تفاوت روانشناسی تربیتی و عمومی چیست؟

اگر شما نیز از جمله افرادی هستید که به دنبال شناخت تفاوت روانشناسی تربیتی و عمومی در انتخاب مسیر تحصیلی و شغلی خود می‌باشید، این مقاله مخصوص شماست!

در جامعه امروزی ایران با گسترش روزافزون فرهنگ شهرنشینی و کم‌رنگ شدن باور منفی و سنتی مردم، مراجعه به روانشناس برای حل مشکلات و اختلالات روحی و عاطفی، با اقبال فزاینده‌ای روبه‌رو شده‌است.

این روند به خصوص در شهرهای بزرگ نمود بیشتری داشته‌است.

به نحوی که در برخی شهرها، روانشناسان متخصص و کارآمد، ضمن خلاقیت و نوآوری توانسته‌اند به درآمدهای بالایی برسند!

مطالعه مطلب «ایده کارآفرینی از رویا تا واقعیت» راهکارهای جذابی را برای شما در زمینه نوآوری فراهم می‌کند.

در برخی شاخه‌های روان‌شناسی از جمله روان‌شناسی تربیتی و عمومی به دلیل تقاضای خوبِ جامعه، بازار کار نسبتاً خوبی وجود دارد.

آنچه که در این مقاله بدان پرداخته می‌شود، آشنایی با تفاوت ارشد روانشناسی تربیتی و عمومی در تمامی جنبه‌های مورد نیاز شما است!

شما هم با سوالات زیر روبه‌رو هستید؟

• تفاوت رشته روانشناسی تربیتی و عمومی
• بازار کاری و آینده شغلی
• محیط‌های شغلی
• کارآفرینی در روانشناسی تربیتی و عمومی
• بودجه‌بندی دروس دانشگاهی
• بودجه‌بندی منابع آزمون ارشد روانشناسی تربیتی و عمومی
• ظرفیت پذیرش در هر یک از دو رشته
• امکان مهاجرت تحصیلی

پس با من همراه باشید تا به تمام سوالات شما پاسخ دهم.

فهرست مطالب

تفاوت روانشناسی تربیتی و عمومی

روانشناسی تربیتی:

اگر از آن دسته افراد هستید که به مطالعه درباره چگونگی یادگیریِ روش‌های تدریس، فرآیندهای آموزشی و تفاوت‌های فردی علاقه‌مند هستید، روانشناسی تربیتی گزینه مناسبی برای شماست.

در واقع این شاخه از روانشناسی شامل موارد زیر می باشد:

• فرایند یادگیری دوران مختلف زندگی
• بررسی فرآیندهای اجتماعی، عاطفی و شناختی که در کل طول عمر در یادگیری فرد نقش دارد.

روانشناسی عمومی:

در مقابل اگر می‌دانید که به مطالعه عمیق و پایه‌ای مبانی روانشناسی علاقه‌مند هستید، روانشناسی عمومی را به شما پیشنهاد می‌دهم.

این شاخه از روانشناسی به بررسی موارد زیر می‌پردازد:

• اختلالات و آسیب‌های روانی
• عوامل مؤثر بر هیجانات و انگیزه فردی
• بررسیِ درک، حافظه و هوش

بنابراین روانشناسی تربیتی برای کسانی که ارتباط آموزشی با کودکان و نوجوانان را دوست دارند و از این امر لذت می‌برند، انتخاب بسیار مناسبی است.

از آن طرف، کسانی که علاقه‌مند به تحقیق و پژوهش و نهایتا درمان اختلالات هستند، بهتر است شاخه روانشناسی عمومی را انتخاب کنند.

فرق روانشناسی تربیتی و عمومی در محیط‌های شغلی

قطعا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد هنگام انتخاب رشته و مسیر شغلی، توجه به بازار کار و آینده‌شغلی می باشد.

با وجود تفاوت رشته روانشناسی تربیتی و عمومی، محیط‌های شغلی متنوعی نیز برای هر یک از این دو شاخه وجود دارد که در ادامه به بررسی چند مورد از آنها می‌پردازیم.

1- محیط‌های شغلی روانشناسی تربیتی

• معلم مدرسه
• مشاور مدرسه در زمینه کنکور، تحصیلی و انگیزشی
• مربی مهد کودک
• مدیر مهد کودک
• استاد دانشگاه
• مؤسس مرکز مشاوره در زمینه‌های تحصیلی و روانشناسی
• مؤسس سرای سالمندان
• همکاری با روانپزشکان در کلینیک‌های خصوصی
• فعالیت در مراکز ترک اعتیاد

در ادامه به بررسی چند روش عملی برای «کسب مهارت‌های کارآفرینی» در رشته روانشناسی تربیتی می‌پردازم.

چگونه یک مرکز مشاوره تأسیس کنیم؟ (مجوزهای لازم)

شاید یکی از انگیزه‌های مهم برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد در رشته روانشناسی، امکان دریافت مجوز تأسیس کلینیک و مرکز مشاوره، آن هم تنها با ارائه مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری باشد.

برای تأسیس کلینیک مشاوره لازم است فرایندهای زیر را پیگیری نمایید:

1. داشتن حداقل مدرک کارشناسی‌ارشد
2. گذشتن حداقل یک سال از دریافت مدرک کارشناسی‌ارشد
3. پایان خدمت سربازی برای آقایان
4. گذراندن دوره کارورزی همراه با ارائه مدرک
5. گواهی عدم سابقه کیفری
6. معرفی نامه علمی و حرفه‌ای
7. کپی سند مالکیت یا رهن یا اجاره محل مطب
8. کپی کارت عضویت در سازمان روانشناسی و مشاوره
9. قبولی در آزمون و مصاحبه علمی و تخصصی

چگونه یک مهد تأسیس کنیم؟ (مجوزهای لازم – هزینه‌های جانبی)

1. دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی
2. تائیدیه صلاحیت فردی از اداره اماکن
3. اصل گواهی عدم اعتیاد
4. اصل گواهی عدم سوء پیشینه کیفری
5. تصویر گواهی وضعیت نظام‌وظیفه برای برادران
6. گذراندن دوره‌های آموزشی ویژه که توسط جهاد دانشگاهی برگزارشده‌است.
7. اخذ موافقت نامه اصولی، از نهاد‌ ذی‌صلاح

تجربه تأسیس مهد و خانه بازی:

در فیلم زیر، صفر تا‌ صد تاسیس یک خانه‌ بازی را از زبان یکی از افراد موفق در این زمینه می‌بینید و می‌شنوید:‌

2- محیط‌های شغلی روانشناسی عمومی

• مراکز روان‌درمانی
• بهزیستی
• امور زندان‌ها
• کلینیک و مطب
• استاد دانشگاه
• آموزش‌ و پرورش
• تدریس در حوزه‌ علمیه
• مشاور مدرسه در زمینه درمان اختلالات و آسیب‌های روانی

تیپ شخصیت فرد برای هر یک از دو شاخه

رشته روانشناسی از جمله رشته‌هایی است که برای فعالیت در آن، فرد باید ویژگی‌هایی را از قبیل موارد زیر داشته باشد:

• صبور
• هوش هیجانی بالا
• درون‌نگری زیاد
• توانایی همدلی و همدردی زیاد
• برخورداری از سلامت روان
• توانایی تجزیه و تحلیل

به دلیل هم‌پوشانی و ویژگی‌های مشترک دو شاخه روانشناسی عمومی و تربیتی، در بسیاری از موارد نمی توان این دو شاخه را از یکدیگر تفکیک نمود، اما آنچه از مزایا و معایب این دو شاخه می توان نام برد، مطابق جدول زیر می باشد:

مزایا	معایب
استفاده از مهارت‌های حفظ سلامت روان در زندگی شخصی خود و اطرافیان	آموزش مداوم و بروز نگه‌داشتن خود
احساس رضایت از کمک به هم‌‌نوع	تنش‌های روانی مختلف
امکان تأسیس مراکز مرتبط با رشته	کنترل احساسات عاطفی
ملاقات با طیف گسترده‌ای از افراد	فرسودگی شغلی بالا
مواجهه با چالش‌های مختلف	همواره باید در ارتباط با مراجعان پرانرژی و شاداب باشید.
چشم‌انداز شغلی خوب	گاهی با توجه به مشکلات خاص افراد ممکن است در ساعات غیر اداری نیاز به رسیدگی داشته‌باشند.
طیف گسترده فعالیت شغلی	مواجهه با استرس و اضطراب مداوم
انعطاف‌پذیری زمانی	برنامه کاری، همیشه منظم نیست.

با وجود اشتراکات این دو شاخه از روانشناسی  با تکیه بر تفاوت روانشناسی تربیتی با عمومی به طور کلی می‌توان گفت، اگر به دنبال محیطی شاداب‌تر و با استرس کمتر هستید، روانشناسی تربیتی می‌تواند انتخابی مناسب باشد، چرا که عمده ارتباط شما با گروه سنی کودک و نوجوان است.

اما اگر فردی هستید که همواره عاشق یادگیری و پژوهش در راستای شناخت عمیق ویژگی‌های روانی افراد می‌باشد، بهتر است که روانشناسی عمومی را در اولویت انتخاب خود قرار دهید.

اگر هنوز از تیپ شخصیتی خود، آگاه نیستید؛ برای اطلاع از مدل شخصیتی و انتخاب صحیح محیط شغلی خود بر این اساس به آزمون تست شخصیت، در لینک زیر مراجعه نمایید:

تفاوت روانشناسی تربیتی و عمومی در میزان درآمد (عوامل مؤثر بر درآمد‌زایی)

عوامل مختلفی در میزان درآمد یک روانشناس تأثیرگذار است؛ از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• موقعیت جغرافیایی:

اهمیت این موضوع کاملاً آشکار است و نیاز به توضیح ندارد؛ اما تنها عامل موثر نیست و عوامل دیگری نیز در این امر دخیل هستند.

• سابقه کاری:

هر قدر سابقه کاری شما در این حوزه بیشتر باشد، قاعدتاً درآمد بیشتری هم خواهید‌داشت.

علاوه‌بر این، با افزایش سابقه‌ کاری، ضمن افزایش اعتماد به نفستان، از اعتبار بیشتری نیز برخوردار خواهید‌شد که این خود بر میزان درآمد یک روانشناس در جامعه تأثیر بسزایی دارد.

• سطح تحصیلات:

یک روانشناس با مدرک ارشد یا دکتری فرصت شغلی و درآمدی بهتری خواهد داشت.

• نوع گرایش و سازمان:

بسته به تفاوت روانشناسی تربیتی و عمومی محیط‌های کاری متنوعی هم برای این دو شاخه وجود دارد.

مثلاً میزان درآمد کسی که در مطب شخصی خود کار می‌کند با کسی که در بیمارستان یا مدرسه یا سایر مراکز مشابه کار می‌کند، متفاوت خواهد‌بود.

• توانایی‌ها و مهارت‌‎های فردی:

توانایی بالای فرد در حل مسائل مختلف مراجعه‌کنندگان، مساوی با ارتفا سطح رضایت و کیفیت خدمات ارائه‌شده است، که این خود به معنای افزایش سطح درآمد شما است.

درآمد روانشناسی تربیتی و عمومی

با در نظر گرفتن عوامل مؤثر در میزان درآمد، به طور میانگین نمی‌توان درآمدی مشخص برای روانشناسان در نظر گرفت.

بر اساس حوزه کاری و سایر عوامل، سطح درآمد متغیری برای این رشته قابل پیش‌بینی خواهد‌بود.

بنابراین؛ درآمد این رشته برای افراد خلّاق و پرتلاش، سقف و محدودیتی ندارد.

دانشگاه‌های معتبر برای قبولی در رشته روانشناسی

بهترین دانشگاه‌های ایران در رشته روانشناسی:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی تهران
• دانشگاه علامه طباطبایی تهران
• دانشگاه فردوسی مشهد
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه شیراز
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه الزهرا
• دانشگاه خوارزمی

تفاوت روانشناسی تربیتی و عمومی در منابع کنکور

برای کنکور ارشد روانشناسی عمومی و تربیتی باید چه دروسی را بخوانم؟

ضریب هر‌کدام از دروس چه‌قدر است؟

جدول‌های زیر پاسخ‌گوی شماست!

دروس امتحانی ارشد روانشناسی عمومی

عنوان درس	ضریب
1. روانشناسی عمومی	2
2. متون روانشناسی	2
3. روانشناسی مرضی و كودكان استثنايی	2
4. روانشناسی رشد	2
5. علم‌النفس	1
6. آمار و روش تحقيق	1
7. روانشناسی فيزيولوژيك، انگيزش و هيجان	1

دروس امتحانی ارشد روانشناسی تربیتی

عنوان درس	ضریب
1. روانشناسی تربیتی	3
2. روانشناسی عمومی	2
3. روانشناسی رشد	2
4. آمار و روش تحقیق	2
5. متون روانشناسی	2

اگر بررسی بودجه‌بندی جدول‌های بالا را با دقت انجام داده‌باشید، متوجه شده‌اید که روانشناسی عمومی در ارشد، منابع مطالعاتی بیشتری دارد.

اما درباره منابع روانشناسی تربیتی، به جز درسی به همین‌نام (روانشناسی تربیتی) در بقیه دروس با روانشناسی عمومی مشترک است.

البته تفاوت دیگر، به ضریب دو درس آمار و متون برمی‌گردد.

بنابراین یکی از سیاست‌هایی که داوطلبین کنکور می‌توانند به کار‌گیرند، این است که تمرکز خود را روی منابع روانشناسی عمومی بگذارند و در کنار آن روانشناسی تربیتی را نیز بخوانند.

با این کار با یک تیر دو نشان زده‌اند؛ البته در این بین از فاکتور علاقه هم نباید غافل شد.

تفاوت ارشد روانشناسی تربیتی و عمومی در بودجه‌بندی دروس دانشگاهی

چارت دروس زیر بر اساس آخرین بازنگری‌های انجام‌شده بوسیله وزارت‌علوم تنظیم شده‌است.

البته باید خاطر‌نشان کرد که با توجه به دانشگاه مربوطه ممکن‌است تغییراتی در چارت درسی اعمال‌شود.

دروس اجباری گرایش روانشناسی تربیتی

ردیف	عنوان	واحد
1	نظریات تربیتی و مکاتب فلسفی	2
2	نظریه‌های رشد	2
3	روانشناسی تربیتی	2
4	سنجش و اندازه‌گیری	2
5	نظریه و روش‌های آموزش	2
6	تعلیم و تربیت اسلامی پیشرفته	2
7	آمار استنباطی	3
8	روش تحقیق	3
9	نظریه‌های انگیزش در آموزش و پرورش	2
10	نظریه‌های یادگیری کاربردی	2
11	پایان‌نامه	4
مجموع واحد		26

دروس اختیاری گرایش روانشناسی تربیتی

ردیف	عنوان	واحد
1	اختلالات یادگیری	2
2	راهنمایی و مشاوره	2
3	روانشناسی اجتماعی	2
4	روش‌های تغییر و اصلاح رفتار	2
5	ارزشیابی آموزشی	2
6	روان‌سنجی	2
7	روانشناسی شخصیت پیشرفته	2
8	فنون ارزیابی روانی – تربیتی	2
مجموع واحد		16

دروس تخصصی گرایش روانشناسی عمومی

ردیف	عنوان	واحد
1	روانشناسی عمومی پیشرفته	3
2	روش‌های آماری پیشرفته	2
3	روش‌های تحقیق در روانشناسی	2
4	نظریه‌های شخصیت	2
5	انگیزش و هیجان	2
6	روانشناسی احساس و ادراک	2
7	روانشناسی یادگیری و تفکر	2
8	روانشناسی تجربی	2
9	پسیکوفیزیولوژی و نوروپسیکولوژی	2
10	روانشناسی اجتماعی پیشرفته	2
11	مباحث جدید در آسیب‌شناسی روانی	2
12	روانشناسی رشد پیشرفته	2
13	روانشناسی کودکان استثنایی	2
14	پایان‌نامه	4
مجموع واحد		31

تفاوت روانشناسی تربیتی با عمومی در ظرفیت پذیرش

روانشناسی عمومی و تربیتی، جزء آن رشته‌هایی هستند که آمار قبولی بالایی دارند.

این دو رشته علاوه‎‌بر اینکه در دانشگاه‌های سطح یک ارائه می‌شوند، در دانشگاه‌های شهریه‌پرداز زیادی در سرتاسر کشور نیز، پذیرش می‌گیرند.

با نگاهی به جدول ظرفیت پذیرش‌های سال 1402، می‌توانید مجموع قبولی در دو رشته روانشناسی عمومی و تربیتی را در انواع دانشگاه‌ها با هم مقایسه کنید.

دانشگاه	روزانه	شبانه	مجازی	پردیس	غیرانتفاعی	مجازی غیرانتفاعی	پیام نور	مجازی پیام نور	آزاد	واحد الکترونیکی آزاد
روانشناسی عمومی	331	78	40	71	1175	10	645	40	1560	40
روانشناسی تربیتی	304	65	32	43	464	–	440	–	980	40

برای اطلاع از ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های مختلف در دو رشته روانشناسی عمومی و تربیتی در سال 1402 به لینک «دریافت دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون كارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1402» از سایت سازمان سنجش مراجعه نمایید.

امکان مهاجرت تحصیلی

۱-بهترین دانشگاه‌های جهان بر اساس رتبه بندی Times Higher Education در سال 2023 در زمینه رشته روانشناسی:

اگر قصد مهاجرت در رشته روانشناسی دارید، دانشگاه‌های زیر، 10 دانشگاه برتر در این زمینه هستند:

1. دانشگاه استنفورد – آمریکا
2. دانشگاه پرینستون – آمریکا
3. دانشگاه پنسیلوانیا- آمریکا
4. دانشگاه کالج لندن – بریتانیا
5. دانشگاه شیکاگو – آمریکا
6. دانشگاه هاروارد – آمریکا
7. دانشگاه یاله – آمریکا
8. دانشگاه میشیگان – آمریکا
9. دانشگاه کالیفرنیا – لس آنجلس آمریکا
10. دانشگاه بریتیش کلمبیا – کانادا

2- شرایط مهاجرت با وجود قانون سربازی برای پسرها:

اگر شما نیز از آن دسته از افراد هستید که سوالات زیادی درباره قانون اجباری سربازی دارید و می‌خواهید از نحوه مهاجرت برای مشولین مطّلع شوید، به شما پیشنهاد می‌کنم مقاله «شرایط مهاجرت مشمولین سربازی» را مطالعه فرمایید.

3- مدارک لازم و چگونگی مهاجرت:

• همراه داشتن فرم تکمیل‌شده درخواست ویزای تحصیلی
• ارائه شناسنامه خود
• ارائه پاسپورت معتبر با اعتبار حداقل ۶ ماه
• ارائه نامه اخذ پذیرش تحصیلی از دانشگاه کشور مورد نظر
• ارائه مدارک تحصیلی مقاطع قبلی آن هم به صورت ترجمه‌شده
• ارائه مدارک لازم جهت اثبات تمکّن مالی برای پرداخت هزینه‌های تحصیل، زندگی و سایر مخارج
• ارائه مدرک زبان معتبر با نمره حدنصاب
• ارائه مدرکی برای اثبات اینکه دلیل کافی برای بازگشت به کشور دارید.
• چند قطعه عکس با استانداردهای خواسته‌شده از سوی سفارت کشور مورد نظر

اگر به اطلاعات بیشتری در زمینه مهاجرت در رشته روانشناسی نیاز دارید، به لینک‌های زیر مراجعه کنید:

ادامه تحصیل در مقطع دکتری

امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری در هر دو رشته روانشناسی تربیتی و عمومی در ایران وجود داشته و به طور معمول یک دوره چهارساله طول می‌کشد.

این مقطع معمولاً شامل دو دوره دوساله، شامل یک دوره نظری و یک دوره پژوهشی است.

راه‌های درآمدزایی ضمن تحصیل کارشناسی‌ارشد

سخن پایانی

با توجه به آنچه که گفته‌شد، با تفاوت رشته روانشناسی تربیتی و عمومی آشنا شدید. اما آنچه که اهمیت دارد، دانستن این نکته است که خودتان بیشتر به کدام شاخه علاقه‌مند هستید.

با افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان رشته روانشناسی از دانشگاه‌های مختلف، تنها کسی می‌تواند در این میدان رقابتی موفق باشد که مهارت و تخصص بالایی داشته‌باشد.

گسترش فرهنگ شهرنشینی و استرس و اضطراب‌های ناشی از زندگی امروزی، سبب ایجاد اختلالات و مشکلات فراوانی در تمامی گروه‌های سنی شده‌است.

این موضوع اهمیت رشته روانشناسی را بیش از پیش نمایان کرده‌است و میزان تقاضای دریافت خدمات روانشناسی بالا برده‌است.

بنابراین با کارآفرینی در این زمینه می‌توان به موفقیت‌های شغلی عالی دست یافت.

در پایان امیدوارم که به تمامی دغدغه‌های شما در ارتباط با تفاوت روانشناسی تربیتی و عمومی پاسخ داده باشم.

اگر جواب شما مثبت است، بدانید که از این موضوع بسیار خوش‌حال هستم! 

مطالب مرتبط

به عنوان یک فرد علاقه‌مند به رشته روانشناسی، آیا این سؤال برای شما هم پیش آمده است که بپرسید: کدام گرایش روانشناسی بهتر است؟

مطلب زیر به انواع گرایش‌های روانشناسی می‌پردازد.

اگر می‌خواهید سایر گرایش‌های روانشناسی را به صورت خاص با هم مقایسه کنید، مطالب زیر راهنمای شماست.

بیشتر دانشجویان سال آخر لیسانس روانشناسی به دنبال راه‌اندازی کسب‌وکار مرتبط با رشته خود هستند و یا می‌خواهند از استارتاپ های حوزه روانشناسی بیشتر بدانند.

اگر نمی‌دانید از کجا شروع کنید و چگونه در کارآفرینی بهترین باشید، باید بگویم که تازه دغدغه شما شروع شده است.

جهت آشنایی بیشتر با کارآفرینی و پاسخ به کلی سؤال دیگر که ممکن است ذهن شما را درگیر کرده‌ باشد، از شما دعوت می‌کنم که مطلب ارزشمند زیر را در این رابطه بخوانید.

سؤالات متداول

دوست عزیزم! 
ممنونم که تا اینجا با من همراه بودید!
این کلام زیبا رو تقدیم به وجود ارزشمند شما می‌کنم:
«هیچ ثروتی چون عقل، هیچ فقری چون نادانی، هیچ ارثی چون ادب و هیچ پشتیبانی چون مشورت نیست.»
اگر هنوز سوالی دارید که جوابش رو نگرفتید، کامنت کنید!
راستی!
شما یک روانشناس حرفه‌ای و کاربلد رو چطور تعریف می‌کنید؟ 
به نظر من روانشناس حرفه‌ای به کسی میگن که برای مراجعه‌کننده‌هاش «آرامش‌» به ارمغان بیاره!
نظر شما چیه؟ 
برام کامنت کنید!