذارم با کاری که انجام دادیم، با افتخار! اینو در موردش توی قسمت اول هم بیشتر توضیح داده بودم.

لینکدین به عنوان ابزار، نه معجزه

هادی توکلی: این نکته رو دقت داشته باشید، این‌ها همگی یه ابزارن! فتیش ابزار نشن! اگه تخصص به‌دردبخوری نداری، لینکدین برات معجزه نمی‌کنه! باید یه چیزی برای فروختن داشته باشی که با این ابزارهای فروش بتونی بفروشی! یه چیزی که براش اون سمت میز، یه کسی باشه، بهش تقاضایی داشته باشه.

می‌گم وقتی شما دارید تو این لینکدین… من اول نمی‌دونستم! من از طریق اینکه توی این فضا بودم، یهو یه سیگنال، یه پستی رو یکی لایک کرد، توی کانکشن من اومد، دیدم اِ! این حوزه هست! چه جذابه! یهو یه تلنگر می‌خوره! این عین… من تو کار صنعتی می‌گم، تو بازار باید باشی! این خود بازاره! می‌بینی دارن در مورد چیا افراد حرف می‌زنن؟

شروع فعالیت همزمان با یادگیری تخصص

هادی توکلی: یه سؤال شده بود که صبر کنید تخصصتون بالا بشه بعد بیایم سراغش؟ من می‌گم نه! هم‌زمان برید کاراتونو منتشر کنید! لینکدین مثل یه قطب‌نمایه که می‌تونه اگه مسیرتون یه خورده اشتباهه، درستش کنه و تو این حین شبکه‌سازی کنید. سعی کنید اصولی با افرادی که تو حوزه‌ی خودتونن و ازشون بعضی وقتا یه راهنمایی کوچیک بگیرید.

سؤال بدیهی نپرسید! آدمای گنده حوصله‌ی… طرف به من زنگ زده می‌گه فریلنسری چیه؟ این خیلی بیسیکه! چیزی که تحقیق کردی، هیچ‌جوره بعد یه هفته نرسیدی، باید شما بپرسید! سؤال خوب باید بپرسید! این واقعاً یه هنره! اینم یه هنره.

تمرکز بر جهت، نه سرعت

هادی توکلی: پس می‌گه من رو این خیلی عاشق این پسرم! می‌گه تمرکز کن رو جهت، نه رو سرعتت! بعضیا می‌گن من خسته شدم! این همه ۱۰ سال زمان گذاشته، ۱۰ سال جای اشتباه زمان گذاشته! چی بگم؟

یه کسی می‌بینی یک ماه تو جای درست، نقطه‌ی درست، نتیجه می‌گیره، از اونی که ۱۰ سال داشته کار می‌کرده جلو می‌افته! یکی می‌گفت، آقای شهاب اناری، بعضیا یک سالشون انگار ۱۰ سال زندگی کردن! تکرار… این رزومه به ۱۰ سال نمی‌خوره! این یه مفهوم قشنگیه، من خیلی دوست دارم.

سه اصل موفقیت در سوشال مدیا

هادی توکلی: اگه می‌خوای توی سوشال مدیا موفق بشی، این سه تا اصل رو داشته باشید: Teach, Create, Work Publicly. من اینو تو کانال تلگرام هم می‌ذارم. Create، هر روز تولید کنید. Work Publicly، یعنی من اومدم پیش آقای آرامش، یه عکس از خودم سلفی می‌گیرم: «من امروز با آقای آرامش بودم، در مورد این پادکست دارم حرف می‌زنم.»

یا شما یه اتفاقی می‌افته، برادرای من ویوشون به ۱۰ هزار تا می‌رسه، اینو اعلام کنیم! شما اسپانسر می‌خواید برا برنامه بگیرید، وقتی طرف ببینه این ۱۰۰ هزار نفر دیدن، این خودش شاید باعث بشه… همه اتفاق‌ها رو سعی کنید بگید.

امین آرامش: این اون چیزیه که من خودمم توش خوب نیستم! شاید یه بخششم فرهنگیه، احساس می‌کنی بعضی چیزا رو بگی زشته، داری از خودت تعریف می‌کنی یا هر چیزی این‌جوری.

غلبه بر خجالت و استفاده از فرصت‌ها

هادی توکلی: خجالت نکشید! خجالتی نداره! ما گفتیم چه‌جوری آقای آرامش پیام بده به اسم؟ گفتیم همین! فقط دست بردار بنویس! من می‌دونستم میاید، ولی کِی‌ش رو نمی‌دونستم! یه بازه‌ی یک‌ساله گذاشته بودم. نوشتم این پسته که گفتم تو ۲۰۲۴… این‌ها رو ما دستاورد می‌دونستیم. این شخص این براش جذابه! همه‌ی این‌ها می‌تونه به شما کمک کنه!

برید تو ذهن طرف، این چی رو دوست داره؟ من چه نوع نمونه کاری بزنم که این طرف… من می‌رم با روحیات شما آشنا می‌شم، پست‌های شما… که این دغدغه‌ها، این موضوعات رو داره. اگه من یکی دو تا پست بذارم، تمام! طرف خودش میاد! لازم نیست کاری کنید!

نکات مهم امنیتی برای فعالیت در لینکدین

هادی توکلی: الان یه خورده لینکدین حساس شده به ایرانیا. چند تا نکته هست، این نکته‌ها رو رعایت کنید:
یکی، فیلترشکن! ما یکی دو تا از شاگردهای درس‌خونمون، راد، رادوین، این‌ها کلاً درس‌نخون شدن! فریلنسری دارن کار می‌کنن! با فیلترشکن نرید! این دوستمون به‌خاطر استفاده از فیلترشکن لینکدینش بسته شد کامل! فیلترشکن این‌جوریه که هی آی‌پی مختلف می‌شه، یهو می‌زنی الان آلمان… می‌گه این کجاست؟ فکر می‌کنه کلاهبرداریه، اسپمه.

فقط با موبایل یا سیستم برید. هرچی حسابتون رشد کنه، یه خورده حساسیت روش کمتر می‌شه.

پرهیز از اقدامات شتاب‌زده و ربات‌گونه

هادی توکلی: رگباری کانکشن نفرستید! این دوست ما رگباری کانکشن فرستاد، ۱۰ هزار تا کانکشن زده بود توی یه روز! کانکشنشو پر کرد! سعی کنید افرادی که می‌شناسید کانکشن بزنید. محتوای خوب تولید کنید، خود افراد میان به شما درخواست می‌دن، کانکشن می‌زنن. عجله نکنید! کجا می‌خواید برید؟ من به اون رفیقم گفتم، این لینکدین پرتت می‌کنه بیرون! گفتم عجله نکنید! عدد مهم نیست!

یه پادکستی داشتم گوش می‌دادم، طرف گفت ۶ هزار تا فالوور داره، ۱ میلیون دلار در سال درآمد درمیاره! می‌گفت من خودم مشاور کسب‌وکارم! مغزم سوت کشید! نه! مشاور مالیاتی برای افرادی که توی حوزه‌ی سلامت… این‌قدر زیرِ زیرِ جزئی! می‌گه آدم‌هایی که… می‌گفت پستشم دیدم، ۱۰ تا لایک، یه دونه کامنت! بعد می‌گفت همون‌ها تبدیل به مشتری شدن!

از نظر من، یه خط مشی: من می‌خوام یه خیری برسونم، دارم تو لینکدین فارسی تولید می‌کنم محتوا که چهار نفر بیان، کمک بهشون بشه، چون پروژه نیاز ندارم. یه خط مشی می‌گه من نیاز مالی دارم. اگه داری پست می‌کنی، تبدیل به مشتری نمی‌شه، یه جایی داری اشتباه می‌کنی! بیا یه تحلیلی بکن!

اصول کارآمد برای حضور موثر در لینکدین

هادی توکلی: اقدامات شتاب‌زده ممنوع! می‌گم من لینکدینم، یه ۶ ماه داخلش نبودم، یهو میام، شروع نکنید چهار تا پست بذارید پشت سر هم! این احساس می‌کنه شما رباتید!

نوشته‌های تکراری نذارید! حساب حامد به این دلیل بسته شد؛ ما یه کسب‌وکاری راه انداختیم، می‌خواستیم تو حوزه‌ی آموزش باشه، می‌گفتیم اگه علاقه‌مندید بیاید کامنت بذارید، بعد تو کامنت ما یه چیزی می‌گفتیم، این آدرس سایته. به هر کسی یه چیز نمی‌نوشت، همون تکرار می‌شد! باعث شد که احساس کنه ربات‌گونه‌ست این کار و حساب رو بست.

وقتی هم که حسابتون بسته شد، با اون اسم حساب باز نکنید! اگرم باز کردید، هادی توکلی. عکس پروفایلم فرق داشته باشه، چون اون تو هنوز تو حافظه‌ش هست، حسابتون رو می‌بنده! با ایمیلی هم که درست می‌کنید، ایمیل کارکرده باشه، وگرنه دوباره مشکوک می‌شه، می‌گه ایمیل ممکنه ربات‌گونه حرکت باشه، ایمیل تازه درست کرده اومده… یه ایمیلی که یه خورده وارم‌آپ شده باشه، ۱۰، ۲۰ تا ایمیل زدید. اگر بسته شدم برید با یه چیز دیگه! بعدش می‌تونید اون توکلی، یه i آخرش اضافه کنید، ولی چند ماه این‌جوری بکنید.

تقویت نگاه تحلیلی و بهینه‌سازی پروفایل

هادی توکلی: توی این کار، من اولش توضیح دادم، نگاه تحلیلی‌تون رو ببرید بالا! من اینو تو صنعت هم اون مشاوره که داشتیم به من یاد داد. تمایز بین افراد تو همین قدرت تحلیلشونه.

من خودم سعی می‌کنم این نگاه کسب‌وکاریم رو تو زندگی روزمره ببرم بالا. من خواستم بیام از قم تهران، می‌خواستم اسنپ بگیرم. هرچی زدم پراید می‌اومد! گفتم من نمی‌خوام با پراید… جونم برام ارزشمنده! نمی‌خوام با پراید… چرا این یه گزینه نداره، شاید من ندیدم، که من بتونم ماشین‌های مثلاً چرا پراید رو اجازه می‌دی؟

یا خودمو می‌ذارم جای صاحب کسب‌وکار، تحلیل می‌کنم اگه من بودم [چیکار می‌کردم]. تو ماشین نشستم، می‌گم من اگه جای راننده بودم چیکار می‌کردم؟ یه کارتی می‌ذاشتم، یه آب‌جوشی می‌ذاشتم، یه فلان می‌ذاشتم… سعی می‌کنم زیر ذهنم بازی بیزنسی برا خودم ایجاد کنم، اون قدرت تحلیله می‌ره بالا. بعد توی موقعیتی که مدنظرمه، می‌بینی اون برداشتم رو انجام می‌دم، چون ذهن قوی شده.

غلبه بر ترس از تولید محتوای انگلیسی

هادی توکلی: نترسید! خیلیا می‌ترسن! همش داره فارسی پست می‌ذاره! می‌گه چیکار کنم؟ می‌گه من پست فارسی می‌ذارم ۱۰۰ تا لایک می‌گیره، انگلیسی یه دونه گذاشتم ۱۰ تا لایک گرفت! می‌گم پست فارسی چی بود؟ یه پست یه کمدین، یه چیزی رو گذاشته! گفتم چیه؟ این الان برات نون و آب شد؟ بعد می‌گه چرا به پروژه نمی‌رسم؟

ولش کن! نتیجه رسیدی یا نه؟ اگه نرسیدی متوقفش کن! بیا این‌ور! نترس! اولش نمی‌رسی، شاید اون مخاطبت نیست، ولی لااقل ۱۰ تا مخاطب آدم حسابی بهتره! شاید اون یکی سیاهی لشکره بگیم ۱۰ هزار نفر! این ۱۰ هزار نفر تبدیل به پول می‌شه؟ نه! ولی ۱۰ تا آدم حسابی بذار لایکت کنن! درگیر این‌قدر عدد و رقم نباشید! به خدا این اشتباهه! خیلی‌ها رو زمین می‌زنن!

بهینه‌سازی عکس و تیتر پروفایل

هادی توکلی: قسمت‌های مهم پروفایل؛ این بنره خیلی مهمه. عکس طرف هم خیلی مهمه که عکسی که می‌بینیم، صورتش کامل پیدا باشه. بعضی از افراد، آقای فردوسی هم من قبول دارم، ولی صورت بزرگ‌تر باشه، مرکز باشه. یا بعضی افراد می‌خوان یه چیزی رو نشون بدن، انگار پشت صحنه… نه!

عکس پروفایل خیلی مهمه! من چیزی که می‌بینم اینه! با طرف ارتباط می‌گیرم! صورت طرف کامل… می‌بینید این الان خوبه! پیدا باشه صورت! این افرادی که من دنبالشون می‌کنم [و عکسشون] خوبه، داره به من نشون می‌ده! من قشنگ با اینکه ریزه… بعضیا فکر می‌کنن خیلی عکس بزرگ بذارن! عکس کوچیکه! توی گوشی از اینم کوچیک‌تره! قشنگ صورت رو بزرگ بگیرید، پشتش یه پیش‌زمینه‌ی ساده باشه خیلی بهتره.

و اینجا تیتر طرف رو شما می‌بینید. می‌بینید اینجا؟ سعی کنید این تیتر خیلی کوتاه باشه. این‌ها تکنیک‌های کپی‌رایتینگه، اجرایی باشه و شخصیتتون رو نشون بده. خیلی واضح بگه من کی هستم! بذار فالوش کنم! بذار دنبالش کنم!

ولی پروفایل من یا حسام رو ببینی، انقدرم خفن و کامل نیست! من می‌گم این نکات، نکاتیه که برای درآمد ۴ هزار دلار به بالاست! که می‌خوای آژانس بزنی! پست خوب بذاری، رو هوا رفتی! خودتو چند نسلت می‌تونی با خودت بیاری!

اهمیت پست‌گذاری و کال تو اکشن (CTA)

هادی توکلی: یه پستی آوردم که رفیق هم‌کلاسی‌م، محمد اسمشه، گذاشته. یه پستی که ۱۰۰ تا، بالاتر لایک بگیره، پستی که خوبه! بهش می‌گم وایرال شد و چرخیده. آفرین! کار خوبی کردی!

ولی توصیه‌ای که کردم بهشون این بود که یه کال تو اکشن، یه CTA بذار داخلش! خیلی گفته، آورده اینجا، آخرش نگفته… همه گفتن: «واو! چقدر کار خوب!» اعلام کن! چرا خجالت می‌کشی؟ بگو اگه تامنیل‌هاتونو می‌خواید بترکونید، به من پیام بدید، با همدیگه همکاری کنیم! بگو! چرا نمی‌گی؟ چرا خجالت می‌کشی؟ من از کجا بفهمم تو چی می‌خوای؟ اینو بذار کنار!

یه نمونه‌ش، خود Dias Basnet که معروف شده، می‌گه آدرس، لینک! بزن روش! بیا شروع کنیم! بسم‌الله! این کال تو اکشن هم… کال تو اکشن که بیا با همدیگه کار کنیم، خوبه تو پست باشه. یه سؤالی ایجاد کنید توی پستتون که مردم میان بهش جواب می‌دن و این باعث دیده شدن بیشتر پستتون می‌شه. وقتی لینکدین می‌بینه با پست شما افراد تعامل دارن، به‌عنوان یه پست ارزشمند اینو حساب می‌کنه.

پست‌گذاری: عامل اصلی موفقیت

هادی توکلی: من می‌گم عامل اصلی عکس پروفایلم رو خوب کردنه. به قسمت رزومه اصلاً توجه خاصی نمی‌کنم. شاید حوزه به حوزه فرق کنه! صفر و یکی نمی‌گم.

ولی تو این حوزه‌هایی که من هم تو مهندسی به درآمد رسیدم، هم تو حوزه‌ی گرافیکی نتیجه رسیدم، این پست خیلی مهمه! پستتون رو که متوقف کردم، خشکید! هیچ‌کی [نمی‌اومد]. دوباره فعالش کنی، پنج شش نفر میان! چون [مردم] حال و حوصله‌ی این کار رو ندارن!

یکی بیاد تو یه حوزه‌ی کاری فعال باشه، می‌درخشه! نه تنها تو ایران، کل دنیا! اونایی که خوبن، سریع برداشته می‌شن! تقاضا زیاده! اونا وقت ندارن پروژه انجام بدن!

افزایش درآمد و مدیریت قراردادها

هادی توکلی: با این تکنیک‌ها شما می‌تونید به ۵۰۰، ۲۰۰۰ دلار ماهانه برسید. بعد توی سال دوم تا سال سوم، باید فکر کنی چه‌جوری درآمدت رو بالا ببری.

من خودم یه قرارداد سنگین یک‌ساله‌ای که سه نفریم، بستیم، ما اینجا پروژه‌محور بستیم. ما حتی قرارداد فول‌تایم بسته بودیم! فول‌تایم خیلی اشتباهه! اذیتت می‌کنه! الان باید ۸ ساعت زمان بزنم! هیچ انگیزه‌ای برای رشد نمی‌مونه! من به کارفرما گفتم بیا اینو… تو می‌گی فول‌تایم، فول‌تایم رو تعریف کنیم! بگی ۲۰ تا ویدیو با این کیفیت می‌شه این! الان من ۱۵ تا ویدیو رو سریع‌تر می‌زنم، تو بقیه‌ش می‌رم استراحت، راحتم! دست خودمو باز بذارم! بعد طرفم یهو دوباره می‌ره، می‌بینی اون‌جوری می‌شه، می‌ره حالت کارمندی پیدا می‌کنه! مراقب باشید پروژه‌محور، حتی طرف گفت فول‌تایم، بگو فول‌تایم یعنی چقدر؟ چند تا ویدیو؟ عدد بگو! من این‌جوری انگیزم بیشتر می‌شه که بخوام سریع‌تر کارمو انجام بدم.

الان ۱۰ تا ویدیو داره حسام انجام می‌ده، بر فرض ۱۰۰۰ دلار. اگه سرعتش رو تو سال دوم، سوم دو برابر کنه، یه سیستم قوی‌تری آماده کنه، می‌تونه اینو بکنه ۲۰۰۰ دلار! حرفای پیچیده‌ای نمی‌زنیم!

تمرکز بر مشتریان پریمیوم

هادی توکلی: یه توصیه می‌کرد یکی از دوستان تو لینکدین، می‌گفت سمت مشتریای حسابی برید! خیلیا عادت می‌کنن با این آدمای پایین کار کنن، اذیتم می‌شن! هم ذهنیتش اشتباهه، هم درست پولتو نمی‌دن! من موندم برای چی داری ادامه می‌دی؟ ولش کن! برو!

من ترجیح خود من اینه که انقدر نمونه کار بزنم مشتری آدم حسابی بیاد، تا اینکه بخوام با آدمای نفهم، زبون‌نفهم سر و کله بزنم! می‌گه این خیلی چیز قشنگیه؛ مشتری ۳۰ هزار دلاری می‌گه پولو برات زدم، دستت درد نکنه! مشتری ۳۰۰ دلاری می‌گه من زندگیم روی توئه! امیدوارم که این سرمایه‌گذاری که کردم… اون می‌گه زدم! ما هم الان روی مشتریای پریمیوم تمرکز کردیم.

زمان لازم برای رسیدن به درآمد دلاری

هادی توکلی: تا وقتی نشده، نمونه کار بزن! بچه‌ها رزومه نداشتن که رسیدن به یک موقعیت شغلی! هی نمونه کار زدن که تا اون وقتی که نمونه کاره به بلوغ رسید، مشتری اومد! مشتریایی که میاد… اصلاً بهش اجازه نمی‌دیم بره تو فرایند! مصاحبه نداریم! تو پستای منو دیدی؟ تصمیم گرفتی؟ اومدی؟ می‌خوای؟ بسم‌الله، شروع می‌کنیم به کار! فقط در مورد قیمت حرف می‌زنیم!

امین آرامش: چقدر طول می‌کشه که بتونه به درآمد دلاری برسه؟ البته من می‌دونم به‌صورت قطعی نمی‌شه گفت.

توقع واقع‌بینانه (حدود یک سال)

هادی توکلی: آره. چون بعضیا هستن، می‌گن من تو یه حوزه‌ی دیگه‌ای قبلاً کار کرده بودم. شاید بچه‌ها توی یک ماه به نتیجه رسیدن تو ادیتینگ، ولی قبلش یک سال، دو سال با نرم‌افزارهای دیگه‌ای کار کرده بودن، ذهنه آماده بود. این خیلی فرق می‌کنه با کسی که اصلاً هیچی نمی‌دونه. این جداست.

ولی من می‌گم یک سال. ولی همین یک سالم اکثر افراد پاکار نیستن. چهار تا پست می‌ذاره طرف می‌ره! یا طرف به من می‌گه من ۶ تا نمونه کار زدم تو این دو ماه! می‌گم بابا منو گول نزن! این ۶ تا نمونه کاری که تو به من فرستادی، هر کدوم کار یک روزه!

تو داری صحبت از کار جهانی می‌کنی! الان والیبالیستی که می‌خواد تو لیگ جهانی کار کنه، داره شب و روز کار می‌کنه رو مهارتش! تو اومدی… الان می‌خوای این بهت کار داخلی هم بهت نمی‌دن! این زحمتی که داری… یه خورده من می‌گم خودشونو برای یک سال کار مستمر آماده کنن که روزی ۵ ساعت کار کنن و درست.

بعضیا می‌گن جهت‌دهی خیلی مهمه. نگی من ۱۰ سال، ۱۲ سال جای اشتباهی کار می‌کنی. این درست هم می‌گیم که دقیقاً چه کارایی بکنیم. ولی زیر یک سال…

امین آرامش: احساس می‌کنی هر کس داره وعده‌ی زودتر می‌ده…

اهمیت کیفیت و پشتکار

هادی توکلی: من می‌گم ممکنه برسید، اگه رسیدید خوش به حالتون! ذهنتون خوشحال‌تر هم می‌شه. ولی این‌جوری نگید طرف یهو به من گفت چرا نرسیدم؟ من دیگه می‌فهمم… تا یک سال حداقل توقع دستاورد خیلی عجیب غریبی نداشته باشه و خودتونو گول نزنید! کیفیت باید بالا باشه! شوخی ندارید! دارید توی یک جهان بزرگی کار می‌کنید!

اصول همینه! چیز پیچیده‌ای نیست! کار شق‌القمری هم ما نکردیم که بگیم اوه! ولی می‌دونیم اونجایی که… به حرف آسونه ولی در عمل بسیار سخته! کسی نمی‌ره اجرا کنه! حال ندارم! طرف حاضره یک سال بشینه برای آزمون استخدام، ولی همون یک سال حاضر نیست بیاد بذاره… من بهش می‌گم چرا [این کارو] نمی‌کنی؟ می‌گه اینجا ثبات شغلی نداره، فلان نداره! تو با یه کارمند حرف زدی؟ نارضایتی اینو دیدی? می‌دونی چیه؟ می‌دونی همون کارمنده داره بهم می‌گه پشیمونم! بچه‌م نمی‌خواد بره! نمی‌خواد بره تو این! می‌دونی استخدام نمی‌گیره؟ احتمالش می‌دونی چقدر کمه؟ الان برای معلمی چند هزار نفر… که اونم سهمیه داره، این‌قدر سهمیه می‌گیره… با این حال می‌ری با خود معلم‌ها حرف می‌زنی، همه شاکی! همه شاکی! داستان عجیب غریبیه! تو بشین یه بار با اینا صحبت کن!

من همین‌جور که گفتم، اول مسیر بشین به آخرش فکر کن! من می‌دونم معلمی خوشم نمیاد! معلمی که بخواد بگه هر روز باید بیای، تعیین تکلیف کنه، خوشم نمیاد! ولی من معلمی رو دوست دارم به‌عنوان یک کار جانبی، هر وقت عشقم کشید تو کانال تلگرامم درس می‌دم. الان ۱۲۰۰، ۱۳۰۰ نفر می‌خونن. من به اون علاقه‌م رسیدم، ولی علاقه رو نگفتم از این می‌خوام کسب درآمد کنم!

مهارت‌های نرم ضروری برای فریلنسرها

هادی توکلی: می‌رسیم به مهارت‌های نرم، اون ذهنیتی که می‌گم. خیلی افراد موقعیت داشتن، موقعیتو سوزوندن! خیلی افراد موقعیت‌شناس نیستن، قدرت تحلیلشون پایینه.

می‌گه «Hard skills open doors, soft skills keep doors open». مهارت‌های سخت در رو باز می‌کنه، ولی [مهارت‌های نرم در رو باز نگه می‌داره]. ما یه پروژه‌ی ۳۰۰ دلاری گرفتیم، تبدیلش کردیم به چند ۱۰ هزار دلار! با مشتری خوب رفتار کردیم، همون مشتری باهامون کار کرد. پروژه اولی که تموم شد، ۱۰ تا دیگه هم انجام داد.

این مهارت‌هایی که شما باید یاد بگیرید:

حل مسئله

هادی توکلی: یه مهارتی من دارم، حل مسئله، که خیلی روش تأکید شده. باید افراد اینو یاد بگیرن. Problem Solving می‌شه. اینکه تو ایران خیلی برای زنده‌موندن نیازه! چون هی برات مسئله ایجاد می‌کنه! من ذهنم خطور نمی‌کرد برق بره! یهو رفت! چیکار کنیم؟ اینترنت… متأسفانه تو مدارس ما به ما یاد ندادن مسائل دنیای واقعی رو. شاید بذاری جلو یه آدم نابغه، یه مسئله‌ی فیزیک رو می‌تونه حل کنه، یه مسئله‌ی ساده‌ی زندگی واقعی رو نمی‌تونه حل کنه!

تو ایران اینش خوبه که برات مسئله تولید می‌کنن پشت سر هم! ما با یه کارفرمایی داشتیم صحبت می‌کردیم، هی اینترنت وسطش قطع می‌شه! آبروریزی شده! نفهمیدیم طرف داره چی می‌گه! نه اون فهمید، نه ما فهمیدیم! اصلاً نشد! من اونجا به بچه‌ها گفتم اینترنت رو باید درست کنیم! این مسئله‌ست! این قسمتی که ما هستیم، یک نقطه‌ی کوره، باید درستش کنیم.

اینترنت حرفه‌ای

هادی توکلی: گفتیم چند تا راه‌حل داره: استارلینک، فیبر نوری، اینترنت شاتل… این‌ها رو لیست کردیم. رفتیم یه دونه یه دونه امتحان کردیم، از ارزونه تا گرونه. رفتیم مودم ایرانسل رو گرفتیم، جواب نداد. مودم همراه اول رو گرفتیم، جواب نداد. گفتیم… می‌دونستیم این اینترنت خوب خیلی برای این کسب‌وکار ما مهمه! یهو یه مشتری آخرش می‌پره!

بعد ۶ ماه هی اینو امتحان کردیم. اون شاتل می‌گفت این ساختمون بغلی‌تون کور کرده! کم نیومدیم! اینجا من می‌دیدم اگه یکی بود، کم می‌آورد! می‌گفت ولش کن! با همون اینترنت بذاریم جلو! ولی خریدیم اینترنت رو، ۱۰، ۱۱ تومن، ۱۲ تومن که اون موقع هم گرون بود. بعد همسایه‌ی بغلی گفت من نمی‌ذارم دکل منو نصب کنی! چون اون داشت کور می‌کرد!

آخر گفتیم فیبر. رفتیم فیبر نوری. فیبر نوری گفت تا کوچه‌ی بغل شما کشیده شده. گفتیم چیکار کنیم؟ گفت باید پولشو بدی بقیه‌شو برات بکشیم! چقدر؟ ۴۰ میلیون! با متعلقاتش حول‌وحوش ۶۰ میلیون برا ما هزینه شد! یک سرمایه‌گذاری بود، یک مسئله‌ای بود که می‌دونستیم ارزشمنده، باید حل بشه و حل شد. خیالمون راحته، سرعت ۷۰۰، ۸۰۰ داریم، کارمونو انجام می‌دیم.

امین آرامش: و همه‌ی این‌ها رو هم اگر سرچ کنن، چه تو یوتیوب، چه کلی منبع مختلف برای یادگیری هست.

هادی توکلی: ولی این‌ها رو به‌عنوان مهارت به رسمیت بشناسی، بدونی اگه نداری بری یاد بگیری! بعضیا نمی‌دونن همچین چیزی هست!

ارتباط مؤثر و شفاف (Clear Communication)

هادی توکلی: یکی ارتباط مؤثره. من تو همین شرکت آمریکایی که کار می‌کنم، به چند تا از نیروهای دیگه می‌گفتم، ما بهش می‌گیم Clear Communication. ارتباط باید… طرف می‌گه این ویدیو رو… کی به من می‌دی؟ جواب نمی‌ده! می‌گه وقتی تموم شد، براش می‌فرستم! بگو! من اینو ۲ ساعت دیگه بهت می‌دم! واضح اعلام کن!

من به کارفرما گفتم: «کارفرما، ما پنج‌شنبه و جمعه‌ها تعطیلیم.» طرف تشکر کرد! گفت: «دمت گرم که گفتی! من نمی‌دونستم!» یه بار پنج‌شنبه جمعه ازم انتظاری داشت، همون داشت باعث می‌شد سر یکی از کارات یه چیزی ایجاد بشه، ناراحتی ایجاد بشه و کاره بپره!

شفافیت، کلید آرامشه

هادی توکلی: این خیلی مهمه… ما الان قبل اینکه بخوایم بریم سفر، یک هفته قبل به مشتری می‌گیم ما فلان روز تا فلان روز نیستیم. اجازه هم نمی‌گیریم! ربطی نداره، به شرکت نیستیم! ما داریم می‌ریم! خیلی به رسمیت می‌شناسن این‌ور [اینکه] تو نیاز داری شارژ بشی. یک هفته قبل بهش می‌گیم ما فلان تاریخ تا فلان تاریخ نیستیم، اگه کاری داری بگو زودتر انجام بدیم و اگر خیلی فوریه، سیستم ببریم با خودمون. چون با داداشا با همدیگه هم سفر می‌ریم. معمولاً می‌گه نه، در این حد نیست، برید خوش بگذره! ما یه بار کیش رفته بودیم، یه پیامی دادیم تو گروه که اون پروژه چی شد؟ گفت قطع کن بابا! برا چی داری پیام می‌دی؟ گفت فقط عکستو بفرست!

تو ایران تو شرکت‌ها کار می‌کنی، خونه هم انتظار داره… این ذهنیت… چون ما وقتی تو دنیای کوچیکی زندگی کردیم، یهو می‌ریم می‌بینیم ! این‌ها چیه! این‌ها درسته یا این‌ها… این می‌شه ارتباط مؤثر و شفاف. باید بهش بگی. بعضیا می‌گن من فریلنسر شدم، درب‌وداغون شدم، نصف شب باید پاشم! این چیزات رو به مشتری بگو! من این ساعت تا این ساعت کار نمی‌کنم! نمی‌فهمه؟ باهاش کار نکن! این آدم درستی نیست! برو با یکی دیگه! این عذابی که داری می‌کشی از خودته! دنبال [بهانه نگرد!

امین آرامش: این چارچوب‌هاتو وقتی مشخص نکنی، اون اجازه می‌ده هی وارد حریمت بشه! شبم دیگه نمی‌ذاره…

هادی توکلی: یه زندگی بیخودی می‌شه! خیلی از این‌ها اگه یاد بگیرید حل می‌شه.

هنر قدردانی و تشک

هادی توکلی: این هنر قدردانی و تشکر، خیلی مهمه! هم تو زندگی شخصی‌تون. تشکر کنید! یکی یه کمکی بهتون کرد، بگو دمت گرم آقای آرامش! من یه پادکستی گوش دادم، این خیلی خوب بود، من دو تا نکته یاد گرفتم، بیاید به طرف بگید! تمرین کنید تو زندگیتون!

می‌گم خانمتون یه غذا پخته، وقتی حین دارید غذا می‌خورید، دستت درد نکنه، زحمت کشیدی، چقدر خوشمزه شده! دوباره بعدشم… وظیفه‌ی طرف نبوده بیاد برای شما این کارو بکنه! ببینید چه‌جوری می‌تونید لطفش… می‌تونید دهن رو یه تکون بدید، یه تشکر کنید!

یا من می‌گم یه کانال یوتیوب طرف داره، وقتی می‌بینید کانالش خوبه، چرا یه سابسکرایب نکنید؟ یه لایک نکنید؟ یه کامنت نذارید؟ همون طرف انگیزه می‌گیره، شاید براش یک درآمدی هم داشته باشه اون کار شما.

قدردانی به عنوان ابزار شبکه‌سازی

هادی توکلی: این کار رو می‌گم، این نگاه اخلاقی نمی‌کنم، این نگاه بیزنسی داره. همین خدای لینکدین می‌گه همین که… Share, React, Comment! زیر پست طرف بگو من از پستت خوشم اومد، دمت گرم! می‌گفت بهش بگو دمت گرم! می‌گفت همین باعث می‌شه اون شبکه‌ی شما با افراد قوی‌تر بشه.

من اگه می‌خوام با یکی شبکه بسازم، آدم مهمی باشه، از یک ماه قبلش برنامه‌ریزی کردم، می‌رم زیر پستاش حمایتش می‌کنم، براش کامنت می‌ذارم، چون کامنتی که می‌ذارم باعث می‌شه پستش بیشتر دیده بشه. بعد من توی ذهن این، یک ماه یا یک هفته، دو هفته اومدم، این منو می‌شناسه. این احتمال اینکه به من جواب بده تا یه کسی که معلوم نیست از کدوم ور اومده داره می‌گه سریع… خیلی بیشتره!

بی‌توجهی باعث شکسته

هادی توکلی: یا طرف از من یه سؤال می‌پرسه، من ۲۰۰ خط جوابشو می‌دم، طرف می‌ذاره می‌ره! می‌گم چقدر تو نفهمی! یه تشکری، یه چیزی بکن! بعد انتظار داری سؤال بعدی رو پرسیدی، من این‌قدر جواب بدم؟ می‌گم تو اصلاً این مباحث اولیه‌ی انسانی رو برو یاد بگیر، تا کسب‌وکار! چون این‌ها رو بلد نباشی، اونجا می‌مونی!

امین آرامش: حال یه اتفاق بدی هم که افتاده برای این نسل جدید، چون من اخیراً سر یه کلاسی هم بودم برای دوره‌ی مسیر شغلی که بچه‌های سن پایین‌تر خیلی بیشتر بودن، یک همچین اصول اولیه‌ی ارتباطات انسانی رو به این بهانه که ما دهه‌ی هشتادی‌م، این نسل فرق می‌کنه، این‌ها رو هم رعایت نمی‌کنن و این‌ها وقتی بیان تو بازار کار واقعی، می‌بینن شکست می‌خورن، بهشون آسیب می‌زنه.

هادی توکلی: هیچ‌کسم به ما نگفته بود! من انتظار دارم این چیزا توی مدارس به ما گفته بشه، تا این همه فرمولی که هیچ کجای زندگی من ازش استفاده… کاش لااقل اسمشو به من می‌گفتن! شبکه‌سازی اصلاً یعنی چی؟ همون آقای اهورا نیازی تو پادکست همش ارجاعش شبکه‌سازی بود! چیز دیگه‌ای نبود! فکر می‌کنن مدرک دانشگاهی هست… با دو تا شبکه درست، دو تا آدم حسابی توش باشه، بارتو بستی! چیز پیچیده‌ای نیست!

مدیریت زمان (قانون پارکینسون)

هادی توکلی: بحث ما، یه بحث مدیریت زمان داریم که قانون پارکینسون می‌گه هرچی زمان براش بذاری، همون‌قدر طول می‌کشه! هی کشش بدی… می‌گه «More time equals less effort».

من گفته بودم این پادکستی که باید با شما باشه، باید تو سال ۲۰۲۴ انجام بشه، الانم روز آخر ۲۰۲۴ئه، انجام شد! همون چیزی که ذهنت تعریف کردی، اتفاق می‌افته! می‌گی من اینو می‌خوام تو دو ساله بهش برسم.

بچه‌ها وقتی ما گفتیم، گفتیم خرید خونه باید تو این تاریخ انجام بشه، فلان انجام بشه. بچه‌ها می‌دونستن من یه حرفی می‌زنم، شده بود! گفتم من لپ‌تاپ انقدی می‌خریم، شد! یه سیستم… می‌گم به اون خودباوری، یه داستان…

افزایش سرعت و بهره‌وری

امین آرامش: این داستان مسئله‌ی مدیریت زمان فرد به فرد ممکنه جزئیات بیشتری داشته باشه، ولی اساساً همین که به‌عنوان مهارت به رسمیت بشناسن، این بخش خیلی کوچیکی که ازش اشاره کردی، خیلی چیز ارزشمندیه. به نظرم آدما برن سر موضوع مسئله‌ی مدیریت زمان هم گوگل کنن، تو یوتیوب بگردن و کلی چیز برای یادگیری هست.

هادی توکلی: من یه دندون‌پزشکی که رفته بودم، طرف داشت به منشیه می‌گفت، شما ۳ سال، ۴ سال اینجایی، باید الان سرعتت رو ببری بالا! تکنیک‌ها رو بلدی، حالا سرعت رو ببری بالا!

الان داری ۵۰۰ دلار ماهی درمیاری، حالا ببین فکر کن چیکار کنم سرعتم رو ببرم بالا؟ این دو تا با همدیگه ترکیب بشه، می‌تونی روز ۴ ساعت کار کنی به‌جای روز ۸ ساعت. من الان هدفم نیست تو ۲۰۲۵ درآمدم بره بالاتر، می‌خوام راحت‌تر، زندگی راحت‌تری داشته باشم، چون درآمد رو دیگه نیازی ندارم این‌قدر بشه. می‌خوام لذت ببرم از زندگیم.

خیلی از این‌ها که حتی میلیون دلاری درآمد سالانه‌شونه، که بالاترین‌هاست، این پست می‌ذاره می‌گه من روز ۴ ساعت کار می‌کنم! همه رو اتوماسیون کرده، ذهن رو درست کرده و زمان‌ها رو کاهش داده.

ثبت و تحلیل عملکرد هفتگی

هادی توکلی: من به افراد می‌گم آخر هفته بنویسید، بگید چه کاری انجام دادید؟ این هفته‌تون نسبت به هفته‌ی قبلت چه فرقی کرد؟ چند تا کار انجام دادید؟ می‌گه من ۴ تا زدم! بعد خودت بگی ۴ تا؟ یه هفته انقدر؟

حسام ویدیو که می‌ذاره، کرنومتر می‌ذاره. ۴ ساعت. گفت من رسوندمش به ۳ ساعت. رسوندی به ۳ ساعت، می‌تونی یه ساعت بری استخر، یه ساعت بری… بچه‌ها روشون فشار نیست! من دارم می‌بینم کنارشون، فوتبالش رو می‌ره، استخرش رو می‌ره، تفریحات با رفیقش رو انجام می‌ده، همه‌چیز هست!

امین آرامش: درآمدشون هم گفتیم تو اون قسمت.

هادی توکلی: درآمدم بالا! بعضیا فکر می‌کنن چون داره با اون کارمنده مقایسه می‌کنه، نمی‌دونه داره اصولی کار می‌کنه!

وجدان کاری و اخلاق حرفه‌ای

هادی توکلی: وجدان کاری خیلی مهمه! کی بود می‌گفت؟ همین علی که تو قسمت اول گفتم، کانادا بود، می‌گفت با یه وب‌سایتی بود، ما دادیم به یه ایرانی انجام بده، منو پیچوند، رفت با اون مشتری اصلی ارتباط گرفت! این چه کثافت‌کاریه تو انجام می‌دی؟ گفت این‌قدر بهم برخورد! تو از این واسطه می‌تونستی ۱۰ تا پروژه بیاری! خودت رو به همین راحتی سوزوندی! یه شبکه‌ای که… اینم خیلیا شاید نداشته باشن!

وجدان کاری می‌گه نه تنها شما باید کم‌کاری نذاری، بلکه صدتو بذاری! بچه‌ها ما می‌گیم چیکار کنیم کار بهتر بشه؟ حسام گفت بذار بلندر رو تو ادیت سه‌بعدی هم بیاریم، نمی‌دونم فلان کنیم… گفتیم هی می‌خوایم ببریم بالاتر! همین‌جوریه که شما تو سطح جهانی می‌تونید… اگه ثابت بمونی حذف می‌شی! فوتبالیست هم همین‌جوریه! ولی این‌ها یه خورده نمی‌دونم چرا تو کار وقتی می‌شه، برای آدما ملموس نیست! فکر می‌کنن می‌تونه با همون شیب بره، این جایگاهش حفظ بشه! نه! باید رو به رشد باشید!

بهبود مستمر (۱٪ بهتر شدن)

هادی توکلی: یه ذهنیتی که من خودم با افراد خفنی تو این صنعت دارن کار می‌کنن، می‌گه سعی کنید یک درصد کارتون رو هر بار بهتر کنید.

شما پادکست دارید، ببینید کجاهایی می‌شه ارتقا بدی؟ روزی داشتی سه تا شورت ویدیو می‌ذاشتی، چهار تا بذار! نمی‌گم پیچیده‌ش کن! تامنیلم، بگو من تو این یک سال اینو بهتر می‌کنم! این می‌دونم نقطه‌ضعفمه، این حوزه رو امسال بهتر می‌کنم.

من همیشه می‌گم من اگه امین آرامش ۲۰۲۴ با ۲۰۲۵ فرق نکرد، این بده! من می‌گم ویدیوهای یک تا ۵۰ اگه گذاشتید، ویدیوی ۵۱ با ویدیوی اولی نباید یکی باشه! اگه باشه، طرف تشخیص نده، بدونید دارید تو مسیر اشتباهی می‌رید.

اخلاق کاری که وجدان کاری بیشتر می‌گن، کم‌کاری نذارید، اخلاق یعنی دور نزنید! واقعاً می‌ری تو کسب‌وکار می‌بینی این‌ها هست! طرف… من خودم به داداشم می‌خواستم بدم، گفتم چرا من حق این‌ها رو بخورم؟ می‌تونستم بهشون ۲۰ درصد بدم! گفتم… گفت: «واو! دمت گرم!» من گفتم این کارت انقدر ارزش داره، کاره، اینو می‌خوام، این نوع کار ارزشمند انقدره. هیچ چیزی نیست! بعد باعث شد همکاری بلندمدتی داریم با همدیگه در قالب تیم انجام می‌دیم.

هنر ارائه و پرزنت کردن

هادی توکلی: هنر ارائه خیلی مهمه! ۹۹ درصد افراد تو این کار به‌شدت می‌لنگن! بلد نیستن! خجالت می‌کشن! یاد بگیرید کارتونو خوشگل ارائه کنید! نمی‌دونم به چه زبونی بگم! نیست! این نیست! نمی‌دونم چه قفلیه! ۹۹ درصد! نه تو ایران، تو ایران بیشتره! توی خارج هم نیست! بلد نیست طرف! وقتی ارائه خوب خودتون رو پیدا می‌کنید، چقدر زود رو هوا شما رو می‌برن! این پسرم که دیدم، خیلی قشنگ بود! می‌گه وقتی شما نیستید، ۱۰۰ تا مهارت داشته باشی، صفر ضربدر ۱۰ می‌شه صفر! انتظار نداشته باشید اگه الان درآمدت کمه، داری اینو گوش می‌کنی، ویدیو رو داری می‌بینی، شاید یکی از جاهایی که داری ضربه می‌خوری، اینه که خوب خودت رو نگفتی! هادی توکلی‌ام! ویدیو ادیتورم! شورت ویدیو ادیتورم! تو این حوزه می‌دونم! من اگه تو نگفتی، از کجا بدونم تو وجود داری؟

که این توی پادکست بهش اشاره کردم، همون پوستری که زدم رولزرویس و لگو و زیمنس و من! اینجا موقعیت رو سعی کنید بسازید! بعد همین پستی که گذاشتم، همین سایمون که بهش اشاره کردم، مال آگوست ۲۰۲۱، همین باعث شد! ولی من اولش ازم یه نقشه می‌خواست! رفتار خوب کاری کردم که همشو بگیرم! کمپلت بگیرم! این همون بود که می‌گفت Hard skills open doors, soft skills keep doors open! نگه می‌داره، می‌تونه زیادش کنه!

ذهنیت‌های کلیدی دیگر

هادی توکلی: تو این مسیر مقایسه نکنید! من یکی از همین افرادی که باهاش در ارتباط بودم، به من گفت: «این کارفرما داره حق تو رو می‌خوره! ۱۸ دلار خیلی کمه! فلان!» مقایسه نکن! اونی که ۵۰ دلار داره می‌گیره، شاید تو آمریکاست! فریلنسر انقدر نمی‌دن! من خودمو بخوام مقایسه کنم، باعث می‌شه انرژیم گرفته بشه! من هادی توکلی، امروز صدمو می‌ذارم! تمام! بخوای با اون مقایسه کنی، این کارو نکن! این اشتباهه! این ذهنیت… می‌گه من پادکست رو نمی‌بینم، چون اگه ببینم خودمو با اون مقایسه می‌کنم، ناامید می‌شم! چرا مقایسه می‌کنی؟ ذهنت رو یه شیفت بده، بچرخون! من می‌بینم، به این باور می‌رسم! دوست داشتم حامد و حسام اون موقع انگیزه بگیرن! می‌گفتم این اتفاق وقتی بیفته، گفتم برای میلیون‌ها آدم می‌تونه… چون می‌گن اِ! فلانی هم تونست! چرا ما نتونیم?

نه اینکه بگی چرا این‌جوری برداشت می‌کنی! بدتر از این هم می‌شه برداشت کرد! چرا انقدر منفی؟ می‌گه تنها مقایسه‌ای که می‌کنی، نسخه‌ی دیروزت با نسخه‌ی امروزته؛ نه اینکه با نسخه‌ی ۱۰ سال بعد یکی دیگه! اشتباهه!

عمل‌گرایی

هادی توکلی: تو این مسیر عمل‌گرا باشید. این عمل‌گرایی نیست تو افراد، در مقابلش کمال‌گراییه. باراک اوباما یه حرف قشنگی می‌زنه، می‌گه فقط یاد بگیرید یه کاری رو انجام بدید. می‌گه من خیلی تو همه‌ی لول‌ها آدمایی دیدم که خوب مسئله رو توضیح می‌دن… من خودم این‌جوری‌ام، تو شرکت: این جای کاره مشکل داره، این چه رفتاریه… مدیر با هزار تا عیبش داره کار می‌کنه و موفق شده، ولی عمل‌گرا بوده!

عمل‌گرا! می‌گه، می‌گه من، باراک اوباما، چیزی که دنبالشم اینه که یکی پیدا شه بگه من اینو انجامش می‌دم، بره انجامش بده! این‌ها خیلی مهمه. این‌ها تجربه‌ی آدماییه که خودشون… یه تجربه رو محترمانه زندگی بهت یاد می‌ده، یا اگه متوجه نشدی، به یه روش خیلی سختی باید اینو بهت بفهمونه! بعضیا گوش نمی‌کنن. این مسیری که من دارم می‌گم… دلار ۱۵۰ شد، بیا ویدیو رو گوش کن! امیدواریم اون‌جوری هم نشه. دوستان دارن تلاش می‌کنن، دارن می‌برنش بالا!

صبر در جای درست و پرهیز از شتاب‌زدگی

هادی توکلی: صبر درسته، شتاب‌زدگی درست نیست. ولی همیشه می‌گم: صبر تو جای درست! یادمه توی سهام که بودیم، می‌گفتن سهامدار صبور و این‌جور چیزا. این پایه‌ش غلطه! برای چی داری صبر می‌کنی؟ جای اشتباه هم صبر کردن اشتباهه! بشین تحلیل کن! قدرت تحلیلت رو ببر بالا! نه شتاب‌زده…

امین آرامش: به نظرم دونستن کسب‌وکار اینجا به آدما کمک می‌کنه. تو احتمالاً چون خودتم سر کار رفتی و درگیر کسب‌وکار شدی، زودتر تجربه کردی، یاد گرفتی. من اینجا دوست دارم آدما رو ارجاع بدم که اصول کسب‌وکار و اصول بازاریابی، اصول ارزش‌آفرینی کسب‌وکار رو راجع بهش بخونن…

ذهن یادگیرنده و تمرین تحلیل

هادی توکلی: این ذهنت که دنبال یادگیری باشه، این ذهنی که خودشو عقل کل نمی‌دونه، می‌خواد بره یاد بگیره، جزو یکی از مهارت‌هایی بود که زده بود تو این قرن بهش نیازه! دوست داری؟ برو اینو تحقیق کن، ته‌شو در بیار! برو! اگه اهل کتاب خوندنی، برو یه دونه کتاب «خلق مدل کسب‌وکار» بخون! اگر اهل دیدن ویدیوی یوتیوب، برو همینو ببین! بدون بازار چطور کار می‌کنه، یه سری چیزای اولیه رو بدونی کم‌کم… اون ذهن تحلیلی این‌جوری نیست که ناگهانی ایجاد بشه، یه سری اصول باید یاد بگیری. تو زندگی روزمره همون‌طور که گفتم، سعی کن تمرینش کنی. من دارم به شما دو تا نکته می‌گم پادکست بیشتر رشد کنه، چیزی که برای من نداره! ولی من روش نشستم فکر کردم! این ورزش مغزیه که باعث می‌شه این اتفاق بیفته.

من یه ویدیویی دیدم باحال بود، برای آدم عجول زیاد اتفاق می‌افته. می‌بینی تو ماشین‌سواری هم تو خیابونم هست، می‌بینیم این صف داره سریع‌تر می‌ره، می‌ریم تو بغلی، می‌بینیم اون داره سریع‌تر می‌ره! آدمه داره از این صف به اون صف می‌شه، بعد می‌بینه آخرم دیرتر از همه رسیده! این اقدام شتاب‌زده که روش تحلیلی نیست… ما این کارا رو انجام می‌دیم، اشتباه رو انجام می‌دیم، حواستون باشه! این توی بورس خیلی هست! دارم می‌بینم تو حوزه‌ی کاری، یه طرف می‌بینی: «من ادیت بیام؟» «ادیت؟» تحقیق کردی؟ چی کردی؟ نه! دارم میام!

ماندن در مسیر درست تا رسیدن به نتیجه

هادی توکلی: خیلی وقتا تو مسیری که ما بودیم، باید مراقب باشید. براتون پیش اومده؟ طلا رو می‌فروشید، بعد همون از فرداش صعودش شروع می‌شه! تو بورس هم همین‌جوره! بعضی وقتا خیلی نزدیکش هستید، ولی چون اون تحلیله درست نیست که باید روش کار بشه، بعضی وقتا خیلی نزدیکید به اون موضوع!

من به طرف گفتم، طرف گفت: «من از این حوزه دارم میام بیرون!» می‌گفتم: «این حوزه درسته! من توش به نتیجه رسیدم!» گفت: «فلانی به نتیجه نرسیده!» گفتم: «چرا داری فلانی رو مقایسه می‌کنی?» ما همیشه تو مقایسه می‌گیم با بالاتر از خودت مقایسه کن، نه با پایین‌تر! گفتم اون به این دلیل، این دلیل، این اتفاق براش افتاده! این مقایسه‌های اشتباه، تحلیل‌های اشتباه، مخصوصاً تو این نسل جدید، داره ضربه می‌زنه.

در دسترس بودن

هادی توکلی: یک، در دسترس بودن. چیزی که داریم… من چند تا موقعیت به دوستان دادم، گفتم بذار ببینیم یه حالی به دوستان دیگه بدیم، پروژه انجام بدن. بهش درآمد هم می‌دادم! گفتم مشتری نوت داده، انجام بده، برام بفرست! دو روز دیگه برام می‌فرستاد! دو روز دیگه چیه؟ اگه من جای تو بودم، همچین موقعیتی بود، کل اندازه براش [تلاش می‌کردم] که این‌قدر درآمدت می‌شه! من هیچ درصدی هم برنمی‌دارم! مثل آدم بیا پاکار! نه! شل شل شل! گفتم خیلیا موقعیت‌شناس نیستن! اینو دیدم! از هر ۱۰ تا، گزینشم که می‌کنم، ۹ تاشون موقعیت‌شناس نیستن! توپو می‌دی جلو دروازه! یا می‌گم من اینو بهت گفتم، این مسیر، چرا شروع نمی‌کنی؟ چه دلیلی داری؟ پیش خودت؟ این هست!

در دسترس بودن یکی از فاکتورهای مثبت من، هادی، می‌دونم نقطه‌ی قوت منه. شاید من افتر افکت قوی نیستم، بلد نیستم، ولی پریمیر خوب بلدم، در دسترسم! مشتری می‌تونه رو من حساب باز کنه، سریع! من می‌گم پینگ‌پنگی باید با مشتری رفتار کنید! یکی می‌زنی، می‌بینی طرف رفت! دو روز دیگه میاد جواب می‌ده! این… وقتی من نتونم با شما راحت ارتباط بگیرم، درجا حذفت می‌کنم!

من برای شرکت ژاپنی فرستاده بودم، جالب بود، طرف گفت یه پروژه انجام بده، من تو پروژه تو رو می‌سنجم! هزار تا رزومه هم بگی… یه پروژه‌ی تستی یک‌هفته‌ای گذاشته بود. بعد دیدم چرا… آدما رو راحت‌تر می‌شه تو پروژه سنجید تا این کاغذپاره‌ها! اصل اونجا طرف می‌گه من عالیم! طرف مادره میاد می‌گه بچه‌ی من استعداد فلانه! گفتم من اینجا استعداد برام مهم نیست! من خودم استعداد بالا نداشتم! نه رتبه کنکورم بالا بود… زحمت، اون خواستنه بود…

اهمیت خواستن و پشتکار

هادی توکلی: پول، استعداد، همه‌ی این‌ها خوبه، ولی یه چیزی که اگه همه‌ی این‌ها رو نداشته باشی، می‌تونی به موفقیت برسی، اینه که بخوای رشد کنی! ما همینو داشتیم! نه چیزی داشتیم، نه از همون اول سیستم گرون… با کمترین! یه مینی‌کیس! الان طرف می‌گم شروع کن، می‌ره می‌خواد بره یه کیس، یه لپ‌تاپ ۶۰ میلیونی! می‌گم نکن! بعد داره میاد به من می‌گه چرا نرسیدم؟ چرا؟ گفتم این ادیتور خفن داره با این کیس کار می‌کنه! تو چه نیازی با این داری؟ بعد می‌ره تحت فشار، تحت قسط، بعد توش می‌مونه! میاد می‌گه چی… از کف شروع کن! شروع کن برو جلو! سیستم افتر افکت جواب نمی‌ده؟ پریمیر کار کن! برو حوزه‌ی گرافیک دیزاین کار کن که هیچی دیگه! دیگه سیستم واقعاً بودجه‌ی هر کسی می‌رسه! قسطی بخر!

پس اگه شما داشته باشید، این خیلی قشنگ می‌گه، حتی یه کسی که شاید ۱۰ قدم از شما، بحث سهمیه می‌شه، از شما جلوتر گذاشتنش، ولی اینکه توی شما هست، باعث می‌شه اینم نمایی! خطی نیست! می‌بینی ازش زدی جلو! شتاب می‌گیری ازش! طرف می‌بینی محو شد! من می‌گم گاهی اوقات این سهمیه‌ها، این یه جور خیانته گاهی به افراد! فکر نکنید دارید کار درست می‌کنید!

مباحث مالی و قراردادی

هادی توکلی: به‌عنوان بحث آخرم، مباحث مالی و قراردادی رو یه خورده بهتون بگم. گاهی ذهن افراد درگیره.

من با همین آرمین صحبت می‌کردم، یه بار با کلی سختی تونستم یه کلمه ازش جواب بگیرم که جواب، حرف خوبی هم زد. گفت نگاه کن، تو تو این مسیر به این نتیجه می‌رسی که دغدغه‌ی مالی آخرین دغدغه‌ست! تو این چیزا این مهم نیست! الان خیلیا بپرسی، می‌گن پول چه‌جوری انتقال بدی؟ فکر می‌کنم بزرگ‌ترینشه! الان کوچیک‌ترینشه! حل شده!

شبکه‌سازی برای یافتن راهکارهای مالی

هادی توکلی: اشتباهی که اون سال کردم، که ۶ ماه اعصابم هم خورد شد، این بود که رفتم روی سایت سرچ کردم! سئو! سئو رو با پول می‌آرن بالا! کاری نداره! برو با آدما حرف بزن! شبکه بساز!

رفتم پیش آرمین، تو چه‌جوری کار می‌کنی؟ گفت من با «دلارشو» کار می‌کنم، هر روزم در ارتباطم و راضی بودم. گفتم دمت گرم! آزاد! رها شدم! الان کلی رقم‌های سنگین باهاش رفتیم و خوب بوده و معرفی‌ش هم می‌کنم. اگه روزی هم بد شد، تو کانال تلگرامیم صراحتاً میام می‌گم از این به بعد دیگه با این کار نکنید! هیچ رودربایستی هم با کسی ندارم!

امین آرامش: فکر کنم یه حساب تو اروپا باز می‌کنه براتون دیگه، درسته؟

استفاده از سرویس‌های واسطه (مانند دلارشو)

هادی توکلی: اشتباهی که اون سال کردم، که ۶ ماه اعصابم هم خورد شد، این بود که رفتم روی سایت سرچ کردم! سئو! سئو رو با پول می‌آرن بالا! کاری نداره! برو با آدما حرف بزن! شبکه بساز!

رفتم پیش آرمین، تو چه‌جوری کار می‌کنی؟ گفت من با «دلارشو» کار می‌کنم، هر روزم در ارتباطم و راضی بودم. گفتم دمت گرم! آزاد! رها شدم! الان کلی رقم‌های سنگین باهاش رفتیم و خوب بوده و معرفی‌ش هم می‌کنم. اگه روزی هم بد شد، تو کانال تلگرامیم صراحتاً میام می‌گم از این به بعد با این کار نکنید! هیچ رودربایستی هم با کسی ندارم!

امین آرامش: فکر کنم یه حساب تو اروپا باز می‌کنه براتون، درسته؟

اهمیت ثبات حساب بانکی

هادی توکلی: من گفتم این کارفرما داره می‌گه چرا داری حسابتو عوض می‌کنی؟ اون ایران‌کارت رو نمی‌فهمیدم! گفتم من نمی‌تونم با مشتری این‌طور رفتار کنم! ۴۸ ساعت وقت داری! این‌ها رو ننویس! شرط بذارم! طرف حساب بانکی‌ش رو دوست داره! مگه دیوونه‌ست که این‌طور کار کنه؟ بعد بگه این کیه؟ از کجای دنیا داره؟

تغییر نمی‌دن حساب رو! من باهاشون صحبت کردم، گفتم یه حساب ثابت بده. گفت هزینه‌ش بالاتره، یه حساب ثابت در نظر می‌گیریم که تراکنش‌های بالا هم جواب می‌ده. من برای مشتری‌م از همین حساب استفاده می‌کنم. من پنج، شش تا پرداخت داشتم تو شش ماهه، از همون حساب ثابت بوده.

خیلی زشته حساب رو هر دفعه عوض کنید! به بعضیا گفتم، گفتم این کارو بکن! می‌گه نه! ۲ درصد، ۳ درصد. می‌گم مشتری‌تو اذیت نکن! چرا نمی‌فهمی؟ حساب می‌کنه ۲ درصدِ هزار دلار می‌شه چقدر! می‌گم مشتری رو توی قضیه‌ی مالی… حساسیتش فوق‌العاده بالاست! بلدند و رعایت می‌کنن، حسابه ممکنه بسته بشه، باید مدارک بفرسته… اذیتش نکن! این شوخی، شوخی زشتیه! من حاضرم یکی بدون دغدغه کارم رو انجام بده، ۱۰ درصد، ۲۰ درصد بدم! اگه اونجا بودم داشتم پول مالیات می‌دادم!

شفافیت در مسائل مالی از ابتدا

هادی توکلی: یه نکته با کارفرما… یکی پیام فرستاده بود، کارفرما ایرانی بود، می‌گفت… من گفتم پول چه‌جوریه؟ مالی، بحث چیه؟ گفته: «می‌ریم جلو، حل می‌شه!» مشکلی نیست! گفتم یعنی چی؟ این موضوع معنی نداره! چرا در مورد پول نمی‌خوای حرف بزنی؟ می‌ریم جلو! ما تو اسلام می‌گیم کارگر، می‌گه قبلش توافق کن، ببند باهاش، بعد برو تو کار! بیا برو! ما با آدما خوب برخورد می‌کنیم!

اینو من بشنوم، خط بکش روش! ولی بعضیا نمی‌تونن! همین تصمیم رو می‌گیرن! نه! الان مشتری از دست می‌دم! حاضره رنج بکشه، عذاب بکشه، ولی این نکته رو رعایت نکنه! این‌ها تو ذهن من اون رد فلگه، خط قرمزهایی که هر کدوم رد کنه، نمی‌خوای حرف بزنی! برو! اینو می‌دونم! یا پیام به من داده، من یه جوابشو دادم، می‌بینم بعد یه هفته میاد! اینو حذفش می‌کنم! می‌دونم این مشتری جدی نیست!

روش‌های اطمینان از پرداخت

هادی توکلی: دوستان می‌گن چیکار کنیم مطمئن شیم طرف سرمون کلاه نمی‌ذاره؟ من سیستم کاری خودمون، مشتری قدیمی رو که می‌دونیم، بحثی نیست. مشتری جدید میاد، سعی می‌کنم توی یک هفته باهاش تسویه‌حسابی داشته باشم. بیشتر از یک هفته کار نمی‌ذارم بگذره که ببینی پرداخت می‌کنه یا نه، چه‌جوری پرداخت می‌کنه، اذیت نکنه، لفتش بده… من این‌ها رو می‌فهمم که این خوب نیست!

می‌گم بچه‌ها بیکار باشیم بهتره! با این کار نمی‌کنیم! من بخوام سر این‌جور بدیهیات حرف بزنم! تو ایران که پرداخت نکردن انگار بدیهیه! طرف باید بدوئه دنبال پولش! آدمای نامردین!

گرفتن پیش‌پرداخت و بستن قرارداد بلندمدت

هادی توکلی: این کارو می‌کنیم. می‌گم پروژه‌ی ۱۰۰ دلاره. اول کارید، خیلی روی این نگید من ۵۰ درصدشو می‌گیرم! اعتماد باید شکل بگیره. اولین پروژه‌ای که حسام انجام داد ۲۵۰ دلار بود. نگفتیم ۱۲۵ دلارش رو بده، انقدرشو بده! نه! گفت پروژه تموم شد، این فاکتور، لطفاً پرداخت کن! ببینیم طرف چی می‌گه. اگه داد که داد. اگه نداد… ۴ روز، ۵ روز وقت گذاشته، اذیت نکنید! به طرف هم حق بدید شمایی که اون‌ور دنیایید، نه دیدتون، نه چیزی، نمی‌تونه اعتماد کنه.

ولی همون مشتری رو ما رفتیم جلوتر، قرارداد یک‌ساله‌ای که بستیم، ۲۰ هزار دلار پیش گرفتیم! هنوز قرارداد شروع نشده! ولی گفتیم… این دوباره نحوه‌ی صحبت با کارفرماست… چه‌جوری بگی؟ دیشب با یک کارفرما صحبت می‌کردم، می‌گفت انقدر… گفتم من باید بدونم رو تو چقدر می‌تونم حساب کنم! زمانم رو باید برات رزرو کنم! قرارداد ببند! دونه‌دونه چند تا انجام دادیم، رو بلندمدت ببند! من بدونم!

من خیلی واضح می‌گم این‌جوری بهم فشار میاد! یهو می‌گه یه پروژه دارم، من یه روز میای، یه روز نمیای! بریم روی بلندمدت. ولی بعد اینکه اعتماد ایجاد شد…

استراتژی پرداخت در قراردادهای بلندمدت

هادی توکلی: من خودم قرارداد رو وقتی رفت روی بلندمدت، چه‌جوری می‌بندم؟ می‌گم من ۶ ماه هست، فکر کنید قرارداد ۶ ماهه بستید، ۳۰ هزار دلار. اینو من دو ماه دو ماهش می‌کنم؛ انتهای ماه دوم، انتهای ماه چهارم و انتهای ماه ششم که می‌شه پایان قرارداد و یه پیش‌پرداخت. می‌شه تقسیم بر… دو ماه دو ماهش می‌کنم، می‌شه چند قسمت؟ می‌شه ۴ تا قسمت. پس می‌شه ۳۰۰۰۰ تقسیم بر ۴، ۷۵۰۰ تا قبلش می‌گیرم upon signing contract، موقع امضای قرارداده که من باید مطمئن بشم زمانم برات… طرف گفت ما یه قرارداد یک‌ساله… چه قرارداد یک‌ساله ببندیم؟ من همین الان گفتم کلی موقعیت ممکنه تو این مدت پیش بیاد! تو باید به من یک چیزی بدی که بتونم به اون‌ها نه بگم!

بعدش ۷۵۰۰ تا آخر ماه دوم، ۷۵۰۰ تا آخر ماه چهارم، ۷۵۰۰ تا آخر ماه ششم که تموم شد. قرارداد یک‌ساله‌مون هم همین‌جوری کردیم؛ بازه‌های دو ماه دو ماهش کردیم، همون‌جوری که تکنیک رو گفتم، تقسیم می‌کنید و می‌رید جلو. فول‌تایم نرید! عدد! این‌قدر تعداد پروژه!

پرداخت‌های دوره‌ای برای قراردادهای بلندمدت

هادی توکلی: من قرارداد رو وقتی رفت روی بلندمدت، چه‌جوری می‌بندم؟ می‌گم من ۶ ماه هست، فکر کنید قرارداد ۶ ماهه بستید، ۳۰ هزار دلار. اینو من دو ماه دو ماهش می‌کنم؛ انتهای ماه دوم، انتهای ماه چهارم و انتهای ماه ششم که می‌شه پایان قرارداد و یه پیش‌پرداخت. می‌شه تقسیم بر… دو ماه دو ماهش می‌کنم، می‌شه چند قسمت؟ می‌شه ۴ تا قسمت. پس می‌شه ۳۰۰۰۰ تقسیم بر ۴، ۷۵۰۰ تا قبلش می‌گیرم upon signing contract، موقع امضای قرارداده که من باید مطمئن بشم زمانم برات… طرف گفت ما یه قرارداد یک‌ساله… چه قرارداد یک‌ساله ببندیم؟ من همین الان گفتم کلی موقعیت ممکنه تو این مدت پیش بیاد! تو باید به من یک چیزی بدی که بتونم به اون‌ها نه بگم!

بعدش ۷۵۰۰ تا آخر ماه دوم، ۷۵۰۰ تا آخر ماه چهارم، ۷۵۰۰ تا آخر ماه ششم که تموم شد. قرارداد یک‌ساله‌مون هم همین‌جوری کردیم؛ بازه‌های دو ماه دو ماهش کردیم، همون‌جوری که تکنیک رو گفتم، تقسیم می‌کنید و می‌رید جلو. فول‌تایم نرید! عدد! این‌قدر تعداد پروژه!

نمونه فاکتور و نحوه قیمت‌گذاری

هادی توکلی: بعضی از دوستان می‌گن… اینم یه نمونه فاکتوره که من تو کانال تلگرامی اچ‌دی یونیورسیتی آوردم که این قالبی که گذاشتم، فایلشو برای مشتری‌ها می‌فرستیم که قالبش چه‌جوری باشه، نام‌گذاریش چه‌جوری باشه. می‌نویسم Invoice، هادی یا اسم شرکتی که دارید، اچ‌دی فلان، اسم مشتری، Due upon receipt اون موقع بود و شماره‌ی فاکتور. شماره‌ی فاکتور که بعد بهش می‌تونه استناد کنه که من می‌گم شماره فاکتور فلان چرا پرداختش انجام نشده؟ کجاست وضعیتش؟ قیمت رو می‌زنید. اینجا هم یه امضای الکترونیکی، Online Signature اگه بزنید، اسمتو می‌زنید، چند تا مدل داره، یه دونه‌ش رو همون‌جا بذار، تموم بشه. خیلی اطلاعات ندید آدرس خونتون و فلان. یه فرمت ساده‌ایه که من چهار پنج ساله دارم باهاش می‌رم، کسی هم گیر نداده.

شبکه‌سازی حرفه‌ای برای تعیین قیمت رقابتی

هادی توکلی: در مورد اینم باهاتون صحبت کنم که بعضیا می‌گن ما قیمت رو از کجا بفهمیم؟ سعی کنید همون‌جوری که بهتون گفتم، حرفه‌ای شبکه‌سازی کنید، با آدم‌ها ارتباط بگیرید. بعدش من می‌رم تو خصوصی افراد، می‌گم: «رفیق، من اول راهم، هنوز نمی‌دونم.» معمولاً آدما، آدمایی که ابتدای مسیرن، کمک می‌کنن. «این ویدیو رو مشتری از من خواسته، به نظرت چقدر قیمت بدم؟» این می‌گه این… همین رو انجام دادیم! گفت من اینو ۱۰۰ دلار به نظرم قیمت بده. اگه گفت گرونه، ۲۰ تا ۲۰ درصد تخفیف بده یا ۱۰ درصد تخفیف بده. یا بگو اگه ۱۰ درصد تخفیف می‌دم اگه همشو الان بزنی.

این‌جوری با افراد ارتباط… گفتم این اگه با افراد ارتباط بگیرید، جواب می‌ده. تجربه‌ها خیلی ارزشمندترن تا سرچ کردن‌ها، مخصوصاً روی این موضوعات. بعد نرخ‌تو درمیاری و بعضیا اینجا رو سریع می‌پرن از روش! من یکی دیده بودم، چند روز پیش دیدم، قرارداد سنگین بسته بود، ۱۷۰ تا ویدیو، ۵۰۰۰ دلار! حساب می‌شد ۲۹ دلار! که ما داریم… من دو برابر، دو و خورده‌ای برابر برای همون ویدیو انجام می‌دم! با اینکه کارشم… یه قرارداد سنگین می‌بندی، قیمتت رو پایین می‌دی! بعد داری خودتو اذیت می‌شی! فقط تا این قرارداد تموم بشه… خیلی هم حرفه‌ای نیست وسطش بخوای بیای بزنی زیر قرارداد!

پس رو اینم یه توقفی کنید، یه شبکه‌ای با افراد… بیزینس یعنی همین! قیمت رقبا رو باید بدونی! ولی فاز دوستانه رعایت کنید، طرف رو حمایت کنید و بعد سؤالتونو بپرسید و براتون…

قرارداد محرمانگی و گرفتن توصیه‌نامه

هادی توکلی: معمولاً شرکت‌ها NDA امضا می‌کنن، می‌گن محرمانگی هست، نباید پستش کنی. ما با این آژانس قرارداد بستیم، گفت اسم مشتری‌ها رو نباید بیاری، نباید پستش کنی، مالکیتش برای ماست. بعضیا می‌گیم ما اجازه داریم پستش کنیم? کارایی که توی حساب حسام پست می‌شه، اجازه‌هاشو گرفتیم. این خیلی خوبه.

من یه چیزی نشون بدم توی لینکدین، این خوبه اگه انجام بدید. من کارو خواستم برا اون مرحوم، سایمون، انجام بدم، این‌قدر لفتش دادم، فوت شد! از افرادی که باهاشون کار می‌کنید، ریکمندیشن بگیرید، توصیه‌نامه. این خیلی بهتون کمک می‌کنه. بعد این پایین پروفایلتون میاد. بعد در قالب پست بذارید که طرفی که این رو می‌شناسه، ببینه سایمون این حرفو در مورد من گفته! روی مهارت من… بعضیا شک‌ها رو برطرف می‌کنه! طرف می‌گه این… با بچه‌ی من کار نمی‌کنم! می‌گه این گفته من باهاش کار کردم، انقدر عالیه! توصیه می‌کنم! دارم هنوز باهاش کار می‌کنم!

به مشتری بعد از مدتی که کار می‌کنید، بگید: «می‌شه… درخواست دوستانه از شما داشتم، می‌تونید برای من ریکمندیشن بنویسید که من می‌خوام پروفایلمو قوی‌تر کنم که افراد به شناخت بهتری از من برسن؟» خجالت رو بذارید کنار! نگید فردا! فرصت از دست می‌ره! چون تا وقتی با مشتری در ارتباطی، انجام می‌ده. وقتی ارتباط قطع شه، جوابتو نمی‌ده. وقتی نیاز به همدیگه تموم شه، رفته!

جمع‌بندی و نکات پایانی

امین آرامش: چقدر خوب بود! چقدر خوب بود! مرسی که گفتی تمام این نکات رو. خسته نباشی.

اولین بار بود یه همچین تجربه‌ای داشتیم که کار جدید کردیم. یه آدمی اومد از تجربه‌ش تو «کار نکن» گفت راجع به یک موضوع مشخص و اسلاید براش داشتیم. حتماً فیدبک بهمون بدید. بازم ممنون هادی جان که وقت گذاشتی، گفتی.

من می‌دونم ممکنه بچه‌ها کلی سؤال بیشتر داشته باشن راجع به این‌ها. من لینک کانال تلگرامت رو می‌ذارم. دیدم اونجا بچه‌ها کامنت می‌ذارن، جوابشون رو هم می‌دی.

اهمیت پرسیدن سوال درست

هادی توکلی: گروه داریم ما اونجا. همین اچ‌دی یونیورسیتی رو اگه سرچ کنید، «دانشگاه اچ‌دی»، میاد تو گروه. حتی اگه شماره هم دارید، زنگ نزنید! اذیت می‌شم! نکنید! زنگ بزنید! برید… طرف می‌گه من می‌خوام حضوری ببینمت! حضوری من توقعات… حضوری؟ من زن دارم، زندگی دارم! نمی‌شه! گفتم وقتی تو گروه می‌پرسید، لااقل ۵۰۰ نفر دیگه گوش می‌کنن.

یا من یه پیامی رو فوروارد می‌کنم، من خیلی از این سؤالا رو جوابشو قبلاً نوشتم تو پست هست، پست رو براتون فوروارد می‌کنم. پستی که سرش دو ساعت… من بالای هزار ساعت الان برای این کاناله وقت گذاشتم! گفتم چرا… سؤالی که… اول با اون شخم بزنید، بعد بیاید بپرسید! خیلی… بازم اونجا دوستان دیگه توی کانال هستن که جواب می‌دن.

ولی گفتم اگر کار خصوصی داشتید، حتی یک شرایط ویژه‌ای دارید که نمی‌تونید توی [گروه] بگید، تو همون گروه اگه بگید من می‌خوام خصوصی بیام، چون آزاد بگم شلوغ می‌شه، بعد نمی‌تونم… الانم نمی‌دونم بعد این کانال چقدر… اگه بود، من اونجا یه لایکی می‌ذارم، خودم میام تو خصوصی‌تون. ولی سؤال‌ها گفتم، یاد بگیرید! آدمی که متخصصه، خودمو نمی‌گم، جوابتونو به این راحتی نمی‌ده! باید سؤالتون هدفمند، موردی… این هیچ ربطی به اینکه طرف می‌خواد کلاس بذاره یا هر چیزی نداره! شما یه دو دو تا چهار تایی بکن! این تعداد آدم، ۵۰۰ نفر، ۲۰۰۰ نفر هستن اونجا، فرض کن برای تک‌تک این‌ آدم‌ها بخواد این وقت رو بذاره! نمی‌رسه! این آدم زندگی داره، کارم داره…

امین آرامش: انجام بده.

اهمیت یادگیری مستقل در مسیر شغلی

هادی توکلی: من خیلی به این‌جور آدم‌ها که وقتم نذاشته، من نوع پاسخی که گاهی اوقات به افراد می‌دم متفاوته با توجه به… طرف می‌دونم همین‌جور اومده انگار سؤال بپرسه! من هی دارم تأکید می‌کنم بخونه اول! لینکدین… چی می‌گه؟ من دوره لینکدین رو که نمی‌تونم ۶ ساعت دوباره بیام برا شما توضیح بدم! واقعاً عجیبه! یه همچین برخوردایی عجیبه! توقعات بی‌جاست که انگار تو دنیای فانتزی زندگی می‌کنن که انگار همه آدما در خدمت…

امین آرامش: فکر کنم تو زندگی شخصی‌شون هرچی بوده انقدر راحت بهشون دادن!

هادی توکلی: الان من می‌گم همین‌جا باهاتون برخوردی می‌کنم که یاد بگیرید! طرف به من پیام داده بود، می‌گفته بود این توی حوزه‌ی فلانم جواب می‌ده این روشی که داری می‌گی؟ گفتم آره. گفت من بعداً برمی‌گردم اینجا ببینم که جواب می‌ده یا نه! مثلاً داری زندگی من… آره! من…

امین آرامش: حالا خلاصه یه بارم باید یه وقتی بذاریم راجع به سؤال پرسیدن حرف بزنیم! کلی درخواست مطرح کردن! دمت گرم هادی جان، بسیار خوب بود. مرسی بابت این نکاتی که گفتی. اگه فکر می‌کنی چیزی در انتها هست بگو، وگرنه که بزنیم زنگ پایان رو.

دعوت به شروع و امید به آینده

هادی توکلی: امیدوارم… توصیه می‌کنم شروع کنید! نمی‌دونید چیه، شروع کنید! من یک سال و نیم گفتم، چرا دو سه نفر الان تو لینکدین نمی‌بینم؟ می‌گن خوب کار می‌کنن. الان یکی همین رفیق بچه‌ها خوب کار می‌کنه. نسل جوون چون ذهن خسته نشده با توصیه‌های اشتباه، پویایی‌شون بیشتره، من امیدم بهشون بیشتره.

از اهالی «کار نکن» آدمای بیشتری می‌رن تو لینکدین و کارای جذابشون رو انجام می‌دن، بعد میان به شما و به من پیغام می‌دن که این گفتگو تأثیری داشت و خروجی درآمدش که من خودم می‌گم این کار مقدسه! بعضیا می‌گن شما با کفار کار می‌کنید! من دارم ارزآوری می‌کنم برای کشور! کارم به‌جای اینکه ارز رو بیرون ببرم… خرجم یه برق! پریز برق بهم بدید! نه قطعه‌ای استفاده شد… بهترین نوع ارزآوریه.

گفتم ۱۰۰۰ نفر، ۵۰۰ دلار در بیارن، می‌شه یک میلیون دلار! ۵۰۰ دلار هیچی نیست! تو خارج از کشور… قانون کارم الان ۲۰۰۰ دلاره! چیزی نیست! همین بشه ۱۰۰ هزار تا، می‌شه یک میلیون… یهو می‌تونه… دوست دارم این برند ایران به این شناخته بشه، به جای فرش… خوبه! به این نیروهای باخلاق و باکیفیتش! دو تا کنار همدیگه شناخته بشه، می‌شه و موفق باشه. امیدوارم دوستان بتونن…

امین آرامش: دمت گرم. مرسی هادی جان برای این قسمت دوم هم. این دفعه هم خداحافظ و خسته نباشید.

هادی توکلی: سلامت باشید. خداحافظ شما.

خوندن این مطلب فقط یه شروعه؛ چون هادی تو ویدیوی یوتیوبش با جزئیات کامل و قدم‌به‌قدم، همه چی رو نشون داده. برای همین اگه می‌خوای واقعاً ازش نتیجه بگیری دیدنش واجبه.

اگه تجربه‌ای توی مسیر فریلنسری داری یا سوالی برات ایجاد شد، خوشحال می‌شیم توی کامنت‌ها باهامون به اشتراک بذاری.