تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ، یکی از مسائل مهمی است که متأسفانه در نظام آموزشی کشور ما کمتر به آن توجه شده!
«برای امتحانم، برای کنکور، برای ….، خیلی تلاش کرده بودم ولی بهخاطر استرس نتیجه خوبی نگرفتم.😪»
مسلماً جمله بالا را حداقل یکبار شنیدهاید، یا از دهان خودتان یا از دهان دوستان و نزدیکانتان. همین جمله کافیست تا ما متوجه کمبودی در مسیر تحصیلی خود شویم که حتی با وجود هوش و تلاش زیاد، به موفقیت نرسیدهایم.
شاید برایتان عجیب باشد که این کمبود، پایین بودن IQ نیست؛ بلکه کمبود و نبود عوامل بسیار دیگری است که در موفقیت و پیشرفت تحصیلی ما نقشی حتی مهمتر از هوششناختی (IQ) ایفا میکنند.
این مطلب چکیده بیشاز 20 مقاله در مورد « تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان » و « نقش هوش هیجانی در یادگیری دانش آموزان » است که با روشهای علمی نتیجهگیری شدهاند.
(پس اگر به دنبال پیدا کردن و پرکردن بخشی از این کمبود و خلأ هستی، تا آخر مطلب من را همراهی کن.)
بیشتر بخوانید: هوش هیجانی به زبان ساده
در این مطلب، من ابتدا تمام عوامل مؤثر و سهم هر کدام را در پیشرفت تحصیلی بیان کردم و سپس در مورد عامل هوش هیجانی، موضوعات زیر را مورد بررسی قرار دادم:
- تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
- تاثیر هوش هیجانی بر یادگیری دانش آموزان
- بررسی هوش هیجانی دانش آموزان
- مقایسه هوش هیجانی دانش آموزان تیزهوش و عادی
فهرست مطالب
- عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی
- چگونگی تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
- رابطه مشروع هوش هیجانی و یادگیری
- تیزهوش بودن یا نبودن مسئله این است
- مطالب مرتبط
عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی
برخلاف باور عموم مردم که فقط هوش شناختی (IQ) را عامل اصلی در موفقیت تحصیلی میدانند؛ عوامل زیادی هستند که میتوانند روی پیشرفت و موفقیت تحصیلی ما اثر بگذراند، اثری به مراتب مهم و بزرگتر از پایین بودن IQ !
عواملی چون:
- سواد والدین
- سطح آگاهی معلم
- محیط مدرسه
- خلاقیت
- استعداد
- هوش هیجانی
طبق تحقیقات، هوش شناختی (IQ) تنها 20درصد در موفقیت تحصیلی تأثیر دارد، و از 80درصد دیگر، 19درصد مربوط به هوش هیجانی و 61درصد مربوط به مابقی عوامل است.
ما در این مطلب فقط به بررسی تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و تاثیر هوش هیجانی در یادگیری میپردازیم.
چگونگی تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
طبق تحقیقات پژوهشگران، بین هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی رابطهای مستقیم وجود دارد.
دانشآموزانی که دارای هوش هیجانی بالاتری نسبت به همسالان خود هستند، توانایی مدیریت فشارها و هیجانات تحصیلی را دارند و کمتر در این مسیر ناامید یا متمایل به ترکتحصیل میشوند.
در حقیقت دانشآموزانی که هوش هیجانی بالایی دارند، به راحتی میتوانند:
- پیچیدگی و تعارضهای اجتماعی محیط مدرسه را درک کنند.
- با ایجاد احساسات مثبت سبب افزایش انگیزه در خود شوند.
- در درس خود راحتتر پیشرفت کنند و وظایف درسی خود را به بهترین نحو انجام دهند.
از نظر دانیل گولمن (Daniel Goleman) هوش هیجانی شامل 5 مهارت است.
من برای قابل لمستر شدن و اینکه شما بهتر متوجه شوید هوش هیجانی چگونه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر میگذارد؛ نقش هر یک از این 5 مهارت را برای موفقیت در کنکور، که بیشتر شماها با این دوست نسبتاً عزیز آشنایی قبلی دارید، بررسی میکنم.
لازم به ذکر است که من فقط یکی از چندین تأثیر مثبت این مهارتها را بیان کردهام.
مهارت اول: خودآگاهی
خودآگاهی، یعنی شناخت اخلاقیات و احساسات خویش و نحوه تأثیر آنها بر روی رفتار و افکارمان.
فرض کنید، انرژی و انگیزه شما برای مطالعه، شبها در بالاترین حالت خود قرار میگیرد (مثل من😅)
حالا اگر شما با مهارت خودآگاهی نسبت به این اخلاقتان اطلاع داشته باشید؛ میتوانید ساعت مطالعه خودتان را در شبها قرار بدهید و اینطوری کارایی و اثربخشی بیشتری در مطالعه برای کنکور خواهید داشت.
مهارت دوم: خودمدیریتی
خودمدیریتی، یعنی کنترل و مدیریت رفتارها و احساساتمان و توانایی سازگاری با شرایط متغیر و غیرقابل پیشبینی.
فرض کنید، مراقب حوزه کنکور شما تا بهحال میکروفون ندیده و علاقه وافری به صحبت کردن با میکروفون دارد، (مثل مراقب کنکور من😑)
حالا اگر شما فاقد توانایی خودمدیریتی باشید، تمرکزتان به سادگی بههم میخورد و همین عدم تمرکز، خودش باعث افزایش مضاعف استرس میشود.
(فکر نکنم لازم باشه بگم استرس هم دربست شما را تا خراب کردن کنکور میبره.)
مهارت سوم: انگیزش
انگیزش، یعنی هدایت احساسات و انرژی در جهت ایجاد انگیزه لازم برای رسیدن به یک هدف خاص.
برای این یکی نمیخواهد فرض کنید!
اگر کنکور داده باشید یا برای یک هدف، مدت زمان طولانیای تلاش کرده باشید، مسلماً زمانهایی را تجربه کردهاید که مثل اول مسیر، انگیزه کافی برای ادامه دادن ندارید و دقیقاً اینجاست که قهرمان بزرگ، « انگیزش» وارد میشود.
انگیزش، از تسلیم شدن ما در بین راه جلوگیری میکند و تمام انرژیمان را برای رسیدن به هدف (رتبه کنکور خوب) متمرکز میکند.
مهارت چهارم: آگاهی اجتماعی
آگاهی اجتماعی، یعنی دارا بودن حس همدلی و توانایی درک احساسات، نیازها و نگرانیهای دیگران. یا به عبارتی دیدن از چشم دیگری.
خب دوباره اینجا بیایید فرض کنید، موقع کنکور وقتی اجازه خروج از حوزه را میدهند، تعداد زیادی از داوطلبان حوزه را ترک میکنند.
حالا شما دو حالت دارید:
1_ فاقد توانایی آگاهی اجتماعی هستید:
پس در ذهن خود اینگونه تصور میکنید که کنکور فقط برای شما سخت هست و بقیه بهخاطر آسان بودن آن سریعتر تمام کردند.( اصلاً هم سیاهی لشکر نیستن😂) همین تصور باعث استرس میشود.
درنتیجه: دربست قهقرا!
2_ دارای توانایی آگاهی اجتماعی هستید:
پس اصلاً برایتان مهم نیست که بقیه در حال انجام چه کاری هستند، چون درک میکنید هرکس شرایط خاص خودش را دارد و تمام تمرکزتان را به پاسخ دادن به سوالات خود اختصاص میدهید.
مهارت پنجم: مدیریت روابط
مدیریت روابط، یعنی توانایی حفظ، گسترش و بهتر کردن روابط خود با دیگران و توانایی برقرار کردن راحت ارتباط و تحت تأثیر قراردادن دیگران.
این دفعه تصور کنید، دو دانش آموز داریم: یک دانشآموز با توانایی برقراری ارتباط و دیگری فاقد این مهارت.
دانشآموز اول، تمام مشکلات و سؤالات خودش را از دوستان و حتی معلمان به راحتی میپرسد. همچنین بهخاطر گروه دوستانی که تشکیل داده شانس بیشتری برای آشنایی با شیوههای مطالعاتی یا تستزنی (که دوستان دیگرش امتحان کردهاند) را دارد.
در طرف مقابل؛
دانشآموز دوم به تنهایی مشغول طی کردن این مسیر و یافتن پاسخ و راهحل سوالات و مشکلات خود است.
مسلماً، دانشآموز اول مسیر هموارتری را طی میکند و فرصت مطالعاتی بیشتری دارد.
حالا که با نحوه تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان آشنا شدید، به این سوال جواب بدهید:
دو دانشآموز با هوش شناختی (IQ) یکسان داریم، هر دو به یک اندازه برای کنکور مطالعه کردند و به یک اندازه معلومات دارند. با این تفاوت که هوش هیجانی دانشآموز اول بیشتر از نفر دوم است.
کدام یکی نتیجه بهتری در کنکور به دست میآورد؟
(به احتمال 80 درصد اشتباه جواب میدی😂.) جواب سوال
رابطه مشروع هوش هیجانی و یادگیری
یادگیری یکی از مهمترین مهارتها در زندگی است که نه تنها در موفقیت و پیشرفت تحصیلی ما نقش به سزایی دارد، بلکه بازیکن اصلی در مسیر موفقیت ما در زندگی است و خوشبختانه یا متأسفانه، در رابطه عمیقی با هوش هیجانی روزگار میگذراند.
به گونهای که نبود هوش هیجانی میتواند با بهوجود آوردن شرایط اخراج شدن از مدرسه، باعث نابودی کامل مسیر تحصیلی و زندگی افراد شود.
(چطور؟!😲 مستند را ببین کامل متوجه میشی)
در ادامه مستندی مشاهده میکنید که توسط دکتر مریم افضلی، رضا صمدی و دکتر حسن عشایری تهیه شده وموضوع «هوش هیجانی و مسائل مرتبط با آن» برای گروههای سنی مختلف را مورد بررسی قرار دادهاند.
مستند «آرام و خروش»، با محوریت «خشم» علاوه بر تاثیر هوش هیجانی بر یادگیری دانش آموزان ؛ تأثیر آن بر جنبههای مختلف زندگی را به زیبایی و به طور کامل به تصویر کشیده است.
(اگر به دنبال بخش خاصی از این مستند هستی، جدول زمانی پایین ویدئو بهت کمک میکنه:)
بیان مسئله | 00:29 | چگونگی تأثیر خشم بر رفتار ما | 12:08 |
تعریف نارسایی هیجانی | 01:30 | هوش هیجانی و سلامت بدن | 21:00 |
چگونگی شکلگیری خشم | 03:40 | راهحل کنترل هوش هیجانی | 22:00 |
پرخاشگری | 06:25 | نتیجهگیری | 22:40 |
نقش هوش هیجانی در یادگیری دانش آموزان | 07:30 | تیتراژ پایانی | 23:15 |
تیزهوش بودن یا نبودن مسئله این است!
محققان با مقایسه هوش هیجانی دانش آموزان تیزهوش و عادی متوجه شدند که، بین هوش هیجانی دانشآموز تیزهوش و عادی تفاوت وجود دارد و دانشآموز تیزهوش از هوش هیجانی بالاتری برخوردار است.
به این صورت که دانشآموز تیزهوش، آسانتر از بقیه، سرنخها و محرکهای محیطی را دریافت و تحلیل میکند.
در نتیجه سریعتر و بهتر از دیگران، موقعیتها و هیجانات را درک میکند. (کد تقلب زده😂)
بنابراین در شرایط احساسی بهتر میتواند هیجانات خود را تنظیم و مهار کند.
علاوه بر این دانشآموز تیزهوش از توجه، تشویق و حمایت خانواده و جامعه بهرهمند هست همچنین با تحصیل در مدارس خاص مثل استعدادهای درخشان؛ دوران تحصیل خود را در محیطی پر از رقابت، انگیزه و حمایت سپری میکند، که همین عامل سبب بهبود و تقویت بیشتر هوش هیجانی دانشآموز تیزهوش نسبت به همسالان خود میشود.
با وجود اینکه تیزهوش بودن تأثیر بزرگی بر میزان هوش هیجانی دارد، ولی در آخر برنده نهایی کسی هست که برای پیشرفت و بهبود خودش تلاش میکند.
با تمرین و تلاش میشود، میزان هوش هیجانی را به راحتی بالا برد، حتی اگر جزء افراد تیزهوش نباشیم.
بیشتر بخوانید: تقویت هوش هیجانی
خب، حالا که تمام مطلب را گفتم نوبتی هم باشه، نوبت جواب سوالمه:
جواب مشخصه، نمیشه مشخص کرد کدوم نتیجه بهتری به دست میاره.😂
همونطور که اول مطلب گفتم در موفقیت تحصیلی عوامل زیادی نقش داره و سهم هوش هیجانی فقط 19 درصده🤪
حالا اگر درست جواب دادی این🍬 برای تو. اگر هم اشتباه گفتی بدو برو با دقت مطلب را دوباره بخون😁
میخوای برگردی به سوال بزن رو دکمه پایین:
مطالب مرتبط
اگر مطلب بالا را با دقت خوانده باشی تا الان درباره میزان تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
اطلاعات زیادی به دست آوردی، ولی دانستن تنها کافی نیست، باید آدم عمل بود.
اگر معلم، مدیر، پدر، مادر و به طور کلی کسی هستی که با دانشآموزان در ارتباط است یا اصلاً خودت، دانشآموز هستی؛ حتماً به دنبال بهبود و شناخت بیشتر هوش هیجانی باش چه در خودت چه در دانشآموزانت.
برای فهمیدن میزان هوش هیجانی خودت،بهترین راه استفاده از تستهای هوش هیجانیه:
برای شناخت بیشتر تاثیر هوش هیجانی بر یادگیری و تقویت هوش هیجانی هم میتونی از مطالب پایین استفاده کنی:
راستی داخل پرانتز یکی دیگه از خوبیهای هوش هیجانی را بهتون بگم و برم. (فقط قول بده امتحانش نکنی😆)
خوبی دیگهاش، کار بد و ناپسند «تقلب کردن» هست. (البته من که تا حالا انجام ندادم🤥😂)
ولی از یک دوست شنیدم که از دوستش شنیده که اون هم از دوستش شنیده که میگن راز یک تقلب موفق، حفظ آرامش در حین امتحانه!
که اون هم لازمش چیه؟ آفرین، هوش هیجانی بالا.
اگه تو هم از این مدل کاربردها سراغ داری بگو تا ما حتماً انجامشون ندیم.😜