مطالب پربازدید هوش، مفاهیم و انواع هوش، هوش
تعریف هوش هیجانی به زبان ساده – 4 تکنیک عالی برای بالا بردن هوش هیجانی
آبان
هوش هیجانی یا همان هوش اجتماعی از جمله هوش‌هایی است که امروزه زیاد از آن می‌شنویم. به علت اهمیت هوش هیجانی بیش از یک قرن، ذهن روانشناسان به کشف تعاریف دقیق آن مطعوف شده است.
در این مطلب می‌خوایم با هوش هیجانی یا همان EQ آشنا بشیم و راهکارهایی برای تقویت هوش هیجانی به شما ارائه بدیم.
پس اگر مشتاق هستید که با تعریف این هوش به زبان ساده آشنا بشید با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
در این مطلب به مباحث زیر می‌پردازیم:
- تعریف هوش هیجانی به زبان ساده (منظور از هوش عاطفی چیست؟ و تفاوت آن با بهره هوشی)
- نشانههای داشتن هوش هیجانی پایین
- راهکارهای افزایش هوش هیجانی
- معرفی کتاب‌های مرتبط با هوش هیجانی
تعریف هوش هیجانی به زبان ساده (منظور از هوش عاطفی چیست ؟ و تفاوت آن با بهرهٔ هوشی)
هوش هیجانی به زبان ساده تمایل فرد به رفتار مسئولانه و تعهد در قبال نگرش‌ها و اعمال است.
برای مدت طولانی جامعه بر این باور بود که هرکس IQ بالاتری داشته باشه عملاً موفق‌تره ولی به تازگی روانشناسان متوجه شدند که علاوه بر IQ یا همان بهرهٔ هوشی، EQ هم معیار بسیار مهمی در موفقیت افراده.
الان ممکنه کمی گیج شده باشید و با خودتان بگویید EQ چیست ؟ یا که EQ مخفف چیست ؟ اگر کمی صبر کنید به شما می‌گویم 😉
EQ همان هوش هیجانی است که مخفف Emotional Quotient است. البته به آن Emotional Intelligence هم میگن.
هوش هیجانی یا همان هوش عاطفی یعنی:
- زیرک بودن
- همدلی و درک احساسات اطرافیان
- توانایی مدیریت احساسات
شاید افرادی بهرهٔ هوشی بالاتری داشته باشند ولی الزاماً موفق نیستند؛ البته اصلاً نمی‌خوام بگم که بهرهٔ هوشی بالا چیز خوبی نیست!
بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر هوش هیجانی
یک مثال برای هوش هیجانی
یک مهندس کامپیوتر با بهرهٔ هوشی 128 را در نظر بگیرید.
حالا این مهندس ما یک ایدهٔ خیلی عالی داره و اگر بتونه که یک سرمایهگذار رو قانع کنه که ایده‌ش پول‌سازه می‌تونه کسب‌وکار خودش رو راه بندازه.
اما…
اگر فکر می‌کنید که فقط با داشتن ایدهٔ عالی و یک سرمایهگذار پول‌دار زندگی عالی و فوق‌العاده‌ای پیش روی شماست، باید بگم که در اشتباهید! چرا؟!
بذارید ادامهٔ ماجرا رو براتون بگم.
آقای مهندس بالاخره سرمایهگذار موردنظرشو پیدا می‌کنه، کلی مقاله‌های پیچیدهٔ علمی برای اینکه نشون بده ایده‌ش عملی هست آماده می‌کنه و روز بزرگ ارائه فرا می‌رسه.
همه چیز تا اینجا کاملا بر وفق مراد درحال پیش رفتنه؛ اما وقتی که نوبت به ارائه می‌رسه…
مهندس ما خیلی محترمانه مقاله‌هایی رو که آماده کرده بود جلوی سرمایهگذار می‌ذاره و اینجاست که همه چیز خراب می‌شه :/
نه برای اینکه مقاله بد بود بلکه برای اینکه سرمایهگذار همون جور که از اسمش معلومه سرمایه‌گذاره نه یک مهندس کامپیوتر؛ پس مسلماً قرار نیست چیزی از اون مقاله متوجه بشه.
چیزی که اون نیاز داره یک ارائهٔ کاملاً واضح توسط مهندس ما درباره ایده‌اش است. سرمایهگذار اصلاً براش مهم نیست که از لحاظ مهندسی این ایده چگونه کار می‌کنه. چیزی که برای اون مهمه اصل مطلبه و اینجاست که مهندس ما به مشکل بر می‌خوره.
آیا هوش هیجانی پایین مشکل کاره؟
بله، چون هوش هیجانیِ مهندس داستان ما پایینه. شاید حتی نمی‌دونه همچین هوشی وجود داره. یا اصلاً ممکن بدونه ولی از ضرورت و اهمیت هوش هیجانی خبر نداشته باشه یا واسه‌ش مهم نبوده.
ولی خب لازم بود که به خاطر عدم توانایی‌ش برای ارائهٔ کارش سرمایهگذار رو از دست بده تا تازه از خودش بپرسه این هوش چیه!
و مسلماً بعد از خواندن این مطلب می‌تونه نه تنها به پاسخ سوالش برسه بلکه با تقویت هوش هیجانی خودش از فرصت‌هایی که در آینده در انتظارش هست نهایت استفاده رو ببره.
این همه داستان گفتم که به این نتیجه برسیم، که فقط با داشتن بهرهٔ هوشی نمیشه موفق شد، بلکه با داشتن آن در کنار هوش هیجانی تازه می‌شه به موفقیت رسید.
بیشتر بخوانید: نمره هوش هیجانی من چند است؟
نشانههای داشتن هوش هیجانی پایین
- سردرگمی در درک کردن احساسات دیگران
- مقصر دانستن دیگران برای عدم توانایی در برقراری ارتباط با آنها
- دیگران را بیش از حد احساسی دانستن
- عدم توانایی در همدلی کردن با دیگران
- عدم کنترل احساسات شدید خود (مثل عصبانیت)
- مشکل داشتن در پیدا کردن و نگه داشتن دوست
- پنهان کردن احساسات واقعی خود
- داشتن چهره بی‌احساس یا همون پوکرفیس :/
- مضطرب بودن در شرایط اجتماعی (دچار افکار منفی و … شدن به دلیل مخفی کردن احساسات خود)
- زود قضاوت کردن شرایط و دیگران
بیشتر بخوانید: نشانههای هوش هیجانی پایین چیست؟
راهکارهای افزایش هوش هیجانی
1- احساسات خود را بشناسید
الان ممکنه با خودتون بگید چطور ممکنه که من ندونم چه احساسی دارم؟ خب بذارید ازتون بپرسم آیا پاسختون به حداقل 5 تا از ویژگی‌هایی که بالا گفتم بله بود؟
پس حرف من رو قبول کنید که شما احساساتتون رو نمی‌شناسید.
تمرین شناسایی احساسات این‌جوریه که شما در یک مکان آروم می‌شینید و اتفاقات روز رو مرور و شرایط متفاوتی که آن روز در آن قرار داشتید رو بررسی می‌کنید. ازتون می‌خوام که با خودتون صادق باشید و احساسی که واقعا در آن شرایط داشتید رو بیان کنید.
این روش مثل یک خوددرمانی می‌مونه؛ انگار که خودتون روانشناس خودتونید.
2- یادگیری کنترل کردن احساسات خود
یکی از بهترین روش‌ها برای کنترل کردن احساسات مدیتیشن هست.
شما می‌تونید کلی ویدئوی رایگان مدیتیشن در اینترنت پیدا کنید و به مدیتیشن بپردازید.
یکی دیگه از روش‌هایی که با استفاده از اون می‌تونید کنترل بهتری بر روی احساسات خودتون داشته باشید، اینه که خودتون رو تحت فشار بگذارید.
حالا ممکنه سوالی برای شما پیش بیاد:
تحت فشار گذاشتن خودم چه تاثیری روی کنترل احساساتم داره؟
باید بگم که همهٔ انسان‌ها در شرایط آروم و بدون استرس و دغدغه، مشکل زیادی با کنترل کردن احساساتشون ندارند ولی همین آدم‌ها اگر در یک شرایط سخت قرار بگیرند کنترل احساسات و اعمال خودشونو از دست می‌دهند و در برخی از موارد کارهایی انجام می‌دهند که غیرقابل جبران هست.
حالا من از شما می‌خوام که اگر شده خیلی خیلی کم ولی به خودتون کمی فشار بیارید و از منطقهٔ امن خودتون خارج بشید.
می‌دونم تو این شرایط اقتصادی و سیاسی همه تحت فشار هستند ولی شما یک پله جلوتر از بقیه باشید و کمی بیشتر از آنها به خودتان فشار وارد کنید برای مثال:
- صبح ها 10 دقیقه زودتر از تخت خواب بیرون بیاید
- اگر عاشق شیرینی‌جات هستید یک هفته اصلاً شیرینی نخورید
- اگر برای انجام پروژه‌تان 10 روز وقت دارید آن را در 9 روز به اتمام برسانید
وقتی شما خودتان، خودتان را در فشار می‌گذارید یاد می‌گیرید که چگونه احساسات و اعمالتون رو کنترل کنید و اگر یک روز رئیستون ازتون خواست که پروژه رو یک روز زودتر تحویل بدید دیگر می‌دونید که چگونه باید از پس شرایط بربیاید.
3- احساسات خود را نمایش بدهید
منظور از نمایش احساسات اینه که شما باید صدا، حالت چهره و حرکات بدنتون هم با آنچه که دارید تعریف می‌کنید و یا احساسی که در آن لحظه دارید هماهنگ باشه.
شاید براتون پیش آمده باشه شرایطی که برای مثال دارید از دوستتان برای اتفاقی که افتاده عذرخواهی می‌کنید و واقعاً احساس تاسف می‌کنید ولی دوستتان فکر می‌کنه که شما فقط دارید برای اینکه ماجرا رو تموم کنید عذرخواهی می‌کنید.
به نظرتون چرا دوستتون باید همچین فکری بکنه با اینکه واقعاً اینطور نیست؟
برای اینکه چهره و تن صدای شما با آنچه که دارین به او می‌گین، که در این مورد یعنی احساس پشیمانی، هم‌خوانی نداره.
برای اینکه بیشتر بتونید احساسات خودتون رو نمایش بدید می‌تونید وقتی که دارید تلویزیون تماشا می‌کنید به حالت‌های چهره و حرکات بدن و تن صدای آدم‌ها توجه کنید و کم‌کم سعی کنید که شما هم از آن حرکات در مکالمات روزانه‌تون استفاده کنید.
4- احساس همدردی با دیگران
احساس همدردی یکی از مهم‌ترین احساساتی است که در روابط اجتماعی خود به آن نیاز دارید.
شما باید سعی کنید که از ذهن خودتون خارج شوید و سعی کنید بفهمید که در ذهن شخص مقابل شما چی می‌گذره؛ یک جورایی شما باید احساسات فرد مقابل را پیش‌بینی کنید.
این کار برای کسایی که هوش هیجانی پایینی دارند اصلاً قرار نیست آسون باشه ولی موضوع خیلی مهمی در روابط است؛ پس ارزش وقتتون رو داره. سعی کنید که در این مورد بهتر بشید.
دفعهٔ بعدی که با یک نفر در حال مکالمه بودید به جای اینکه به حرف بعدی که می‌خواید بزنید فکر کنید، به حرفهای طرف مقابل گوش کنید و به چیزهایی که می‌گه واکنش نشون بدید.
اگر این کار رو به درستی انجام بدید به نظر دیگران فرد جذاب‌تری به نظر می‌رسید چون
آنها متوجه می‌شوند که شما به آنها و چیزی که میگن اهمیت می‌دید.
بیشتر بخوانید: بازی های تقویت هوش هیجانی
معرفی کتاب‌های مرتبط با هوش هیجانی
یکی از بهترین روش‌ها برای درک بهتر اینکه منظور از هوش عاطفی چیست ؟ خواندن کتاب‌های مرتبط با این حوزه است.
در این بخش می‌خوام 3 تا از بهترین کتاب‌ها در این زمینه رو به شما معرفی کنم.
1- قدرت هوش هیجانی
کتاب قدرت هوش هیجانی اثری از دانیل گلمن دربارهٔ مدیریت و رهبری است. دانیل گلمن، نویسندهٔ نیویورک تایمز، در کتاب قدرت هوش هیجانی که در سال ۱۹۹۵ انتشار یافت، استدلال میکند که احساسات ما نقش بسیار مهمی در تفکر، تصمیم‌‌گیری و موفقیت فردی ایفا میکنند. گلمن در این کتاب هوش هیجانی را تعریف میکند و گزارش او در این مورد، راهنمایی جالب و کاربردی برای تسلط بر احساسات است.
bazaracademy
2- رازهای هوش هیجانی
در کتاب رازهای هوش هیجانی نوشته کریستال جوناس، یاد می‌گیرید که چگونه با به کار انداختن صحیح هوش، به خودآگاهی، خودمدیریتی و پس از آن به آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط برسید.
ketabrah
3- هوش هیجانی به زبان آدمیزاد
کنترل هیجانات خود را به دست گیرید تا به موفقیت در محل کار و شادی در خانه دست یابید. آگاهی از هیجانات و توانایی کنترل آنها، چه از لحاظ حرفهای و چه از لحاظ شخصی، یکی از کلیدهای موفقیت در زندگی است. این راهنمایی دوستانه به شما کمک خواهد کرد
digikala
مطالب دیگر برای آشنایی بیشتر با هوش هیجانی
انواع آزمون استعداد و تست هوش
- آزمون هوش هیجانی Bar-on، با هدف سنجش هوش عاطفی و هوش اجتماعی توسط ریون بار-آن ارائه شده است. در این مدل، پنج مقیاس اساسی برای هوش اجتماعی در نظر گرفته شده که هر مقیاس هم شامل چند زیر مولفه است.
البته تست‌های دیگری نیز وجود دارند که هر کدام خصوصیات منحصر به فرد خود را دارند و معیارهای متفاوت و در عین حال علمی و دقیقی را در نظر می‌گیرند. مانند تست‌های زیر:
- گولمن پنج دسته مهارت متمایز را شناسایی كرد كه خصوصیات اصلی هوش هیجانی را تشكیل می‌دهد.
او پیشنهاد كرد كه برخلاف ضریب هوشی فرد، این مهارت‌های طبقه‌ای را می‌توان در صورت عدم وجود آموخت و بهبود بخشید!
پس اگر تمایل دارید از سطح هوش هیجانی خود مطلع شوید، تست هوش زیر را از دست ندهید!
- تست هوش هیجانی شات که به آن شاته یا شوت هم گفته میشود، روشی است که هوش هیجانی عمومی را می‌سنجد. این تست هوش توسط شات و همکاران در سال 1998 و براساس الگوي اوليه هوش هيجاني ماير و سالووي (1990) ساخته شد.
این تست با استفاده از 4 مقیاس فرعی، این سنجش را انجام می‌دهد، که عبارت‌اند از:
- درک احساسات
- به‌کارگیری احساسات
- مدیریت احساسات خود
- مدیریت احساسات دیگران
اگه دنبال تست‌های هوش دیگری هستید تا هوشتان را بسنجید، تست هوش استنفورد بینه رو هم ببینید.
تست هوش وکسلر هم برای شناخت هوش خیلی کارآمد میباشد. پیشنهاد میکنیم حتماً یک بار انجام دهید.
راستی می‌دانستید که بین هوش واستعداد تفاوت زیادی وجود دارد. اگر علاقه دارید تفاوت آنها را بدانید و تعریف دقیقی از هوش و استعداد به دست بیاورید مطلب زیر رو از دست ندهید.
مولفههای هوش هیجانی
حالا که با تعریفی مختصر و به زبانی ساده با هوش هیجانی آشنا شدیم، فکر میکنیم بهتر باشد برای درک بهتر و عمیق‌تر این هوش، مولفههای آن را هم بشناسیم.
کاربردهای هوش هیجانی
بد نیست حالا که اهمیت هوش هیجانی را متوجه شدید، با برخی از کاربردهای آن نیز آشنا شوید.
شاید برای شما جالب باشد بدانید که دانش‌آموزان نیز از سطوح متفاوتی از هوش هیحانی برخوردارند! دانش‌آموزانی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند، می‌توانند احساسات خود را بهتر بررسی کرده و نسبت به اطرافیان خود همدل باشند.
در مطلب زیر به توضیح اهمیت هوش هیجانی در پیشرفت تحصیلی کودکان و نوجوانان پرداختهایم و اگر این موضوع دغدغه‌ی شما است، مطالعه‌ی این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنم.
مذاکره یکی دیگر از عواملی است که زندگی کاری و شخصی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تصمیمات نهایی را در مذاکرات، احساسات می‌گیرند و هوش هیجانی دقیقاً یعنی شناخت و کنترل همین احساسات.
مطلب زیر عوامل مذاکره موفقیت‌آمیز را ذکر می‌کنید و می‌گوید که مدیران موفق در مذاکرات خود، چگونه احساسات را کنترل میکنند.
در مقاله زیر از هوش هیجانی و کاربرد آن در مدیریت صحبت میشود و اینکه چگونه شما به عنوان یک مدیر، میتوانید قدرت خود را بهبود ببخشید!
حرف آخر
اگر بخوام خلاصه‌ای از تمام حرفهای بالا در پاسخ به سوال ” هوش عاطفی چیست ؟ ” براتون بگم، باید بگم که هوش عاطفی در اصل همون قابلیت کنترل احساسات خود و درک احساسات افرادی است که با آنها در تعامل هستیم.
پس شناختن احساسات خود و دیگران و توانایی در کنترل آنها در شرایط مختلف از ویژگی‌های مهمی است که هر انسانی باید آن را کسب کند.
پس از همین امروز شروع کنید و هوش هیجانی خود را تقویت کنید.
همونطور هم که می‌دانید هوش عاطفی فقط یکی از چندین هوشی است که ما داریم پس خوب است حالا که با تعریف این هوش آشنا شدیم. در مورد سایر انواع هوش هم بدانیم و با تفاوت‌ها و خصوصیت هر کدام آشنا بشیویم.
امیدوارم که مطلب فوق براتون مفید واقع شده‌باشه اگر شما هم راهکار دیگه‌ای برای تقویت هوش هیجانی می‌شناسید خوشحال می‌شم که در بخش کامنت‌ها با من درمیان بذارید.
مختصر و مفید. عالی.
خیلی ممنون