رشته فیلمبرداری – فیلم‌برداران؛ قهرمانان گمنام دنیای سینما!

صدا، تصویر، حرکت !!!!! ضبط فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها، تیزر‌های تبلیغاتی، موزیک ویدئو‌‌ها و ثبت لحظات ماندگار در مراسم و جشن‌ها همه بر عهده فیلمبرداران آموزش‌دیده در رشته فیلمبرداری است.

بله، درست است. کسانی که شاید تا به حال به آنها توجهی نکردیم. قهرمانان گمنامی که پشت صحنه حضور دارند و با ذوق و خلاقیت و هنر خود صحنه‌های جذاب را به ثبت می‌رسانند.

 در یک فیلم سینمایی غرق بازی هنرمندانه بازیگران شده‌ایم و شاید به تنها چیزی که دقت نکردیم هنر فیلم‌برداران آن فیلم‌ها باشد. شاهکار‌های سینمای ایران و جهان بدون هنر فیلم‌برداران میسر نمی‌شود.

در این مطلب به بررسی رشته فیلمبرداری می‌پردازیم. با آگاهی نسبت به سوالات و دغدغه‌های شما درخصوص این رشته، در ابعاد مختلف به آن‌ها پاسخی درخور داده و اطلاعات جامعی در اختیار شما قرار می‌دهیم.

 در آخر 4 فیلم‌بردار پرافتخار ایران و جهان که احتمالاً فیلم‌های آنها را دیده‌اید ولی نامی از آنها به گوشتان نخورده‌ است را به شما معرفی می‌کنیم. به گیرنده‌های خود دست نزنید و در این سفر همراه ما باشید.

معرفی رشته فیلمبرداری

در این مقاله به سوالات زیر پاسخ می‌دهیم. می‌توانید با کلیک روی هر لینک به بخش مربوطه هدایت شوید و مطلب آن‌ را بخوانید:

• برای ورود به رشته فیلمبرداری چه تحصیلاتی لازم است؟
• چه دانشگاه ها یا موسساتی این رشته را ارائه می‌دهند؟
• برای ورود به رشته فیلم برداری حتماً باید تحصیلات دانشگاهی و آکادمیک داشته‌ باشیم؟
• فرق رشته فیلمبرداری و رشته تصویربرداری
• آیا این رشته با روحیات و شخصیت من سازگار است؟
• ویژگی‌های جسمانی و مهارت‌های یک فیلم‌بردار
• ابزار و تجهیزات لازم برای یک فیلمبردار
• آینده شغلی، وضعیت بازار کار و درآمد رشته فیلمبرداری
• 4 فیلم‌بردار پرافتخار ایران و جهان که احتمالاً فیلم‌های آنها را دیده‌اید !
• سخن آخر

برای ورود به رشته فیلمبرداری چه تحصیلاتی لازم است؟

به طور کلی افرادی که علاقمند هستند تا رشته فیلمبرداری را به صورت آکادمیک و دانشگاهی دنبال کنند، باید وارد رشته سینما، گرایش فیلمبرداری شوند. از دو طریق زیر ‌می‌توان وارد رشته سینما شد:

1. شرکت در کنکور سراسری رشته هنر
2. هنرستان‌های فنی حرفه‌ای و کار و دانش، پس از گذراندن دوره کاردانی

لازم به ذکر است در روش دوم متقاضیان در صورت داشتن دیپلم نظام جدید رشته سینما در هنرستان، می‌توانند بدون گذراندن دوره کاردانی در کنکور سراسری شرکت کنند و وارد رشته فیلم برداری شوند. اما متقاضیانی که دیپلم نظام قدیم دارند باید دوره کاردانی را گذرانده‌ باشند.

رشته سینما در مقطع کارشناسی شامل چهار گرایش زیر است:

• گرایش فیلم‌برداری
• گرایش تدوین
• گرایش فیلمنامه‌نویسی
• گرایش کارگردانی

چه دروسی را با ورود به رشته فیلمبرداری در دانشگاه می‌خوانیم؟

بیشتر گرایش‌های رشته کارشناسی سینما در دانشگاه یکسان بوده و تعدادی درس تخصصی در هر گرایش وجود دارد که تعداد آنها اندک است. گرایش فیلم‌برداری در دانشگاه دارای 146 واحد درسی به شرح زیر است:

دروس عمومی

تعداد دروس عمومی جمعاً 23 واحد می‌باشد که شامل موارد زیر است:

دروس پایه

تعداد دروس پایه جمعاً 42 واحد می‌باشد که شامل موارد زیر است:

دروس اصلی و تخصصی

تعداد دروس اصلی و تخصصی در مجموع 42 واحد به شرح زیر است:

چه دانشگاه‌ها یا موسساتی رشته فیلمبرداری را ارائه می‌دهند؟

همان طور که پیش‌تر اشاره شد، برای ورود به رشته فیلمبرداری ابتدا باید وارد رشته کارشناسی سینما شد.

بر اساس دفترچه انتخاب رشته سال 1401 که از سوی سازمان سنجش منتشر شده‌است، دانشگاه‌ها و موسسات زیر رشته کارشناسی سینما را ارائه می‌دهند:

• دانشگاه هنر تهران
• دانشگاه دامغان
• دانشگاه غيرانتفاعی سوره – تهران
• موسسه غيرانتفاعی معماری و هنر پارس – تهران (صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی)
• موسسه غيرانتفاعی سپهر دانش معاصر- اصفهان (صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی)
• موسسه غيرانتفاعی اديب مازندران – ساري (صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی)
• موسسه غيرانتفاعی روزبهان – ساري (صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی)
• موسسه غيرانتفاعی كمال‌الملک – نوشهر (صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی)

برای ورود به رشته فیلمبرداری حتماً باید تحصیلات دانشگاهی و آکادمیک داشته‌ باشیم؟

بزرگترین چالش آموزش‌های دانشگاهی و آکادمیک مهارت‌محور نبودن آنهاست.

با وجود اینکه تحصیل در رشته فیلمبرداری ارتباط تنگاتنگی با محیط کار و مهارت مرتبط با آن را دارد، اما بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند این رشته را بدون دانشگاه پیگیری کنند.

رشته فیلمبرداری و تصویربرداری لزوماً نیازی به مدرک دانشگاهی ندارد و افراد می‌توانند با شرکت در دوره آموزش فیلمبرداری به صورت حضوری و مجازی، آموزشگاه‌ها، ورکشاپ‌ها، و یا حتی از طریق دستیاری، در این زمینه مهارت لازم را کسب کنند و به موفقیت برسند.

فرق رشته فیلمبرداری و رشته تصویر‌برداری

از تفاوت‌های رشته فیلمبردار و تصویربردار این است که رشته تصویر‌برداری به صورت جزئی در دانشگاه ارائه نمی‌شود.

رشته تصویربرداری را می‌توان در هنرستان‌های فنی حرفه‌ای و کار‌ و دانش با اخذ مدرک دیپلم تصویربرداری و سپس کاردانی فیلم‌سازی دنبال کرد. اما به طور مستقیم رشته‌ای تحت عنوان کارشناسی تصویربرداری در دانشگاه ارائه نمی‌شود.

از تفاوت‌های دیگر همان طور که از اسم آنها مشخص است، کار و مسئولیت‌های تصویربردار و فیلمبردار است.

به طور کلی همان طور که پیش‌تر اشاره شد هر دو رشته فیلمبرداری و تصویر برداری را می‌توان از طریق کسب مهارت و بدون دانش آکادمیک دنبال کرد. دوره‌های آموزش تصویربرداری زیادی در این خصوص وجود دارد.

آیا رشته فیلمبرداری با روحیات و شخصیت من سازگار است؟

وجود یک شخصیت خاص دلیل لازم و کافی برای موفق شدن در آن رشته و شغل نیست. اما به طور کلی برای اینکه یک فیلم‌بردار و یا تصویر‌بردار خوبی شوید، بد نیست ویژگی‌های زیر را داشته‌ باشید یا آن‌ها را در خود تقویت کنید:

1-دید هنری و خلاقانه

از آن‌جایی که رشته فیلمبرداری مرتبط با هنر است خلاقیت و توجه به جزئیات در آن حرف اول را می‌زند.

2-روحیه کار تیمی و گروهی

به دلیل ارتباط با کارگردانان، بازیگران و نیز به جهت هماهنگی با سایر فیلم‌برداران، در پروژه‌هایی که به صورت گروهی انجام می‌شوند، داشتن روحیه کار تیمی به شما بسیار کمک می‌کند.

3-برقراری ارتباط موثر با محیط و افراد

برقراری ارتباط موثر با محیط و افراد، در هر کاری موجب پیشرفت شما خواهد شد. رشته فیلمبرداری و کار مرتبط با آن نیز از این امر مستثنی نیست.

4-تحمل دوری از خانواده و محل زندگی

فیلم‌بردار محل کار ثابتی ندارد و برای ضبط فیلم در پروژه‌های مختلف به مکان‌هایی دور از محل زندگی می‌رود. البته این مورد برای افرادی که علاقه به تنوع در کار خود دارند، مزیت محسوب می‌شود.

در لینک‌ زیر تست شخصیت‌شناسی MBTI قرار گرفته است که به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از روحیات و تیپ شخصیتی خود داشته‌ باشید:

با این حال موارد ذکر شده و نیز تست‌های شخصیتی و کار‌های پیشنهادی متناسب با آنها وحی منزل نیستند و افراد زیادی وجود دارند که با تیپ‌های شخصیتی متفاوت در رشته فیلمبرداری و تصویربرداری موفق هستند.

ویژگی‌های جسمانی و مهارت‌های یک فیلم‌بردار

ویژگی‌های جسمانی فیلم‌بردار در رشته فیلمبرداری

هرگونه معلولیت جسمی می‌تواند برای فیلم‌بردار مشکل‌ساز شود.

افراد سنگین‌وزن به دلیل نیاز به تحرک زیاد و کار در شرایط دشوار ممکن است با سختی مواجه شوند. سن تأثیر زیادی در این شغل ندارد، اما سلامت جسمی از الزامات هر کاری است، چرا که یک فیلم‌بردار گاهاً ساعات کاری بالایی دارد.

مهارت‌های یک فیلم‌بردار در رشته فیلمبرداری

هماهنگی بین اعضای بدن به خصوص چشم و دست و گوش نیز بسیار مهم است. همچنین یک فیلم‌بردار باید به خوبی کار با تجهیزات فیلم‌برداری را فرا‌ بگیرد. یادگیری دانش تخصصی در رشته فیلمبرداری از الزامات کار است.

ابزار و تجهیزات لازم برای یک فیلمبردار در رشته فیلمبرداری

ساخت یک فیلم واضح و شفاف تنها هدف فیلم‌بردار نیست، بلکه او باید بتواند از طریق مهارت‌های کسب شده فضایی جذاب و تأثیر‌گذار رقم بزند.

لیست تجهیزات فیلمبرداری که هر فیلم‌بردار در رشته فیلمبرداری به آن نیاز دارد، عبارتند از:

• تجهیزات بصری (دوربین فیلمبرداری یا دوربین گوشی‌های هوشمند با کیفیت مناسب، لنز و…)
• تجهیزات صوتی (هدفون، میکروفون و…)
• تجهیزات نورپردازی (بازتابنده‌های نور و…)
• تجهیزات جانبی (سه پایه، ریل فیلمبرداری، نرم‌افزارهای ویرایشگر ویدئو و…)

آینده شغلی، وضعیت بازار کار و درآمد رشته فیلمبرداری

بدون شک مهمترین دغدغه هر شخص وضعیت درآمد و بازار کار رشته و یا حرفه مورد علاقه خود است. این دغدغه در وضعیت اقتصادی حال حاضر کاملاً قابل درک می‌باشد. در این بخش به این موضوع در خصوص رشته فیلمبرداری می‌پردازیم.

بازار کار رشته فیلم برداری

به طور کلی کار‌جویان رشته فیلمبرداری و تصویر‌برداری به دو شکل می‌توانند مشغول به کار شوند:

• استخدام در سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و خصوصی (کار در صدا‌و‌سیما، تلویزیون، وزارت ارشاد، شرکت‌های دانش‌بنیان و… )
• به صورت آزاد و مستقل و شخصی (تأسیس یک آتلیه و یا کار‌های پروژه‌ای …)

همچنین می‌توانید از طریق سایت‌های زیر از وضعیت استخدام‌های دولتی و خصوصی رشته فیلمبرداری مطلع شوید:

• سایت ای‌استخدام
• سایت جاب‌ویژن
• سایت ایران‌تلنت
• سایت جابینا

درآمد شغل فیلمبردار

• در‌صورتی‌که به استخدام سازمان‌ها و موسسات خصوصی در بیایید، حقوق مصوب اداره کار و رفاه اجتماعی را دریافت می‌کنید، و در صورت استخدام در نهاد‌های دولتی مثل صداوسیما و تلویزیون بسته به رسمی یا قراردادی بودن شما، حقوق سازمان‌های دولتی مطابق قوانین استخدام کشوری را دریافت خواهید کرد.

• در صورتی‌که به صورت آزاد و مستقل کار کنید، درآمد بستگی به محل کار (فیلمبرداری برای مراسم‌، کنسرت‌ها مجالس و یا کار در آتلیه شخصی و …. ) و کیفیت کار شما دارد و متغیر است.

آینده کاری رشته فیلمبرداری و تصویربرداری

همانطور که اشاره شد در هر زمینه‌ای که مربوط به هنر باشد، ذوق و خلاقیت حرف اول را می‌زند. همین عامل باعث شکوفایی و جذب مشتری می‌شود.

بنابراین در صورتی که قصد کار به صورت شخصی دارید، با تقویت این موارد می‌توانید افراد زیادی را جذب کار و هنر خود کنید و در کنار علاقه و پشتکار خود در این حوزه، آینده‌ی خوبی را برای خود رقم بزنید.

گرچه که در صورت استخدام نیز این موارد برای شما مزیت است و باعث پیشرفت سریعتر شما می‌شود.

بیشتر بخوانید: [چگونه خلاق باشیم و خلاقیتمان را پرورش دهیم؟]

4 فیلم‌بردار پرافتخار ایران و جهان که احتمالاً فیلم‌های آنها را دیده‌اید!

یانوش کامینسکی

شاید کمتر فیلم بازی را سراغ داشته باشید که «فهرست شیندلر» را ندیده‌ باشد. این فیلمبردار پر افتخار آمریکایی-لهستانی، اگر چه موفق شد با این فیلم 7 جایزه دریافت کند، اما مهتر از آنها اسکار بهترین فیلم برداری برای این فیلم بود.

همچنین با فیلم «نجات سرباز رایان» موفق به دریافت دومین جایزه اسکارش شد.

اگر فیلم «فهرست شیندلر» را ندیده‌اید، می‌توانید تیزر رسمی آن را در ویدئوی زیر مشاهده کرده و در صورت تمایل به مشاهده فیلم کامل، آنرا دانلود و یا تهیه فرمایید:

راجر دیکنز

راجر الکساندر دیکنز انگلیسی، مدیر فیلمبردار فیلم‌هایی چون «رستگاری در شاوشنک»، «ذهن زیبا»، «اسکای‌فال»، «سیکاریو» و «فارگو» است.

وی در سال‌های 2018 برای فیلم‌های «بلید رانر 2029» و در سال 2020  برای فیلم «1917» (این فیلم از جمله شاهکار‌های فیلم برداری بدون کات است!)، برنده جایزه اسکار بهترین فیلم‌برداری شد.

در ویدئوی زیر می‌توانید تریلر رسمی «رستگاری در شاوشنک» را مشاهده فرمایید و در صورت تمایل این فیلم را تهیه و یا دانلود کنید:

محمود کلاری

«جدایی نادر از سیمین» شاهکاری بود که کلاری با آن سیمرغ گرفت. او را می‌توان رکورد‌دار دریافت جایزه سیمرغ بلورین بین فیلمبرداران ایرانی دانست.

وی در فیلم‌های «سرب»، «گبه» و «بوی کافور، عطر یاس» سیمرغ بهترین فیلمبرداری را دریافت کرد. «ساعت 5 عصر» مهران مدیری نیز از آثاری است که فیلمبرداری آن بر عهده محمود کلاری بوده‌ است.

در ویدئوی زیر می‌توانید بخش‌هایی از فیلم «جدایی نادر از سیمین» با بازی درخشان شهاب حسینی را مشاهده فرمایید:

پیمان شادمان­‌فر

حتی اگر اهل فیلم دیدن نباشید احتمالاً برای یک بار هم شده نام فیلم‌های «خشم و هیاهو»، «مغزهای کوچک زنگ زده» و «بدون تاریخ بدون امضا» به گوشتان خورده‌ است.

پیمان شادمان‌فر با خشم و هیاهو، سیمرغ بهترین فیلمبرداری را دریافت کرد، و بازی زیبای نوید محمد‌زاده و سایر بازیگران را در این سه فیلم به ثبت رساند.

تریلر فیلم «خشم و هیاهو» با بازی زیبای نوید محمدزاده و طناز طباطبایی:

فیلمبرداران صاحب سبک زیادی در ایران و جهان وجود دارند که سینما و صحنه‌هایش مدیون این افراد است. در این مطلب به معرفی این افراد بسنده‌ شد.

سخن آخر

افراد زیادی در جامعه هستند که تحت تأثیر القاب و عناوین قرار می‌گیرند، دوست دارند آنها را پزشک و مهندس و… صدا بزنند. پیشنهاد می‌کنیم از دور علاقمند به هر کاری نشوید و استعداد، علایق و توانایی‌های خود را در نظر بگیرید و با تحقیق و آگاهی وارد آن رشته و کار شوید.

افراد زیادی هستند که با شغل خود زندگی می‌کنند و کارشان فقط یک روزمرگی خسته‌کننده نیست. برای طراحی بهتر مسیر شغلی خود، انتخاب مسیری که از آن لذت می‌برید و برای آن ساخته شده‌اید، می‌توانید دوره جذاب و آنلاین زیر را تهیه و دنبال کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید:

گرایش کارگردانی و تدوین مانند رشته فیلمبرداری از زیرمجموعه‌های رشته کارشناسی سینما هستند. اگر علاقه‌مند به کارگردانی و تدوین هستید حتماً مطالب زیر را دنبال کنید:

همچنین برای آشنایی با ایده‌های جذاب و پولساز هنری روی لینک‌های زیر کلیک کنید:

ممنون که تا اینجای کار مطلب رشته فیلمبرداری را دنبال کردید. در این نوشته در خصوص بازار کار رشته فیلمبرداری و تصویربرداری، تفاوت های رشته فیلمبردار و تصویر بردار، روحیات متناسب با این رشته و… صحبت کردیم.
بازخورد‌ها و نظرات شما باعث رشد، پیشرفت و افتخار ماست.
در خصوص رشته فیلمبرداری، در صورتی‌ که سوالی دارید مطرح کنید، در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهیم بود. از تجربیات شغلی و تحصیلی خود برای ما بگویید و اگر این مطلب برایتان مفید بود خوشحال می‌شویم آنرا با دوستان خود به اشتراک بگذارید.