تعریف ریسک مالی و ۷ روش دور زدن آن

تعریف ریسک مالی، مقوله‌ی مهمی که حیات بسیاری از کسب و کارها در گرو درک صحیح آن است.

فرقی نمی‌کند شما کارآفرین باشید یا کارمند. آشنایی با انواع ریسک در بازارهای مالی و راه‌های مدیریت آن از ملزومات تمام مشاغل است.

شاید از خودتان بپرسید، ریسک مالی یعنی چه؟

 ریسک در مدیریت مالی چیست؟

ابزارهای شناسایی این ریسک‌ها کدامند؟

امروز جواب سوالات خود را در این مقاله می‌یابید. معرفی ۵ نوع ریسک مالی به همراه ۷ راهکار مدیریتی و ۴ ابزار شناسایی را از دست ندهید.

فهرست مطالب به شرح زیر است:

• تعریف ریسک مالی
• ریسک در مدیریت مالی چیست؟
• مدیریت ریسک مالی چیست؟
• سخن پایانی

تعریف ریسک مالی

یکی از اصول تصمیم‌گیری، سبک سنگین کردن نتایج احتمالی آن است. زمانی که کفه‌ی ترازو به سمت منافع بخوابد، شما در انتخاب خود مصمم می‌شوید. اما زمانی که زیان‌های زیادی را متوجه تصمیم ببینید، از گرفتن آن پشیمان می‌شوید.

تعریف ریسک مالی بر پایه‌ی همین قانون استوار است.

به زبان ساده، ریسک مالی یعنی احتمال از دست دادن پول در اثر تصمیمات شغلی.

این نوع ریسک حتما به معنای از دست دادن فیزیکی پول نیست. کم‌شدن ارزش پول در طی زمان هم نوعی ریسک مالی به‌حساب می‌آید.

ریسک مالی حتما در اثر گرفتن برخی تصمیمات ایجاد نمی‌شود. گاهی اوقات ما با نگرفتن برخی تصمیمات و عملاً خنثی بودن، این ریسک را به کسب و کار خودمان دعوت می‌کنیم.

مزایا و معایب ریسک مالی

ریسک روی مخالف پاداش مالی است. هر چقدر هم که شما در تصمیم‌گیری محتاط باشید، بالاخره روزی دچار این وضعیت می‌شوید. اما ریسک مالی سرتاسر بد نیست و حتی گاهی سودرسان هم بوده.

کلمه‌ی ریسک در زبان ما به عنوان احتمال ضرر و زیان ترجمه شده. اما در تعریف ریسک مالی، باید هم جنبه‌ی منفی و هم مثبت آن را، قبل از هرگونه تصمیم‌گیری در نظر بگیریم.

درک تعریف ریسک مالی، می‌تواند به ما کمک کند تا قدم‌های آگاهانه‌تری را به سمت موفقیت شغلی برداریم و از این خطرات به نفع خود استفاده کنیم.

فواید ریسک مالی

• در ارزیابی عملکرد شرکت و تک تک کارکنان آن استفاده می‌شود.
• با آنالیز دقیق، می‌توان آن را به موقع شناسایی کرد.
• تلنگری برای افراد سربه‌هواست و دقت و اراده‌ی آن‌ها را بیشتر می‌کند.
• به گرفتن تصمیمات آگاهانه کمک می‌کند.
• مواجهه با ریسک مالی و برخورد با آن، یک نوع مدیریت بحران تلقی می‌شود. کسب مهارت در این زمینه، خود بسیار باارزش است.

معایب ریسک مالی

• ممکن است غلبه بر آن از توان مالی شما خارج باشد.
• ریسک مالی اگر بدون اخطار قبلی رخ دهد، تلفات زیادی به جا می‌گذارد.
• قدرت شیوع بالایی دارد و اگر به موقع کنترل نشود، به جنبه‌های مختلفی صدمه می‌زند.
• می‌تواند قسمتی از بیزنس را از بین ببرد که احیای آن غیرممکن باشد.

ریسک در مدیریت مالی چیست؟

کسب و کارها و شرکت‌های بزرگ به طور کلی با سه نوع ریسک مواجه می‌شوند:

• ریسک بیزنسی
• ریسک غیربیزنسی
• ریسک مالی

تعریف ریسک مالی و اینکه ریسک مالی یعنی چه را در بخش‌های بالاتر بررسی کردیم. در اینجا دو نوع دیگر از انواع ریسک را به شما معرفی می‌کنیم.

ریسک بیزنسی

مربوط به زمانی است که شرکت‌ها برای فروش بیشتر، ریسک‌ِ هزینه‌ی بالا برای عرضه محصول جدید را متحمل می‌شوند. این نوع ریسک توسط صاحبان کسب‌وکارها، برای افزایش سوددهی انجام می‌شود.

ریسک غیربیزنسی

زمانی که جامعه زمین لرزه‌هایی را در زمینه اقتصادی و سیاسی تجربه کند، کسب و کارها با ریسک غیربیزنسی مواجه می‌شوند. این نوع ریسک کاملاً از اختیار مدیران خارج بوده و هرکدام باید بسته به مهارت و آگاهی خود با آن برخورد کنند.

انواع ریسک مدیریت مالی

براساس آنچه در تعریف ریسک مالی آمده‌، اولویت هر کسب و کاری برخورد درست در مواجهه با ریسک مالی است. نوع برخوردها در مقابل انواع ریسک یکسان نیستند و هر ریسکی یک روش مدیریتی مخصوص را می‌طلبد.

انواع ریسک در بازارهای مالی به شرح زیرند:

ریسک بازار

نوسانات بازار به طور مستقیم یا غیرمستقیم، در ایجاد ریسک بازار دست دارند.

ریسک بازار که ریسک سیستماتیک نیز نام دارد، به طور همزمان کل بازار را در برمی‌گیرد. رکود اقتصادی، نابسامانی‌های سیاسی، تغییرات در نرخ بهره، حوادث طبیعی و حملات تروریستی از جمله منابع این ریسک هستند.

تغییرات قیمت عامل اصلی ایجاد ریسک بازار هستند. نوسان قیمت، انحراف معیار تغییرات در قیمت سهام، ارز یا کالاست.

هیچ روش مطمئنی برای دور زدن این ریسک وجود ندارد و همواره خطرات آن کسب و کارها را تهدید می‌کند.

ریسک نقدینگی

تعریف ریسک نقدینگی، ناتوانی در انجام معاملات است.

به عنوان مثال زمانی که می‌خواهید سهام خود را بفروشید و دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید، ممکن است خریدار به تعداد کافی نباشد و یا سر قیمت مناسب توافق نکنید. در این شرایط ریسک نقدینگی بالاست. یعنی برای انجام تعهدات مالی، وجه نقد کافی وجود ندارد اما سرمایه و درآمد در سرجای خود باقی است.

این وضعیت در حالت برعکس هم پایدار است. یعنی زمانی که قصد خرید سهام دارید، ولی فروشنده وجود ندارد و قیمت‌ها ایده‌آل شما نیستند. در این حالت ذخیره سرمایه نقدی، باعث کاهش ارزش آن شده و هم برای بازار و هم برای سرمایه‌دار عواقبی را در پی دارد.

اگر کسب و کار شما با ریسک نقدینگی بالایی رو‌به‌رو شد، یا باید دارایی‌های خود را بفروشید یا راهی برای درآمد اضافی پیدا کنید.

بیشتر بخوانید: چگونه پول خود را افزایش دهیم؟

ریسک عملیاتی

سوء‌مدیریت و مشکلات فنی در عملکرد کسب و کارها، منجر به ریسک عملیاتی می‌شود.

مثلاً خدمات ضعیف شرکت به مشتریان باعث لطمه به شهرت برند می‌شود که این خود به طور غیرمستقیم ضررهای مالی بدنبال دارد.

شکست در کنترل مسائل کوچک یا بزرگ و نادیده گرفتن مشکلات کوچک می‌توانند به ریسک‌های عملیاتی بزرگی دامن بزنند. اگر به هنگام استخدام نیروی کار جدید، زمان کافی برای آموزش آن‌ها نگذارید، هر فرصتِ فروشی که از دست برود به پای سوءمدیریت و ریسک عملیاتی نوشته ‌می‌شود. 

این نوع ریسک تنها ناشی از فرآیندهای داخلی، کارکنان و سیستم‌های مدیریتی نیست. گاهی اوقات رویدادهای خارجی با تأثیر بر رفتار افراد، این ریسک را ایجاد می‌کنند.

ریسک ارز خارجی

این نوع ریسک مخصوص سرمایه‌گذاران خارجی می‌باشد. ارزش پولی که در بازارهای خارجی سرمایه‌گذاری می‌شود، همواره در معرض تغییرات نرخ بهره و تغییرات سیاست پولی است.  

نوسانات هر دو بازار، درگیری‌های سیاسی یا اقتصادی بین کشورها، حوادث طبیعی و روندهای دیپلماتیک می‌توانند به منزله‌ی ریسک ارز خارجی برای هر دو طرف معامله باشند.

بسیاری از شرکت‌های چندملیتی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای پوشش ریسک ارز خارجی، از بازار فارکس استفاده می‌کنند. فارکس بزرگترین بازار مالی جهانی است که روزانه میلیون‌ها دلار تجارت در آن انجام می‌شود. ما نقشه‌ راه کسب درآمد از فارکس را برای شما ترسیم کرده‌ایم. تنها کافی است روی لینک زیر کلیک کنید.

ریسک اعتبار

ریسک، اعتبار هر گونه خطر درباره ارزش و بهره سرمایه است.

اگر وام‌گیرنده در بازپرداخت وام شکست بخورد، ریسک اعتباری افزایش می‌یابد. وام‌دهنده بهره‌ی سرمایه خود را دریافت نمی‌کند و جریان‌های نقدی قطع می‌شود.

زمانی که سرمایه در دست وام‌گیرنده دچار افت ارزش می‌شود، یک ضرر مالی برای صاحب سرمایه پیش آمده. در اینجا اعتبار وام‌گیرنده یک فاکتور اصلی برای تعیین جبران خسارت است.

سرمایه‌دارن قبل از انجام معاملات، باید بدهی‌ها و درآمد طرف مقابل خود را بسنجند و سپس تصمیم بگیرند.

ابزارهای شناسایی ریسک مالی کدامند؟

ابزارهای مختلفی برای کمک به افراد، شرکت‌ها و دولت‌ها در شناسایی ریسک مالی وجود دارد. ما در اینجا ۴ ابزار تعریف ریسک‌ مالی را برای شما معرفی کرده‌ایم.

تحلیل بنیادی

جنبه‌های اساسی کسب و کار مانند درآمد خالص و دارایی شرکت را ارزیابی می‌کند.

تحلیل تکنیکال

از طریق آمار موجود یعنی ارزش سهام، تاریخچه سود، حجم معاملات و سایر داده‌های عملکردی، ریسک‌ مالی را پیش‌بینی می‌کند.

تحلیل کمی

عملکرد یک شرکت را از زمان تأسیس با انجام یک سری محاسباتِ نسبت‌های مالی می‌سنجد و سپس میزان ریسک را ارزیابی می‌کند.

تجزیه و تحلیل آماری

در اینجا روش‌های آماری خطرات احتمالی را شناسایی می‌کنند.

برای تعریف ریسک مالی با استفاده از هرکدام از روش‌های بالا، روندها را در طولانی مدت بررسی کنید. بدین صورت نوسانات بهتر درک خواهند شد.

در انتها این نکته را در نظر داشته‌باشید که سابقه‌ی بروز یک نوع ریسک در کسب و کار، به معنای احتمال بروز آن در آینده نیست.

مدیریت ریسک مالی چیست؟

مدیریت ریسک مالی، یک فرآیند ارزیابی و هدایت کسب و کار در مواجهه با ریسک‌های مالی است. هدف از یادگیری آن، حفاظت از دارایی و به‌حداقل رساندن زیان‌های مالی است.

تنها با یادگیری این اصول، رشد کسب و کار شما ممکن می‌شود و دست‌اندازهای بدهی را با کمترین خسارت پشت سر می‌گذارید.

سنجش ریسک نسبت به بازده همواره یکی از وظایف افراد در هر جایگاهی از بازار است. توانایی سنجش درست ریسک، ارزش‌گذاری بر روی بازده و رسیدن به یک تناسب منطقی از لازمه‌های بسیاری از شغل‌هاست.

ما در کارنکن مفتخریم دوره مدیریت مالی شخصی را به شما معرفی کنیم. افراد از هر نوع حرفه و تحصیلات می‌توانند در این دوره شرکت کنند و آموخته‌های خود را محک بزنند.

۸ راهکار مدیریت ریسک مالی

تعریف ریسک مالی را برای شما گفتیم و ۵ نوع آن را نام بردیم. در اینجا با ۷ راهکار مدیریت ریسک مالی و کسب بیشترین بهره از آن با ما همراه باشید.

عاقلانه سرمایه گذاری کنید.

ثبات اقتصادی یکی از فاکتورهای لازم برای سرمایه‌گذاری ایمن است. در کنار این مورد، عوامل دیگری نیز هستند که با رعایت آن‌ها مطمئن‌تر در این مسیر قدم می‌گذارید.

جمع‌آوری اطلاعات کافی در مورد شرکت یا استارتاپ طرف قرارداد، مشاوره با حسابدار و بررسی روش‌های به حداکثر رساندن بازده از جمله اصول سرمایه‌گذاری عاقلانه هستند.

یادتان باشد که حرص و طمع، ریسک مالی بیشتری را برای شما طلب می‌کند. با کمک حسابدار خود، یک عدد مشخص به عنوان حدسود تعیین کنید و به آن قانع باشید.

در بخش‌های متنوع سرمایه خود را پخش کنید.

پخش سرمایه در صنایع مختلف، به طور مؤثر ریسک مالی را کاهش می‌دهد.

به این صورت با بروز رکود در یک بخش، سرمایه شما در سایر بخش‌ها محفوظ می‌ماند و تنها بخشی از آن از دست می‌رود.

هیچ وقت تمام دارایی خود را در یک جا سرمایه‌گذاری نکنید!

بیشتر بخوانید: پول خود را در کجا سرمایه‌گذاری کنیم؟

درآمد خود را افزایش دهید.

همواره در پی کشف راه‌های جدید برای افزایش درآمد باشید.

در هنگام رکود، داشتن یک منبع درآمد جداگانه می‌تواند شما را از دام بدهی نجات دهد. به طور مثال، جدا از کسب و کار خود، می‌توانید در پروژ‌های کوچک سرمایه‌گذاری کنید و پول خود را چند برابر کنید.

بیشتر بخوانید: بهترین سرمایه گذاری با 5 میلیون

جریان نقدی بهینه داشته‌باشید!

یکی از روش‌های مقابله با ریسک نقدینگی، کنترل جریانات نقدی است.

مدیریت جریانات نقدی، آینده‌ای با ثبات مالی را برای شما تضمین می‌کند و اهمیت درک آن حتی از اهمیت درک ریسک بالاتر است.

هزینه‌های بالاسری را کاهش دهید.

هزینه‌های بالاسری، هزینه‌های مداوم عملکرد کسب و کارها هستند. این نوع هزینه‌ها برخلاف هزینه‌های عملیاتی، به موارد مشخصی مربوط نمی‌شوند و نمی‌توان آن‌ها را در دسته‌بندی قرار داد.

با بالاگرفتن هزینه‌های بالاسری، باید انتظار یک ریسک مالی بزرگ را داشته‌باشید.

از طرفی کنترل این رقم، به رشد پس‌انداز و پایداری عملکرد کمک می‌کند.

همواره پس‌انداز کنید.

راه‌حل خروج از وضعیت اضطراری، پس‌انداز مداوم است. همواره مقداری از سود درآمد خود را ذخیره کنید. با اینکه حساب پس‌انداز سود بلندمدت قابل‌توجهی ندارد، اما یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای ذخیره پول است.

پس‌انداز درست، به خودی خود یک هنر است که برای فراگیری آن راه‌های مختلفی وجود دارد. ما مطالعه کتاب همسایه میلیونر را به شما پیشنهاد می‌کنیم. از طریق این لینک می‌توانید کتاب را تهیه بفرمائید.

با مطالعه و بررسی، نبض بازار را در دست بگیرید.

هیچوقت دست از یادگیری برندارید.

بسیاری از افرادی که این روزها غول تورم را شکست می‌دهند و به سودهای میلیاردی می‌رسند، موفقیت را مدیون شناخت کامل خود از بازار هستند.

شناخت صورت‌های مختلف شرایط، توانایی تحلیل جریانات، آگاهی کامل از مسائل روز و نوسانات بازار به پیش‌بینی ریسک‌های مالی کمک می‌کنند.

سخن پایانی

شناخت تعریف ریسک مالی تنها مختص به دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ نیست و هر عضوی از کسب و کارها را در بر می‌گیرد.

در اینجا انواع ریسک‌های مالی، مزایا و معایب آن، انواع روش‌های تحلیل و مدیریت بحران‌های مالی را بازگو کردیم.

 امیدواریم که مطالعه‌ی این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

مطالب مرتبط

یکی از پربازده‌ترین روش‌های یادگیری مدیریت ریسک مالی، از طریق مطالعه می‌باشد. ۱۰ عنوانی که در مقاله‌ی زیر معرفی کردیم، تمام جنبه‌های آموزشی شما را پوشش خواهند داد.

مدیریت مالی غلط در زندگی مشترک می‌تواند زمینه‌ی بسیاری از نارضایتی‌ها و اختلافات را ایجاد کند. در این مقاله با ۸ راهکار مدیریت مالی در زندگی مشترک آشنا شوید.

وسوسه‌ی دوبرابر کردن سرمایه را با خواندن این مقاله در سر خود بیندازید! ۱۰ روشی که برای شما معرفی کرده‌ایم، قدرت تغییر هر ناممکنی را دارند.

سرمایه‌گذاری با سود بالا و ریسک پائین، رویای دست‌نیافتنی بسیاری از صاحبان سرمایه است. اما عملکردی که راحت به نظر برسد، به‌ندرت سودآوری بالا دارد. در مطلب زیر با سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر و سودهای کلانی که به همراه آن می‌آید، آشنا شوید.

در دنیای تجارت، نام شرکت‌های دانش‌بنیان را زیاد می‌شنویم. در مقاله‌های زیر تفاوت آن را با استارتاپ و کارآفرینی بهتر درک کنید.

تعریف ریسک مالی از نظر شما چیست؟
برای حفظ دارایی، کدام روش را پیشنهاد می‌کنید؟
تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.