بهترین روش مدیریت مالی خانواده چیست؟

برای پاسخ به سوال مدیریت مالی خانواده چیست ابتدا باید بدانید که مدیریت مالی و اقتصادی خانواده با مدیریت مالی در زندگی مشترک و فردی متفاوت است. خانواده شما می‌تواند متشکل از پدربزرگ و مادربزرگ یا بچه‌های کوچک باشد که هرکدام نیازهای حساسی را در زندگی دنبال می‌کنند.

اگر اعضای خانواده برای تحقق نیازهای یکسان تلاش نکنند و هرکدام در پی اهداف خود باشند، یک مسیر پنج‌ساله در ده سال طی شده و گاهی‌ اوقات هیچ وقت به سرانجام نمی‌رسد.

• اگر در خانواده هدف مشترکی را دنبال می‌کنید اما محقق نمی‌شود،
• در مورد اهمیت مدیریت مالی خانواده مطمئن نیستید
• و به دنبال یک برنامه کامل و جامع برای مدیریت صحیح مالی در خانواده خود می‌گردید،

این مقاله راهنمای کامل شماست. ۷ مرحله از نحوه مدیریت مالی خانواده و ۵ راهکار لمس‌نشدنی صرفه‌جویی که موجودی پس‌انداز شما را چندبرابر می‌کنند، در ادامه معرفی شده‌اند.

سرفصل‌های مقاله به شرح زیرند:

• مدیریت مالی خانواده چیست؟
• نحوه مدیریت مالی خانواده
• ۵ راهکار موثر در مدیریت هزینه خانواده
• سخن پایانی

مدیریت مالی خانواده چیست؟

مدیریت صحیح مالی در خانواده شامل سه مرحله ارزیابی، برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی منابع برای رسیدن به اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت است. در جواب اینکه هدف از مدیریت مالی خانواده چیست باید بگوییم که ما به‌دنبال ترسیم یک نقشه راه جامع هستیم که نیازها و عادت‌های مالی همه اعضا خانواده را در بر‌گیرد. نقشه‌ی کامل و کم‌نقصی که مسیر را به سمت ثبات مالی و رفاه نشان ‌دهد.

نیازها، که یکی از بخش‌های ضروری هزینه‌های خانواده هستند، معمولاً قابل حذف و خلاصه نیستند. شما نمی‌توانید از پرداخت اجاره منزل خود شانه خالی کنید یا یخچال خود را برای تمام ماه خالی نگه‌دارید. اما بحث عادت‌های مالی جداست.

اگر عادت به ولخرجی داشته‌باشید و بیشترین استفاده را از پول خود نکنید، ضرر آن را تمام خانواده می‌بیند. این در مورد خرید کالاهای ضروری هم پابرجاست. مثلاً اگر عادت به خرید تنقلات زیاد دارید و سهم قابل‌توجهی از بودجه موادغذایی خانواده صرف خرید غذاهای متفرقه می‌شود، حتما باید برای اصلاح این عادت مالی اقدام کنید.

آشنایی با مفاهیم مالی به افزایش سواد مالی شما کمک می‌کند و بینش جدیدی را در مواجهه با تصمیم‌گیری‌ها به شما می‌آموزد. یک روش تجربی و مطمئن برای تمرین و یادگیری این اصول، شرکت در دوره‌های مدیریت مالی است.

در دوره مدیریت مالی شخصی کارنکن در طی ۸ هفته، با مفاهیم مالی اصلی از زبان ثروتمندها آشنا شوید، عادات مالی بد خود را شناسایی و آن‌ها را با طراحی یک سیستم شخصی‌سازی‌شده اصلاح کنید. برای اطلاعات بیشتر به صفحه دوره مراجعه کنید.

اهمیت مدیریت مالی خانواده چیست؟

مدیریت مالی صحیح خانواده را در مسیر کنترل پول قرار می‌دهد و حس آرامش و امنیت بیشتری را به جو خانه دعوت می‌کند. اگر اعضای خانه ندانند که اهمیت مدیریت مالی خانواده چیست، اهداف بزرگ هیچ‌گاه دنبال نخواهندشد و مشکلات مالی زیادی به بار خواهندآمد.

ضرورت مدیریت مالی خانواده در موارد زیر خلاصه می‌شود:

• مدیریت مالی خانواده به شما در تفکیک هزینه‌ها کمک می‌کند و رفتار خرج کردن عاقلانه را به شما می‌آموزد.
• اهمیت پس‌انداز برای آینده را بیشتر از قبل لمس خواهیدکرد.
• سیستم اولویت‌بندی اهداف خود را زیر ذره‌بین می‌برید و با درک و وسواس بیشتری برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنید.
• فرزندان شما از سن پایین اهمیت پول و پس‌انداز را یاد خواهندگرفت.
• حس اعتماد نسبت به هم تقویت می‌شود و روابط محکم‌تری را در کانون خانواده تجربه می‌کنید.
• با آرامش و اطمینان‌خاطر از زندگی در کنارهم لذت می‌برید.

نحوه مدیریت مالی خانواده

مدیریت مالی و اقتصادی خانواده در عین کل‌نگر بودن باید متناسب با نیازهای شخصی اعضا باشد. اهداف، ارزش‌ها و اولویت‌های تک تک اعضا ممکن است با هم همسو نباشند اما هرکدام از اهمیت یکسانی برخوردارند. بنابراین قبل از انجام هرگونه برنامه‌ریزی در مورد نگرانی‌ها و آرزوهای یکدیگر سوال بپرسید و سپس برای کل خانواده تصمیم بگیرید. 

در ادامه با بررسی ۷ مرحله از نحوه مدیریت مالی خانواده با ما همراه باشید.

۱- در خانواده به دنبال ایجاد هماهنگی باشید.

در مورد مدیریت هزینه خانواده، سعی کنید با همه اعضا تفاهم و اشتراک نظر داشته‌ باشید. تفاوت دیدگاه در مورد هزینه‌های بزرگ و ضروری به مشکلات زیادی می‌انجامد. برای اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت، اولویت‌ها، محدودیت‌ها و مشکلات با هم‌فکری هم تصمیم بگیرید و برای نظر یکدیگر ارزش قائل شوید.

 ۲- روحیه مسئولیت‌پذیری را تقویت کنید.

نقش هر کدام از اعضای خانواده را در امور مالی تعیین کنید و مسئولیت‌های طرفین را با همکاری هم تعریف کنید. عواقب تصمیمات خوب یا بد یکدیگر را بر روی کل خانواده یادآور شوید. این کار ریشه بی‌اعتمادی، بی‌احترامی، خودخواهی و ارتباطات اشتباه را از زندگی شما جدا می‌کند و در عوض حس علاقه و حمایت را تقویت می‌کند.

۳- بودجه‌بندی را شروع کنید.

اولین مرحله در مدیریت هزینه خانوار، تنظیم یک بودجه اصولی است. قوانینی را در ابتدا برای رعایت بودجه وضع کنید و تمام اعضای خانواده را به رعایت آن‌ها وا دارید. بعد از بررسی نیازها و خواسته‌های همه، موارد ضروری را از غیرضروری جدا کنید و با در نظر گرفتن محدودیت‌ها یک برنامه جامع را بچینید.

برای بودجه‌بندی روش‌های مختلفی وجود دارد که براساس نوع حرفه و میزان درآمد خود از بین آن‌ها می‌توانید انتخاب کنید. در مورد روش بودجه‌بندی مبتنی بر صفر، خودمحور، پاکت و… از طربق لینک زیر می‌توانید اطلاعات مفیدی کسب کنید.

۴- اهمیت پس‌انداز را به همه یادآور شوید.

پس‌انداز پشتوانه خانواده در روزهای سخت آینده است. زمانی که مقداری از پول را هر ماه برای نیازهای آینده کنار می‌گذارید، آرامش‌خاطر را به زندگی خود دعوت کرده‌اید، دست شما برای برنامه‌ریزی‌های بزرگ در آینده بازتر است و از بابت تعهدات مالی نگرانی ندارید.

صندوق‌های اضطراری، پس‌انداز بازنشستگی، پس‌انداز هزینه‌های دانشگاه و پس‌انداز برای پرداخت بدهی تنها بخش کوچکی از انواع پس‌اندازهایی هستند که خانواده‌ها در ماه باید حساب آن‌ها را داشته‌ باشند. در مورد تکنیک‌های پس‌انداز ماهانه و ۱۲ روش موفق کنار گذاشتن پول در لینک زیر بخوانید. 

۵- ارتباط را در خانواده حفظ کنید.

در مورد بودجه‌بندی، برنامه‌های آینده و وضعیت فعلی با خانواده مشورت کنید. اعضا را در جریان اتفاقات قرار دهید و مشکلات مالی را از یکدیگر پنهان نکنید. رازداری تخم بی‌اعتمادی را در روابط خانوادگی می‌کارد و برنامه‌ریزی مالی را بی‌اعتبار می‌کند.

اگر اعضای خانواده بدانند که مدیریت مالی خانواده چیست و چگونه کار می‌کند، ارتباط موثر و محکمی بین آن‌ها شکل می‌گیرد. در مورد پول با همدیگر بحث کنید تا هم آگاهی شما حول محور وضعیت فعلی خانوار بالا برود و هم دانش عمومی مالی خود را ارتقا دهید.

۶- برای آینده برنامه‌ریزی کنید.

اهداف کلی خانواده را مشخص کنید و سر آن‌ها با سایر اعضا به توافق برسید. این اهداف از خرید خانه تا ماشین و گاهی تغییر شغل متغیر هستند. نظر اعضای خانه را محترم بشمارید و قبل از هرگونه تصمیم‌گیری صلاح همه را در نظر بگیرید.

بعد از انتخاب هدف، روش‌های ایمن رسیدن به آن را بررسی کنید. مرحله به مرحله برای آینده خود برنامه‌ریزی داشته‌باشید و با همکاری هم برای تحقق آن تلاش کنید.

۷- همه چیز را ثبت کنید.

برای مدیریت هزینه خانواده، تمام پرداخت‌ها را از کم تا زیاد، یادداشت کنید. این کار ممکن است در ابتدا خسته‌کننده به نظر برسد. بنابراین بهتر است مسئولیت آن را بر عهده یکی از اعضای خانواده بگذارید و از بقیه بخواهید که در یادآوری و انجام محاسبات به او کمک کنند.

برای مکتوب‌ کردن هزینه‌ها هم می‌توانید از روش‌های سنتی (یعنی قلم و کاغذ) استفاده کنید و هم می‌توانید اپلیکیشن‌های مختلف را روی تلفن همراه نصب کنید. برنامه مدیریت هزینه‌ها به همین منظور ایجاد شده. با این برنامه‌ها می‌توانید تمام هزینه‌های خانواده را ثبت نمایید و در پایان ماه در قالب نمودار و یا چارت آن‌ها را بررسی کنید.

۵ راهکار موثر در مدیریت هزینه خانواده

با بزرگ‌تر شدن مشکلات اقتصادی و تورم، امروزه بیشتر خانواده‌ها به‌دنبال کاهش هزینه‌های خود هستند. راهکارهای سفت و سختی که در این میان دنبال می‌شوند، در چند ماه اول بازدهی خوبی دارند؛ اما تعهد و پایبندی به آن‌ها برای تمام اعضای خانواده مشکل است و بعد از مدتی قناعت، افراد به رویه سابق خود برمی‌گردند و چرخه صرفه‌جویی شکسته می‌شود.

به جز در مواقع اضطراری استفاده از این روش‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. به جای آن‌ها می‌توانید از روش‌های راحت‌تر استفاده کنید. ۵ راهکاری که برای مدیریت هزینه خانواده در این قسمت معرفی می‌کنیم، قابل استفاده برای تمام افراد از هر صنف و گروهی هستند.

۱- در پرکردن یخچال ولخرج نباشید.

در ابتدای هر ماه، لیستی از اقلام موردنیاز تهیه کنید و کمی جا برای موارد غیرضروری کنار بگذارید. سپس خانواده را نسبت به رعایت آن متعهد سازید. از کوپن‌های تخفیفی که در محل کار بدست شما می‌رسد و یا بروشورهایی که در صندوق پستی خود پیدا می‌کنید، حتما استفاده کنید.

خرید از فروشگاه‌های بزرگ را به روزهای خلوت موکول کنید و تا جای ممکن به جای برندها به سراغ محصولات محلی بروید.

۲- کتاب دست دوم بخرید.

اگر هر ماه مبلغ زیادی را برای خرید کتاب صرف می‌کنید، خرید از فروشگاه‌های کتاب دست دوم را در نظر بگیرید. در بسیاری از سایت‌ها، کتاب‌ها براساس کیفیت امتیازبندی و قیمت‌گذاری می‌شوند. شما بر اساس بودجه خود می‌توانید از بین آن‌ها انتخاب کنید.

کتاب‌های کمک درسی فرزندان را نیز به همین صورت می‌توان نصف قیمت خریداری کرد و از هزینه‌های گزاف آن جلوگیری کرد.

۳- وسایل اضافی خود را بفروشید.

لوازمی را که در منزل خود انبار کرده‌اید و عملاً برای شما استفاده‌ای ندارند، می‌توانید به فروش برسانید و یا اجاره دهید. اگر دکور قدیمی منزل شما برای دور انداختن زیادی قشنگ است، می‌توانید تصاویر آن را در سایت‌های خرید و فروش آپلود کنید و یا به صورت حضوری به کاسب‌ها بفروشید. همچنین اگر ابزارهایی مانند ابزار تراشکاری یا فلزبری دارید، راحت به دیگران اجاره دهید و درآمد کسب کنید.

۴- در مناسبت‌ها و جشن‌های مختلف ولخرجی نکنید.

برای جشن تولد، از مهمانان خود به جای سالن و رستوران در منزل پذیرایی کنید. کارت‌های دعوت را خودتان درست کنید. از لوازم تزئینی و بادکنک‌آرایی استفاده کنید که در موقعیت‌های دیگر نیز کاربرد داشته‌ باشند.

برای خریدهای شب عید، تحت‌تأثیر جو جامعه قرار نگیرید. از بهمن ماه شروع به تهیه یک لیست از تمام خریدهای خانواده کنید و سعی کنید تا قبل از اسفند ماه آن‌ها را انجام دهید.  

۵- براساس بودجه خود برای تعطیلات برنامه‌ریزی کنید.

تا حد امکان سفرهای خانواده را به روزهای تعطیل رسمی موکول نکنید. کار و فعالیت خود را طوری تنظیم کنید تا بتوانید اول یا وسط هفته به سفر بروید. اما اگر در خانواده عضو محصل دارید و یا به هر دلیلی امکان مرخصی گرفتن ندارید، هنگام سفر نکات زیر را در نظر بگیرید:

• مقاصد خلوت‌تر را انتخاب کنید. بعد از بررسی اخبار، در جهت مخالف موج مسافران حرکت کنید.
• انواع کمپ‌های کویرگردی و طبیعت‌گردی را در نظر بگیرید.
• با دوستان و آشنایان خود سفر کنید تا هزینه‌های اجاره ویلا و خورد‌وخوراک کمتر شود.
• در انتخاب هتل به منوی غذا، اینترنت، سرویس حمل‌ونقل، میان‌وعده‌های رایگان و تخفیفات فصلی دقت کنید.

سخن پایانی

درک هرکدام از اعضای خانواده از نقش خود در برابر موفقیت برنامه‌های مالی و پایبندی به قوانین تعیین‌شده، یکی از اهداف نگارش مقاله «مدیریت مالی خانواده چیست» بود.

در کنار هم ۷ مرحله از نحوه مدیریت مالی خانواده و ۵ راهکار مدیریت هزینه خانوار را بررسی کردیم. در ادامه حتما از بخش مقالات مرتبط دیدن کنید.

مطالب مرتبط

از دیگر فواید داشتن سواد مالی، ذهنیت مثبت نسبت به پول است. در مورد تأثیر این موضوع روی هدف‌گذاری‌ها و سایر روش‌های مدیریت پول در مقاله زیر بخوانید.

قوانین تعیین اهداف مالی در زندگی فردی و خانوادگی یکسان هستند. در مورد ویژگی‌‌های یک هدف‌گذاری مالی خوب و انواع آن در لینک زیر بخوانید.

روش‌های صرفه‌جویی در هزینه‌های زندگی فراوانند. برای پیشنهادات بیشتر و خلاقانه‌تر به مقاله زیر مراجعه کنید.

اگر نان‌آور خانه هستید و به‌دنبال یک شغل دوم می‌گردید، مقاله زیر ۸ پیشنهاد مناسب را در اختیار شما قرار داده.

اگر هم به‌دنبال یک شغل پردرآمد می‌گردید، در مقاله زیر در مورد سه اصل طلایی پیدا کردن شغل مناسب بخوانید.

گاهی اوقات با بالا رفتن تعداد اعضای خانواده، ایجاد حس همکاری و اتحاد دشوار می‌شود. مخصوصا که بیشتر از یک نان‌آور وجود داشته‌باشد. به نظر شما نقش تعداد اعضای خانه و سطح درآمد در مدیریت مالی خانواده چیست؟