برخی تصور می‌کنند که تنها تعداد کمی از افراد بااستعداد هستند. اما واقعیت چیز دیگری است! همهٔ ما دارای استعدادهای ذاتی هستیم. بله درست است! حتی شما که فکر می‌کنید هیچ استعدادی ندارید بی شک استعدادهایی دارید که تاکنون به آنها بی‌توجه بوده‌اید و یا آنها را نشناخته‌اید. شاید بپرسید حال فرض کنیم که استعدادهایی هم داشته باشید، چه اهمیتی دارد؟ چرا باید استعداد خودتان را بشناسید ؟
اگر شما:
- دانش‌آموزی در آستانهٔ انتخاب رشته برای مدرسه یا دانشگاه هستید
- جویای شغل هستید؛ یا کاری دارید اما از شرایط شغلی خود ناراضی هستید
- در زندگی احساس سردرگمی می‌کنید و نمی‌دانید که برای چه کاری ساخته شده‌اید
باید بدانید که تنها نیستید. ما هم در این موقعیت‌ها قرارداشته‌ایم و حال شما را خوب درک می‌کنیم. برای همین در ادامهٔ مطلب از اینکه چرا باید استعداد خودتان را بشناسید و از اهمیت استعدادیابی در جنبه‌های مختلف زندگی صحبت می‌کنیم. در انتها ضمن معرفی چند منبع به شما می‌گوییم که چطور می‌توانید استعدادهای خود را کشف کنید.
آنچه در ادامه خواهید خواند:
- اهمیت شناسایی استعداد کودکان و نوجوانان
- اهمیت شناسایی استعداد در مسیر شغلی
- اهمیت استعدادیابی در تمام ابعاد زندگی
- چگونه بفهمیم چه استعدادهایی داریم ؟
اهمیت شناسایی استعداد کودکان و نوجوانان
کودکی
همهٔ خانواده‌ها نگران آیندهٔ فرزندانشان هستند. از این رو یکی از دغدغه‌های اغلب پدر و ماد‌ر‌ها کشف استعدادهای فرزندشان است. آنها برای پی‌بردن به این موضوع، فرزند خود را از صبح تا شب به انواع‌واقسام کلاس‌های آموزشی می‌فرستند؛ از شنا و پیانو گرفته تا زبان و ریاضی!
مدرسه
آخر‌سر هم بدون آنکه استعداد کودک مشخص شود، راهی مدرسه می‌شود. جایی که در آن هر کسی که نمرهٔ ریاضی پایینی بگیرد خنگ و بی‌استعداد است! حتی اگر در نوشتن انشا عالی باشد. سپس معلم و خانواده تمام تلاششان را می‌کنند تا ضعف کودک در ریاضی را برطرف کنند؛ درحالی که از استعداد او در نوشتن غافل هستند.
پس از آن نوبت به انتخاب رشته در مدرسه می‌رسد. کسانی که در این سال‌ها نمرات خوبی در درس ریاضی گرفته‌اند، مسلماً باید به رشتهٔ ریاضی بروند! دانش آموزانی که خوب درس‌ها را حفظ می‌کردند (یا به قولی در درس‌های حفظ کردنی استعداد داشته‌اند!) و باهوش هم به شمار می‌آمدند به رشتهٔ تجربی رفته (تا در آینده همهٔ چند صد هزار نفرشان خانم و آقای دکتر شوند!) و مابقی این افراد به رشتهٔ انسانی می‌روند. اما یک گروه دیگر باقی مانده، آن هم بچه‌هایی هستند که درسشان ضعیف بوده، هیچ استعدادی نداشته‌اند و شاگرد تنبل به حساب می‌آمدند! این دسته هم (ناامید از اینکه در آینده قرار نیست هیچی بشوند!) به هنرستان می‌روند.
بیشتر بخوانید: اهمیت علاقه در انتخاب رشته
کنکور
پس از یازده سال تحصیل به غول مرحلهٔ آخر (یعنی کنکور!) می‌رسند. در این مرحله بچه‌ها می‌باید به مدت یک سال از صبح تا شب به کلاس‌های کنکور و مشاوره بروند؛ فرمول‌های کنکوری حفظ کرده و تست بزنند! تا روز سرنوشت‌ساز کنکور فرا رسد! روزی که در آن هزاران‌هزار نفر، فارغ از اینکه چه استعدادها، توانایی‌ها و علایقی دارند، با یک معیار سنجیده می‌شوند. معیار هم این است که تا چه حد می‌توانند از درس‌هایی که در این یک سال حفظ کرده‌اند استفاده کنند و تست‌های بیشتری بزنند!
با آمدن نتایج کنکور نوبت به انتخاب رشته می‌رسد. حتماً خودتان می‌دانید که این مرحله نیز چگونه طی می‌شود! تجربی‌ها می‌بایست همه دکتر، دندانپزشک یا داروساز شوند. حتی اگر رتبه‌شان به این رشته‌ها نرسد، باید آن‌قدر پشت کنکور بمانند تا بالاخره دکتر شوند! بچه‌های رشتهٔ ریاضی هم دفترچهٔ انتخاب رشته را به ترتیب با مهندسی برق، کامپیوتر، مکانیک و… پر می‌کنند. سپس منتظر می‌مانند تا ببینند خدا چه می‌خواهد و قرار است در چه رشته‌ای درس بخوانند! رشته‌های انسانی و هنر هم وضعیت بهتری ندارند.
بیشتر بخوانید: من در چه رشته ای استعداد دارم
استعداد همهٔ کودکان مثل هم نیست
آلبرت انیشتین می‌گوید:
هر کسی یک نابغه است. ولی اگر یک ماهی را از روی توانایی‌اش در بالا رفتن از درخت قضاوت کنی، آن ماهی تمام عمرش را با این باور زندگی خواهد کرد که یک احمق است.
ولی آیا این دقیقاً همان کاری نیست که از کودکی تا جوانی با فرزندان خود انجام می‌دهیم؟!
- زمانی که از او می‌خواهیم تمام وقت خود را برای جبران ضعفش در درس ریاضی بگذارد؛ در حالی که اگر اندکی به استعداد او در زمینهٔ نوشتن بها می‌دادیم، شاید می‌توانست نویسندهٔ قابلی شود.
- زمانی که به زور از او می‌خواهیم به رشتهٔ تجربی برود تا در آینده دکتر شود، در حالی که او کوچک‌ترین علاقه‌ای به این کار ندارد. به‌جای آن، استعداد قابل توجهی در زمینهٔ نقاشی دارد و اگر به هنرستان برود، احتمالا موفق‌تر، خوشحال‌تر و راضی‌تر خواهد‌بود.
- زمانی که هنگام انتخاب رشته به او می‌گوییم که باید مهندسی برق را انتخاب کند، چراکه همهٔ رتبه‌های برتر برق می‌خوانند! در حالی که با توجه به علاقه‌مندی‌ها و استعدادهایش، معماری گزینهٔ مناسب‌تری برای او است.
بیشتر بخوانید: تفاوت و شباهت های هوش و استعداد
نتیجهٔ بی‌توجهی به استعداد کودکان
حال آیندهٔ این بچه‌ها که هرگز وقت نکردند تا استعدادها و علایق خود را شناسایی کنند و یک عمر دنباله‌روی راه این و آن بوده‌اند چه می‌شود؟
این افراد نه تنها از کودکی خود لذت نبرده‌اند بلکه بهترین سال‌های جوانی خود را نیز صرف خواندن رشته‌ای در دانشگاه می‌کنند که نه علاقه‌ای به آن دارند و نه استعدادی. سپس در بزرگسالی هم می‌بینیم که در کمتر از یک دهه چندین شغل عوض کرده‌اند. یا مشغول به کاری هستند که ربطی به مدرک تحصیلی آنها یا توانمندی‌ها و علاقه‌مندی‌های آنان ندارد.
این امر نشان‌دهندهٔ این است که خانواده در دوران کودکی نتوانسته استعدادهای فرد را بشناسد و او را در مسیر درستی قرار دهد. همچنین بسیاری از خانواده‌ها فرزندان خود را در مسیری قرار داده‌اند که مورد علاقهٔ خودشان بوده، در صورتی که این کار اشتباه است. زیرا استعدادهای هرکس، ذاتی و منحصر به خودش است. لذا باید با توجه به استعدادهایش در مسیر درستی قرار گیرد.
شناسایی استعدادها در دوران کودکی و پرورش آنها اهمیت زیادی دارد. این امر در انتخاب رشتهٔ درست، انتخاب شغل مناسب و در تمامی مراحل زندگی افراد تاثیرگذار است.
ما زمان محدودی در این دنیا زندگی خواهیم کرد. لذا این فرصت را نداریم که بخواهیم همه چیز را امتحان کنیم تا متوجه شویم برای چه کاری ساخته شده‌ایم. از طرفی زمانی که استعدادهای خود را بشناسیم و مسیر زندگی خود را بر آنها منطبق کنیم، رضایت و شادی بیشتری را در زندگی تجربه می‌کنیم. پس چه بهتر که از همان کودکی به دنبال شناسایی استعدادهای خود باشیم تا در باقی مسیر زندگی کمتر دچار سردرگمی شویم.
بیشتر بخوانید: استعداد چیست ، راز درون انسان ها
اهمیت شناسایی استعداد در مسیر شغلی
قبلا راجع به استعداد یابی شغلی صحبت کردیم. اگر هنوز به این فکر می‌کنید که چرا باید استعداد خودتان را بشناسید ، به این نکته توجه کنید که شغل شما زمان زیادی از زندگی شما را در بر می‌گیرد. لذا اهمیت زیادی در کیفیت زندگی‌تان و رضایت شما از زندگی دارد.
چه می‌شود اگر شغل شما ربطی به استعدادهایتان نداشته باشد؟
اگر بگوییم که هرکسی باید شغل مناسب با خود بیابد، شاید حرفی بدیهی به نظر آید. اما واقعیت این است که بیشتر مردم در انتخاب شغل خود تصمیمات درستی نمی‌گیرند. در زمینه‌ای مشغول به کار می‌شوند که علاقه‌ای به آن ندارند، در نتیجه زود از انجام آن خسته می‌شوند؛ پیشرفت چندانی ندارند و همواره از کار خود می‌نالند!
بیشتر بخوانید: از کجا بفهمیم به چه شغلی علاقه داریم
آیا شما هم کسانی را می‌شناسید که از صبح تا بعدازظهر به ساعت چشم دوخته‌اند تا کار تعطیل شود و به خانه بروند که تازه روزشان را شروع کنند؟ یا کسانی که تمام هفته چشم به راه رسیدن تعطیلات آخر هفته هستند تا بتوانند برای یکی دو روز هم که شده به فعالیت‌هایی که در آن استعداد دارند و از انجامشان لذت می‌برند بپردازند؟
چه می‌شد اگر این افراد در زمینه‌ای کار می‌کردند که در آن استعداد داشتند؟! آن موقع تمام هفته نیز، مانند آخر هفته، غرق در انجام فعالیت‌های مورد علاقه‌شان می‌شدند و از کار خود لذت می‌بردند.
زمانی که شما کاری را انجام می‌دهید که در آن از استعدادها و نقاط قوت خود استفاده نمی‌کنید:
- با همکاران خود تعاملات مثبتی ندارید.
- با مشتریان خود خوب رفتار نمی‌کنید.
- روزانه دستاورد‌های کمتری دارید.
- خیلی خلاق و مثبت نیستید.
- از کار خود راضی نیستید.
- از سر کار رفتن بیزارید.
بیشتر بخوانید: تفاوت استعداد و مهارت ، کدام مهمتر است؟
چه اهمیتی دارد که شغل شما مرتبط به استعدادهایتان باشد؟
امروزه در بسیاری از صنایع، شرکت‌ها، موسسات و… دنبال افراد بااستعداد هستند؛ نه افرادی که فقط مهارت‌های زیادی دارند. چراکه مهارت را هرکسی می‌تواند یاد بگیرد، اما استعداد به صورت ذاتی در افراد وجود دارد. البته استعداد به تنهایی هرگز کافی نیست. بلکه شما می‌باید در زمینهٔ استعدادهای خود تلاش کنید تا آنها را به نقاط قوت تبدیل کنید.
اینکه چرا باید استعداد خود را بشناسیم به این دلیل است که اگر شغل و حرفهٔ شما بر اساس استعدادهای شما باشد:
- رضایت شغلی بیشتری دارید.
- بیشتر احساس مفید‌بودن می‌کنید.
- می‌توانید درآمد بیشتری کسب کنید.
- با تلاش کمتر، می‌توانید به موفقیت‌های بیشتری دست یابید.
- احساسات مثبت‌تری تجربه می‌کنید و در کل انسان شادتری هستید.
- بازدهی بیشتری در کار خود دارید که به رشد مجموعه هم کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: نقشه راه کسب درآمد در منزل
اهمیت استعدادیابی در تمام ابعاد زندگی
زندگی دیگران به خاطر استعدادهای ما ممکن است تغییر کند
اینکه چرا باید استعدادهای خودتان را بشناسید ، به این دلیل است که استعدادها و موهبت‌هایی که خداوند به ما داده، فقط برای خودمان نیستند؛ بلکه باید از آنها برای کمک به دیگران و بهتر شدن این دنیا استفاده‌کنیم.
دیگران می‌توانند از استعدادهای ما بهره‌مند شوند. همانطور که ما از استعدادهای دیگران بهره می‌بریم. ما از خلاقیت استیو جابز در محصولات اپل، اختراع لامپ ادیسون، ایده‌های اتومبیل سازی فورد و حتی آشپزی مادرانمان استفاده می‌کنیم.
آیا می‌توانید دنیایی را تصور کنید که هیچ‌کس توانایی‌هایش را با دیگران به اشتراک نگذارد؟ تصور آن هم سخت است!
منجر به زندگی رضایت‌بخش تری می‌شود
استعدادهای ما نقاط قوت ما به حساب می آیند. گالوپ تحقیقی بر روی افرادی که هرروزه از نقاط قوت خود استفاده می‌کنند انجام‌داده. این تحقیق تاثیر این کار را بر روی عملکرد و کیفیت زندگی آنها مورد سنجش قرار داده‌است. گالوپ دریافت افرادی که هر روز از نقاط قوت و استعدادهای خود استفاده می کنند:
- استرس، نگرانی، ناراحتی و درد جسمانی کمتری دارند.
- احساسات مثبت بیشتری را تجربه می‌کنند.
- انرژی بیشتری در طول روز دارند.
- بیشتر درگیر کار خود می‌شوند.
- سلامتی بیشتری دارند.
رشد و پیشرفتتان سریع‌تر می شود
زمانی که بر روی استعدادهای خود تمرکز می‌کنید و در پی یافتن راه‌هایی برای بهبود نقاط قوت خود هستید، سریع‌تر از زمانی پیشرفت می‌کنید که بر روی نقاط ضعف خود تمرکز کرده‌اید.
تحقیقات گالوپ نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری روی نقاط قوت کارکنان راه موثر‌تری برای بهبود عملکرد آنهاست (نسبت به زمانی که تلاش می‌کنند تا نقاط ضعف خود را بهبود دهند).
بسیاری از افراد می‌توانند سود بیشتری ببرند اگر هرروزه از توانایی‌ها و استعدادهایشان استفاده‌کنند.
قدردانی از کسی که این استعدادها را در وجود ما قرار داده
لئوناردو بوسکالیا، نویسنده و سخنران آمریکایی می‌گوید:
استعداد شما هدیهٔ خداوند به شماست و کاری که با آن انجام می‌دهید هدیهٔ شما به خداوند است.
خداوند هریک از ما را با توانایی‌های منحصربه‌فردی آفریده‌است. اگر از استعدادهای خدادادی خود استفاده نکنیم، این هدیه را از‌دست‌داده‌ایم. درحالی که با استفاده از آن می‌توانستیم بر زندگی خود و دیگران موثر باشیم.
بیشتر بخوانید: استعدادهای فطری
چگونه بفهمیم چه استعدادهایی داریم؟
تاکنون به این پرداختیم که چرا باید استعداد خودتان را بشناسید . حال می‌خواهیم به شما بگوییم اصلاً از کجا بفهمید که چه استعدادهایی دارید.
- برای پی‌بردن به استعدادهای خود به سوالات زیر جواب دهید.
- کودکی خود را مرور کنید. اغلب از انجام چه کارهایی هیجان زده می‌شدید؟ بیشتر زمان خود را چگونه سپری می‌کردید؟
- انجام چه کارهایی برای شما لذت‌بخش است؟ هنگام انجام چه کاری گذر زمان را احساس نمی‌کنید؟
- انجام چه کارهایی به نظرتان ساده می‌آید و به نسبت بقیه، آنها را بهتر و با صرف انرژی کمتری انجام می‌دهید؟
- اگر هیچ محدودیت و مانعی وجود نداشت، آرزو داشتید چه کاری انجام دهید؟
- از خانواده و دوستان نزدیکتان سوال کنید. احتمالاً آنها به استعدادهایی از شما آگاهی دارند که خودتان تاکنون به آنها توجه نکرده‌اید.
- از تست‌های استعدادیابی استفاده کنید. مانند تست استعدادیابی کلیفتون، اوکارنر، هالند و…
- کتاب‌‌هایی بخوانید که در این زمینه می‌توانند به شما کمک کنند. به عنوان مثال کتاب strengthsfinder اثر تام راث، که ترجمه‌ی فارسی آن کتاب “5 نقطه قوت برتر خود را بشناسید” است. برای آشنایی با این کتاب بد نیست که این مطلب را هم بخوانید.
بیشتر بخوانید: چگونه استعداد خود را کشف کنیم ، شاه کلیدهای کشف استعداد
مطالب تکمیلی
اکنون که جواب چرایی شناخت استعداد را متوجه شدید بهتر است با انواع استعداد و 34 استعداد اصلی هم آشنا شوید.
و اگر علاقه مند هستید که ببینید در چه زمینه هایی استعداد دارید، می تونید با انجام تست های استعدادیابی، استعدادهای خودتون رو کشف کنید.
سایت کارنکن تست استعدادیابی گالوپ را به صورت رایگان در اختیار علاقه مندان قرار داده که می تونید همین الان از طریق لینک زیر انجامش بدین و بعد از اون تحلیلش رو هم ببینید:
امیدوارم این مطلب باعث شود شما هم به دنبال کشف استعدادهایتان بروید و مسیر خودتان را پیدا کنید.
اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، خوشحال می‌شویم که با ما به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط
- استعدادیابی شغلی
- چگونه استعداد خود را بشناسیم؟ | سه راه برای کشف استعداد
- انواع آزمون استعداد و هوش و شخصیت
- انواع هوش و استعداد کدامند؟ (راهنمای کامل شناخت ۰ تا ۱۰۰ انواع هوش)
- استعدادیابی جانسون اوکانر |معرفی ۱۲+۲ استعداد
- معرفی کتاب ۵ نقطه قوت برتر خود را بشناسید | استعدادیابی کلیفتون (گالوپ)
- تست استعدادیابی کلیفتون (گالوپ)
- تحلیل نتیجه تست استعدادیابی کلیفتون
محصولات آموزشی