هدف گذاری مالی با تغییر آمایه ذهنی، شما را برای رسیدن به فردای بهتر آماده می‌کند. اهداف مالی در زندگی تعیین‌کننده وضعیت آینده و فعالیت‌های امروز شما هستند. اینکه از چه روش بودجه‌بندی شخصی پیروی کنید یا چه میزان آزادی عمل برای هزینه‌های متفرقه داشته باشید، در گرو انواع اهداف مالی است که برای زندگی خود تعیین می‌کنید.
هدف گذاری برای پول، دانش و زبان مخصوص به خود را دارد. برای اطمینان از آمادگی کامل باید بتوانید به سوالات زیر پاسخ بدهید.
- برای تعیین هدف مالی چه اقداماتی لازم است؟
- یک هدف گذاری مالی خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته‌باشد؟
- عملیات بعد از هدف‌گذاری چیست؟
در این مقاله پاسخ تمامی این سوالات را خواهیدیافت، با ۳ نوع هدف مالی آشنا می‌شوید و ۵ مرحله از هدف گذاری مالی را در قالب یک مثال می‌آموزید.
سرفصل موضوعات به شرح زیرند:
هدف گذاری مالی چیست؟
هدف گذاری مالی در واقع همان نقشه‌ای است که برای خرج کردن پول خود می‌کشید. چه از راه محاسبه روی کاغذ به آن رسیده باشید و چه تنها به آن فکر کرده باشید، اهداف مالی بر اساس نوع و قدمتشان، از نفوذ و قدرت زیادی در برنامه‌ریزی‌های ما برخوردارند. همه ما در تمامی مراحل زندگی، یک یا چند هدف مالی را در ذهن خود می‌پرورانیم. از خرید یک کفش جدید گرفته تا تعویض لوازم منزل و خرید ماشین. این اهداف اگر به صورت دقیق تعریف نشوند و برای آن‌ها برنامه‌ریزی مالی صورت نگیرد، ممکن است هیچ وقت دنبال نشوند.
برنامه‌ریزی‌های مالی از اصول مشترکی پیروی می‌کنند و همه در راستای یک هدف کار می‌کنند: تحقق هدف گذاری مالی. ما قبلا به طور مفصل در مورد بهترین برنامه‌ریزی مالی و ۱۰ تکنیک عملی کردن آن صحبت کرده‌ایم. در ادامه این بخش حتما مطلب زیر را نیز مطالعه بفرمائید.
تعیین اهداف، محاسبه کل دارایی و جریان نقدینگی از مراحل تدوین یک برنامه مالی ایده‌آل هستند. ما برای اینکه به درک صحیحی از مسیر رسیدن به اهداف برسیم، باید یک ترازنامه شخصی هم بنویسیم. ترازنامه سندی است که دارایی‌های ما را در مقابل بدهی‌های ما قرار می‌دهد و یکی از سه صورت اصلی مالی می‌باشد. یک راه‌حل جامع برای یادگیری تمام این مباحث، شرکت در یک دوره کاربردی و تجربی است.
در دوره مدیریت مالی شخصی کارنکن روش تدوین و اصول ترازنامه را یاد می‌گیریم، در مورد مدیریت هزینه‌ها، بودجه‌بندی، سبد دارایی و اصول اهرم‌کردن بدهی به طور تجربی می‌آموزیم و همگام با مدرس دوره برای ساخت یک سیستم عادت مالی شخصی تلاش می‌کنیم. برای اطلاعات بیشتر به صفحه دوره مراجعه کنید.
انواع اهداف مالی در زندگی
هدف گذاری مالی تنها در صورتی به زندگی جهت می‌دهد و دغدغه‌های پس‌انداز و بدهی را رفع می‌کند که با مدل‌های مختلف آن آشنا باشید. انواع اهداف مالی در زندگی به سه دسته تقسیم می‌شوند.
اهداف مالی کوتاه‌مدت
اهداف کوتاه‌مدت در بازه زمانی کوتاه محقق می‌شوند و به آن‌ها لقب خواسته‌ها یا نیازهای فوری را می‌دهیم. زمان تحقق اهداف کوتاه‌مدت، آینده نزدیک است. حال این زمان بسته به هدف ممکن است فردا، هفته آینده، ماه آینده یا در طی سال باشد.
این اهداف به شما در مدیریت بهتر زمان کمک می‌کنند، شما را از بلاتکلیفی دور می‌کنند و دستاوردهای بزرگی را در زندگی منجر می‌شوند. موارد زیر مثال‌هایی از اهداف مالی کوتاه‌مدت هستند:
- استخدام شدن در یک شغل جدید
- خرید لوازم منزل
- پس‌انداز برای هزینه‌های درمانی
اهداف مالی میان‌مدت
اهداف مالی که تمام ویژگی‌های اهداف بلندمدت را رعایت نمی‌کنند و زمان تحقق آن‌ها نیز از اهداف کوتاه‌مدت طولانی‌تر است، در دسته جدیدی به نام اهداف میان‌مدت قرار می‌گیرند. در یک بررسی، مدت زمان لازم برای تحقق این اهداف بین یک تا پنج سال درنظر گرفته‌شده. اهداف میان‌مدت جنبه‌های اصلی زندگی شما را منعکس می‌کنند و بیشترین سهم را در تلاش‌های روزانه شما دارند. مثال‌های این دسته:
- تغییر دکوراسیون منزل
- پر کردن صندوق‌های اضطراری
- پس‌انداز برای خرید طلا
هستند.
اهداف مالی بلندمدت
اهداف بلندمدت در واقع چشم‌انداز شما برای آینده هستند. موفقیت در شغل و به طور کلی در زندگی بدون تعیین اهداف بلندمدت عملاً امکان‌پذیر نیست. این اهداف به برنامه‌ریزی، تلاش و تعهد مداوم نیاز دارند و حداقل تا پنج سال محقق نخواهندشد. معمولاً پله‌هایی که برای رسیدن به اهداف بلندمدت طی می‌کنید، همان اهداف کوتاه‌مدت و میان‌مدت شما هستند.
به طور مثال هدف بلندمدت شما قبولی در آزمون آیلتس است. در اینجا شرکت در کلاس‌های مختلف و مطالعه روزانه اهداف کوتاه‌مدت و میان‌مدت شما هستند. مثال‌های دیگری از اهداف بلندمدت به شرح زیرند:
- خرید ماشین
- پس‌انداز بازنشستگی
- راه‌اندازی کسب‌وکار
پس‌انداز برای دوران بازنشستگی، یکی از مهم‌ترین انواع پس‌اندازهای زندگی است. در مورد ۷ فرصت طلایی سرمایه‌گذاری برای این دوران اینجا را بخوانید.
چگونگی تعیین هدف مالی
عوامل زیادی می‌توانند بر چگونگی تعیین هدف مالی تأثیر بگذارند. انگیزه، ارزش‌گذاری‌ها و رویاهای ما برای آینده، عادات خرج کردن و پس‌انداز تنها بخشی از این عوامل تعیین‌کننده هستند.
هدف گذاری برای پول مستلزم نیت و خودآگاهی است. زمانی که برای نوشیدن یک لیوان چای یا قهوه از فعالیت روزانه خود فاصله می‌گیرید، سعی کنید به اهداف و برنامه‌های خود فکر کنید. تنها زمانی که این رویاها از حالت گنگ و مبهم خارج شد، مسیر رسیدن به آن‌ها طی می‌شود.
در ادامه ۶ مرحله هدف گذاری مالی را که روند تشخیص و ارزش‌گذاری اهداف را سریع‌تر می‌کنند، با هم مرور می‌کنیم.
۱- اهداف مشخص را انتخاب کنید.
یکی از دلایلی که اهداف مالی در زندگی‌های بی‌برنامه محقق نمی‌شوند، این است که هیچ تعریف مشخصی برای آن‌ها وجود ندارد. مثلاً شما می‌گویید: «من می‌خواهم ماشینم را با یک مدل بالاتر عوض کنم.» این هدف در صورتی واضح و روشن است که به سوالاتی که در پی آن ایجاد می‌شوند، پاسخ دهد.
مثلاً منظور از ماشین مدل بالاتر چیست؟ تا چند ماه یا سال برای تحقق آن برنامه‌ریزی لازم است؟ اهداف مشخص باید تمام ابهامات ذهن شما را برطرف کنند و هیچ سوالی را در مورد ماهیت هدف و روش رسیدن به آن بدون پاسخ نگذارند.
۲- اهداف باید قابل اندازه‌گیری باشند.
محاسبه میزان پیشرفت و فاصله باقیمانده تا مقصد، زمانی ممکن می‌شود که هدف ما قابل اندازه‌گیری باشد. فرض کنید هدف مشخصی که تعیین کردید، پرداخت یک بدهی سی میلیون تومانی باشد. اگر هدف خود را پرداخت کامل بدهی ترسیم کنید، ماه‌هایی که تا تحقق کامل فاصله دارید تعیین می‌شود و در هر مرحله درصد موفقیت یا شکست شما قابل محاسبه است.
در یک حالت ایده‌آل، بدهی خود را به قطعات کوچکتر تقسیم کنید. مثلاً به جای یک هدف سی میلیونی، سه هدف ده میلیون تومانی را دنبال کنید. در این صورت محاسبات ساده‌تر شده و اهداف در مدت زمان کوتاه‌تری دنبال می‌شوند.
۳- برای اهداف خود یک سررسید تعیین کنید.
اگر اهداف شما مهم و حساس نیستند، می‌توانید آن‌ها را برای مدتی کنار بگذارید. هدف از این کار این است که تمرکز شما به صورت کامل روی اهداف مهم‌تر قرار بگیرد. برای اهداف نهایی، یک بازه زمانی در آینده تعیین کنید و از هیچ تلاشی برای محقق کردن آن سرباز نزنید.
۴- هدف گذاری مالی را برای خودتان انجام دهید.
هدف گذاری مالی باید متناسب با شرایط زندگی شما باشد نه از روی تقلید از دیگران. حقایق زندگی شما با دیگران فرق دارد و در نتیجه اهداف دنبال‌شده نمی‌توانند یکسان باشند. مثلاً اگر دوستان شما بیشتر درآمد خود را خرج یک سفر تفریحی می‌کنند، این به این معنی نیست که شما هم باید در برنامه‌های خود دنباله‌رو آن‌ها باشید.
چشم‌انداز خود را تغییر دهید، روی اهداف شخصی خود حساب باز کنید و از مسیر بیرون نزنید. یادتان باشد که تنها مجاز به مقایسه زندگی قبل و بعد خود هستید. پس از تمامی منابع برای پیشبرد اهداف مالی استفاده کنید.
۵- اهداف خود را بنویسید.
یک قلم و کاغذ بردارید. اهداف مشخص و مهم خود را بنویسید. آن‌ها را یک بار با صدای ذهن و یک باز به صورت بلند بخوانید. سپس روی میز کار خود و یا روی آینه آن‌ها را بچسبانید. با تحریک حس‌های مختلف، ما از اهداف خود آگاه‌تر می‌شویم و با تعهد و تعلق‌خاطر بیشتری برای رسیدن به آن‌ها تلاش می‌کنیم.
۶- مشوق اهداف خود باشید.
هر قدمی که به سمت اهداف برمی‌دارید، حداقل مستحق یک پاداش کلامی است. بسیاری از شما از حضور پدر و مادر، همسر و یا یک دوست به عنوان حامی در مراحل مختلف زندگی بهره می‌برید. دانستن این موضوع که تنها نیستید و خوشحالی و کامیابی شما برای دیگران شادی‌آور است، انگیزه مضاعفی را در شما ایجاد می‌کند که از هیچ راه دیگری قابل جایگزینی نیست.
اما فراموش نکنید که یکی از بزرگ‌ترین حامی‌های شما، خودتان هستید. حس لذت و اعتمادبه‌نفسی که فتح قله‌های کوچک ایجاد می‌کند، در دشوارترین لحظات زندگی به شما اجازه عقب‌نشینی نمی‌دهد و مشوق دائم شما تا رسیدن به قله آخر است.
نمونه هدف گذاری مالی
بعد از بررسی مراحل هدف گذاری مالی، وقت آن رسیده که یک هدف مالی فرضی را که همه ما به طور مشترک دنبال می‌کنیم، دقیق‌تر بررسی کنیم. مراحل برنامه‌ریزی برای این اهداف از اصول یکسانی پیروی می‌کنند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
به عنوان یک نمونه هدف گذاری مالی، خرید خانه را در نظر بگیرید. این هدف در دسته اهداف بلندمدت و یا اگر خیلی خوش‌شانس باشید در دسته اهداف میان‌مدت، طبقه‌بندی می‌شود. برای تحقق آن مراحل زیر به ترتیب دنبال می‌شوند:
۱- میزان درآمد و ریزهزینه‌های خود را مشخص کنید.
در ابتدا باید تعیین کنید که در هر ماه چقدر پول به حساب شما واریز می‌شود و چه مقدار از آن را خرج می‌کنید. هزینه‌های خود را به دو دسته ضروری و غیرضروری تقسیم کنید. مبلغی را برای بدهی‌های خود کنار بگذارید و بخشی از مخارج غیرضروری را حذف کنید.
۲- یک حساب جداگانه برای پس‌انداز درنظر بگیرید.
پس‌انداز پشتوانه ما برای فعالیت‌های آینده است. مبلغی که هر ماه برای مقاصد گوناگون کنار می‌گذاریم، تعیین‌کننده میزان تعهد و انگیزه ما برای رسیدن به اهداف است. برای خرید منزل، حتما یک حساب پس‌انداز به همین نام افتتاح کنید و براساس بودجه‌بندی خود، هر ماه آن را شارژ کنید. اینکه از کدام استراتژی و تکنیک‌های پس‌انداز ماهانه استفاده کنید، بعد از مطالعه مقاله زیر دستگیرتان می‌شود.
۳- یک زمان تقریبی را برای خرید خانه تعیین کنید.
زمانی که هدف خرید خانه را به عنوان هدف مرجع قرار دادید و برنامه‌ریزی‌های خود را بر پایه آن بنا کردید، یک زمان تقریبی را برای وقتی که پس‌انداز شما به حدنصاب رسید، تعیین کنید. عوامل مختلفی در تعیین این تاریخ دخیل هستند.
مثلاً میزان تعهد شما به بودجه‌بندی، هزینه‌های ناگواری که بدون برنامه پیش می‌آیند و میزان تورم می‌توانند نقشه‌های شما را عقب بیندازند. سعی کنید تا حد امکان برای این رخدادها آماده باشید و آن‌ها را در محاسبات خود وارد کنید.
۴- فعالیت‌های خود را برای تحقق این هدف تنظیم کنید.
اگر به درآمد بیشتری نیاز دارید، یک فعالیت خارج از برنامه را شروع کنید یا به دنبال مشاغل پاره‌وقت بروید. همچنین می‌توانید هزینه‌های خود را با خرید از فروشگاه‌های تخفیف‌دار و یا به طور قسطی کمتر کنید.
در هیچ موقعیتی به مبلغ واریزی صندوق‌های اضطراری و بازنشستگی خود دست نزنید. اهمیت این دو صندوق از تحقق هر هدفی مهم‌تر است و حفاظت از آن‌ها تحت هر شرایطی اولویت شماست.
۵- به طور مداوم عملکرد خود را پایش کنید.
در پایان هر ماه، میزان پولی را که در حساب خرید منزل جمع‌آوری شده بررسی کنید. آن را با میزان هدف‌گذاری مقایسه کنید. اگر بیشتر بود به خودتان پاداش بدهید و اگر کمتر بود، به دنبال کشف دلایل باشید. سپس اصلاحات لازم را در بودجه‌بندی ماه بعد خود لحاظ کنید.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد هدف گذاری مالی صحبت کردیم و ۶ مرحله از چگونگی تعیین هدف مالی برای رسیدن به یک زندگی کم‌دغدغه را بررسی کردیم. در ادامه توجه شما را به مطالب مرتبط در این حوزه جلب می‌کنیم.
مطالب مرتبط
یادگیری عادت‌های صحیح مدیریت پول، بیشترین نقش را در تحقق هدف گذاری‌های مالی دارند. در مقاله زیر در مورد ۸ روش راحت برای دستیابی به مدیریت پول را بخوانید.
ژاپنی‌ها برای مدیریت بهتر پول، یک روش برای پس‌انداز معرفی می‌کنند که تنها شرط آن تعهد فردی است. برای آشنایی بیشتر با این روش روی لینک زیر کلیک کنید.
گفتیم که راه‌اندازی کسب‌وکار جدید، یکی از اهدافی است که در بلندمدت محقق می‌شود. اما راه‌اندازی استارتاپ و شروع کسب درآمد از آن در کمتر از پنج سال قابل دستیابی‌ست. برای اطلاعات بیشتر پینشهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه بفرمائید.
اگر بودجه کافی ندارید، به استارتاپ‌های خانگی فکر کنید. در مورد راه‌اندازی استارتاپ با کمترین سرمایه اولیه در مقاله زیر بخوانید.
در سال‌های اخیر روند هدف گذاری مالی به نسبت قبل دشوارتر و تحقق برخی اهداف عملاً غیرممکن شده است. در چنین شرایطی به نظر شما، سرمایه‌گذاری روی کدام اهداف به‌صرفه‌تر است؟
محصولات آموزشی