روزنامهنگاری شاید رؤیایی در کودکی شما بوده و حالا می‌خواهید آن را برآورده کنید. یا شاید به تازگی به آن علاقه‌مند شده‌اید و برای ورود به بازار کار رشته روزنامه نگاری تحقیق می‌کنید. قصد دارید آن را بیشتر بشناسید و بدانید آیا رشته روزنامه نگاری بازار کار دارد؟
برای شناخت همه‌جانبۀ رشتۀ هیجان‌انگیز و مهم روزنامهنگاری ما را همراهی کنید. برایتان آن را معرفی می‌کنیم و از ویژگی‌ها، روند آموزش، چالش‌ها، بازار کار و اشتغال آن در خارج از کشور می‌گوییم.
اگر می‌خواهید مطمئن شوید که رشـتۀ روزنامهنگاری مطابق با علاقه، استعداد و توانمندی‌های شماست پیشنهاد می‌کنیم دوره جامع طراحی مسیر شغلی را در لیست برنامه‌های ارزشمند آموزشی‌تان قرار دهید.
معرفی رشته روزنامهنگاری
روزنامهنگاری رشتۀ گسترده‌ای است که با هدف اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی جامعه به تولید و انتشار محتوا دربارۀ واقعیت‌های جامعه و موضوعات روز می‌پردازد.
اخبار، رویدادها، ایده‌ها، تحلیل‌ها و افراد در زمینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، هنری، ورزشی، زیست‌محیطی و… موضوعات مورد توجه روزنامهنگاری هستند.
فعالیت روزنامهنگاری شامل تحقیق، جمع‌آوری اطلاعات، گزارش یافته‌ها و نتیجه‌گیری برای مخاطبان در قالب‌هایی مثل خبر، گزارش، یادداشت و مصاحبه است که از طریق رسانه‌های چاپی و الکترونیکی به مخاطب ارائه می‌شود.
روزنامه‌ها، کتاب‌ها، وبلاگ‌ها، پادکست‌ها، پخش‌های اینترنتی، شبکههای اجتماعی، سایت‌های خبری، رسانه‌های اجتماعی، پست الکترونیکی، رادیو و تلویزیون همگی رسانه‌های مورد استفاده در بازار کار رشته ی روزنامه نگاری هستند.
بسیاری روزنامهنگاری را همان خبرنگاری می‌دانند اما خبرنگاری فقط یکی از حوزه‌های روزنامهنگاری است. خبرنگاران تنها بر گزارش اخبار تمرکز می‌کنند و به تحلیل اخبار و یا سایر مطالب غیرخبری نمی‌پردازند.
رشته روزنامهنگاری مناسب چه کسانی است؟
شاعران و نویسندگان نخستین کسانی بودند که به سراغ رشتۀ روزنامهنگاری آمدند. فکر می‌کنید چرا؟ قدرت نویسندگی، ظرافت نگاه و دقت در جزئیات از ویژگی‌های بارز آنهاست.
حالا اگر اهل نوشتن و دقت در جزئیات هستید برای ورود به بازار کار رشته ی روزنامه نگاری باید ویژگی‌های زیر را هم داشته باشید:
- روحیۀ تحقیق و پرسشگری
- اهل مطالعه بودن و داشتن اطلاعات در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، هنری، جغرافیایی و …
- سرعت عمل
- کنجکاوی
- داشتن روحیۀ بی‌طرفی
- صبر و حوصله داشتن برای کار در شرایط دشوار و پرفشار
- توانایی کنترل احساسات
- قدرت تجزیه و تحلیل
- روابط اجتماعی بالا
- اعتماد به نفس
- روحیۀ انصاف و عدالت‌خواهی
- خلاقیت
شما کدام یک از ویژگی‌های یک روزنامهنگار را در خود می‌بینید؟
راه‌های آموزش رشته روزنامهنگاری
اگر می‌خواهید یک روزنامهنگار حرفه‌ای شوید تا جایی در بازار کار این رشته داشته باشید باید آن را علمی و تخصصی دنبال کنید. در ادامه از سه راه آموزش رشتۀ روزنامهنگاری برایتان می‌گوییم.
تحصیل در دانشگاه
با تحصیل در دانشگاه، فرصتهای بیشتری در بازار کار رشته روزنامه نگاری برایتان فراهم می‌شود. شما میتوانید با مدرک دیپلم علوم انسانی در کنکور انسانی شرکت کنید. دورۀ کارشناسی این رشته چهار سال است.
در زمان انتخاب رشته باید رشتۀ ارتباطات و علوم اجتماعی را انتخاب کنید. سه گرایش این رشته در مقطع کارشناسی عبارت‌اند: پژوهش در رسانه، روابط عمومی و روزنامهنگاری. برای رشتۀ روزنامهنگاری باید گرایش سوم را انتخاب کنید.
در کدام دانشگاه‌ها میتوانید روزنامهنگاری بخوانید؟
- دانشگاه دولتی (روزانه و نوبت دوم):
- دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی
- دانشگاه علامه طباطبایی
- دانشگاه‌های موسسات عالی غیر انتفاعی
- دانشگاه غیرانتفاعی سوره- تهران
- موسسه غیرانتفاعی کرمان
- دانشگاه پیام نور
دانشگاه‌های پیام نور در استان‌های بوشهر، تهران، اصفهان، مشهد، خوزستان، سمنان، فارس، کردستان، کرمان، لرستان و مازندران.
شرکت در دورههای مراکز آموزشی و فرهنگی
آموزش روزنامهنگاری را میتوانید در آموزشگاه‌های مختلف فرهنگی و هنری نیز دنبال کنید. برخی از این آموزشگاه‌ها از
اساتید و روزنامهنگاران با تجربه برای آموزش‌های حرفه‌ای و تخصصی استفاده می‌کنند.
خودآموزی با مطالعه و تحقیق
اگر فرصت و امکان آموزش روزنامهنگاری در دانشگاه‌ها و مؤسسات فرهنگی و آموزشی را ندارید میتوانید دست به کار شوید و خودآموزی کنید.
اینترنت و شبکههای اجتماعی نیز امکان مطلوبی برای تحقیق و جستجو در سایت‌ها، وبلاگ‌ها و شبکههای مختلف برای شما فراهم می‌کنند تا آموزش‌های با کیفیتی ببینید.
از صفحات روزنامهنگاران معتبر داخلی و خارجی در شبکههای اجتماعی نیز میتوانید استفاده کنید و از تجربه‌های آنها بهره‌مند شوید.
کتاب نیز یکی از منابع مفید در آموزش رشتۀ روزنامهنگاری است. اگر علاقمند به خودآموزی در این رشته برای ورود به بازار کار رشته روزنامه نگاری هستید دو کتاب خواندنی زیر را هم در لیست مطالعه‌تان قرار دهید.
کتاب چگونه روزنامهنگار شویم؟ نوشتۀ احمد توکلی، انتشارات ثانیه
کتاب آموزش روزنامهنگاری؛ چگونه یک روزنامهنگار حرفه‌ای شویم؟ نوشته دانیل سینک، ترجمه مریم بهریان، انتشارات ثانیه
مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار رشته روزنامه نگاری
روزنامهنگاری تحت‌تاثیر پیشرفت‌های تکنولوژی، رشد فناوری ارتباطات و گسترش شبکههای اجتماعی میزبان تغییرات زیادی شده است. حالا صحبت از روزنامهنگاری دیجیتال و روزنامهنگاری چندرسانهای است.
برای حرفه‌ای شدن در رشتۀ روزنامهنگاری باید علاوه بر مهارت‌های سنتی این حرفه مهارت‌های جدید روزنامهنگاری دیجیتال را هم بیاموزید.
یک روزنامهنگار حرفه‌ای برای داشتن جایی شایسته در بازار کار باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟
- تفکر انتقادی
- مهارت‌های ویژه خبرنویسی، گزارش‌نویسی و مقاله‌نویسی
- مهارت‌های کامپیوتری مثل تایپ سریع
- بهینه سازی موتورهای جستجو (SEO)
- مهارت‌های رسانه‌های اجتماعی
- آشنایی با نگارش و تنظیم خبر
- مهارت ارتباطی
- آشنایی با ابزارهای قصه‌گویی دیجیتالی
- روابط عمومی بالا
- تسلط به زبان بین‌المللی
- سرعت عمل و مدیریت بحران
چالش‌های رشته روزنامهنگاری
اگر رؤیای روزنامهنگار شدن در سر دارید بدانید که سراغ رشتۀ دشوار و پرچالشی آمده‌اید. روزنامهنگاری در کنار زیبایی‌ها و لذت‌هایش، سختی‌های زیادی نیز دارد. با آگاهی پا در مسیر حرفۀ روزنامهنگاری بگذارید.
یکی از بهترین منابع برای آشنایی بیشتر شما با روزنامهنگاری، مشورت با روزنامهنگاران شاغل است. آنها سختی‌های این کار را می‌شناسند. خلاصه حسابی تحقیق کنید تا اگر زمانی روزنامهنگار شدید بتوانید از پس چالش‌های که در زیر برایتان گفته‌ایم، بربیائید.
- روزنامهنگاران فشار روانی و استرس زیادی را به خاطر سرعت اطلاع‌رسانی تحمل می‌کنند.
- اگر برای ماموریت به مناطق جنگی، بحران‌زده و حادثه‌خیز مثل مناطق سیل‌زده و زلزله‌زده اعزام شوید امکان وقوع آسیب‌های جسمی و روحی برای شما وجوددارد.
- امنیت شغلی روزنامهنگاران در ایران به خاطر مشکلات مالی رسانه‌ها و نیز مسائل امنیتی پایین است.
- با وجود سختی‌ها و اهمیت این حرفه، درآمد روزنامهنگاران در ایران نسبت به بسیاری از مشاغل دیگر پایین است.
- گاهی تهیه خبر، گزارش یا مصاحبه از برخی افراد و گروه‌های خاص سیاسی یا مافیایی حوزۀ قاچاق کالا یا مواد مخدر شما را در خطر تهدید، ارعاب و ضرب و شتم و حتی اخراج قرار می‌دهد.
بازار کار رشته روزنامه نگاری
آیا رشته روزنامه نگاری بازار کار دارد؟ در حال حاضر بازار کار این رشته فقط به شکل سنتی آن خلاصه نمی‌شود. در شکل سنتی تعدادی روزنامهنگار، خبرنگار، عکاس و ویراستار در تحریریه رسانه‌های چاپی یا تلویزیونی و رادیویی کار می‌کنند. حالا پای رسانه‌های دیجیتال به روزنامهنگاری هم باز شده است.
بازار کار رشته روزنامه نگاری سنتی، هم به خاطر مشکلات اقتصادی رسانه‌های چاپی و هم تحت‌تاثیر گسترش رسانه‌های
دیجیتال از رونق افتاده است. حالا بسیاری از روزنامهنگاران با آموزش مهارت‌های روزنامهنگاری دیجیتال و چند رسانه‌ای در بازار کار متنوع‌تری مشغول به کارند.
در حال حاضر فرصتهای شغلی پیش روی روزنامهنگاران علاوه بر مشاغل سنتی در رسانه‌های چاپی، رادیویی و تلویزیونی شامل فرصتهای شغلی در رسانه‌های دیجیتال، بازاریابی و ارتباطات نیز است.
فرصتهای شغلی بازار کار رشته روزنامه نگاری
تعدادی از فرصتهای شغلی روزنامهنگاری سنتی و دیجیتال عبارت‌اند:
- روزنامهنگاری در رسانه‌های چاپی
- خبرنگاری در خبرگزاری‌ها
- گویندگی خبر در رادیو و تلویزیون
- کارشناس روابط عمومی
- نویسندۀ محتوا
- نویسندۀ آزاد
- سردبیر
- کپی رایتر
- برنامه‌ریز شبکههای اجتماعی
- مدیر محتوا
- مدیر بازاریابی محصول
- استراتژیست دیجیتال
- مدیر ارتباطات
تحصیل و اشتغال در رشته روزنامهنگاری در خارج از کشور
برای تحصیل یا اشتغال در رشتۀ روزنامهنگاری در خارج از کشور ابتدا باید به یک زبان بین‌المللی، به‌ویژه انگلیسی و نیز زبان کشور مقصد تسلط داشته باشید.
تحصیل روزنامهنگاری در بسیاری از کشورهای جهان امکان‌پذیر است. آمریکا، انگلستان، کانادا، نیوزلند و استرالیا پنج کشوری هستند که معمولا روزنامهنگاران برای ادامۀ تحصیل و اشتغال بیشتر به آنها مهاجرت می‌کنند. با تحصیل در دانشگاهی معتبر میتوانید فرصتهای شغلی خوبی به دست آورید.
سعی کنید با انجام فعالیت‌های رسانه‌ای فوق‌برنامه یا کارآموزی در زمان تحصیل تجربۀ زیادی کسب کنید. این تجربه برای اشتغال پس از فارغ‌التحصیلی بسیار مفید است. بعد از پایان تحصیل‌تان هم میتوانید از امکان اقامت پس از تحصیل استفاده کنید و به اشتغال در بازار کار رشته روزنامه نگاری در آن کشور بپردازید.
در ضمن داشتن یک رزومۀ تحصیلی و کاری مرتبط با روزنامهنگاری نیز کمک زیادی به علاقه‌مندان به مهاجرت برای اشتغال در رشتۀ روزنامهنگاری می‌کند.
مطالب مرتبط
شما که به رشتۀ روزنامهنگاری علاقه‌مند هستید و از نوشتن لذت می‌برید خوب است مطلب زیر را هم که از سیر تا پیاز نویسندگی گفته است بخوانید.
برای آگاهی از بهترین دانشگاه برای تحصیل در رشتۀ روزنامهنگاری هم پیشنهاد می‌کنیم مطلب بهترین دانشگاه‌های رشته علوم انسانی در ایران را مطالعه کنید.
اگر هنوز بر سر انتخاب رشـتۀ روزنامهنگاری دودل هستید خوب است مطلب زیر دربارۀ استعدادیابی شغلی را هم مطالعه کنید. یکی از راه‌هایی که باعث می‌شود راحت‌تر شغل مناسبتان را انتخاب کنید، استفاده از تست استعدادیابی شغلی است.
فکر می‌کنید اولین سوژه‌ای که به عنوان روزنامهنگار سراغ آن خواهید رفت چه باشد؟
محصولات آموزشی