دوره آنلاین

چگونه استخدام شویم

روز
ساعت
دقیقه
ثانیه

تخفیف نوروزی
دوره تولید محتوا و سئو با هوش مصنوعی

روز
ساعت
دقیقه
ثانیه

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار !

شخصیت‌ شناسی افراد از روی رفتار
2.7/5 - (15 امتیاز)

شاید برای شما هم این سوال پیش‌ آمده باشد که شخصیت شناسی افراد از روی رفتار ، چگونه امکان‌پذیر است؟

اما همان طور که می‌دانید، شخصیت با رفتار متفاوت است.

این‌که شما در یک جلسه از کوره در بروید و با همکارانتان دعوا کنید یعنی شما عصبانی شده‌اید (رفتار)؛ اما اگر شما در شرایط مختلف و به صورت مکرر بر سر هرکسی فریاد بزنید، می‌تواند به این معنی باشد که شما فردی عصبی هستید (شخصیت).

بنابراین، شخصیت شناسی افراد از روی رفتار ، ممکن است گمراه‌کننده باشد.

در این مقاله پس از تعریف کوتاهی از شخصیت و علت اهمیت آن، به معرفی یکی از کاربردی‌ترین مدل‌های شخصیت شناسی افراد از روی رفتار ، تحت عنوان مدل پنج عاملی می‌پردازیم.

در آخر هم، چهار تا از بهترین کتاب‌های این حوزه، جهت شناخت بهتر خودتان و ارتباط موثرتر با دیگران معرفی می‌شود.

فهرست عناوین مطلب شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

فهرست مطالبی که در این نوشته به آن پرداخته‌ شده است، عبارتند از:

شخصیت چیست؟ در موضوع شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

با کمی جستجو در اینترنت، احتمالاً شما هم به این نتیجه می‌رسید که تعریف دقیقی برای شخصیت وجود ندارد و هر کسی دیدگاه و سلیقه شخصی خودش را مطرح کرده است.

با وجود این‌که اتفاق‌نظری در مورد تعریف شخصیت وجود ندارد، ولی شخصیت یک انسان را می‌توان به صورت مجموعه‌ای از ارزش‌ها، ذهنیت‌ها، ادراکات، هیجانات، انگیزه‌ها و صفات دانست که در طی زمان نسبتاً ثابت هستند و به سادگی تغییر نمی‌کنند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

شخصیت‌‌شناسی چیست و چرا مهم است؟

تنها زمانی می‌توان از روی رفتار فردی به ویژگی‌ شخصیتیش پی برد که الگوی رفتاری مشخصی، به صورت تکرارشونده‌ در او مشاهده شود و در آینده هم بتوان بروز چنین رفتاری را برای او پیش‌بینی کرد.

با وجودی که روان‌شناسان بزرگ دنیا، رویکردهای مختلفی به موضوع شخصیت‌شناسی داشته‌اند ولی برای افرادی که می‌خواهند از آموزه‌های این علم، برای بهبود روابط شخصی و شغلی خود استفاده کنند، تنها شناختن یک مدل ساده و کاربردی کفایت می‌کند.

شخصیت‌شناسی دانشی است که با شناخت ویژگی‌ها و الگوهای رفتاری تکرارشونده انسان‌ها، به پیش‌بینی رفتارهای آتی افراد کمک می‌کند.

اولین مزیت شخصیت‌شناسی این است که ما با شناخت ویژگی‌های شخصیتی خودمان می‌توانیم نقاط قوت و استعدادهایمان را کشف کنیم.

این کشف می‌تواند ما را در تصمیم‌های مهم زندگی‌مان مانند انتخاب شریک زندگی، رشته و شغل مناسب یاری کند.

علاوه بر این، آگاهی از تفاوت‌های شخصیتی می‌تواند کمک کند تا بتوانیم ارتباط مؤثرتری با دیگران داشته باشیم.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

معرفی مدل پنج عاملی شخصیت در موضوع شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

رویکرد مدل پنج عاملی، صفاتی است و رفتارهای تکرار شونده‌ای که در طی زمان نسبتاً ثابت است را جزئی از شخصیت‌ انسان‌ها در نظر می‌گیرد.

در این مدل، صفات به صورت یک طیف تعریف می‌شوند و حالت صفر و یک ندارند.

مزیت این مدل در مقابل مدل‌‌‌ رایج تیپ‌شناسی MBTI ، این است که تیپ شخصیتی معرفی نمی‌کند و ما را از خطر قضاوت سریع و طبقه‌بندی شتاب‌زده دور می‌کند.

البته برخی از مدافعان مدل ‌MBTI اصرار دارند که تیپ‌‌ها هم طیف هستند و مثلاً یک نفر می‌تواند کاملاً برون‌گرا یا کاملاً درون‌گرا نباشد. ولی در آخر می‌بینیم که به هر کسی، برچسب یکی از ۱۶ تیپ شخصیتی را می‌زنند.

نظریه پنج عاملی شخصیت، انسان‌ها را بر اساس تفاوت‌ در صفات، در ۵ دسته توصیف می‌کند که به شرح زیر هستند:

  • پذیرش تجربه‌های جدید (Openness to experience)
  • وجدان و مسئولیت‌پذیری (Conscientiousness)
  • برون‌گرایی (Extraversion)
  • سازگاری و موافق بودن (Agreeableness)
  • نوروتیک بودن (Neuroticism)

برای در ذهن ماندن این ۵ فاکتور، از حرف اول هر دسته به کلمه OCEAN (اقیانوس) می‌رسیم.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - مدل پنج عاملی شخصیت‌شناسی

در این مدل، فرض بر این است که با وجود این‌که یک انسان در شرایط مختلف، ممکن است رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهد ولی همچنان برخی از صفات و رفتارهایش، در طی زمان نسبتاً ثابت می‌مانند و جزیی از ویژگی‌های شخصیتی فرد محسوب می‌شوند.

هر کدام از این پنج دسته صفات خود شامل شش فاکتور هستند که در ادامه به معرفی هریک از این ۳۰ شاخص می‌پردازیم.

۱- پذیرش تجربه‌های جدید(O) در مدل 5 عاملی شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

پذیرش تجربه‌های جدید، خود شامل شش خرده مقیاس است که عبارتند از:

  • تخیل و خیال‌پردازی
  • درک زیبایی‌شناسی
  • پذیرش تجربه‌های حسی
  • آمادگی برای انتخاب‌های جدید
  • افکار و ایده‌ها
  • ارزش‌ها

در ادامه با این شاخص‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - پذیرش تجربه‌های جدید

تخیل و خیال‌پردازی (O1)

کسانی که O1 بالایی دارند،‌ خیال‌پردازی و پرداختن به موضوعات تخیلی، بخشی از واقعیت دنیای اطرافشان است.

این افراد از تمرکز روی یک موضوع خیالی یا فرو رفتن در رویای خود لذت می‌برند و به رویاهایشان اجازه می‌دهند شاخ و برگ پیدا کند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - تخیل و خیال‌پردازی

درک زیبایی‌شناسی (O2)

زیبایی‌شناسی و لذت بردن از زیبایی، دومین مؤلفه در این دسته‌ است.

درک زیبایی می‌تواند شامل دیدن یک منظره‌ی طبیعی، نقاشی، شعر، ادبیات و یا موسیقی باشد.

به عنوان مثال فردی که حس زیبایی‌شناسی قوی دارد، دیدن معماری بی‌نظیر یک بنای تاریخی، می‌‌تواند ساعت‌ها او را در آن اثر باستانی غرق کند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - درک زیبایی‌شناسی

پذیرش تجربه های حسی (O3)

همه ما احساساتی مانند شادی، غم، نفرت، عشق، امید، شوق و … را در شرایط مختلف زندگی‌مان با شدت‌های متفاوتی تجربه می‌کنیم.

شاخص O3، به این موضوع می‌پردازد که چقدر حضور احساسات در زندگی ما جدی است.

افرادی که O3 بالایی دارند، معمولاً در تصمیم‌گیری‌هایشان سهمی را هم به احساسات و عواطفشان اختصاص می‌دهند و معیارشان تنها بر اساس منطق و الگوهای عقلانی نیست.

به عنوان مثال، مادری که در دوراهی شاغل بودن یا مادر بودن ترجیح می‌دهد که چند سالی را به خاطر رشد روانی بهتر فرزندش، به جای کار کردن در خارج از منزل به او تخصیص دهد، می‌توان گفت که نقش احساسات در زندگی این مادر جدی است.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - پذیرش تجربه‌های حسی

آمادگی برای انتخاب‌های جدید (O4)

هر چقدر فردی تمایل به انتخاب مسیرهای پیموده نشده و تنوع در زندگیش بیشتر باشد، شاخص O4 بالاتری دارد.

این افراد در رستوران، بین غذایی که قبلاً تجربه کرده‌اند و غذای جدیدی که هیچ حدسی راجع به مزه آن ندارند، با احتمال بالاتری گزینه جدید را انتخاب می‌کنند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - آمادگی برای انتخاب‌های جدید

افکار و ایده‌ها (O5)

این مولفه به این نکته می‌پردازد که چه سهمی از افکار و اندیشه‌های فرد، فراتر از دغدغه‌های روزمره است.

افرادی که شاخص O5 بالایی دارند، از سروکله زدن با معما‌ها، مسائل پیچیده و انتزاعی لذت می‌برند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار- افکار و ایده‌ها

ارزش‌ها (O6)

هر چقدر فردی حاضر به پذیرش اصول و ارزش‌های جدیدی باشد و برای دیگران هم این حق را قائل باشد که لزوماً موافق ارزش‌هایش نباشند، این مؤلفه در او قوی‌تر است.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - ارزش‌ها

۲- وجدان و مسئولیت‌پذیری (C) در مدل 5 عاملی شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

شاخص وجدان و مسئولیت‌پذیری، یکی از مقیاس‌های مهم در پیش‌بینی رفتارهای افراد در زندگی شخصی و شغلی است که شامل شش مؤلفه زیر می‌باشد:

  • شایستگی و توانمندی
  • نظم
  • اخلاق‌مداری و وظیفه‌شناسی
  • تلاش برای موفقیت
  • انضباط شخصی
  • رفتار و نگرش سنجیده
شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - وجدان و مسئولیت‌پذیری

شایستگی و توانمندی (C1)

در این مؤلفه، قضاوت فرد در مورد توانایی‌های خودش اهمیت دارد.

این‌که آیا فرد، خودش را صاحب عقل و تدبیر و شایسته می‌داند؟

آیا توانایی مدیریت مشکلات روزمره خودش را دارد؟

آیا کیفیت تصمیماتش را قبول دارد؟

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - شایستگی و توانمندی

نظم (C2)

این شاخص، نشانگر نظم و ترتیب در زندگی فرد است.

افرادی با C2 بالا، می‌دانندکه جای هر چیزی کجاست و اشیا متعلق به خود را تمیز و پاکیزه نگه می‌دارند.

چنین افرادی با احتمال بالایی قرارهای مراجعه به پزشک و آزمایشات پزشکی را به طور منظم انجام می‌دهند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - نظم

اخلاق‌مداری و وظیفه‌شناسی (C3)

پایبندی به اصول اخلاقی و وظیفه‌شناسی در این مؤلفه جای دارد.

فردی با C3‌ بالا، به وظایفش حتی در شرایطی که کسی متوجه آن نشود عمل می‌کند و از چارچوب اصول اخلاقی خود تخطی نمی‌کند.

چنین افرادی، احتمالاً به سادگی از چراغ قرمز حتی در شب خلوت عبور نمی‌کنند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - اخلاق‌مداری و وظیفه‌شناسی

تلاش برای موفقیت (C4)

کسانی که در جستجوی اهداف بزرگی هستند و برای رسیدن به آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند، مؤلفه C4 بالایی دارند.

موفقیت در نگه‌داشتن باغچه‌ای سرسبز از جمله توانمندی‌های چنین افرادی است.

چون تعهد دائمی به رسیدگی به شرایط نوری، خاک و کود مناسب، آب دادن به موقع و سپردن گیاهان هنگام سفر به بقیه، از فردی که C4 پایینی دارد، در بلندمدت ساخته نیست.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - تلاش برای موفقیت

انضباط شخصی (C5)

بسیاری از افراد مجبور هستند که به هر حال نظم بیرونی را رعایت کنند.

اما داشتن نظم شخصی به این معنی است که اگر با خودمان قرار گذاشته‌ایم که روزی ۱۵ دقیقه مطالعه کنیم، چقدر به قول خود وفادار می‌مانیم.

افرادی که در این شاخص قوی هستند، بعد از مشخص شدن هدف خود، اقدام می‌کنند و گرفتار اهمال‌کاری نمی‌شوند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - انضباط شخصی

رفتار و نگرش سنجیده (C6)

شاخص C6، به این نکته اشاره دارد که فرد تا چه حد بر خود مسلط است و از تصمیمات شتاب‌زده اجتناب می‌کند.

چنین فردی پیش از هر اقدامی، تمام جوانب یک مسئله را می‌سنجد و پس از تصمیم‌گیری، دیگر به سادگی مسیر خود را تغییر نمی‌دهد.

به عنوان مثال فردی با C6 بالا، حتی در خرید ماشین هم به مسائل فنی و ایمنی در مقایسه با فاکتور زیبایی خودرو، وزن بیشتری می‌دهد.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - رفتار و نگرش سنجیده

بیشتر بخوانید: شخصیت شناسی از روی حرف زدن

۳- برون‌گرایی (E) در مدل 5 عاملی شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

صفات و ویژگی‌های زیرمجموعه برون‌گرایی، به شش دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:

  • گرم و صمیمی بودن
  • اجتماعی بودن و گرایش به جمع
  • صراحت و قاطعیت
  • جنب و جوش و فعالیت
  • جستجوی هیجان
  • احساسات مثبت
شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - برون‌گرایی

گرم و صمیمی بودن (E1)

این مؤلفه، به رابطه میان فردی (بین دو فرد) اشاره دارد. به این معنی که یک نفر چقدر در روابط دوستانه به فرد دیگری نزدیک می‌شود.

پایین بودن این شاخص، به این معنی است که فرد رابطه خشک و رسمی را ترجیح می‌دهد.

افرادی با E1 بالا، از صحبت با دیگران لذت می‌برند و لبخند زدن به افراد غریبه و برقراری ارتباط با آن‌ها، برایشان ساده است.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - گرم و صمیمی بودن

اجتماعی بودن و گرایش به جمع (E2)

گرایش به جمع به این معنی است که فرد در جمع بودن را به تنهایی ترجیح دهد.

یک فرد ممکن است رابطه صمیمانه با افراد زیادی داشته باشد ولی علاقه به حضور در جمع نداشته باشد.

افراد با E2 بالا، ترجیح می‌دهند تعطیلات خود را در یک ساحل شلوغ بگذرانند تا یک کلبه جنگلی دور افتاده!

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - اجتماعی بودن و گرایش به جمع

صراحت و قاطعیت (E3)

داشتن صراحت و قاطعیت به این معنی استکه فرد بتواند به راحتی نظرات و دیدگاه‌هایش را اعلام کند.

این افراد خودشان را فردی قوی، مصمم و مسلط می‌دانند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - صراحت و قاطعیت

جنب‌ و جوش و فعالیت (E4)

داشتن انرژی، تحرک بالا و سرزندگی در ابعاد مختلف زندگی، در این شاخص جای می‌گیرد.

این افراد گاهی حالت نشاط و سرخوشی شدیدی را در خود احساس می‌کنند.

به عنوان مثال، کسی که به ورزش فلای بورد علاقه‌مند است احتمالاً در این شاخص نمره بالایی دارد!

برای آشنایی با این ورزش، در این ویدئو، حرکات زیبایی از ورزشکاران حرفه‌ای این رشته را می‌توانید، ببینید.

جستجوی هیجان (E5)

افرادی که به دنبال هیجانات زیادی مثل رانندگی سریع، وسایل پرخطر شهربازی، پرش از ارتفاع و …. هستند، شاخص جستجوی هیجان بالایی دارند.

در این شهربازی‌ها، می‌توانید افرادی با E5‌ بالا را به راحتی پیدا کنید!

احساسات مثبت (E6)

این مؤلفه به سنجش علاقه افرادی که ترجیح می‌دهند در فضاهای شاد و پرشور حضور داشته باشند، می‌پردازد.

این افراد، آدم‌های خوش‌مشرب و شاد و با روحیه‌ای هستند و از لباس‌های روشن و پُرزَرق‌وبرق خوششان می‌آید.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - احساسات مثبت

۴- سازگاری و موافق بودن (A) در مدل 5 عاملی شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

شاخص سازگاری و موافق بودن دسته چهارم از مدل پنج عاملی شخصیت است که مؤلفه‌های آن عبارتند از:

  • اعتماد به دیگران
  • سادگی و روراست بودن
  • نوع دوستی و دگرخواهی
  • پذیرش دیگران و همراهی با آن‌ها
  • تواضع
  • مهربانی و درک دیگران
شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - سازگاری و موافق بودن

اعتماد به دیگران (A1)

مؤلفه A1 به این معناست که چقدر واکنش اولیه شما به مردم این است که به آن‌ها اعتماد کنید.

افرادی که در این مؤلفه قوی هستند، باور دارندکه مردم در ذات خود خوب هستند و گاهی شرایط آن‌ها را به بدکاری سوق می‌دهد.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - اعتماد به دیگران

سادگی و روراست بودن (A2)

کسی که این شاخصه در او بالاست، رفتارهای پیچیده و چند لایه کمتری در او مشاهده می‌شود و به ندرت از ابزارهایی مثل تملق، چاپلوسی و تظاهر استفاده می‌کند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار -سادگی و روراست بودن

نوع‌دوستی و دگرخواهی (A3)

افراد دگرخواه، لطف و محبتشان مستقل از قدرت جبران طرف مقابل است و از کمک به دیگران لذت می‌برند.

این افراد حتی قبل از این‌که دیگران از آن‌ها درخواست کمک کنند به یاریشان می‌شتابند.

کسانی که A3 بالایی دارند، معمولاً به حس و حال اطرافیانشان اهمیت می‌دهند و افراد خیّر و نیکوکاری هستند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - نوع‌دوستی و دگرخواهی

پذیرش دیگران و همراهی با آن‌ها (A4)

وجود تعارض در زندگی شخصی و کاری، امری اجتناب‌ناپذیر است.

با این وجود، افرادی هستند که می‌توانند تعارض‌های محیطی را بهتر مدیریت کرده و برای اجتناب از تضاد، بخشی از آن‌ها را نادیده بگیرند.

افرادی که می‌توانند برخی رفتارهای نادرست، توهین‌آمیز و رقابت‌جویانه دیگران را تحمل کنند و وارد بازی مقابله به مثل نشوند، A4 بالایی دارند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - پذیرش دیگران و همراهی با آن‌ها

تواضع (A5)

افرادی که A5 بالایی دارند، تواضع و فروتنی پیشه می‌کنند. آن‌ها معمولاً خودشان را از متوسط مردم بالاتر نمی‌بینند و معتقدند که دیگران هم می‌توانند توانمندی‌هایی داشته باشند که از دید آن‌ها پنهان باشد.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - تواضع

مهربانی و درک دیگران (A6)

مسئله مؤلفه A6، این است که تا چه حد در تصمیمات خود، جنبه‌های انسانی را در نظر می‌گیریم و بر اساس آن رفتار می‌کنیم.

بالا بودن این شاخص در افراد، مانع از اعمال سنگ‌دلانه عدالت، قانون و سیاست درباره دیگران می‌شود.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - مهربانی و درک دیگران

۵- نوروتیک بودن (N) در مدل 5 عاملی شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

فرد نوروتیک، آمادگی بیشتری برای تجربه احساسات و هیجانات منفی دارد. شش مؤلفه‌ای که زیر چتر این مفهوم قرار دارند، عبارتند از:

  • اضطراب
  • خشم و ستیزه‌جویی
  • افسردگی
  • شرم و مراقبت از رفتارهای خود
  • رفتارهای تکانشی
  • آسیب‌پذیری نسبت به استرس
شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - نوروتیک بودن

اضطراب (N1)

اولین مؤلفه نوروتیک بودن، اضطراب است.

هر چه تجربه ترس، تنش و نگرانی در زندگی فردی بالاتر باشد و از پیشامدهای نامحتمل در آینده بیشتر بترسد، مولفه N1‌ در شخصیت فرد بیشتر است.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - اضطراب

خشم و ستیزه‌جویی (N2)

هر چقدر فردی، سریع‌تر عصبانی و خشمگین شود و زمان بیشتری طول بکشد تا به حالت عادی برگردد، N2‌ بالاتری دارد.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - خشم و ستیزه‌جویی

افسردگی (N3)

احساس غم و تنهایی، سرزنش خود، احساس بی ارزشی و ناامیدی نسبت به زندگی اکنون و حسرت و پشیمانی نسبت به گذشته، نشانه‌هایی هستندکه در زیر چتر این مؤلفه جای دارند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - افسردگی

شرم و مراقبت از رفتارهای خود (N4)

به صورت عادی ما تا حدی مراقب رفتارهای خودمان هستیم ولی در بعضی از افراد، این ویژگی به صورت آزاردهنده‌ای وجود دارد.

این افراد، در حضور جمع بیش از آن‌که لذت ببرند نگران رفتار خودشان و دیدگاه بقیه نسبت به آن‌ها‌ هستند.

در موارد شدیدتر، حتی اشتباه‌های اطرافیانشان هم باعث می‌شود که آن‌ها احساس شرم و خجالت کنند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - افسردگی

رفتارهای تکانشی (N5)

رفتارهای تکانشی، رفتارهایی هستند که بدون فکر از ما سر می‌زنند و بعد از مدتی از انجام آن، پشیمان می‌شویم.

همه ما، گاهی این رفتارها را از خودمان نشان می‌دهیم. مثلاً:

  • حرفی به دوستمان می‌زنیم که بعداً از رفتار خود خجالت می‌کشیم.
  • لباسی می‌خریم که فردای آن روز از خریدمان پشیمان می‌شویم.
  • قرار کوه صبح جمعه را می‌گذاریم و در روز موعود، هنگام بیدار شدن از خواب به خود بدوبیراه می‌گوییم!

آنچه در این‌جا، به عنوان رفتار تکانشی در شخصیت نام‌ برده می‌شود، تکرار بالای این رفتار است.

هرچقدر اراده‌ی ضعیف‌تری در مقابل هیجانات لحظه‌ای داشته باشیم، این ویژگی در ما قوی‌تر است.

افرادی با N5 بالا، احتمالاً به سادگی در طرح‌های حراجیِ “دو تا بخر، سه تا ببر” برانگیخته می‌شوند!

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - رفتارهای تکانشی

آسیب‌پذیری نسبت به استرس (N6)

فشار بیرونی برای همه ما در مقاطع زندگی با شدت و ضعف‌‌های مختلف وجود دارد.

با این حال، توان همه انسان‌ها در مقابل این فشارها یکسان نیست و بعضی از افراد، ظرفیت تحمل بحران‌های زندگی را در سطح کمتری دارند.

چنین افرادی، حتی ناراحتی و آزردگی‌های خیلی کوچک هم احساس محرومیت و ناکامی زیادی را برایشان ایجاد می‌کند.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - آسیب‌پذیری نسبت به استرس

چرا در مدل 5 عاملی شخصیت شناسی افراد از روی رفتار بعضی از صفت‌ها به عنوان دسته ربط ندارند؟

شاید برای شما هم این سوال ایجاد شده باشد که چرا در مدل پنج عاملی شخصیت‌شناسی بعضی از صفت‌ها به عنوان دسته‌ی خود ربطی ندارند؟

مثلاً چرا صراحت زیرمجموعه‌ی برون‌گرایی قرار گرفته است؟ یا خیال‌پردازی چه ربطی به پذیریش تجربه‌های جدید دارد؟

برای پاسخ به این سوالات لازم است که به تاریخچه شکل‌گیری این مدل اشاره کنیم:

یکی از اولین افرادی که تلاش کرد شخصیت انسان را بر اساس مجموعه صفات توصیف کند، گوردن آلپورت بود که از روی فرهنگ لغت ۱۸۰۰۰ صفت را استخراج کرد.

سپس تلاش کرد با حذف مشابه‌ها تعداد آن‌ها را به ۴۵۰۰ صفت کاهش بدهد.

شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - گوردن آلپورت

بعدها ریموند کتل تعداد این صفات را به ۱۶ دسته کاهش داد و در ادامه گلدبرگ نخستین کسی بود که این صفات را به ۵ دسته رساند.

پس از گلدبرگ هم افراد زیادی روی توسعه این مدل و طراحی پرسشنامه‌های متعدد، تلاش کردند.

از جمله این افراد، می‌توان به کوستا و مک‌کری اشاره کرد که پرسشنامه خود را تحت عنوان NEO‌ نام‌گذاری کردند.

بنابراین این مدل، به تدریج با خوشه‌بندی صفات شکل گرفته و نام‌گذاری دسته‌ها بعدا انجام شده است.

این دسته‌ها، می‌توانستند هر نامی داشته باشند و اگر معنادار نیستند، می‌توانید آن‌ها را تنها با نام اول دسته‌ها به صورت فاکتورهای A و N و O و C و E به یاد بسپارید.

معرفی چند کتاب شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

در این بخش، چهار تا از بهترین کتاب‌های شخصیت‌شناسی که باعث افزایش آگاهی بیشتر نسبت به رفتارهای خودمان و برقراری ارتباطی مؤثرتر با دیگران می‌شود، را معرفی می‌کنیم.

کتاب شخصیت شناسی افراد از روی رفتار - معرفی کتاب

۱- زندگی خود را دوباره بیافرینید مناسب برای شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

در این کتاب، دکتر یانگ و دکتر کلونسو به توصیف یازده الگوهای شخصیتی تکرارشونده‌‌ در رفتار افراد می‌پردازند که از کودکی آغاز و تاثیرات آن در طول زندگی آن‌ها، منعکس می‌شود.

این الگوهای تکرارشوند که تله‌های شخصیتی نامیده می‌شوند، نحوه تفکرات، احساسات، عملکرد و رفتار ما را در زندگی تحت تاثیر خود قرار می‌دهند.

دکتر مجتبی شکوری در برنامه کتاب‌ باز ، این کتاب را با ارائه چند مثال کاملا ملموس از تجربه شخصی خودشان، نحوه ایجاد و بازآفرینی این تله‌ها در زندگی، معرفی کرده‌اند که اکیداً پیشنهاد می‌کنم، این گفتگوی شیرین را از دست ندهید:

برای خرید کتاب “زندگی خود را دوباره بیافرینید” از دیجی کالا روی دکمه زیر کلیک کنید.

۲- سکوت قدرت‌درون‌گراها برای شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

یکی از وجوه شخصیت‌مان که بر مهم‌ترین انتخاب‌های زندگی‌ و حتی طرز رفتار اجتماعی‌مان اثر می‌گذارد، وضعیت ما بر روی طیف درون‌گرا- برون‌گراست.

برون‌گراها:

  • شور و گرمای مهمانی شام شما را بیشتر می‌کنند.
  • راحت به لطیفه‌های شما می‌خندند.
  • معمولاً خیلی ابراز وجود می‌کنند.
  • سلطه‌جو هستند.
  • نیاز فراوانی به یار و همراه دارند.
  • بلند بلند و سریع فکر می‌کنند.
  • حرف زدن را به گوش دادن ترجیح می‌دهند.
  • به ندرت یادشان می‌رود که چه می‌خواستند بگویند و اغلب اوقات حرف‌هایی که اصلاً نمی‌خواستند بگویند از دهانشان بیرون می‌پرد.
  • با کشمکش راحتند و با تنهایی راحت نیستند.

درون‌گراها:

  • بعد از مهمانی‌ها و جلسات کاری، برای شارژ شدن، نیاز به تنهایی دارند.
  • ترجیح می‌دهند، انرژی اجتماعیشان را صرف دوستان و همکاران نزدیک و اعضای خانواده‌شان بکنند.
  • بیشتر از آن‌که حرف بزنند گوش می‌دهند.
  • پیش از این‌که حرف بزنند فکر می‌کنند و اغلب احساس می‌کنند با نوشتن بیشتر از حرف‌ زدن راحت هستند.
  • از کشمکش و تعارفات و حرف‌های جزئی بیزارند، اما از بحث‌‌های عمیق لذت می‌برند.

سوزان کین، در سخنرانی TED درباره داستان زندگی خودش به عنوان یک درون‌گرا و مواجهه‌اش با دنیایی که برون‌گرایی را به عنوان یک صفت برتر می‌داند صحبت می‌کند.

نوشتن این کتاب، حاصل هفت سال، تفکر، تحقیق و تجربیات شخصی این نویسنده است.

من چند سال پیش این کتاب را مطالعه کردم و بسیار لذت بردم ولی با دیدن این سخنرانی، دوباره ترغیب شدم که این کتاب را مجدداً بخوانم.

پیشنهاد می‌کنم که قبل از خواندن کتاب، این ویدئو را حتماً ببینید تا با دغدغه‌ها و ذهنیت‌های نویسنده برای نوشتن این کتاب آشنا شوید:

۳- مثل یک مرد فکر کن، مثل یک زن رفتار کن مناسب برای شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

این کتاب، نوشتهٔ استیو هاروی – کمدین معروف آمریکایی – راهنمای مناسبی برای شخصیت‌ شناسی مردان از روی رفتار و آشنایی زنان با دنیای آن‌ها است.

هاروی روانشناس نیست اما حضور فعال او در انواع برنامه‌های تلوزیونی و رادیویی به عنوان میزبان، باعث شده تا با زنان و مردان زیادی در ارتباط باشد.

ایده نگارش این کتاب زمانی در ذهن هاروی شکل گرفت که او مجری یک برنامه‌ٔ طنز رادیویی صبحگاهی با موضوع روابط بین زنان و مردان بود.

در این برنامه، خانم‌ها در مورد ارتباطشان با مردها سوالاتی را مطرح می‌کردند که هاروی در ابتدا به دید طنز به این مسائل نگاه می‌کرد ولی خیلی زود متوجه شد که آن‌ها، واقعا در جستجوی راه‌ حلی برای مشکلات ارتباطیشان با مردان، هستند.

او به این نتیجه رسید که زنان شناخت روشنی از شخصیت مردان، در زندگی و روابط عاطفی ندارد.

با این ذهنیت مصاحبه‌هایی با دوستان مرد خود، ورزش‌کاران، ستاره‌های سینما، بانک‌دارها، مسئولان بیمه، راننده‌های کامیون، مربیان بسکتبال، وزیران و صاحبان دیگر مشاغل ترتیب داد.

هاروی مطالبی را که از مجموعه این مصاحبه‌ها و تجربیات شخصی خود درباره مردان کسب کرده را در این کتاب آورده است تا به زنان کمک کند که برای روابط بهتر با مردان،‌ چگونه بیندیشند و رفتار کنند.

شخصیت شناسی مردان از روی رفتار - معرفی کتاب استیو هاروی

۴- کتاب راهنمای مردان برای شناخت زنان برای شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

از نظر اکثر مردان، زنان یکی از پیچیده‌ترین پدیده‌های این دنیا هستند!

این کتاب به زبانی ساده و صمیمی به مردان برای رمزگشایی و شناخت ابعاد شخصیتی زنان کمک می‌کند.

شما در طول خواندن این کتاب تصور می‌کنید با یک نقشه‌ی گنج برای شخصیت شناسی زنان از روی رفتار شان، مواجه هستید و در هر فصل با یکی از وجوه‌ آن‌ها آشنا می‌شوید.

نویسندگان کتاب -جان گاتمن، جولی شوارتز گاتمن و داگلاس آبرامز- در بخشی از مقدمه آورده‌اند که:

«این کتاب را به مرد زندگی خود هدیه دهید. این بزرگ‌ترین کاری است که می‌توانید برای او انجام دهید. اگر نمی‌خواهید مستقیم این کار را بکنید، این کتاب را در ماشینش جا بگذارید یا کنار جعبه ابزارش در انباری بگذارید. اگر هم زورتان می‌رسد او را مجبور کنید، کنار کتاب‌فروشی نیش ترمزی بزند و یک نسخه از این کتاب را برای خودش بخرد.»

برای تهیه این کتاب از طاقچه، می‌توانید روی عکس زیر کلیک کنید.

شخصیت شناسی زنان از روی رفتار - معرفی کتاب راهنمای مردان برای شناخت زنان

مطالبی دیگر در شخصیت شناسی افراد از روی رفتار

اگر به عوامل دخیل در شکل‌گیری شخصیت و انواع تست‌های مرتبط با این موضوع، علاقه‌مند هستید، می‌توانید در مطلب زیر به ۲۳ تست روان‌شناسی برتر و نظریه‌های مختلف روان‌شناسی شخصیت دسترسی داشته باشید.

کتاب‌های زیادی در رابطه با شخصیت‌شناسی زنان وجود دارند، که شما می‌توانید در این نوشته، با لیستی از ۹ کتاب‌ برتر این حوزه که به فارسی هم ترجمه شده‌اند، آشنا شوید.

اگر فکر می‌کنید که فقط زنان موجودات پیچیده‌ای هستند، پس لازم است که با ۷ تا از پرطرفدارترین کتاب‌های شخصیت‌‌شناسی مردان که در کارنکن معرفی شده است، آشنا شوید!

دوستان عزیز کارنکن،

ممنون که تا انتها همراه ما بودید.

آیا شما هم کتاب‌های کاربردی و مناسبی برای شخصیت شناسی افراد از روی رفتار می‌شناسید که با ما به اشتراک بگذارید تا لیست کتاب‌های معرفی شده غنی‌تر شود؟



کانال یوتیوب پادکست رادیو کارنکن
اینستاگرام پادکست رادیو کارنکن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مینی دوره رایگان
تولیدمحتوا و سئو

بخشی از دوره سئو را اینجا ببینید.