مشکلات روانی افراد باهوش | 5 نابغه مشهور با اختلالات روانی

آیا شما هم بارها ترکیب نابغه‌ی دیوانه را شنیده‌اید؟ آیا با فیلم‌ها و داستان‌هایی با موضوع مشکلات روانی افراد باهوش مواجه شده‌اید؟

به راستی آیا می‌توان در زمان شخصیت‌شناسی افراد باهوش، با قاطعیت گفت که امکان ابتلاء به اختلالات روانی در افراد باهوش بیشتر از سایرین است؟

آیا همه‌ی افراد باهوش درگیر اختلالات روانی هستند؟

مشکلات روانی افراد باهوش، آن‌ها را به چه سمت و سویی می‌کشاند؟

اینکه به عنوان یک بیمار روانی راهی بیمارستان‌های روانی شوند؟

یا اینکه به عنوان یک مجرم حرفه‌ای به زندان‌ها بروند؟

یا فراتر از همه‌ی این‌ها، با یک کشف بی‌نظیر علمی و یا اقداماتی خلاقانه و قابل ستایش در هنر، نویسندگی، نقاشی، موسیقی و سایر عرصه‌ها دنیا را تحت تأثیر قرار دهند؟!

در متن چه خبر است؟

اکثر نوابغ دنیا و افراد باهوش در طول تاریخ با یکی از اختلالات روانی دست‌و‌پنجه نرم می‌کردند. از ارسطو نقل کرده‌اند که “افراد برجسته در فلسفه، سیاست، شعر و هنر گرایش به مالیخولیا دارند.”

سنکا از دیگر فیلسوفان یونانی معتقد بود که “هیچ نابغه‌ی بزرگی بدون نشانه‌هایی از جنون وجود ندارد. “

نوابغ بزرگی که دارای اختلال روانی جدی در مقطعی از زندگیشان بودند کم نیستند.

ما می‌توانیم لیستی طولانی از اسامی آنها را به شما نشان دهیم. اما در این یادداشت به جای نام بردن تعداد بی‌شماری از نوابغ دیوانه؛ می‌خواهیم به بیان رایج‌ترین اختلالات روانی افراد باهوش بپردازیم.

فهرست مطالب

در اینجا از مشکلات روانی افراد باهوش نام برده‌ام؛ این مشکلات عبارتند از: اسکیزوفرنی، وسواس، افسردگی، اختلال دوقطبی و سندروم آسپرگر.

همچنین در اینجا از زندگی پنج انسان باهوش و مشهور نوشته‌ام که هر یک از آن‌ها به یکی از این اختلالات مبتلا بوده‌‌اند.

با من همراه باشید تا به اعماق روان نابغه‌هایی مانند جان فوربز نش، نیکولا تسلا، ارنست همینگوی، ونسان ون گوگ و میکل آنژ سفر کنیم.

• اسکیزوفرنی، یکی از نادرترین اختلالات روانی افراد باهوش
  • جان فوربز نش، نابغه‌ی ریاضی با اختلال روانی اسکیزوفرنی از نوع پارانوئید
• وسواس، یکی از مشکلات روانی افراد باهوش و مضطرب
  • نیکولا تسلا، دانشمندی وسواسی
• افسردگی، یکی از رایج‌ترین مشکلات روانی افراد باهوش
  • ارنست همینگوی، نویسنده‌ی محزون
• اختلال دو قطبی، سرسره‌ی عاطفی افراد باهوش
  • ون سان ون گوگ، نقاش نابغه‌ی متلاطم
• سندروم آسپرگر، اختلال رشد عصبی در افراد باهوش
  • میکل آنژ و سندروم آسپرگر
• معرفی کتاب نبوغ و جنون درباره‌ی مشکلات روانی افراد باهوش
• از مشکلات روانی افراد باهوش چه چیزهایی را یاد می‌گیریم؟

اسکیزوفرنی، یکی از نادرترین اختلالات روانی افراد باهوش

جان فوربز نش، نابغه‌ی ریاضی با اختلال روانی اسکیزوفرنی از نوع پارانوئید

پرفسور جان فوربز نش .John Forbes Nash Jr ریاضی‌دان برجسته‌ی آمریکایی و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل اقتصاد است. او بیش از سی سال با بیماری اسکیزوفرنی پارانوئید دست و پنجه نرم کرد.

شاید بتوان گفت که اسکیزوفرنی جدی‌ترین و شدیدترین نوع بیماری روانی است. به این دلیل که فرد بیمار ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهد.

جان فوربز نش نیز دچار توهمات شنیداری بود و مدام گمان می‌کرد که دیگران در تعقیب او هستند تا به او و خانواده‌اش آسیب برسانند.

زندگی‌نامه تصویری کوتاه او را در ادامه تماشا کنید.

فیلم ذهن زیبا (A Beautiful Mind) درباره‌ی زندگی این ریاضی‌دان نابغه و دست‌وپنجه نرم کردن او با بیماری روانی است. برای آشنا شدن با اختلالات روانی افراد باهوش می‌توانید این فیلم را تماشا کنید.

مستند جنون درخشان، واقع بینانه‌تر از فیلم ذهن زیبا زندگی این نابغه را روایت می‌کند.

بیشتر بخوانید: هوش منطقی ریاضی چیست؟

وسواس، یکی از مشکلات روانی افراد باهوش و مضطرب

نیکولا تسلا، دانشمندی وسواسی

نیکولا تسلا Nikola Tesla در تاریخ 10 جولای 1856 در ناحیه‌ای که امروزه به نام کرواسی می‌شناسیم، در حالی که نور رعد و برق و صدای غرش، آسمان را فراگرفته بود؛ دیده به جهان گشود. همان زمان مادرش گفت که “او فرزند نور خواهد بود” و واقعاً هم همین‌طور شد!

نیکولا تسلا این مرد بلندقامت و لاغراندام که شبیه به سوداوی مزاجان می‌ماند، در طول زندگی‌اش رگه‌هایی از اعتیاد وسواس‌گونه را نشان داد.

مثلاً در همان اواخر دوران دانشجویی‌اش، به دلیل اعتیاد به بیلیارد و شرط‌بندی از دانشگاه اخراج شد. او سپس به آمریکا رفت و برای رفع مشکلات طراحی و تعمیر ژنراتور برق، دستیار ادیسون شد و به طرزی وسواس‌گونه و باریک‌‌بینانه پروژه‌ او را دنبال کرد.

همچنین تسلا با سماجت تمام به دنبال تکمیل و پیاده‌کردن ایده‌هایش بود؛ یکی از این ایده‌های خارق‌العاده، ساخت برج «واردنکلیف» برای انتقال برق و اطلاعات به سراسر جهان بود.

علائم اختلال وسواس در نیکولا تسلا

سبک زندگی روزانه و برخی از عادات تسلا گواهی می‌دهد که این مرد نابغه، دچار اختلال وسواس بود. در ادامه به برخی از علائم اختلال وسواس نیکولا تسلا اشاره می‌کنیم.

او در دوره‌ی نوجوانی به وبا مبتلا شد و پس از آن به شدت از میکروب‌ها وحشت داشت به طوری که همه چیز را تمیز می‌کرد. همچنین برای سرو شام دستکش‌هایی سفید رنگ می‌پوشید و برای تمیز کردن اتاقش از 18 دستمال استفاده می‌کرد.

ادیسون گفته بود که تسلا هیچ سرگرمی‌ای نداشت. نداشتن سرگرمی و ساعات کاری او که معمولاً تا سه صبح طول می‌کشیده نشان می‌‌دهد که احتمالاً او یک معتاد به کار بوده؛ ویژگی‌ای که در میان شخصیت‌های وسواسی رایج است.

چنین شخصیت‌هایی معمولاً خودشان را به طور کامل وقف کار می‌کنند. تسلا هرگز ازدواج نکرد. او در این مورد گفته که “بعضی اوقات احساس می‌‌کنم برای کارم فداکاری‌های زیادی کرده و ازدواج نکرده‌ام.”

شخصیت‌های وسواسی، بسیار منظم هستند به طوری که برای انجام هر کاری زمان مشخصی را در نظر می‌گیرند؛ تسلا خدمتکارش را موظف کرده بود که هر شب رأس ساعت هشت؛ شام او را آماده کند.

به نظر می‌رسد که شخصیت‌های وسواسی می‌توانند از ویژگی‌های خود در مسیر علم استفاده کنند. زیرا که پژوهش علمی تا حد زیادی نیاز به دقت، ظریف‌بینی، نظم، توجه به جزئیات و حتی سماجت برای رسیدن به نتیجه دارد؛ و همه‌ی این ویژگی‌ها در این افراد جمع شده‌ است.

فیلم سینمایی تسلا درباره‌ی زندگی نیکولا تسلا و همکاری او با ادیسون است. تریلر کوتاه این فیلم را می‌توانید در ویدئوی زیر تماشا کنید.

با تماشای مستند زندگی تسلا؛ برداشت واقع‌بینانه‌تری از ایده‌ها و پژوهش‌های علمی او خواهید داشت:

افسردگی، یکی از رایج‌ترین مشکلات روانی افراد باهوش

ارنست همینگوی، نویسنده‌ی محزون

ارنست همینگوی Ernest Hemingway یکی از برجسته‌ترین نویسندگان معاصر آمریکایی و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات است. با وجود چنین موفقیت‌هایی پشت همه‌ی آثار خلاقانه‌ی همینگوی نبردی مادام‌العمر با افسردگی و سایر بیماری‌های روانی وجود داشت.

میان افسردگی و خلاقیت ارتباط مبهمی وجود دارد. گویا افسردگی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی منبع عظیمی از خلاقیت باشد که در وجود فرد سرکوب شده و فرصت بروز و ظهور پیدا نکرده‌ است.

این بیماری برای همینگوی یک پایان تلخ را رقم زد. روزنامه تایمز در سال 1961 آگهی درگذشت همینگوی را به این صورت منتشر کرد.

آقای همینگوی صبح امروز در ساعت 7:30 صبح، هنگام تمیز کردن اسلحه به طور تصادفی خودکشی کرد. هیچ زمانی برای مراسم تشییع جنازه که خصوصی خواهد بود، تعیین نشده‌ است.

پایان تلخ همینگوی

اما خبر درگذشت ناگهانی همینگوی چقدر می‌توانست صحت داشته باشد وقتی که ارنست تقریبا‌ً تمامی اختلالات روانی افراد باهوش را تجربه کرده‌ بود؟

او در زندگی خود دچار اختلال دو قطبی، هذیان‌های پارانوئید و البته افسردگی شدید بوده‌ است. همچنین همینگوی از سن ده سالگی کار با تفنگ را می‌دانست و البته خودکشی پدرش نیز گمانه‌زنی‌ها را درباره‌ی خودکشی او تقویت می‌کرد.

دکتر کلارنس همینگوی که یک پزشک عمومی بود، در سن 57 سالگی به ضرب گلوله خودکشی کرد. همچنین خواهر، برادر و بعدها نوه‌ی همینگوی نیز به وسیله‌ی خودکشی به زندگی خود پایان دادند.

حقیقت ماجرا این بود که خالق پیرمرد و دریا، وداع با اسلحه و صدها شاهکار ادبی دیگر، در آستانه‌ی تولد 62 سالگی در حالی که چند وقتی می‌شد که از بیمارستان مرخص شده بود و هنوز از افسردگی رنج می‌برد، به ضرب گلوله خودکشی کرد.

او سال قبل از حادثه، دو ماه در کلینیک مایو به دلیل افسردگی شدید بستری بود و حداقل 15 بار تحت درمان الکتروشوک درمانی قرار گرفت. با این حال خبر خودکشی او تا سال‌ها مسکوت ماند تا اینکه روزی همسرش ماری اعلام کرد که او خودکشی کرده‌ است.

در ادامه می‌توانید مستند ارنست همینگوی یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان جهان را تماشا کنید.

اختلال دو قطبی، سرسره‌ی عاطفی افراد باهوش

ون سان ون گوگ، نقاش نابغه‌ی متلاطم

همان‌طور که شیوع اختلال دو قطبی در جوانی است،. ون گوگ نیز در حوالی سی سالگی به این بیماری دچار شد.

گفته شده که ون گوگ در عرض ده سال، نهصد شاهکار هنری را خلق کرد. این شور و اشتیاق باور نکردنی می‌تواند نشان دهنده‌ی فعال شدن دوره‌های متناوب شیدایی باشد.

علاوه بر این او به دلیل بیماری‌اش تحت درمان بوده‌ است. او تابلوی معروف شب پرستاره را در بیمارستان روانی کشیده‌ است. جالب است که ون گوگ حتی پرتره درمانگرش دکتر گاشه را نیز ترسیم کرده‌ است.

احساسات متنوع و متضادی که این بیماران تجربه می‌کنند می‌تواند به صورت آثار هنری خلاقانه بروز پیدا کند.

ون گوگ چند صباحی را هم در آسایشگاه سن ماری بستری بوده‌ است. چند روز بعد از مرخص شدن به تنهایی به مرزعه‌ی گندم می‌رود و به خودش شلیک می‌کند. سرانجام زخمی به کلبه باز می‌گردد زیرا که گلوله به قسمت‌های حیاتی بدن برخورد نکرده‌ بود.

او یک روز پس از خودکشی، به خاطر وخامت حالش و عفونت زخم درمان نشده‌اش از دنیا می رود. برادر ون گوگ گفته‌ است که آخرین جمله‌ای که از او قبل از مرگ شنید؛ این بود: “غم تا ابد پایدار می‌ماند.”

بیشتر بخوانید: ضریب هوشی نرمال چقدر است؟

کتاب زندگی‌نامه‌ی ون گوگ

ایروینگ استون Irving Stone در کتاب شور زندگی به زیبایی از زندگی و تلاطم‌های عاطفی و احساسی ون گوگ نوشته‌ است.

اگر دوست دارید که از زاویه‌ی بسیار متفاوت‌تری به زندگی ون‌گوگ و اختلالات روانی افراد باهوش نگاه کنید؛ این کتاب زیبا را مطالعه کنید.

انیمشین زندگی ون گوگ، برای شناخت اختلالات روانی افراد باهوش

وینست دوست‌داشتنی (Loving Vincent) یک انیمیشن سینمایی زیبا و خیره‌کننده درباره‌ی ون‌گوگ است.

او همه‌ی نامه‌هایش را با همین اسم Loving Vincent تمام می‌کرد. تصاویر این انیمیشن به وسیله‌ی دست و رنگ روغن با همان سبک و سیاق نقاشی‌های ون گوگ ترسیم شده‌است.

شما می‌توانید با دیدن این انیمیشن برای چند دقیقه دنیا را از دریچه‌ی چشم‌های این نقاش نابغه تماشا کنید. اگر می‌خواهید با مشکلات روانی افراد باهوش و ماجرای خودکشی این نقاش نابغه آشنا شوید؛ این انیمیشن را که تریلر کوتاه آن در ادامه موجود است؛ از دست ندهید.

سندروم آسپرگر، اختلال رشد عصبی در افراد باهوش

میکل آنژ و سندروم آسپرگر

میکل آنژ Michelangelo Buonarroti نقاش، معمار و پیکرتراش برجسته‌ی ایتالیایی است.

مایکل فتیزجرالد از اعضای گروه علوم تربیتی کالج دانشگاهی دوبلین در تحقیقی به این نتیجه رسید که میکل آنژ دچار اختلال آسپرگر یا اوتیسم با عملکرد بالا بوده‌ است.

نویسندگان این پژوهش نشانه‌هایی مثل سبک زندگی غیرمعمول، علایق محدود، ضعف مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی و افسردگی میکل آنژ را از علائم ابتلای او به آسپرگر می‌دانند.

میل آنژ معمولاً تنها و گوشه‌گیر، عصبی و تا حدودی پرخاشگر بود. با اینکه مسائل پیش پاافتاده او را به راحتی درگیر و ناراحت می‌ساخت اما در بروز احساسات به خانواده و دوستان مشکل داشت.

او معمولاً از جمع دیگران کناره‌گیری می‌کرد و در جوانی به دلیل عجیب و غریب بودنش شهرت داشت. همچنین، میکل آنژ الگوی خواب غیرمنظمی داشت. علاوه بر این، عادات غذایی عجیب (مانند غذا خوردن از سرناچاری تا از روی لذت) نیز نشانه‌هایی از این است که او دچار آسپرگر بوده‌ است.

کتاب زندگی‌نامه‌ی میکل آنژ

ایروینگ استون خالق رمان شور زندگی، در یکی دیگر از شاهکارهای خود با عنوان رنج و سرمستی از زندگی هنرمند دیگری به نام میکل آنژ نوشته‌ است. شما با مطالعه‌ی این کتاب به همراه میکل آنژ، رنج زیستن و سرمستی و شور آفریدن را تجربه خواهید کرد.

فیلم زندگی میکل آنژ

فیلم رنج و سرمستی (The Agony And The Ecstasy) در سال 1965 بخشی از زندگی میکل آنژ را ترسیم می‌کند. داستان فیلم روایت‌گر مشکلات و چالش‌های میکل آنژ هنگام نقاشی سقف کلیسای سیستین است که به اصرار “پاپ جولیوس دوم” مشغول به انجام آن بود.

معرفی کتاب نبوغ و جنون درباره‌ی مشکلات روانی افراد باهوش

هاشم صالح نویسنده و پژوهشگر اهل سوریه در کتاب «نبوغ و جنون» درباره‌ی مشکلات روانی افراد باهوش نوشته‌ است.

نویسنده‌ی کتاب که خود روزگاری به مشکلات روانی مبتلا بوده، به صورت عمیق و منحصر به فرد در این کتاب، ارتباط میان نبوغ و جنون را توضیح می‌دهد.

سرانجام مشکلات روانی افراد باهوش ، آفرینشگری یا جنون؟

ایده‌ی اصلی هاشم صالح در این کتاب این است: آنچه که موجب می‌شود نابغه‌ها یا افراد باهوش به اختلالات حاد روانی و جنون نرسند و تعادل خود را در زندگی به دست بیاورند؛ قدرت خلاقیت و آفرینشگری است.

افراد باهوش با خلق یک قطعه موسیقی، یک متن ادبی و یا هر اثر علمی و هنری دیگری می‌توانند تعادل خود را در زندگی به دست آورده و بحران‌های روحی و روانی را به سلامت از سر بگذرانند.

خلاقیت می‌تواند مشکلات روحی و روانی افراد باهوش را مهار کند. به خصوص هنگامی که مردم زمانه‌ی فرد نابغه، آثار او را مورد تأیید و تحسین قرار دهند. این تحسین و تمجیدها اعتماد به نفس فرد باهوش را افزایش می‌دهد.

اما اگر تحسین و بهت‌زدگی و قدرشناسی مردم از چیزی که فرد باهوش خلق کرده وجود نداشته باشد؛ نابغه مأیوس می‌شود و دوباره در وادی دیوانگی سرگردان خواهد شد. پس نادیده گرفتن آثار نابغه‌ها می‌تواند اختلالات روانی آنها را افزایش دهد.

هاشم صالح در این کتاب درباره‌ی مشکلات روانی افراد باهوشی نظیر داستایفسکی، بتهوون، اگوست کنت، شارل بودلر، آرتور رمبو، ژرار دو نروال نوشته‌ است.

اگر دوست دارید از یک زاویه‌ی بسیار متفاوت به اختلالات روانی افراد باهوش نگاه کنید؛ می‌توانید این کتاب خواندنی را از لینک‌های زیر تهیه کنید:

از مشکلات روانی افراد باهوش چه چیزهایی را یاد می گیریم؟

نباید درباره‌ی مشکلات روانی افراد باهوش ساده و سطحی فکر کنید

میان نبوغ و جنون ارتباط و همبستگی وجود دارد. به این معنی که نمی‌توان گفت که این یکی عامل آن دیگرییکی است. یعنی نمی‌توان گفت که هوش، عامل و سبب ایجاد بیماری روانی است بلکه این دو تنها با هم همبستگی دارند.

در میان اختلالات روانی افراد باهوش افسردگی رایج‌ترین بیماری  است اما اسکیزوفرنی شیوع کم‌تری دارد.

عوامل مختلفی بر مشکلات روانی افراد باهوش تأثیر می‌گذارد. یکی از این عوامل؛ وراثت است.

تاریخچه‌ی خانوادگی را نباید نادیده گرفت یعنی هر چه خانواده‌ای سطح بالاتری از بیماری روانی داشته‌باشد؛ احتمال وجود فرد نابغه در آن‌جا بالا می‌رود و همچنین احتمال ابتلای بیماری روانی در اعضای خانواده بالاتر می‌رود.

مهم‌ترین نکته این است که همیشه اختلال روانی نشان‌دهنده‌ی باهوش بودن فرد نیست؛ در ادامه درباره‌ی این موضوع توضیح می‌دهیم.

همیشه بیماری روانی نشانه‌ی هوش نیست

از همان دری که جنون و بیماری روانی می‌آید؛ هوش و نبوغ هم خارج می‌شود. به عنوان مثال، عملکرد فرد مبتلا به اسکیزوفرنی، بعد از هر بار شدت گرفتن بیماری یک پله افت می‌کند.

همچنین، فرد باهوش در دوران اوج افسردگی از خلق کردن باز می‌ماند. اگر چه که غالب نویسندگان افسرده بودند اما وقتی که عمیقاً از افسردگی رنج می‌بردند از نوشتن باز می‌ماندند.

یا اینکه وسواس می‌تواند با وادار کردن فرد به انجام کارهای تکراری و نشخوار فکری، وقت ارزشمند او را که می‌توانست برای کارهای مفید و مولد سپری شود؛ تلف کند.

همیشه اینطور نیست که بیماری روانی نشان‌دهنده‌ی هوش بالا باشد. برخی از تحقیقات همبستگی هوش پایین و بیماری روانی را نشان دادند. به طوری که در زندان‌ها و بیمارستان‌های روانی دو دسته انسان وجود دارد؛ انسان‌هایی که بسیار باهوش هستند و انسان‌هایی که از بهره‌ی هوش پایینی برخوردارند.

خلاقیت، راه درمان اختلالات روانی افراد باهوش

به نظر می رسد که این مهترین درسی است که می‌توان از مشکلات روانی افراد باهوش یاد گرفت.

هوش زیاد اگر با ویژگی‌های دیگری نظیر نیروی اراده‌ی قوی، استقلال، تمرکز فراوان، خلوت و تنهایی برای انجام کار همراه باشد؛ می‌تواند از ظاهر شدن بیماری روانی به طرز جنون خودداری کنند.

از نظر ارسطو “مالیخولیا از تمایل انسان به تنهایی و گوشه‌گیری و به فکر فرورفتن آغاز و سپس به بیماری صرع یا جنون و حتی خودکشی منتهی می‌شود. اما این مسئله نزد خلاقان بزرگ تا حدود معینی متوقف می‌شود زیرا خلاقیت به بیماری‌ها لگام زده و آن‌ها را از پیشروی باز می‌دارد.”

همان‌طور که دیدیم نوابغ می‌توانند از بیماری‌های روانی به نفع خودشان استفاده کنند. این تفاوت آن‌ها با سایر بیماران روانی است.

آن‌ها می توانند رنج را به هنرمندانه‌ترین شکل ممکن بیان کنند. به عبارت دیگر، فرد باهوش نسبت به کل جمعیت، خودکفایی و کیاست بالاتری دارد به همین دلیل هم می‌تواند نشانه‌های مختلف بیماری را مدیریت کند.

و همچنین می‌تواند نهایت حسن استفاده را از بیماری و تصوراتش داشته باشد تا اینکه اجازه بدهد که تصورات عجیب و غریب و بیماری از او استفاده کند. او این کار را از طریق به کار بستن توانایی‌هایش در امور علمی و هنری انجام می‌دهد.

چند توصیه برای مبتلایان به اختلالات روانی افراد باهوش و نزدیکان آن‌ها

برای شناخت استعدادهای خود می‌توانید مطالب زیر را مطالعه کنید:

مطالب مرتبط

آیا شما هم در دسته‌ی افراد باهوش قرار می‌گیرید؟ چه نوع هوشی در شما پررنگ و برجسته است؟

برای پاسخ به این سوالات می‌توانید به لینک‌های زیر سر بزنید.

اگر در دسته‌ی افراد باهوش هستید؛ مطلب زیر را نگاه کنید:

شما برای ما بنویسید:

به غیر از نوابغی که از زندگی آن‌ها نوشتیم؛ چه نوابغ دیگری را می‌شناسید که به اختلال روانی مبتلا بودند؟

زندگی کدام یک از این افراد باهوش برای شما الهام بخش است؟

آیا می‌توانید از سایر مشکلات روانی افراد باهوش نام ببرید؟