مدیریت هیجان
زندگی سرشار از هیجان است، گاهی از شدت خشم فریاد می‌زنیم و دوست داریم همه چیز را بشکنیم و گاهی از شدت خوشحالی سر از پا نمی‌شناسیم و نمی‌توانیم هیچ کاری انجام دهیم و قفل میکنیم.
هیجانات، مثبت و منفی، بخش جدانشدنی از زندگی ما هستند و رفتار ما را شکل می‌دهند. آنها بسیار قوی هستند و اگر راه برخورد با هیجانات را بلد نباشیم ممکن است ما را نابود کنند.
ولی اگر یاد بگیریم چگونه کنترل احساسات داشته باشیم میتوانیم بهترین استفاده را از هیجانات بکنیم و از آنها مثل سوختی برای ادامه مسیر زندگی استفاده کنیم.
مدیریت هیجان یکی از مهارتهای مهم در زندگی هر فردی است که به ما یاد می‌دهد چگونه اسب سرکش هیجان را رام کنیم و آن را در مسیر دلخواه به حرکت در آوریم.
اگر دوست دارید روش‌های رام کردن این اسب سرکش را بهتر یاد بگیرید با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه خواهیم خواند:
- چگونه هیجان خود را کنترل کنیم؟
- چطور مدیریت هیجان را یاد بگیریم؟
- مدیریت هیجان در روانشناسی
- هیجان زدگی
چگونه هیجان خود را کنترل کنیم؟
همه ما هیجانات را در زندگی تجربه میکنیم. هیجاناتی که گاهی حس سرزندگی و خوشی را در ما زنده میکند و گاهی از شدت ناگواری ما را از پا می‌اندازد.
تا حالا شده به این فکر کنید که اگر یک کلید برای خاموش کردن هیجاناتمان داشتیم چقدر خوب می‌شد؟ کلیدی که بتوان با آن هیجانات را خاموش و روشن کرد.
فکر می‌کنید چنین کلیدی وجود دارد؟ اگر چنین کلیدی داشتید از آن استفاده می‌کردید؟ خوشبختانه یا متاسفانه چنین کلیدی وجود ندارد که باعث رهایی ما از دست هیجانات شود.
ولی راهکارهایی هست که با استفاده از آن میتوانیم دست دوستی به سمت هیجاناتمان دراز کنیم و سعی کنیم هیجانات خود را بشناسیم و به مرور نحوه برخورد با هیجانات خودمان را یاد بگیریم.
امروز اینجاییم تا مسیر دوستی با هیجانات را یاد بگیریم.
هیجانات را کنترل کنیم یا مدیریت؟
در قدم اول برای دوستی با هیجانات باید یاد بگیریم با هیجانات خود چه‌کار کنیم؟ هیجانات را باید کنترل کنیم یا مدیریت؟ اصلاً چه تفاوتی بین مدیریت یا کنترل هیجان وجود دارد؟
یادگیری یکی از این دو تا کافیست؟ یا باید برای شرایط مختلف مهارتهای مختلف هر کدام را یاد بگیریم؟ شاید به نظر برسد که کنترل و مدیریت هیجان مترادف یکدیگرند ولی در واقع این دو فرایند بسیار متفاوتند.
اجازه بدهید یک مثال بزنم تا کاملاً تفاوت کنترل و مدیریت را درک کنیم.
وقتی به حمام می‌روید برای کنترل دمای آب چه کاری انجام می‌دهید؟ احتمالاً با باز کردن آب سرد و داغ و تنظیم میزان هر کدام دمای آب را کنترل می‌کنید؟ اگه یک دفعه شیر آب داغ خراب شود و نتوانید دمای آب را تنظیم کنید حالا چه‌کار می‌کنید؟
هنگامی‌که دمای آب را تنظیم می‌کنید در واقع دارید دمای آب را کنترل می‌کنید. حالا به نظر شما ما میتوانیم در مواجهه با هیجاناتمان مثلاً میزان خشم رو کم کنیم و میزان مهربانی را زیاد کنیم تا به یک هیجان بهینه و نرمال برسیم؟
در واقع آموزش کنترل هیجان به معنای قدرت و توانایی کنترل کردن یا مهار کردن هیجانات ناخواسته و ناخوشایند است ولی در واقعیت ما نمی‌توانیم با کم و زیاد کردن احساسات خوشایند و ناخوشایندمان میزان هیجاناتمان رو کنترل کنیم.
این مفهوم بیشتر در شرایط فوری و ناگهانی کاربرد دارد، مثل زمانی که ما ناگهانی خشمگین می‌شویم و لازم است از مهارت کنترل خشم استفاده کنیم.
پس در زمان ضروری که هیجانات ما باعث آسیب زیاد به ما یا دیگران می‌شود ما باید با تکنیک‌هایی، هیجان خود را کنترل کنیم ولی همیشه نیازمند این هستیم که با یادگیری تکنیک مدیریت هیجان، زندگی بهتری برای خود و دیگران بیافرینیم.
مدیریت هیجان به چه معناست؟
تا اینجا دریافتیم که مدیریت و کنترل هیجان با یکدیگر متفاوتند، حالا وقت آن رسیده که به مفهوم مدیریت هیجان بپردازیم.
مدیریت هیجان به معنای استفاده از استراتژی‌ها، تکنیک‌ها و روش‌هایی برای مدیریت بهتر و کارآمدتر هیجانات است، وقتی چیزی را مدیریت میکنیم می‌پذیریم که تمام متغیرهای دخیل در آن را نمی‌توانیم کنترل کنیم.
این مفهوم بیشتر به کاربرد طولانی مدت و برنامه‌ریزی شده برای تقویت هوش هیجانی و تنظیم هیجانات و ارتباط مثبت با آنها شاره دارد.
به طور خلاصه:
روش‌های کنترل هیجان بیشتر در مواقع فوری و ناگهانی کاربرد دارد، درحالی‌که مدیریت هیجان بیشتر به رویکردهای طولانی مدت و ارتباطات مداوم با هیجانات اشاره دارد.
چرا به مدیریت هیجان نیاز داریم؟
واقعا چرا به مدیریت هیجان در زندگی احتیاج داریم؟ اگر هیچ‌وقت مدیریت هیجان را یاد نگیریم چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر ما یاد نگیریم که هیجانات خود را مدیریت کنیم، هیجانات ما را کنترل می‌کنند، این موضوع باعث می‌شود علت خیلی از کارهایمان را که از شدت هیجان بوده درک نکنیم و همواره آنها را تکرار کنیم.
مدیریت هیجان تاثیر بسزایی در زندگی ما دارد به همین دلیل اهمیت زیادی دارد. در ادامه دلایل نیاز ما به این مهارت را بررسی میکنیم.
سلامت روانی
ما هیجانات زیادی مثل خشم، استرس، اضطراب و ناراحتی را در طول زندگی تجربه میکنیم، هرچه در مدیریت هیجانات بهتر عمل کنیم، باعث حفظ سلامت روانی‌مان می‌شود.
رابطه با دیگران
ارتباطات موثر با دیگران نیازمند توانایی مدیریت هیجانات است. مدیریت هیجان به ما کمک میکند تا واکنش‌هایمان را در مواقع مختلف، متناسب با موقیعت‌ها و افراد مختلف کنترل کنیم و ارتباطات سالم و موثری را با دیگران برقرار کنیم.
کیفیت زندگی
مدیریت هیجان ما را قادر می‌سازد تا با موقعیت‌های استرس‌زا و پرفشار بهتر مقابله کنیم و راهکارهای سازنده‌ای برای حل مسائل پیدا کنیم، این امر باعث بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایت و خوشبختی ما می‌شود.
کارایی شخصی و حرفه‌ای
مدیریت هیجان ما را قادر می‌سازد تا در مواجهه با چالش‌ها و مسائل روزمره کارآمدتر عمل کنیم، تصمیم‌های بهتری بگیریم و عملکرد بهتری در زندگی شخصی و حرفه‌ای داشته‌باشیم.
به طور کلی، مدیریت هیجان به ما کمک میکند تا زندگی ارتباطی سالم‌تری داشته باشیم، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشیم و به اهداف شخصی و حرفه‌ای خود برسیم.
انواع مدیریت هیجان
تا اینجا با مفهوم مدیریت هیجان آشنا شدیم و فهمیدیم که چرا به مدیریت هیجان در زندگی احتیاج داریم، در ادامه قصد داریم انواع روش‌های مدیریت هیجان را بررسی کنیم.
1. تنظیم هیجانات
اولین روش مدیریت هیجانات، تنظیم هیجان است. ما باید بتوانیم در مواقعی که وجودمان سرشار از هیجان می‌شود، آنها را تنظیم و کنترل کنیم.
این روش بر اساس توانایی تنظیم هیجانات برای حفظ تعادل و آرامش ذهنی است و شامل تکنیک‌هایی مانند تنفس عمیق، توجه به حالت بدنی، تفکر مثبت و تغییر نگرش به هیجانات است.
2. شناخت هیجانات
در قدم دوم باید سعی کنیم هیجانات خود را بشناسیم. خیلی وقت‌ها نمی‌دانیم دقیقا چه حس و هیجانی داریم. در بیشتر لحظات ما فقط یک نوع حس را تجربه نمی‌کنیم.
هیجانات ما مجموعه‌ای از احساسات مختلف است که باید تلاش کنیم که این احساسات را بشناسیم، در این روش، می‌آموزیم هیجانات خود را شناسایی کنیم و تشخیص دهیم.
شناخت هیجان شامل توانایی تشخیص هیجانات مثبت و منفی، تشخیص علل هیجانات، و درک اثرات هیجانات بر رفتار و عملکرد است.
3. مدیریت واکنش
وقتی هیجانات خودمان را بشناسیم، کم کم هیجانات را در دیگران هم میتوانیم شناسایی کنیم، در قدم بعد باید یاد بگیریم در برابر هیجانات خود و دیگران چه واکنش‌هایی نشان دهیم.
در این روش، چگونگی واکنش در مواجهه با هیجانات مختلف را می‌آموزیم که شامل توانایی کنترل عکس‌العمل‌های فیزیکی، مدیریت واکنشهای عاطفی و انتخاب واکنشهای موثر و سازنده است.
4. استفاده از راهکارهای مقابله‌ای
در این روش با راهکارهای مختلف را برای مواجهه با هیجانات ناخوشایند و استرس‌زا آشنا می‌شویم که شامل تمرینات آرامش، تحلیل مسائل، تغییر نگرش و مدیریت زمان است.
هر یک از این انواع مدیریت هیجان در توسعه مهارتهای مدیریت هیجان و بهبود کیفیت زندگی ما نقش مهمی دارند.
مدیریت هیجانات مثبت و منفی
تا حالا شده از فرط هیجان و خوشحالی با صدای بلند بخندید که باعث شود آدم‌ها به شما نگاه کنند؟ یا از شدت خوشحالی خاطراتی تعریف کنید که بعداً پشیمون شوید؟ یا اینکه از شدت هیجان شوخی‌هایی با دیگران کنید که باعث ناراحتی آنها شود؟
مدیریت هیجان فقط به هیجانات منفی مثل خشم، ناراحتی و .. خلاصه نمی‌شود، بلکه هیجانات مثبت را نیز دربرمی‌گیرد.
همان‌طور که گفتیم مدیریت هیجانات به معنای توانایی ما برای شناخت و کنترل هیجانات است و این مهارت بر کیفیت زندگی و روابط ما تأثیر بسزایی دارد. هیجانات ما ممکن است از نوع مثبت یا منفی باشند، و مدیریت هر دو نوع هیجان اهمیت دارد.
ما قبلا مطلبی در مورد مدیریت هیجانات منفی مطلبی منتشر کردیم که در آنجا به توضیح انواع فنون مدیریت هیجانات منفی اشاره کردیم.
در اینجا بیشتر قصد داریم در مورد خود مهارت مدیریت هیجان با تاکید بیشتر بر هیجانات مثبت صحبت کنیم.
تاثیرات مدیریت هیجان بر زندگی روزمره
مدیریت هیجان بر زندگی روزمره تاثیرات بسیار مهم و گسترده‌ای دارد که می‌تواند به شکل‌های مختلفی زندگی افراد را ارتقا بخشد. برخی از تاثیرات مهم این مهارت بر زندگی روزمره عبارتند از:
۱. افزایش رضایت و خوشبختی
مدیریت هیجان باعث می‌شود تا افراد بهترین استفاده را از هیجانات مثبت ببرند و هیجانات منفی را کاهش دهند، که باعث افزایش رضایت و خوشبختی در زندگی می‌شود.
۲. مدیریت بهتر استرس
افرادی که مهارتهای مدیریت هیجان را دارند، قادرند در مواجهه با استرس‌های روزمره بهتر مقابله کنند و راه‌های موثری برای کاهش استرس‌ها پیدا کنند.
۳. سلامت روانی بهتر
مدیریت هیجان منجر به سلامت روان بهتری نیز می‌شود، زیرا افراد توانایی بهتری برای مقابله با اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات روانی پیدا می‌کنند.
۴. ارتباطات بهتر
مهارت در مدیریت هیجان باعث بهبود ارتباطات افراد می‌شود تا بهترین واکنش‌ها را در مواجهه با هیجانات دیگران نشان دهند.
۵. افزایش کارایی
افرادی که هیجانات خود را به طور موثر مدیریت می‌کنند، به طور کلی در کارهایشان مفیدتر هستند و توانایی بالاتری برای حل مسائل و اتخاذ تصمیمات درست دارند.
۶. ارتقا روابط میان‌فردی
مدیریت هیجانات منجر به بهبود روابط میان فردی می‌شود، زیرا افراد در مواجهه با هیجانات خود و دیگران بهترین واکنش‌ها را نشان می‌دهند و درک بهتری از یکدیگر پیدا می‌کنند.
چطور مدیریت هیجان را یاد بگیریم؟
خب تا اینجای کار یاد گرفتیم مدیریت هیجان چقدر برای کیفیت زندگی ما لازمه و به چه اندازه می‌تواند برای ما مفید باشد.
حالا وقت آن رسیده که با مهارتهایی که برای یادگیری مدیریت هیجان مهم است آشنا شویم:
مهارتهای یادگیری مدیریت هیجان
1. شناخت و درک هیجان
اولین و مهم‌ترین قدم در مسیر یادگیری مدیریت هیجان، شناخت هیجان است. ما باید بدانیم دقیقاً چه هیجانی داریم.
با هیجانات خود باید مثل یک دوست رفتار کنیم و با تمام وجود تلاش کنیم که نوع و میزان هیجانات خود را بشناسیم.
وظیفه ما این است که عواملی را که باعث ایجاد هیجانات شده شناسایی کنیم تا در مراحل بعد یاد بگیریم چطور با هیجانات خود رفتار کنیم.
2. توانایی کنترل هیجان
بعد از شناخت هیجان خود، اگر هیجاناتی منفی مثل عصبانیت و استرس و اضطراب را تجربه می‌کردیم باید سعی کنیم با روش‌هایی آنها را کنترل کنیم و از هیجانات مثبت هم باید برای بهتر انجام دادن کارها بهره ببریم.
گاهی اوقات به اندازه‌ای خوشحالیم که حس میکنیم رو ابرها هستیم، در این مواقع هم معمولا از خود بی خود می‌شویم کارها و وظایف خود را به حال خود رها میکنیم و این باعث می‌شود بعدها خود را به خاطر عقب انداختن کارها سرزنش کنیم و چرخه معیوب هیجاناتمان شکل بگیرد.
پس بهتر است از هیجانات مثبت خود مثل سوختی برای راه انداختن ماشین کارهایمان استفاده کنیم.
3. تسلط بر خود
اینکه بتوانیم بر عملکرد و واکنشهای خود در مواجهه با هیجانات تسلط پیدا کنیم، در ابتدا کار مشکلی است ولی با تمرین میتوانیم بر واکنشهای خود هنگام هیجانات تسلط پیدا کنیم.
4. ارتباط موثر با هیجان
دقت کردید که ارتباط گرفتن با هر کودکی روش خاص خود را دارد؟ با بعضی‌ها باید بازی کنی تا با شما دوست شوند. بعضی‌ها را لازم است با حرف زدن و سوال پرسیدن جذب خود کرد.
فکر می‌کنم قبول دارید که برای ارتباط گرفتن با هر کودکی باید زبان آن کودک را یاد گرفت.
هیجانات ما هم دقیقاً شبیه همان بچه‌ها هستند، باید بعد از شناخت هر هیجان، زبان خاص آن را یاد بگیریم و با هر هیجان با زبان خودش صحبت کنیم و ارتباط بگیریم تا در نهایت متوجه شویم چطور با آن هیجان کنار بیاییم.
5.انعطاف‌پذیری
مهارت انعطاف‌پذیری یکی از مهارتهای مهم در مدیریت هیجانات و احساسات در مواجهه با چالش‌های زندگی است. فردی انعطاف‌پذیر است که توانایی سازگاری با تغییرات و تنوع‌های زندگی را داشته باشد.
اگر این مهارت را فرا بگیریم قادر خواهیم بود با موقعیت‌های پیچیده روبه‌رو شویم و با انطباق و تطابق بهتری به آنها پاسخ دهیم.
تکنیکهای یادگیری مدیریت هیجان
در مورد مهارتهایی که برای یادگیری مدیریت هیجان لازم است صحبت کردیم، الان وقت آن رسیده یک سری تکنیک‌هایی را که برای مدیریت هیجانات منفی و بهره‌گیری از هیجانات مثبت مناسب است معرفی کنیم.
با ما همراه باشید.
1. تنفس عمیق
همین الان یک نفس عمیق بکشید.
با یک دم عمیق هرچقدر که میتوانید هوا را وارد ریه‌های خود کنید.
چند ثانیه صبر کنید.
حالا با یک بازدم عمیق تمام هوایی را که درون شش‌هایتان بود خارج کنید.
این کار را چند بار انجام دهید.
الان حالتان نسبت به چند ثانیه قبل چطوره؟ تمرین تنفس عمیق به ما کمک میکند تا استرس و اضطراب خود را کاهش دهیم و به آرامش برسیم.
پس تمرین تنفس عمیق را فراموش نکنید و همیشه در روز دقایقی را به این تمرین اختصاص دهید.
2. مدیتیشن
کار ذهن ما تولید فکر است. اگر همیشه بخواهیم با افکار و هیجاناتمان بجنگیم یا به آنها اهمیت ندهیم همین موضوع انرژی زیادی از ما می‌گیرد. مدیتیشن یک تمرین ذهنی است که کمک میکند با ذهن و افکار خود به صلح برسیم.
برای شروع یادگیری مدیتیشن میتوانید از مجموعه پادکست زندگی مایندفول با مدیتیشن با صدای خانم مریم کاوه استفاده کنید. این پادکست در اپیزودهای کوتاه روش‌های مدیتیشن را آموزش می‌دهد.
3. تمرین ذهنی
این تکنیک شامل تمرینات ذهنی مثل تمرین تمرکز و توجه به حال حاضر، تمرین تخیل (تصویرسازی مثبت) و تکنیکهای متعددی دیگر است که به شما کمک میکند تا با هیجانات منفی خود روبرو شوید و آنها را مدیریت کنید.
4. ورزش و فعالیت بدنی
هیجانات مثل یک بمب انرژی هستند که وقتی سعی در مدیریت هیجانات داریم باید با روشی این بمب انرژی را رها کنیم تا به ذهنی آرام دست یابیم.
فعالیت بدنی مثل دویدن، شنا، یوگا و هر ورزشی که دوست دارید، کمک میکند تا انرژی خود را تخلیه کنید و بهتر به مدیریت هیجانات بپردازید.
5. تغییر در روش‌های تفکر
ذهن ما دوست دارد که بیشتر به الگوهای افکار منفی توجه کند، ما باید به این موضوع آگاه باشیم و تمرین کنیم که الگوهای تفکر منفی خود را تغییر دهیم. با تمرین تغییر در روش تفکر می‌توان بهتر با احساسات منفی کنار آمد و به راحتی با آنها روبرو شد.
این تکنیک‌ها می‌توانند به ما کمک کنند تا بهترین روش‌ها و استراتژی‌ها برای مدیریت هیجانات خود را پیدا کنیم و زندگی روزمره را بهبود بخشیم.
مدیریت هیجان در روانشناسی
پس تا اینجا با مهارت مدیریت هیجان آشنا شدیم و متوجه شدیم که چرا در زندگی ما اهمیت دارد و تا حدودی چگونگی طی کردن مسیر یادگیری این مهارت را نیز آموختیم.
در اینجا قصد داریم رابطه مدیریت هیجان و روانشناسی را بررسی کنیم و ببینیم با یادگیری این مهارت چقدر میتوانیم به بهبود روانمان کمک کنیم.
ارتباط مدیریت هیجان با روانشناسی
مفهوم مدیریت هیجان در روانشناسی از دو جنبه مهم بررسی می‌شود: نخست، از دیدگاه روانشناسی اجتماعی و دوم از دیدگاه روانشناسی بالینی.
دیدگاه روانشناسی اجتماعی
در این رویکرد، مدیریت هیجان به عنوان یکی از مهارتهای اجتماعی مهم مطرح می‌شود که فرد را قادر می‌سازد تا هیجانات خود را تشخیص دهد. آنها را به درستی تنظیم کند و در مواجهه با دیگران به شکل مؤثری هیجانات خود را بروز دهد.
به عبارت دیگر، این رویکرد، مدیریت هیجان را به عنوان یک مهارت اجتماعی مهم در ارتباطات انسانی و روابط اجتماعی تلقی میکند که می‌تواند به فرد کمک کند تا در مواقع مختلف و در ارتباط با دیگران، بهترین واکنش‌ها را نشان دهد.
دیدگاه روانشناسی بالینی
از دیدگاه بالینی، مدیریت هیجان به عنوان یکی از مهارتهای مهم در ترکیب توانمندی‌های روان‌درمانی و مشاوره‌ای مطرح می‌شود.
در این رویکرد، مدیریت هیجان به مجموعه‌ای از روش‌ها، تکنیک‌ها و مهارتهایی اشاره دارد که توسط روان‌درمانگران و مشاوران برای کمک به افراد در تشخیص، تنظیم و کنترل هیجانات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این رویکرد به فرد کمک میکند تا هیجانات ناخوشایند خود را شناسایی کند، درک کند و به شکلی کنترل شده با آنها برخورد کند تا بهبود در کیفیت زندگی و رفاه روانی خود داشته باشد.
نقش مدیریت هیجان در بهبود روانی
مدیریت هیجان در بهبود روانی نقش بسیار مهمی دارد و می‌تواند به چندین شکل بهبود روانی افراد را تسهیل کند، در ادامه به توضیح این روش‌ها می‌پردازیم:
۱. کاهش استرس و اضطراب
با شناسایی و کنترل هیجانات ناخوشایند، به کاهش استرس و اضطراب کمک میکند.
۲. افزایش آگاهی ذاتی
با تمرین مدیریت هیجان، افراد آگاهی بیشتری از هیجانات خود پیدا می‌کنند و در نتیجه، بهتر می‌توانند با آنها برخورد کنند و عملکرد بهتری در زندگی روزمره داشته باشند.
۳. افزایش توانایی مواجهه با چالش‌ها
مدیریت هیجان به فرد کمک میکند تا در مواجهه با چالش‌های زندگی، واکنشهای موثرتری نشان دهد و بهتر بتواند با آنها مقابله کند.
۴. تقویت روابط اجتماعی
روابط اجتماعی بهتر و همکاری بیشتر با دیگران را تسهیل میکند.
۵. افزایش خلاقیت و کارایی
به بهبود عملکرد و خلاقیت در زندگی روزمره کمک میکند.
هیجان زدگی
همه‌ی ما حداقل یکبار هیجان زدگی را در زندگی تجربه کرده‌ایم.
وقتی که راننده‌ای با سرعت زیاد جلوی ماشین شما می‌پیچید و با صدای بلندی بر سر شما فریاد می‌کشد، در این لحظه احتمالا حجم زیادی از احساسات منفی وجود شما را فرا می‌گیرد. خشمگین و عصبانی می‌شوید و دوست دارید با بوق زدن تا میتوانید به آن فرد ناسزا بگویید.
هیجان زدگی به وضعیتی اشاره دارد که هیجانات فرد به گونه‌ای شدید و ناگهانی افزایش می‌یابند و فرد نمی‌تواند آنها را به طور کامل کنترل کند.
هیجان زدگی به طور کلی برای همه‌ی اتفاقات مثبت و منفی که باعث افزایش شدت هیجانات و کنترل‌ناپذیری آنها می‌شود رخ می‌دهد.
این وضعیت می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای افراد تاثیرگذار باشد، بنابراین مهم است که افراد برای مدیریت بهتر هیجانات خود، تکنیکهای مدیریت هیجان و کنترل رفتار را یاد بگیرند.
هیجانات و رفتار چه ارتباطی با هم دارند؟
ارتباط میان رفتار و هیجان بسیار نزدیک و پیچیده است و دو جنبه اساسی از تجربه و رفتار انسانی هستند که همیشه در تعامل با یکدیگرند. درک این ارتباطات می‌تواند به ما کمک کند تا بهترین واکنش‌ها و راه‌حل‌ها را در مواجهه با موقعیت‌های مختلف پیدا کنیم.
تاثیر هیجانات بر رفتار
هیجانات می‌توانند به طور مستقیم رفتار افراد را تحت تاثیر قرار دهند، به عنوان مثال، یک فردی که درگیر خشم است ممکن است ناخواسته واکنشهای خشن و تنش‌زا نشان دهد، مانند فشردن دست‌ها، جلوگیری از ارتباط یا ابراز خشم و نفرت.
تاثیر رفتار بر هیجانات
همچنین، رفتارهای افراد می‌توانند تاثیر مستقیمی بر هیجانات داشته باشند. به عنوان مثال، یک فردی که ورزش میکند ممکن است احساس خوشحالی و آرامش کند که نتیجه تحرک بدنی و ترشح هورمون‌های خوشحالی مانند اندورفین است.
هیجانات و رفتار از طریق یک رابطه دو طرفه با یکدیگر در تعامل هستند و هر کدام می‌تواند بر دیگری تاثیر بگذارند، به این معنا که هیجانات می‌توانند به وضوح یا ناخواسته توسط رفتارها تقویت شوند و رفتار نیز می‌توانند هیجانات را تحت تاثیر قرار دهند.
به همین دلیل، درک این ارتباطات می‌توانند به ما کمک کند تا رویکردها و راه‌حل‌های بهتری را در مدیریت هیجانات و بهبود رفتارهایمان اتخاذ کنیم.
راهکارهای کنترل هیجان زدگی در زندگی روزمره
مثالی از هیجان‌زدگی منفی
فرض کنید شما در حال رانندگی هستید و ناگهان یک راننده دیگر به شدت وارد مسیر شما می‌شود و در معرض خطر قرار می‌گیرید و احساس ترس و خطر می‌کنید، در اینجا میتوانید از راهکارهای زیر برای کاهش هیجان زدگی خود استفاده کنید:
1. تنفس عمیق و آرام
در همان لحظه تلاش کنید تا عمیق و آرام نفس بکشید. این کار کمک میکند تا بدن شما به آرامش برسد و هیجانات شما کنترل شود.
2. تمرکز بر رانندگی ایمن
بر روی رانندگی ایمن متمرکز شوید و حواس خود را به موقعیت اطراف جلب کنید که کمک میکند تا تمرکز شما از هیجان زدگی منحرف شود.
3. استفاده از تکنیک توجه ذهنی
توجه ذهنی به نقاط خاصی از بدن مانند بازوها یا سر می‌تواند به کاهش هیجانات کمک کند. به عنوان مثال، تمرکز بر روی حرکت دستان و احساس لمس اجسام می‌تواند به شما کمک کند تا از تنش و استرس خود رهایی یابید.
4. استفاده از موسیقی آرامش‌بخش
در صورتی که ممکن است، پخش موسیقی آرامش بخش می‌تواند به شما کمک کند تا هیجانات خود را کنترل کنید و آرام شوید.
5. پیدا کردن فضای آرام
در صورت امکان، فضایی را پیدا کنید که برای چند لحظه در آنجا استراحت کنید و هیجانات خود را کنترل کنید. به عنوان مثال، پارک کردن خودرو و پیاده روی کوتاه می‌تواند به شما کمک کند تا به آرامش برسید.
مثالی از هیجان زدگی مثبت
حال این بار فرض کنید در حال برنامه‌ریزی برای یک رویداد خاص مثل عروسی یا جشن تولد دوستی هستید و احساس هیجان و شادی زیادی دارید که ممکن است باعث ایجاد استرس یا نگرانی شود. در این مواقع، استفاده از راهکارهای کاهش هیجان زدگی مثبت می‌تواند به شما کمک کند:
تمرین مدیتیشن و تمرکز بر روی لحظه حال
قبل از رویداد، زمانی را برای مدیتیشن در نظر بگیرید و تمرکز خود را بر روی لحظه حال و لذت بردن از آن بگذارید.
ورزش
انجام ورزش‌های آرامش‌بخش مانند یوگا یا پیاده‌روی می‌تواند به کاهش هیجان زدگی شما کمک کند و حالت روحی خوبی را برای رویداد آینده فراهم کند.
مکالمه با دوستان و عزیزان
اگر احساس هیجان زدگی زیادی می‌کنید، با دوستان و عزیزان خود درباره‌ی این احساسات صحبت کنید. به اشتراک گذاشتن احساسات مثبت می‌تواند به شما کمک کند تا از شادی خود لذت ببرید و استرس‌های احتمالی را کاهش دهید.
برنامه‌ریزی و آماده‌سازی
برای کاهش استرس و هیجان زدگی، به برنامه‌ریزی خود برای رویداد آینده توجه کنید. اطمینان حاصل کنید که همه چیز آماده و برنامه‌ریزی شده است تا بتوانید از لحظات خود لذت ببرید.
تمرکز بر لذت و شادی
به جای فکر کردن به احتمالات و موارد منفی، به لذت و شادی از رویداد آینده تمرکز کنید و لحظات خوب را با دقت برنامه‌ریزی کنید.
با استفاده از این راهکارها، شما میتوانید از هیجان زدگی مثبت خود لذت ببرید و بهترین لحظات را در رویدادهای خاصی مانند عروسی یا جشن تولد دوستان تجربه کنید.
سخن آخر
با هم به بررسی اهمیت و مزایای مدیریت هیجان پرداختیم، تکنیک‌ها و راهکارهای مختلف مدیریت هیجان را بررسی کردیم. دریافتیم که مدیریت هیجان به چه اندازه می‌تواند در تصمیم‌گیری در شرایط دشوار به ما کمک کند.
پس بر ما واجب است که با تمرین مداوم و استفاده از تکنیکهای مدیریت هیجان به سمت موفقیت و خوشبختی در زندگی خود برویم.
پرسش‌های شما:
مطالب مرتبط
همان‌طور که گفتیم منشا بسیاری از رفتارهای ما، احساسات است. کنترل احساسات می‌تواند تاثیر خوبی در رفتار ما بگذارد. اگر می‌خواهید در کنترل احساسات بهتر عمل کنید مطلب کنترل احساسات را مطالعه کنید.
هر چه احساسات و هیجانات خود را بیشتر بشناسیم بهتر میتوانیم آنها را مدیریت کنیم، برای شناخت بیشتر احساسات و هیجانات خود باید هوش هیجانی خود را تقویت کنیم. مطلب عوامل موثر بر تقویت هوش هیجانی اطلاعات خوب و جامعی برای شناخت این مهارت در اختیار شما قرار می‌دهد.
شما برای مدیریت هیجان از چه تکنیک‌هایی استفاده می‌کنید؟
به نظر شما این تکنیک‌ها چقدر می‌تواند به کاهش هیجان زدگی کمک کند؟
مشتاقانه منتظر شنیدن نظرات شما هستیم.
محصولات آموزشی