مهارت حل اختلاف | اکسیر جاودانگی رابطه‌ها

آیا تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که جایگاه مهارت حل اختلاف در زندگی شما کجاست؟ و تا چه حد می‌تواند در زندگی‌تان ضرورت داشته باشد؟

به موقعیتی فکر کنید که با فرد یا افرادی دچار اختلاف شده بودید.

بعد از گذشت زمانی که خشم‌تان فروکش کرد، احتمالاَ با خود فکر کرده باشید، کاش کمی خود را کنترل می‌کردید و آن‌قدر خشمگین نمی‌شدید.

هم‌چنین به این موضوع فکر می‌کردید که حال چگونه اختلاف را حل کنم؟ چه کنم و چه بگویم که هم غرورم حفظ شود و هم ناراحتی از بین برود؟

مهارت حل اختلاف یکی از مجموعه مهارت‌های ارتباط مؤثر است که یادگیری آن می‌تواند تأثیر به‌سزایی بر کیفیت زندگی ما داشته باشد.

ما در این مطلب به‌گونه‌ای مهارت حل اختلاف را  توضیح می‌دهیم که بتوانید همواره آن‌ را مثل نوش‌دارو با خود همراه داشته باشید و پیش از مرگ سهراب از آن‌ بهره ببرید.

پس در ادامه، برای دست‌یابی به این گنج با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

• مهارت حل اختلاف چیست؟
• اهمیت مهارت های حل اختلاف در زندگی
• اجرای گام به گام مهارت های حل اختلاف
• اصول مهارت حل اختلاف
• سبک های حل اختلاف
• نکاتی برای پیش‌گیری از بروز اختلاف
• سخن پایانی

مهارت حل اختلاف چیست؟

مهارت حل اختلاف، مجموعه‌ای از رفتار‌ها است که توصیه می‌شود در هنگام بروز اختلافات به‌کار گرفته شوند تا افراد بتوانند راحت‌تر به توافق برسند و اختلاف‌ها را حلکنند.

همان‌طور‌که می‌دانیم، انسان موجودی اجتماعی است و ایجاد ارتباط برای او از نیازهای حیاتی است.

 شخصیت انسان‌ها در ارتباط با دیگران شکل می‌گیرد. بنابراین کیفیت ارتباط او با دیگران، تأثیر مستقیمی بر کیفیت شخصیت او دارد.

یادگیری مهارت‌های حل اختلاف می‌تواند به ماندگاری و کیفیت بالای ارتباط افراد کمک بسیاری کند.

اهمیت مهارت های حل اختلاف در زندگی

در دنیای امروزه نوع و سطح ارتباطات گسترده تر شده است. به‌طور مثال ارتباطات غیرحضوری مانند ارتباط در فضای مجازی، افزایش یافته است.

هم‌چنین برای رفع نیازهای خود ناگزیر هستیم که انواع ارتباط را بپذیریم و روش‌های استفاده از آن‌ها را یاد بگیریم.

از آن‌جایی‌که احتمال ایجاد سوء‌تفاهم چه در روابط غیرحضوری و چه در سایر انواع ارتباط بسیار زیاد است. پس روش‌های حل اختلاف در زندگی نیز اهمیت بالایی پیدا می‌کنند.

اجرای گام به گام مهارت های حل اختلاف

1- حفظ آرامش و خون‌سردی

در مواقع ایجاد اختلاف معمولاً افراد ناراحت و عصبانی می‌شوند.

اگر قصد حل اختلاف را دارید و حفظ آن ارتباط برای شما مهم است، قبل از هر اقدامی نیاز است، که به خود و طرف مقابل اجازه دهید تا آرامش خود را باز‌یابید تا بتوانید در فضایی آرام و به دور از تنش با هم گفت‌و‌‌گو کنید.

پس بلا‌فاصله بعد از بحث و جدل، اقدام به حل اختلاف نکنید.

پس از گذشت مدت زمانی که حس کردید هم خود و هم طرف مقابلتان آرام‌تر شده‌اید، سراغ مرحله بعدی بروید.

2- دعوت طرف مقابل به گفت‌وگو

حال که آرام‌تر شده اید و تمایل دارید که با خون‌سردی اختلافات را حل کنید، لازم می‌دانم که به شما تبریک بگویم، چون بسیاری از افراد از مرحله اول به سلامت عبور نمی‌کنند و مستقیم وارد مرحله دوم می‌‍شوند.

این‌جاست که باید برای همیشه با آن رابطه خداحافظی کنند.

حتماً شما هم این ضرب‌المثل را شنیده‌اید که “بفرما و بشین و بتمرگ یه معنی میده”.

افراد در حالات روحی مختلف از کلمات متفاوتی برای بیان منظور خود استفاده می‌کنند.

ارتباط کلامی نیز از مهم‌ترین راه‌های ارتباطی ما با دیگران است.

پس انتخاب هر‌چه دقیق‌تر کلمات می‌تواند، تأثیر به‌سزایی در نتیجه آن ارتباط داشته باشد.

طرف مقابل خود را به گفت‌وگویی دوستانه با هدف حل مشکل دعوت کنید.

سعی کنید این قرار را در مکانی آرام که هر دوی شما در آن‌جا احساس راحتی بیشتری دارید و به دور از افراد آشنا بگذارید.

عجب جای دنجی رفیق!

حال به سراغ مرحله بعدی بروید.

3- ریشه‌یابی علت اختلاف

اغلب اختلاف‌ها ناشی از عدم درک متقابل، بدفهمی‌ها و نبود مهارت‌های ارتباطی سالم می‌باشد.

ابتدا خواسته خود را به‌طور شفاف بیان کنید تا اگر برداشت غلطی به‌وجود آمده بود، برطرف شود.

سپس اطمینان حاصل کنید که طرف مقابل منظور شما را به‌طور کامل و صحیح برداشت کرده است.

با ادامه گفت‌و‌گوی دو‌طرفه دریابید که علت اصلی ایجاد اختلاف چه بوده است.

اجازه دهید طرف مقابل نیز آزادانه صحبت کند.

این صحبت‌ها، باعث ایجاد تخلیه روانی می‌شوند و پذیرش فرد را برای حل مسأله بالا می‌برد.

حالا که علت مشخص شد، نیمی از راه را آمده‌اید.

خدا قوت!

4- انتظارات خود را از رابطه مشخص کنید

در اجرای گام به گام مهارت حل اختلاف، این مرحله برای تداوم رابطه در آینده اهمیت زیادی دارد. زیرا مقدمه‌ای برای اجرای درست مراحل بعدی است.

پس از اینکه گفت‌و‌گو کردید و علت اختلاف خود را شناسایی کردید، حال نوبت بیان انتظارات خود از رابطه و تقسیم وظابف است.

سعی کنید انتظارات و اهدافی را که از رابطه دارید، به‌صورت کامل و شفاف بیان کنید.

بهتر است که منافع افراد در رابطه هم‌راستا باشند تا از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری شود.

اگر با هم تضاد منافع دارید، همین حالا آن‌را مشخص کنید.

سعی کنید نقطه مشترکی پیدا کنید یا اینکه به‌صورت جوان‌مردانه و مسالمت‌آمیز، هر فرد در رابطه برای منافع خود تلاش کند.

در مرحله بعدی وظایف را تقسیم می‌کنیم.

5- سهم خود را از مسئولیت‌های رابطه بردارید

به‌طور‌ کل در تعارضات نمی‌توان یک شخص را مقصر دانست و هدف از حل اختلاف نیز، شناخت و مشخص کردن مقصر نیست.

در هر رابطه‌ای تمامی افراد مسئولیت‌های منحصر‌به‌فردی دارند.

پس از اینکه اهداف و انتظارات افراد در رابطه مشخص شد.

هر‌ شخص باید مسئولیت‌هایی را در رابطه بپذیرد و در انجام درست آن‌ها کوشا باشد.

اگر به هر دلیلی شخصی نتواند وظیفه‌ی خود را به‌طور درست انجام دهد، موظف است که مسئولیت اشتباه خود را بپذیرد و کارهای لازم درخصوص جبران آن را انجام دهد.

این حس مسئولیت‌پذیری در رابطه باعث می‌شود که افراد کم‌تر از هم ناراحت شوند. زیرا افراد با اشتباهات خود راحت‌تر کنار می‌آیند، تا زمانی‌که بخواهند بار اشتباهات دیگران را به دوش بکشند.

از طرفی، وقتی طرف مقابل در جهت جبران اشتباه خود اقدام کند، جایی برای ناراحتی باقی نمی‌ماند و حل اختلاف سریع‌تر صورت می‌گیرد.

6- مشخص کردن راه حلی برای تامین منافع طرفین

همان‌طور‌که در مرحله 4 گفتیم، ممکن است منافع افراد در یک رابطه با هم تضاد داشته باشد.

این موضوع ممکن است در آینده به مشکلی جدی تبدیل شود و سایر مراحل مهارت حل اختلاف را با شکست مواجه کند.

پس “جنگ اول به از صلح آخر”!

همین ابتدا باید توافقی صورت گیرد که منافع هر طرف تأمین شود.

7- چکاپ فراموش نشود

به احتمال زیاد تا به حال یک‌بار برای چکاپ دندان‌پزشکی مراجعه کرده باشید یا برای چکاپ دوره‌ای، آزمایش خون داده‌اید.

هدف‌تان از این کار‌ها چه بوده است؟

تشخیص به‌موقع بیماری و درمان آن یا پیش‌گیری از بیماری‌های جدی‌تر.

در رابطه هم نیاز هست که چکاپ‌های دوره‌ای انجام شود تا اگر جایی به مشکل خوردیم، به موقع تشخیص داده و حل شود.

با‌ هم قرار ملاقات بگذارید. بار دیگر اهداف‌تان را مرور کنید و بررسی کنید که تا این‌جای رابطه، دچار مشکل شده‌اید یا خیر.

اگر مشکلی وجود داشت، مراحل قبلی را تکرار کنید.

اصول مهارت حل اختلاف

برای هر عملی، اصولی وجود دارد که رعایت این قواعد لازمه‌ی نتیجه‌بخش بودن آن عمل است.

حال که با مراحل اجرایی مهارت حل اختلاف آشنا شدید، می‌خواهیم به اصول مهارت حل اختلاف نیز بپردازیم.

1- پرهیز از پرخاش‌گری

تصور کنید در شرایطی هستید که با دوست، همکار یا یکی از اعضای خانواده دچار بحث و جدل شده‌اید.

به‌طور کامل آگاه هستید که حق با طرف مقابل شما است و شما خطا‌کار هستید.

شخص مقابل شما سعی دارد این مسأله را با لحن بسیار تند و آزار‌دهنده‌ای به شما بقبولاند.

واکنش شما چیست؟

به‌طور طبیعی، اغلب افراد در چنین شرایطی در مقابل پذیرش اشتباه خود مقاومت می‌کنند.

مسیر بحث تحت‌تأثیر لحن پر‌تنش به انحراف کشیده می‌شود و معمولاً طرفین سعی دارند که اشتباهات یک‌دیگر را گوش‌زد کنند تا خود برنده این جدل شوند.

همچنین حالت دومی را تصور کنید که در آن، همان شخص با لحن بسیار آرام و محترمانه‌ای اشتباه شما را یادآوری می‌کند.

این‌بار واکنش شما چیست؟

2- فعالانه گوش دهید

فعالانه گوش دادن، یک تکنیک ارتباطی است که در آن شنونده با تمرکز کامل صحبت‌های گوینده را گوش می‌دهد و تلاش می‌کند که علاوه بر پیام گوینده، احساسات نهفته در گفته‌های او را نیز درک کند.

این تکنیک باعث ایجاد حس اعتماد و صمیمیت در طرفین رابطه می‌شود و تمایل آن‌ها را برای ادامه رابطه افزایش می‌دهد.

برای یادگیری و اجرای این تکنیک بسیار مهم در مراحل مهارت حل اختلاف، توصیه میکنم حتما نکات دو ویدیوی زیر را مشاهده کنید.

3- تعصب بی‌جا ممنوع

تعصب به معنای طرف‌داری غیرمنطقی از شخص یا چیزی می‌باشد.

تعصب کورکورانه از نا‌آگاهی و عدم پذیرش تفاوت‌ها ناشی می‌شود.

شخص متعصب قدرت درک نظرات مخالف را هر چند که درست و منطقی باشند، ندارد و هیچ‌گاه نمی‌تواند در روابطی که با عقاید او هم‌راستا نیستند باقی بماند.

به‌جای این‌که متعصبانه از عقاید خود دفاع کنیم، بهتر است، تکنیک‌های متقاعدسازی را بیاموزیم و با استدلال و منطق، هم ایده‌های خود را بیان کنیم و هم دیدگاه طرف مقابل را تجزیه و تحلیل کنیم.

4- به دنبال مقصر نباشید

گشتم نبود، نگرد نیست!

اگر به دنبال مقصر در رابطه هستید، بدانید که درحال هدر دادن انرژی و زمان هستید.

سعی کنید، تمرکز خود را بر حل مسأله و پذیرفتن مسئولیت بگذارید تا سریع‌تر راه حلی برای حل اختلاف پیدا کنید.

5- زمان را غنیمت بشمارید

یک بیماری وقتی مزمن می‌شود، به آهستگی پیشرفت می‌کند و می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.

اختلاف و ناراحتی هم مانند یک زخم یا بیماری نیاز به رسیدگی به‌موقع دارد و هرچه که زمان رسیدگی به آن را به تعویق انداخت، کار درمان سخت‌تر می‌شود و آثار آن عمیق‌تر به‌جا خواهند ماند.

6- عذرخواهی کردن را جدی بگیرید

معذرت‌خواهی کردن برای اغلب افراد کار دشواری است.

متأسفانه این امر برای عده‌ای از افراد به‌طور اشتباه به‌عنوان نشانه‌ای از ضعف و نداشتن اقتدار تلقی می‌شود.

عواملی مانند غرور و ناتوانی در پذیرش اشتباه باعث ایجاد چنین دیگاهی می‌شود.

گاهی، عذرخواهی کردن به شیوه‌ی درست، هم‌چون “آبی بر آتش ریختن” باعث رفع ناراحتی‌ها می‌شود.

وقتی فردی خالصانه عذرخواهی می‌کند، درواقع ابراز پشیمانی می‌کند.

این کار در طرف مقابل نیز باعث ایحاد حس آرامش می‌شود، زیرا به فرد این حس را منتقل می‌کند که عواطف و گفته‌های او درک می‌شوند.

سبک های حل اختلاف

سبک‌های حل اختلاف بسته به شدت، موضوع و افراد درگیر در اختلاف می‌تواند به دو روش قضایی و غیرقضایی تقسیم بندی شوند.

در ادامه هر روش را توضیح خواهیم داد.

مهارت حل اختلاف به شیوه غیر‌‌ قضایی

حل اختلاف به سبک غیرقضایی به سه دسته زیر تقسیم میشود:

1- مذاکره

طرفین به‌طور مستقیم و بدون دخالت شخص سوم، گفت‌و‌گو می‌کنند و سعی می‌کنند که طی این مکالمه به توافق برسند.

این روش کم‌هزینه‌ترین و سریع‌ترین روش برای حل اختلاف می‌باشد.

توصیه می‌کنم برای این‌که در همین روش به بهترین نتیجه دست پیدا کنید، هنر متقاعدسازی را بیاموزید و به‌کار بگیرید.

2- میانجی‌گری

در این روش شخص سومی هم در گفت‌و‌گو شرکت دارد که بدون صادر کردن رأی، با بی‌طرفی نظر می‌دهد و سعی می‌کند به طرفین برای رسیدن به توافق و مذاکره بهتر کمک کند.

3- داوری

در این روش، شخص سومی که مورد‌قبول طرفین اختلاف است انتخاب می‌شود تا به‌عنوان قاضی عمل کند.

این شخص رأی صادر می‌کند و هر و طرف هم باید رأی را بپذیرند و به آن عمل کنند.

مهارت حل اختلاف یه شیوه قضایی

این روش معمولاً برای اختلافات با شدت بالا صورت می‌گیرد.

یکی از طرفین طرح شکایت می‌کند.

پس از آن، در زمان و مکانی که توسط دادگاه مشخص می‌شود، طرفین باید حاضر شوند و در حضور قاضی از خود دفاع کنند.

درنهایت قاضی مطابق با مدارک و دلایل دو طرف، رأی صادر می‌کند که هر دو ملزم به اجرای آن می‌باشند.

نکاتی برای پیش‌گیری از بروز اختلاف

تا این‌جا تلاش کردیم تمام نکاتی را که برای یادگیری مهارت حل اختلاف مورد نیاز است، برای شما عزیزان توضیح دهیم.

 با تمرین نکاتی که تا الان گفتیم، می‌توان تا حد خوبی از طولانی شدن اختلافات جلوگیری کرد و در زمان مناسب آن‌ها را رفع کرد تا روابط خود را پایدار و زنده نگه داریم.

همگی می‌دانیم که پیش‌گیری بهتر از درمان است و به صرف زمان و هزینه کمتری هم نیاز دارد.

با من همراه باشید تا برای بالا بردن کیفیت روابط خود، نکاتی درمورد پیش‌گیری از بروز اختلافات نیز یاد بگیریم.

یادگیری مهارت کنترل خشم

اکثر موجودات زنده مجموعه‌ای از احساسات شامل شادی، غم، ترس، خشم، تعجب و انزجار را دارند.

این احساسات برای بقای موجودات ضروری می‌باشد و هر کدام برای یک مجموعه از نیازها در وجود ما قرار دارند.

اما تفاوتی که بین انسان با سایر موجودات وجود دارد، قدرت تفکر و تصمیم‌گیری است که به او این اجازه را می‌دهد تا بتواند این احساسات را کنترل کند و در هر موقعیت به میزان لازم از آن‌ها استفاده کند.

احساس خشم می‌تواند به انسان کمک کند تا از حقوق خود دفاع کند. اما هر احساسی درصورت اغراق می‌تواند جوانب منفی هم داشته باشد.

احساس خشم درصورت کنترل نشدن می‌تواند فاجعه به بار بیاورد.

مانند قتل‌ها و جنایاتی که تنها بر اثر کنترل نشدن همین احساس، هر روزه در حال رخ دادن هستند.

معمولاً تصمیماتی که در مواقع عصبانیت می‌گیرید، باعث پشیمانی شما می‌شوند و گاهی می‌توانند جبران‌ناپذیر باشند.

سعی کنید روش‌های کنترل خشم را که پیش‌نیاز مهارت حل اختلاف می‌باشند، یاد بگیرید و از این روش‌ها در زندگی خود بهره بگیرید و تأثیر آن را در همه جنبه‌های زندگی خود ببینید.

مشخص کردن مرزهای رابطه

تعیین حد‌ و مرز در روابط باعث ایجاد تعادل در رابطه می‌شود.

این مرزها می‌توانند شامل مشخص کردن حریم خصوصی عاطفی و فیزیکی، انتظارات و نیاز خود از برقراری آن رابطه باشند.

همچنین تعیین کردن حدود در رابطه باعث می‌شود که رابطه سالم‌تر و پایدارتر باقی بماند.

وقتی انتظارات خود از رابطه را از پیش مشخص کنیم احتمال بروز اختلاف را کاهش و امکان حل آن را افزایش می‌دهیم.

در رابطه مثل آینه شفاف باشید

شفاف بودن در رابطه به این معناست که افکار، انتظارات و احساسات خود را صادقانه بیان کنیم.

این امر، بروز سوءتفاهم در رابطه را به حداقل می‌رساندو باعث ایجاد درک متقابل و صمیمت در رابطه می‌شود.

 همچنین حس آزادی عمل به طرفین می‌دهد و از پنهان‌کاری جلوگیری می‌کند.

برای روابط زمان با کیفیت هزینه کنید

زمان، با ارزش‌ترین دارایی انسان است.

صرف این دارایی با ارزش در یک رابطه، نشان‌دهنده‌ی ارزش آن رابطه نیز می‌باشد.

ولی این‌که چه زمانی را دارید برای آن رابطه استفاده می‌کنید هم بسیار مهم است.

احتمالاً این جمله را شنیده‌اید که “کیفیت بهتر از کمیت است”.

ملاک با ارزش بودن رابطه تنها به میزان زمانی نیست که صرف آن می‌کنید بلکه مسأله‌ای که از آن مهم‌تر است، این است که چه نوع زمانی را دارید هزینه می‌کنید.

زمان باکیفیت به این معناست که تمام فکر و حواس شما در آن لحظه درگیر باشد و هم‌زمان مشغول انجام دادن سایر کارها، چک کردن فضای مجازی یا … نباشید.

توجه کافی در رابطه باعث ایجاد حس رضایت در طرف مقابل می‌شود و احساس باارزش بودن را منتقل می‌کند و همین امر باعث تقویت رابطه می‌شود.

پس در این موضوع دست و دل‌باز عمل کنید و سعی کنید به دید یک سرمایه‌گذاری بلندمدت به رابطه نگاه کنید.

سخن پایانی

نگران نباشید، به‌خاطر اختلاف داشتن کارنامه اعمالتان سیاه نخواهد شد!

شاید از این‌که در روابط خود دچار اختلاف می‌شوید، بسیار حس بدی داشته باشید.

اما باید آگاه باشید، تنها شما نیستید که این حس را دارید.

هرکدام از ما در یک خانواده و اجتماع با فرهنگ، عقاید و تجربه‌های متفاوتی متولد شده‌ایم و رشد کرده‌ایم.

پس اختلاف‌ها بخشی از طبیعت وجود ما هستند و هنر ما در نحوه‌ی مدیریت کردن این اختلاف‌ها است.

با یادگیری مهارت حل اختلاف می‌توانیم به‌خوبی این‌کار را انجام دهیم.

مطالب پیشنهادی

همان‌طور که می‌دانید، انسان موجودی اجتماعی است و شخصیت او در ارتباط با دیگران شکل می‌گیرد و رشد می‌‌کند.

برای این‌که بتوانیم از روابطمان بهترین استفاده را ببریم، نیاز است که نحوه ارتباط مؤثر را بیاموزیم و به‌کار بگیریم.

پیشنهاد می‌کنم برای بهره‌مندی از این مهارت ضروری، مطلب زیر را مطالعه کنید.

همه ما همواره در حال مذاکره با دیگران هستیم.

مذاکره برای یک موقعیت شغلی، مذاکره برای خرید یا فروش یک کالا، مذاکره برای شکل‌گیری یک رابطه و غیره.

اما آیا صرفأ همین‌که نیاز خود را عنوان کنیم و چیزی را مطالبه کنیم، می‌توانیم به هدف خود دست پیدا کنیم؟

خیر. حتمأ حداقل یک‌بار با این شکست مواجه شده‌اید.

مطلب زیر به‌‌طور کامل و به خوبی به این دغدغه پرداخته است.

توصیه می‌کنم این مطلب را از دست ندهید.

در دنیای امروزه فقط داشتن دانش فنی در یک حوزه دیگر نمی‌تواند متمایزکننده باشد،

بلکه این مهارت‌های نرم هستند که می‌توانند ما را از دیگران متمایز کنند و کلید موفقیت ما باشند.

با خواندن مطلب زیر علاوه بر این‌که با این مهارت‌ها آشنا خواهید شد، لحظات خوشی را نیز تجربه خواهید کرد.

ارتباط از راه‌های مختلفی برقرار می‌شود.

یکی از این راه‌ها، ارتباط غیرکلامی است. که در بسیاری از مواقع می‌تواند راه گشای ما باشد.

در مطلب زیر، می‌توانید با ارتباط غیرکلامی و راه‌های تقویت آن آشنا شوید.

فکر می‌کنید روش‌هایی را که در این مطلب درمورد مهارت حل اختلاف توضیح دادیم، در عمل هم می‌توانیم به کار بگیریم؟

تجربه خود از بروز اختلاف با یک فرد و نحوه حل آن اختلاف را برای ما و خوانندگان این صفحه بنویسید تا بتوانیم از این تجربیات ارزشمند بهره ببریم.

یا اگر در مرحله اختلاف با شخصی هستید و نمی‌دانید برای حل اختلاف از کجا شروع کنید، در اینجا برای ما بنویسید تا با هم برای رفع آن قدم برداریم.