استارتاپ های حوزه گردشگری

من سَمیرُم به دنیا اومدم و توی این شهر هزار چشمه بزرگ شدم. اون‌موقع‌ها برام سوال بود چرا با وجود تمام پتانسیلی که برای استارتاپ های حوزه گردشگری و صنعت گردشگری وجود داره، کار زیادی در این زمینه نمیشه؟

بعد که بزرگ شدم متوجه شدم نه تنها شهر من؛ بلکه کشورم هم با همه‌ی پتانسیلی که محیط زیستش داره، در این زمینه پیشرفت خوبی نکرده!

از این‌جا بود که تصمیم گرفتم در مورد استارتاپ های حوزه سفر و گردشگری تحقیق کنم.

قبل از اینکه بریم سراغ گردشگری، ازتون می‌خوام اگه امکانش هست مطلب 7 استارتاپ‌ محیط زیست موفق و معروف را بخونین. فکر نمی‌کنم چیزی مهم‌تر از محیط زیستمون وجود داشته باشه. به امید روزی که حفظ محیط زیست دغدغه‌ی همه‌ی ما باشه.

بریم سراغ موضوع خودمون. وقتی شروع کردم به سرچ و مطالعه، هر‌چی جلوتر می‌رفتم بیشتر گیج می‌شدم.

در سایت‌ها، تمام تورها، آژانس‌های گردشگری و…. که داخل ایران بودن را به عنوان استارتاپ گردشگری معرفی کرده بودند!

و حتی شرکت‌های گردشگری هم که ایده‌ی کارشون توی ایران جدید به‌نظر می‌رسه، اما مشابه ایده‌هاشون قبلاً خارج از ایران انجام شده‌ بود در لیستشون قرار داشت. خب اینا چی؟ اینا هم استارتاپ های حوزه گردشگری هستن؟!

جالبتر اینکه استارتاپ های گردشگری موفق جهان، که 10 الی 20 سال پیش شروع به کار کرده بودند را هم هنوز استارتاپ می‌دونستند!

همین موضوعات باعث شد سوال‌های زیر برام پیش بیاد:

• آیا استارتاپ های گردشگری موفق ایران، استارتاپ هستن؟

• استارتاپ های گردشگری موفق جهان که 10 الی 20 سال پیش شروع به‌کار کردن چه‌طور؟ هنوز استارتاپ به حساب میان؟

• با این سرعتی که دنیای اطرافمون داره تغییر می‌کنه، دنیای استارتاپ های حوزه گردشگری به کدوم سمت می‌ره؟

• کسی که ایده‌ی جدیدی در زمینه‌ی گردشگری داره، در شرایط ایران باید چه‌ چیزهایی را در نظر بگیره؟

• کرونا چه بلایی سر استارتاپ های حوزه گردشگری و صنعت گردشگری آورده؟

قبل از این‌که بریم سراغ جواب این سوال‌ها، لازمه با مفهوم استارتاپ آشنا بشید، پس لطفاً مطلب «استارتاپ چیست؟» را بخونین. ممنون 🙂

به‌غیر از جواب‌ سوال‌های بالا، چندتا ایده با توجه به شرایط ایران را هم بررسی کردم و در مورد اینکه شرایط آب‌و‌هوایی ایران یک مزیت برای استارتاپ های گردشگری ایرانی هست هم گفتم.

اگه تو هم مثل من این سوال‌ها و دغدغه‌ها رو داری، می‌تونی منو توی این نوشته همراهی کنی. چون به تمام این سوال‌ها جواب دادم و دیگه لازم نیست مثل من برای پیدا کردن جواب‌هات زمان زیادی بذاری.

فهرست مطالب

1. معرفی 4 شرکت گردشگری بزرگ که روزی استارتاپ گردشگری موفق جهان بوده‌اند

2. استارتاپ های حوزه گردشگری موفق ایران

3. استارتاپ های حوزه گردشگری در دوران کرونا

4. استارتاپ‌ های حوزه گردشگری ایران، چه شرایطی جلوی راهشون هست؟

5. موقعیت آب‌و‌هوایی ایران، یک فرصت برای استارتاپ های حوزه گردشگری

6. استارتاپ های حوزه گردشگری به کدام سمت می‌روند؟

7. طراحی مسیر راه‌‌اندازی یک استارتاپ

معرفی 4 شرکت گردشگری بزرگ که روزی استارتاپ گردشگری موفق جهان بوده‌اند

توی این قسمت می ‌خوام 4 تا استارتاپ گردشگری موفق جهان را معرفی کنم. در واقع یک توضیح مختصر در‌ مورد تاریخچه‌شون و خدماتشون بدم. تا هم باهاشون بیشتر آشنا بشیم و هم بدونیم ایده‌هاشون از کجا اومده.

برای من، اینکه این استارتاپ‌ها ابهام این راهو قبول کردن، خیلی جالبه. با اینکه همه‌چیز مسیرشون مبهم بوده، بازم شروع کردند! یکی از لازمه‌های موفقیت همینه‌ دیگه.

چرا شرکت گردشگری؟ چرا استارتاپ گردشگری نه؟

اگه همون‌طور که توی مقدمه گفتم مقاله استارتاپ چیست؟ را خونده باشین. میدونیم که استارتاپ بعد از اینکه مراحل رشد را طی می‌کنه و وارد مرحله بلوغ و بازسازی میشه دیگه استارتاپ نیست.

ولی چون توی عام به این شرکتا می‌گیم استارتاپ، اینجا هم برای راحتی بهشون می‌گم استارتاپ.

دیگه می‌ریم سراغ معرفی معروف‌ترین استارتاپ‌های گردشگری موفق جهان.

1. استارتاپ گردشگری ایربی‌ان‌بی (airbnb)

ایربی‌ان‌بی در سال 2008 با نام Air Bed and Breakfast (و بعد مخفف شد به airbnb و با این اسم به کارش ادامه داد.) توسط «برایان چسکی»، «ناتان بلاچارچیک» و «جوگبیا» در سانفرانسیسکو شروع به‌ کار کرد.

ایده این استارتاپ گردشگری از اون‌جایی شروع شد که دو هم‌اتاقی نمی‌تونستند اجاره‌ خونه‌ی خودشون را پرداخت کنند.

برای حل مشکلشون فکر می‌کنن که بیان 3 تا تشک بادی را همراه با صبحانه اجاره بدن. پس میان یک وب سایت ساده به اسم AirBedandBreakfast.com می‌زنن (همراه با نقشه بوده). از این راه می‌تونن تشک‌هاشون را اجاره بدن و 80 دلار به دست بیارن.

بعد متوجه شدند که این یک ایده‌ی خوبی هستش. پس اومدن و از یکی‌ دیگه از همخونه‌هاشون دعوت کردن که بیاد و با هم یک سایت قوی بسازن.

این 3 نفر با ایده‌شون کسب‌و‌کاری راه انداختند که باعث شده به‌طور‌ مستقیم و غیر‌مستقیم، اشتغال‌زایی کنند و افرادی که اتاق یا خانه خالی دارند، از این فرصت استفاده کنند و باعث در‌آمد‌زایی براشون بشه.

airbnb این استارتاپ گردشگری سابق، الان ده‌ها هزار شهر در 190 کشور رو پوشش می‌ده. سهام این شرکت در دسامبر 2020 با ارزش چیزی بیشتر از 100 میلیارد دلار به عموم عرضه شد.

ایربی‌ان‌بی (airbnb) چه خدماتی داره؟

airbnb نقش یک واسطه رو داره بین افرادی که می‌خوان خونه یا اتاقشون رو اجاره بدن و افرادی که به جای رفتن به هتل و مسافرخونه، این سبک اقامت رو برای مسافرتشون انتخاب می‌کنند.

این سبک مسافرت به غیر از این‌که هزینه پایین‌تری داره، باعث می‌شه تجربه کاملاً متفاوتی در طول سفر داشته باشیم. چرا می‌گم تجربه‌ی متفاوت، چون امکان داره توی این مدل مسافرت ما با صاحب‌خونه از بعضی فضاهای مشترک استفاده کنیم.

بنابراین فرصت این رو داریم که در این مسافرت، زندگی آدم‌های اون شهر یا کشور رو از نزدیک ببینیم، باهاشون تعامل داشته باشیم (مثل یک موزه معاصر می‌مونه، مگه نه؟). در واقع ما این فرصت رو داریم که بفهمیم بقیه چه‌طور زندگی می‌کنند و متوجه فرهنگ و وضعیت زندگی الان اون‌ها بشیم.

حتی ممکنه صاحب‌خونه ما رو برای گشت‌و‌گذار راهنمایی و یا حتی خودش هم باهامون بیاد و جاهایی که فقط بومیان اون منطقه ازشون خبر دارند رو بهمون نشون بده (البته همیشه این‌طوری نیست).

حتی اگه این شرایط هم نباشه، باعث می‌شه که توی یک مکان با ویژگی‌‌های خونه‌های اون کشور یا شهر زندگی کنیم. به‌غیر از اینکه حس خونه رو داره؛ همسایه‌هامون هم اهالی بومی هستند که شرایط متفاوت‌تری نسبت به هتل برامون ایجاد می‌کنه.

چه‌طوری توی airbnb عضو بشیم؟

می‌تونیم از طریق فیس‌بوک یا پست‌ الکتریکی و یک شماره موبایل (خارج از ایران) برای اهراز هویت، عضو airbnb بشیم.

هیچ هزینه‌ای هم برای عضویت لازم نیست و کاملاً رایگانه.

airbnb هم از طریق سایت و هم از طریق اپ موبایل قابل دسترسی است و می‌تونیم از خدماتش استفاده کنیم.

ولی همون‌طور که گفتم از طریق شماره موبایل ایران نمیشه عضو شد و در ایران فعالیت نداره.

بیشتر بخوانید: استارت آپ های خدماتی از ایده تا شروع

2. استارتاپ گردشگری گت یور گاید (Get Your Guide)

ایده استارتاپ گردشگری گت یور گاید به سال 2007، زمانی که «جوهنس رک»و «تئو تئو» برای شرکت در یک کنفرانس به چین رفته بودند، برمی‌گرده.

اون‌ها متوجه شدند که مسیریابی در یک شهر خارجی خیلی سخته، به‌همین‌خاطر اومدند یک پلتفرم اینترنتی طراحی کردند که مسافرها راحت بتونن با افراد اون کشور یا شهر ارتباط برقرار کنند و ازشون راهنمایی بگیرند.

ولی بعد از یک مدتی که سرمایه بیشتری جذب کردند، پلتفرمشون رو گسترش دادند. به یک مارکت پلیسی تبدیل شد که شرکت‌های گردشگری، تورها و بلیت‌های گردشگری رو برای رزرو اونجا قرار می‌دادند.

خب فکر کنم بهتر باشه یه توضیح کوچیک در‌مورد مارکت پلیس بدم.

مارکت پلیس یک بستری است که برای کابران این شرایط رو به وجود میاره که بتونن خریدها و خدماتشون رو از چندین تأمیین‌کننده متفاوت تهیه کنند (مثل دیجی کالا).

اولین سرمایه‌گذارهای گت یور گاید از اقوام خودشون (اقوام دوتا بنیان‌گذار) بودند.

زمانی که باید سرمایه‌گذارهای بیشتری پیدا می‌کردند چون این ایده جدید و آینده‌ی اون قابل پیش‌بینی نبود، اروپایی‌ها استقبال نکردند.

اما برعکس اروپایی‌ها، آمریکایی‌ها به نظرشون ایده خوبی اومد و رقیبی هم نداشت به‌خاطر همین از طرف اون‌ها ازش حمایت شد.

گت یور گاید (Get Your Guide) چه خدماتی داره؟

همون‌طور که گفتم گت یور گاید یک مارکت پلیس است و شرایطی برای شرکت‌های فعال در حوزه گردشگری فراهم کرده که می‌توانند تورها و بلیت‌های گردشگریشان را در سایت قرار دهند. کاربران هم می‌تونند از طریق اپ یا سایت گت یور گاید، رزرو کنند.

اوایل فعالیتش، استارتاپ گت یور گاید فقط یک واسطه بین آژانس‌های گردشگری و کاربران بوده و درصدی از قیمت خدمات گردشگری را به عنوان سود خودش در نظر می‌گرفت.

این استارتاپ در سال‌های اولیه فعالیتش تورهای زیادی می‌‍فروشه (چیزی بیش‌تر از 15 میلیون) پس اطلاعات و تجربه‌ی زیادی در‌ مورد تورهای گردشگری به دست میاره و کاملاً از ویژگی‌های یک تور گردشگری خوب، اطلاع پیدا می‌کنه.

پس موسسین این استارتاپ اومدند و در سال 2018 تورهای اختصاصی خودشون رو ارائه دادند.

از خدمات این استارتاپ گردشگری هم نمی‌توان در ایران استفاده کرد.

2 تا نکته جالب از Get Your Guide

خیلی روی مدیریت تورها حساسه. پس هر‌چه‌قدر مدیریت تورها بهتر و ارائه خدمات با کیفیت بیشتر باشه، مشتری‌های بیشتری به شرکتی که باهاش همکاری می‌کنند، می‌فرسته.

مشتری‌ها هم می‌تونن توی سایت، نظر خودشون را در مورد خدماتی که دریافت کردند، نقاط قوت و ضعف این تورها منتشر کنند. آژانسی که نقد منفی زیادی دریافت کنه این استارتاپ گردشگری از سایت حذفشون می‌کنه.

3. استارتاپ گردشگری تایم شیفتر (Time shifter)

پرواز‌زدگی (jet lag) یکی از مشکلاتی است که در سفر‌های طولانی پیش میاد که باعث حالت تهوع، سردرد و … می‌شه و چندین روز طول می‌کشه تا این حالت‌ها از بین بره.

استارتاپ گردشگری تایم شیفتر اومده از علوم اعصاب و آخرین تحقیقات در مورد خواب و همین‌طور تجربه‌های به‌دست‌ اومده از برنامه‌های هواپیما‌ها در خطوط پرواز استفاده کرده و براساس این اطلاعات، الگوریتمی طراحی کرده تا در کمترین زمانی که امکان داره، پرواز‌زدگی مسافران رو درست کنه.

در‌واقع تایم شیفتر از همون تکنولوژی استفاده می‌کنه،که برای بهبود وضعیت ورزشکاران و فضانوردان استفاده می‌شه.

کاربران، اطلاعات پروازشون رو وارد می‌کنند و این اپلیکیشن میاد براساس اون داده‌ها، برنامه مخصوص به فرد رو می‌ده.

درواقع در‌ مورد نحوه‌ی خوابیدن، مصرف قهوه و بعضی نوشدنی‌ها، غذاهای قبل از سفر، زمان بیداری و… توصیه‌هایی می‌کنه تا ساعت بیولوژیکی بدن با شرایط مقصد هماهنگ بشه.

چه‌طوری در Time shifter عضو بشیم؟

برای عضویت، فقط به یک ایمیل نیاز داریم. بعد هم که عضو شدیم زمان و شماره پروازمونو وارد می‌کنیم و برنامه مخصوص به خودمون را می‌گیریم.

از ایده‌ی این استارتاپ گردشگری خوشم اومد 🙂 خلاقانه بود.

4. استارتاپ گردشگری هاپر (Hopper)

هاپر، توسط «فردریک لالند»، «سباستین رینولیل» و «آور کرک» در سال 2007 در کشور کانادا راه‌اندازی شد.

هدف از راه‌اندازی این استارتاپ گردشگری، کاهش هزینه‌های سفر بود. هارپر ابتدا کارش رو با رزرو و فروش بلیت‌های (بلیط‌های) پرواز شروع می‌کنه ولی بعداً کار خودش رو به رزرو هتل و کرایه اتومبیل گسترش می‌ده.

این استارتاپ‌ یک اپ روی گوشی داره که وقتی تاریخ و مقصد پروازمون رو مشخص می‌کنیم، یک تقویم نشون می‌ده که تاریخ ارزون‌ترین پرواز‌ها در هر ماه رو مشخص می‌کنه.

همین‌طور با تحلیل هزار داده، قیمت بلیت‌ها را پیشبینی می‌کنه و به ما می‌گه که در چند هفته آینده احتمال داره قمیت بلیت‌ها تغییر کنه یا نه.

استارتاپ گردشگری (استارتاپ بومی شده‌ی) چمدون توی ایران هم همین‌ کار رو می‌کنه. در واقع هر دوی این شرکت‌ها با استفاده از هوش مصنوعی، قیمت بلیت‌ها را پیشبینی می‌کنند و به کابران اطلاع می‌دن.

هاپر (Hopper) چه خدماتی داره؟

همون‌طور که بالا هم گفتم، هاپر مبداء و مقصد رو دریافت می‌کنه و بهمون می‌گه بهتره کِی بلیتمونو تهیه کنیم، به ما می‌گه که الان این سفر به صرفه است یا اینکه بهتره صبر کنیم.

البته به استارتاپ گردشگری Hopper امکانات جدید دیگه‌ای هم اضافه شده که جالبه، مثلاً:

• مشتری‌ها می‌تونن قیمت رزرو خودشون رو از 2 ساعت تا 14 روز ذخیره کنند.

• اگه توی مدت رزرو، قیمت بلیت بالاتر رفت، مشتری می‌تونه قیمتی که رزرو کرده‌ بوده رو پرداخت کنه.

• اما اگر قیمت بلیت پایین‌تر اومد، می‌تونه قیمت پایین‌تر را انتخاب کنه.

• مسافر به هر دلیلی می‌تونه تا 24 ساعت قبل از پرواز، پروازش رو لغو کنه و بیشتر پول بلیتش رو پس بگیره.

استارتاپ گردشگری هاپر تا الان به چیزی حدود 200 میلیون مسافر کمک کرده و با این کمک برای اون‌ها چیزی بیشتر از 4 میلیارد دلار صرفه‌جویی شده (خیلیه‌ها!).

بیشتر بخوانید: استارتاپ گرایند | رویادی جهانی برای حمایت از کارآفرینان نوپا

استارتاپ‌ های حوزه گردشگری موفق ایران

در این قسمت اول می‌خوام در‌مورد این موضوع صحبت کنم که می‌تونیم به استارتاپ های گردشگری مثل علی‌بابا و… بگیم استارتاپ یا نه؟

بعدش هم در مورد دوتا استارتاپ گردشگری موفق ایرانی صحبت کنم.

آیا استارتاپ‌های حوزه گردشگری ایران، استارتاپ هستن؟

وقتی شروع کردم در‌مورد استارتاپ های حوزه گردشگری ایران مقاله خوندن، اولین سوالی که به ذهنم اومد این بود که، شرکت‌هایی مثل علی بابا، جاجیگا، علاءالدین و …. روزی استارتاپ گردشگری به حساب می‌اومدن؟ (براساس نوشته «استارتاپ چیست؟» یه استارتاپ بعد از اینکه رشد کرد و مراحل بلوغ و… را طی کرد دیگه یه شرکت بزرگ به حساب می‌آید.)

استارتاپ؛ یه شرکت جوونه که برای حل کردن یه مشکلی که بهش توجه نشده یا کسی بهش توجه نکرده، یه راه حل خلاقانه پیدا کرده. حتی به طور دقیق نمی‌دونه که محصولش چیه یا مشتریاش کیا هستن یا چطور قراره پول دربیاره.

براساس این تعریف وقتی سراغ فعالیت‌ها و خدمات استارتاپ های حوزه گردشگری در ایران مثل علی بابا، جاجیگا، علاءالدین و … می‌ریم. چیزی که متوجه می‌شیم اینه که، ایده‌ی خدمات این شرکت‌ها چیز جدیدی نبوده و قبلاً توسط استارتاپ های گردشگری موفق جهان اجرا شده‌ بوده.

یک استارتاپ در اوایل راه دقیقاً نمی‌دونه محصولش چیه و قراره چه‌طور پول دربیاره ولی استارتاپ های حوزه گردشگری ایرانی (به اصطلاح استارتاپ) این مورد‌ها را می‌دونستن چون قبلاً در جهان مدل‌های این استارتاپ‌ها بوده.

تا همین جا، دو تا از موردهای لازم برای استارتاپ بودن، رد شد.

نتیجه‌گیری

در واقع شرکت‌های فعال توی حوزه گردشگری در ایران، روزی استارتاپ‌های بومی شده‌ای بودن که که خیلی از آن‌ها مراحل رشد را طی کردن و الان تبدیل به شرکت‌های بزرگ و فعال حوزه گردشگری شدن.

به‌عنوان مثال: کاری که جاجیگا داره انجام می‌ده، قبلا ایده‌اش را airbnb داده بوده و تنها کاری که جاجیگا انجام داده اینه که ایده رو بومی‌سازی کرده.

همین‌طور استارتاپ گردشگری علی‌بابا، تقریباً نمونه ایرانی شده‌ی keyak (در اوایل فعالیتش) و Expedia (بعد از این‌که رزو هتل و … به خدمات علی‌بابا اضافه شد) است.

ولی برای راحتی کار من به این استارتاپ‌های بومی شده‌ای که حالا شرکت هستن، استارتاپ گردشگری می‌گم.

معرفی 2 تا از استارتاپ های حوزه گردشگری موفق ایران

در این قسمت می‌خوام در مورد کلیت و خدمات دو تا استارتاپ گردشگری موفق ایران، یعنی علی‌بابا و جاجیگا صحبت کنم.

تا علاوه بر اینکه باهاشون آشنا بشیم، شاید باعث بشه یک ایده هم به‌ذهنمون برسه. یا تصمیم بگیریم یک استارتاپ گردشگری که شرایطش هست رو بومی کنیم.

1. استارتاپ گردشگری علی‌ بابا

علی بابا را «مجید حسینی نژاد» که چند باری از کارش اخراج شده بود و «نیما قاضی» که اخراجی دانشگاه امیرکبیر بود در سال 1393 تأسیس کردند (البته هر دو طبیعت‌گرد حرفه‌ای بودن).

علی‌بابا کارش رو با فروش پروازهای داخلی شروع کرد. با اینکه فروش بلیت داخلی برای آژانس‌ها سود زیادی نداشت ‌(5 درصد سود)، برای کامل بودن سبد خدماتشون این بلیت‌ها رو هم می‌فروختند. از طرفی افرادی که پرواز‌های داخلی زیادی داشتند از این‌که بلیتشون را حضوری بخرند که خیلی سخت بود، خسته شده بودند.

به خاطر همین وقتی علی‌بابا فروش به صورت آنلاین را شروع می‌کنه، کسانی که سفرهای داخلی زیادی داشتند، سریع جذب شدند و از اینکه برای هر سفر، دیگه نیاز نیست تا دفاتر آژانس‌ها برند خیلی راضی بودند.

اما استارتاپ گردشگری علی بابا خودشو فقط به فروش بلیت پرواز‌های داخلی محدود نمی‌کنه و با فروش بلیت‌های پرواز خارجی و رزرو هتل، رشد میکنه و در سال 95 اپلیکیشن علی بابا و سایت جاباما رو هم راه‌اندازی میکنه.

جالبه بدونید موسسین علی‌بابا اوایل برای تبلیغات خیلی هزینه نمی‌کردند، مثلاً 200 هزار تومن برای تبلیغات به فیسبوک میدادند و تازه بعد از هر بار تبلغ سایت کلا هنگ می‌کرده.

این استارتاپ بومی شده از اینجا شروع کرده و الان تونسته به مقام اول ارائه خدمات گردشگری در ایران برسه.

شاید نتونیم به این شرکت، استارتاپ بگیم ولی تغییراتی که توی گردشگری به وجود آورده قابل انکار نیست.

علی بابا یک استارتاپ گردشگری موفق ایران است.

علی بابا چه خدماتی داره؟

1.فروش بلیت پروازهای داخلی (از سال 93)

2.فروش بلیت قطار (از بهمن 94)

3.فروش بلیت پروازهای خارجی (از اردیبهشت 95)

4. رزرو هتل‌های داخلی و خارجی (از شهریور 95)

5.فروش بلیت ابوبوس (از مرداد 97)

6.اضافه شدن پلتفرم تور (از شهریور 99)

2. استارتاپ گردشگری جاجیگا

جاجیگا را «بابک سهرابی» تأسیس کرد. رشته تحصیلی او مدیریت صنعتی است و قبل از جاجیگا، در عسلویه حدود 10 سال مشغول به کار بوده.

سهرابی به خاطر سفرهای زیادی که می‌رفته، به حوزه گردشگری علاقه پیدا می‌کنه و طرح‌های زیادی در این زمینه بررسی می‎‌کنه. و در آخر، اقامت در منزل محلی‌ها و اجاره روزانه اقامتگاه‌ها نظرش رو جلب می‌کنه و بعد از اینکه با سایت استارتاپ گردشگری «airbnb» آشنا می‌شه، مطمئن میشه که این ایده رو می‌شه عملی کرد.

سهرابی تنها با 100 میلیون کارش رو شروع می‌کنه. البته هنوز جاجیگا به اون درآمد و جایگاهی که خودشون می‌خواستن نرسیده و این استارتاپ گردشگری بومی شده هنوز جای رشد داره.

جاجیگا چه خدماتی داره؟

1. امکان رزرو و اجاره‌ی روزانه‌ی منزل محلی‌ها و اقامتگاه‌ها.

2. امکان رزرو هتل‌های بزرگ و کوچک با هر شرایطی که مدنظرمون هست.

جاجیگا شرایطی ایجاد کرده که بتونیم سفرهای ارزان‌تر و متفاوت‌تر داشته‌ باشیم.

ما به‌عنوان مهمان یا میزبان می‌تونیم از خدمات سایت جاجیگا استفاده کنیم.

و یکی از مزیت‌های جاجیگا، همین مشخص بودن قیمت‌هاست که باعث شده از اجاره سوییت و ویلا‌ها و… به صورت سنتی مطمئن‌تر باشه.

توی 20 استان و 70 شهر فعاله و خدمات می‌ده که بیشتر اون‌ها در شمال ایران هستن.

شعار استارتاپ گردشگری بومی شده‌ی جاجیگا:

«همه‌جا مثل خونه خودته»

استارتاپ های حوزه گردشگری در دوران کرونا

در سال 2019 یعنی یک سال قبل از کرونا، بیشتر از یک میلیارد و 400 میلیون نفر در جهان مسافرت کردند و چیزی حول‌و‌حوش 1.5 تریلیون دلار وارد صنعت گردشگری شده‌ است.

صنعت گردشگری هدف‌گذاری کرده‌ بوده که صدر‌نشین صنایع پول‌ساز جهان تا سال 2025 بشه ولی با شروع کرونا به شرایط 20 سال قبل خودش برگشته.

تا قبل از کرونا، از ده سال قبل صنعت گردشگری شروع به رشد خوبی کرده بوده. تا حدی که رشد اقتصاد جهان 2.5 درصد (قبل کرونا) ولی رشد صنعت گردشگری 3.5 درصد ثبت شده‌.

در واقع گردشگری از بقیه‌ی حوزه‌های اقتصادی رشد بیشتری داشه (1 در صد بیشتر)! واقعاً شرایط خوبی برای استارتاپ های گردشگری بود.

خب ایران هم با‌ توجه به محدودیت‌های کرونایی و شرایط جدید دنیا، خسارت‌های زیادی در گردشگری دیده (چیزی حول‌و‌حوش 22 هزار میلیارد تومن خسارت دیده و حدود 90 درصد ورود مسافران خارجی کمتر شده).

استارتاپ‌ های حوزه گردشگری ایران، چه شرایطی جلوی راهشون هست؟

خب تا اینجای کار در‍‌مورد اینکه چرا به استارتاپ های گردشگری موفق جهان (قدیمی‌هاش) شرکت می‌گیم، صحبت کردیم. 4 تا استارتاپ گردشگری موفق جهان (شرکت گردشگری) رو هم معرفی کردیم.

بعدش اومدیم درمورد این صحبت کردیم که چرا باید به بیشتر استارتاپ های حوزه گردشگری ایران، بگیم استارتاپ بومی شده. و همین‌طور درمورد دوتا استارتاپ‌ گردشگری ایران صحبت کردیم.

و در‌مورد شرایط صنعت گردشگری در دوران کرونا هم گفتیم.

حالا می‌خواهیم در‌مورد شرایطی که استارتاپ های حوزه گردشگری ایرانی باید در نظر بگیرن و همینطور شرایط مناسب و نامناسبی که جلوی راهشون هست صحبت کنیم.

شرایط نامناسبی که استارتاپ های حوزه گردشگری ایران باهاش روبه‌رو است

آمار گردشگران خارجی توی ایران خیلی زیاد نیست. بعضی از این دلایل:

• تبلیغات ضعیف

• نبودن سرمایه‌گذارهای خارجی

• تحریم‌ها

• محدودیت‌ها

• و…

نتیجش هم شده اینکه ما سهم خیلی زیادی از این پولی که وارد این صنعت می‌شه نداریم.

تازه این را هم باید در نظر بگیریم که تعداد گردشگرهای واقعی از این آمار هم کمتر است. چون این آماری که میدن شامل افراد زیر هم میشه:

• افرادی که از کشورهای همسایه برای خرید به ایران میان و بعد از چند ساعت می‌رن (خب این آدما خیلی از خدمات گردشگری استفاده نمی‌کنند).

• مسافرهایی هم که برای درمان (چون در ایران درمان ارزان‌تر هست) به ایران میان. این گروه هم هزینه‌های کمتری خرج اقامت و … می‌کنند. از خدمات گردشگری هم که نمی‌خوان استفاده کنند.

• افرادی که از کشورهای همسایه مثل عراق برای زیارت میان (این گروه از تور و خدمات استارتاپ های گردشگری… استفاده نمی‌کنند).

خب این مدل مسافرت‌ها پول زیادی وارد صنعت‌های هتل داری و آژانس‌ها و استارتاپ‌های حوزه گردشگری و … نمی‌کنه.

ما سهم بزرگی از گردشگران اروپایی نداریم (گردشگرانی که اصولاً از آژانس‌ها، تورها و خدمات استارتاپ‌های گردشگری استفاده می‌کنند).

به‌غیر از این، ایران آمار به‌روزی نداره، به خاطر همین نمیشه آمار خیلی دقیقی از مقدار ارز و گردشگری که وارد میشه، داد!

فرصت مناسبی که استارتاپ های حوزه گردشگری ایرانی باهاش روبه‌رو هستند

چیزهایی که بالا گفتیم جنبه‌ی منفی قضیه بود (و متاسفانه شاید به جنبه‌ی مثبتش که میخوام بگم بچربه). ولی شرایطی که ما تجربه می‌کنیم و تحریم‌هایی که داریم باعث شده خیلی از استارتاپ های حوزه گردشگری جهان توی ایران خدمات ندن.

و همین باعث شده بعضی از افراد بیان و اون استارتاپ‌هایی که توی ایران خدمات نمی‌دن رو بومی کنند و مخاطب 80 میلیونی داشته باشند (در واقع ایران یک بازار مصرف‌کننده‌ی بزرگ است).

استارتاپی که می‌خواد بومی بشه دیگه شرایط گنگ و مبهم اون استارتاپ‌ها را نداره، چون قبلاً اینکار‌ها انجام شده. و نیاز هم نیست خیلی با شرکت‌های بزرگ و استارتاپ های گردشگری جهان رقابت کنه.

هنوز صنعت گردشگری در ایران خیلی جای کار داره و در این زمینه کار نشده که این خودش یک فرصت هستش.

صنعت گردشگری برای اقتصاد کشور‌هایی که در حال توسعه‌ هستند، اهمیت زیادی داره و ما هم باید از این شرایط بیشترین استفاده رو بکنیم.

موقعیت آب‌و‌هوایی ایران، یک فرصت برای استارتاپ های حوزه گردشگری

اول از همه می‌خوام در‌مورد فرصتی که آب‌و‌هوای ایران برای استارتاپ های حوزه گردشگری درست می‌کنه، بگم. بعدشم چندتا ایده و نظری که برام جالب بوده را با شما در میون بذارم.

ایران شرایط آب‌و‌هوایی خاصی داره. منظورم از خاص بودنش، اینه که هم چهار‌فصل داره و هم اینکه اختلاف دمای هوا توی منطقه‌های مختلفش زیاده.

فکرش رو بکن، شبهای زمستون شهرکرد هوا به 30- درجه هم می‌رسه. بعد تابستان، اهواز دمای 50 درجه هم داره! هوای ساحل‌های شمالی توی تابستون گرم و مرطوبه و زمستون معتدلی داره و… از اون‌طرف چابهار همیشه آب‌و‌هوای بهاری داره. (اگه بخوام در‌مورد این تفاوت آب‌هوایی صحبت کنم خودش یه مطلب جدا می‌شه).

چندتا کشور هست که این همه آب‌و‌هوا رو باهم داشته‌ باشه؟

حالا این صحبتها رو میشه در‌ مورد بنا‌های تاریخیمون، غذاهای سنتیمون،رسم و رسوم‌مون و… هم بکنیم، که چه‌قدر جای کار دارند و میشه ازشون توی استارتاپ های حوزه سفر و گردشگری استفاده کرد.

ایده‌ی اول

یکی از جاذبه‌های طبیعی ایران کویر لوت هست. ولی میبینی توی فصل‌های گرم کلاً کار تورها و آژانس‌ها می‌خوابه، چه‌طوریه که توی قطب موقع سرما این اتفاق نمیفته!

«چون قطب سرد توی سرمای زمستون جذابیت‌های متفاوتی نسبت به قطب توی تابستون داره». خب این حرف شامل کویر، به خصوص لوت هم میشه و از این شرایط استفاه نمی‌کنیم «تور خاص تابستون کویر لوت، گرمترین خاک زمین». (پیج هدا رو یه نگاه بندازین، طراح سفر است و پیجش ایده‌های خوبی برای استارتاپ های حوزه گردشگری داره).

ایده‌ی دوم

یکی دیگه از چیز‌های جالبی که توی پیج هدا دیدم سفرش به قرقیزستان بود. قسمتی از سفرش میگه اومدم به بهشتی بدون اینترنت با عشایر و طبیعت بکر. اینجا هنوز میشه توریست بود ولی زندگی واقعی فرهنگ عشایر و یورت‌هاشون را دید (ما آدم‌ها دنبال تجربه‌های جدید توی گردشگری هستیم).

توی این سفرش رفته به یورت‌های توریستی. یورت همون چادر یا کپر‌های محل سکونت سنتی قرقیز‌هاست ولی با امکانات سرویس بهداشتی و…. برای کسانی که شرایط زندگی در طبیعت براشون سخته. خارجی‌ها بهش می‌گن clamping ولی امکانات هتل رو داره (و خیلی چیزهای دیگه که خودتون توی پیجش ببینیند. شاید تونستیند ایده‌ای از سفرهاش بگیرید).

تا استوری‌های سفرشو دیدم اولین چیزی که اومد توی ذهنم عشایر خودمون بود. کوچ کردناشون، نونای محلیشون، آسمون بکر خارج شهر که شبها پر از ستاره‌ست و زیر اون ستاره‌ها کنار آتیش نشستی و گوشت تازه روی آتیش می‌خوری. مراسم عروسی‌هاشون و رقص محلیشون و…. اونقدر زیاده که می‌تونم حالا حالاها بنویسم (دوران بچگیم زیاد به چادر عشایر می‌رفتم).

از این زندگی عشایری تا حدودی در گردشگری استفاده کردند. ولی خیلی بیشتر از این‌ها میشه ازشون توی استارتاپ‌های حوزه گردشگری استفاده کرد.

ایده سوم

یا چیز جالب دیگه‌ای که دیدم اینه که می‌تونیم از مزارع و باغ‌هامون استفاده‌ی گردشگری کنیم.

مثلاً کشاورزها موقع برداشت محصولشون، قسمتی از باغ یا مزرعه‌شون رو میز و صندلی بزارند، یک شرایط خوب برای پذیرایی درست کنند و از افراد در ازای پول ورودی که می‌گیرند با خوراکی‌هایی که از محصولاتشون درست کردند پذیرایی کنند.

مثلاً توی باغ سیب، با مربا و نون یوخه (نون محلی)، لواشک، چیپس سیب و… داخل ظرف‌های محلی روی میز یا توی کپرهای باغی از آدمایی که میان پذیرایی کنیم.

می‌تونیم بهشون اجازه بدیم در ازای پول کمی که ‌می‌دن توی سبدشون برای خودشون میوه‌ بچنیند. (تا کسی که شهرنشینه، یا تا حالا تجربه‌شو نداشته، بتونه تجربه کنه).

پیج سمیرا هم بعضی‌وقتا ایده‌های جالبی می‌ده که میشه توی استارتاپ های حوزه گردشگری استفاده‌شون کرد.

(این موردهایی که من می‌گم فقط برای دادن ایده‌ست و اینکه می‌خواستم بگم، می‌تونیم از موقعیت‌هایی که توی شهرمون یا اطرافمون داریم استفاده کنیم. این ایده‌های بالا پخته نشدن هنوز).

صحبت استفاده کردن از باغ‌ و مزارع‌ توی صنعت گردشگری شد. برای آشنایی بیشتر با استارتاپ‌های این زمینه می‌تونیند از مطلب استارتاپ‌های حوزه کشاورزی استفاده کنید.

استارتاپ های حوزه گردشگری به کدوم سمت می‌روند؟

فکر می‌کنم قبل از اینکه بگیم استارتاپ های گردشگری ایران و جهان به کدام سمت می‌رن، باید در مورد تغییراتی که توی این چند مدت، مدل مسافرت رفتنامون داشته صحبت کنیم.

چیزی که من از سفر و مسافرت رفتن تا چند سال قبل یادم میاد، مسافرت با خانواده، دوستان یا با تور بود که به جاهای معروف می‌رفتیم و با همون آدم‌ها، اون‌جا می‎‌گشتیم. توی مسیر هم که با همون‌ها بودیم و براساس شرایط مالی، مسافرخونه یا هتل می‌رفتیم.

الان مدل مسافرت‌ها تا حدودی تغییر کرده.

یک قسمتش مربوط به استارتاپ های حوزه گردشگریه که اومدن.

ولی قسمت دیگه‌ای که برای من خیلی جالبه اینه که بعضی از آدما سبک خودشون رو توی قسمت‌های مختلف زندگی، از جمله مسافرت و گردشگری پیدا کردند. یک مثال می‌‌زنم تا بهتر متوجه منظورم بشی.

یک مثال برای سبک‌های جدید گردشگری

مثلاً یک نفر عاشق آشپزیه و سفرش رو هم براساس این علاقه‌اش طراحی می‌کنه؛ آشپزی کردن توی مسافرت و امتحان کردن غذاهای محلی (مبنای اصلیش سفرش، آشپزی است).

کم‌کم آدم‌های شبیه به خودش رو پیدا می‌کنه و براشون ورکشاپ آشپزی توی مناطق مختلف که بتونن با هم آشپزی کنند، غذاهای جدید را امتحان کنند و آموزش آشپزی بده راه می‌اندازه. این دیگه یه تور یا استارتاپ گردشگری معمولی نیست، اون فرد یه قبیله تشکیل داده.

امیر جمشیدیت یکی از این آدم‌هاست (مثالمو براساس امیر زدم). وقتی به پیجش برین، حتی اگه به آشپزی هم زیاد علاقه نداشته باشین. وقتی عشقش آشپزی، مسافرت‌ها و ورکشاپ‌های خاصش رو ببینیند شما رو هم با خودش غرق کارش می‌کنه.

چرا سبک جدید مسافرت؟

شاید بشه گفت چون آدم‌های امروز، دیگه دوست ندارن همگی به یک سبک زندگی کنند، لباس بپوشند و سفر بروند. تموم این موردها برای افراد امروزی نشون دهنده‌ی هویتشون هست و شخصی‌سازی این موردها براشون مهمه.

دیگه تولید انبوه و خدمات انبوه جوابگو نیست (شاید فعلاً این مورد خیلی خودش رو نشون نداده باشه، ولی در آینده بیشتر مشخص میشه).

درواقع ما فقط با پیدا کردن سبک خودمون و این‎‌که ما چی می‌خواهیم، می‌تونیم آدمای شبیه به خودمون رو پیدا کنیم و توی اون زمینه به قبیله‌مون خدمات بدیم یا محصول تولید کنیم.

در واقع از سبک زندگی و هویت خودمون درآمدزایی کنیم، چرا که برای چیزی که شخصی‌سازی شده، افراد هزینه بیشتری حاضرند پرداخت کنند.

موقع راه‌اندازی استارتاپ های حوزه سفر و گردشگری، تور و… باید دنبال قبیله خودمون باشیم. با سبک خودمون، برای آدم‌های مشابه خودمون (در این زمینه) برنامه سفر طراحی کنیم.

بیشتر بخوانید: برترین استارت آپ صنایع غذایی در حوزه غذا و آشامیدنی در ایران

طراحی مسیر راه‌‌اندازی یک استارتاپ

در‌مورد راه‌اندازی یک استارتاپ، مطالب «راه اندازی یک استارتاپ در چهار قدم!» و «استارتاپ چیست؟» اینقدر کامل توضیح دادندکه لازم نیست من هم چیزی بگم.

فقط دو موردی بود که دوست داشتم با شما هم در‌میون بذارم:

• اگه ایده‌ی نویی درباره‌ی گردشگری (یا هر موضوع دیگه‌ای) داشته باشی و بخوای استارتاپی راه بندازی، برای جذب سرمایه از پارک علم و فناوری دانشگاه‌ها هم می‌تونی کمک بگیری.

پارک‌های علم و فناوری دانشگاه‌ها نمیان مستقیم به یک استارتاپ (از جمله استارتاپ های حوزه گردشگری ) سرمایه بدن. به ‌جاش با دادن یک سری خدمات، کمک می‌کنند هزینه‌ها کمتر بشه.

زمانی که یک سرمایه‌گذار ببینه علم و فناوری یک دانشگاه داره به ما کمک می‌کنه، قطعاً روی تصمیمش برای سرمایه‌گذاری تأثیر می‌ذاره.

• مرکز رشد دانشگاه آزاد سمیرم و شرکت سرمایه‌گذار الماس هشت بهشت از ایده‌های نویی که در زمینه گردشگری برای سمیرم باشه حمایت می‌کنند. حمایتشون از آموزش و مشاوره هست تا کمک‌های مالی (فرصت خوبی برای استارتاپ های حوزه گردشگری).

ولی متاسفانه مهلتی که دادن برای ارسال ایده در استارتاپ ویکندی که اخیراً برگزار شده، تا تاریخ 1400/11/27 بود. ولی شاید بعد از این زمان هم اگه شما باهاشون صحبت کنید از ایده‌تون حمایت کنند.

بیشتر بخوانید: تفاوت استارتاپ و کارآفرینی

حرف آخر من

اگه ایده‌ی نو یا حتی ایده‌ی بومی شده‌ای درمورد گردشگری داری، کمک بزرگی به همه‌ی ما می‌کنی اگه ابهامات این راه را قبول کنی و استارتاپ حوزه گردشگری خودتو را راه بندازی.

تلاش کردم سوال‌هایی که برای خودم در مورد گردشگری درست شده‌ بود و گفتم شاید سوالای تو هم باشه، ساده و کامل توضیح بدم. امیدوارم تونسته‌ باشم اینکار را بکنم.

ممنون که تا اینجا نوشته‌های منو دنبال کردی. اگه تونسته‌ باشم بهت کمکی کرده باشم، باعث خوشحالیم می‌شه.

مطالب مرتبط با استارتاپ های حوزه گردشگری

همونطور که آمار نشون می‌ده، صنعت گردشگری قبل از کرونا بیشترین رشد رو نسبت به بقیه‌ی حوزه‌های اقتصادی داشته.

اگه می‌خوای با شغل‌هایی که این صنعت ایجاد می‌کنه آشنا بشی، حتماً مطلب زیر را بخون.

اگه به صنعت گردشگری علاقه داری و دنبال ایده‌‌ی مطمئن و پولساز برای راه‌اندازی استارتاپ های حوزه گردشگری هستی، می‌تونی مطلب زیر رو بخونی.

اگه مطلب «استارتاپ چیست؟» رو خوندی و هنوز سوالهای زیادی در مورد راه‌اندازی یک استارتاپ داری و می‌خوای صفر تا صد راه‌اندازی یک استارتاپ رو بدونی. مطلب زیر کمک زیادی می‌تونه بهت بکنه.

برای راه‌اندازی یک استارتاپ لازم است که با اصطلاحات استارتاپی آشنا باشی. حتی اگه قصد راه‌اندازی استارتاپ رو هم نداشته‌ باشی، اینقدر در‌مورد استارتاپ صحبت می‌شه که شناختن این اصطلاحات نیاز مکالمه روزانه‌مونه. لینکش رو این زیر گذاشتم.

پادکست رادیو کارنکن، جزء اون پادکست‌هایی هست که کمک خیلی زیادی توی کسب‌و‌کار می‌تونه بهمون بکنه. به‌خصوص اپیزود زیر که با آقای غانم‌زاده درمورد استارتاپ صحبت می‌شه.

که به خیلی سوال‌هامون از جمله اینکه «از کجا بفهمیم این ایده خوبه؟ آیا این ایده جواب می‌ده؟»، «برای اجرای یک ایده، باید از کجا شروع کنم و دقیقاً باید چیکار کنم؟» به خوبی جواب داده.

خوشحال می‌شم تو هم نظرات، نقدها و تجربه‌هاتو درباره استارتاپ های حوزه گردشگری بهمون بگی.

همینطور اگه سوالی داری یا قسمتی را متوجه نشدی، حتماً بهم بگو، اندازه اطلاعاتم جوابشو می‌دم.

بازم ممنون 🙂