تفاوت استعداد و مهارت در محاوره‌های عامیانه خیلی قابل مشاهده نیست؛ حتی گاهی به صورت مترادف یکدیگر به‌کار برده می‌شوند.
در حالی که استعداد در مقابل مهارت قرار دارد و این دو واژه با هم تفاوت‌های زیادی دارند.
حتماً این سؤال برای شما پیش آمد که پس مهارت چیست؟ تفاوتش با استعداد چیست؟ و انواع مهارت چیست؟
به طور خلاصه؛ وقتی شما در کاری مهارت دارید یعنی آن را به شکل مطلوب انجام می‌دهید.
اگر در یادگیری مهارت یا انجام کاری، زمان و انرژی کمتری استفاده کنید؛ یعنی در آن زمینه استعداد دارید.
شاید الان تصور کنید فرق بین استعداد و مهارت را می‌دانید.
پس لطفاً قبل از اینکه ادامه مطلب را بخوانید، جواب سؤال زیر را یادداشت کنید:
تکلیف 1- آیا شما بااستعداد هستید؟ اگر بله، استعدادهای خود را در لیستی بنویسید.
نوشتید؟ بسیار عالی.
حالا برویم سراغ داستان تفاوت بین استعداد و مهارت؛ و آن را به صورت کاملاً علمی و تخصصی بررسی کنیم.
برای اینکه با فرق بین استعداد و مهارت آشنا شوید، باید ابتدا تک تک این مفاهیم را بشناسیم.
در مقاله ای جداگانه، به طور مفصل درباره اینکه استعداد چیست و چه معانی و مفاهیمی دارد، توضیح داده ایم.
به طور خلاصه، استعداد، توانایی ذاتی یا طبیعی است که با آن متولد می‌شویم.
البته اغلب استعداد پنهان است و نیاز به شناخت دارد.
به عبارت دیگر، با استعداد بودن یعنی بدون تلاش، تمرین یا آموزشی، در فعالیتی خاص، عملکرد خوبی دارید.
در نتیجه شرط رشد و بهبود استعدادها، تلاش درست و اصولی و گذشت زمان است.
در این مقاله بیشتر بر مفهوم مهارت متمرکز می‌شویم.
در حقیقت می‌خواهیم بررسی کنیم مهارت چیست؟ تفاوتش با استعداد چیست؟ و انواع مهارت چیست؟
به طور خلاصه آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- معنی مهارت در لغت
- تعریف مفهوم مهارت
- انواع مهارت
- راه‌های کشف و افزایش مهارت
- تفاوت استعداد و مهارت
- سخن آخر
- مطالب کاربردی و جذاب
معنی مهارت در لغت
به طور جامع و کامل، با توجه به منابع مختلف، تعریف‌هایی برای معنی مهارت، عبارت‌اند از:
– در لغت‌نامه دهخدا
زیرکی، رسایی در کار، استادی، زبردستی، حذاقت، حاذقی، زیرک شدن، ماهری، در روی بانگ کردن و به روی کسی آشکار کردن کراهت را.
– در فرهنگ فارسی
چیرگی، چیره دستی، زبردستی، کاردانی، ورزیده و ماهربودن درکاری، استادی، زیرکی، چابکی، حذاقت.
– در فرهنگ معین
چیره دستی، توانایی در کار.
– در فرهنگ عمید
ماهر بودن در کاری، استادی، زیرکی، چابکی و زبردستی در کار.
– در دانشنامه آزاد فارسی
استادی و زبردستی، تفنن و تخصص در کار مربوطه.
– در فرهنگ لغت آکسفورد
توانایی انجام خوب کار، توانایی یا نوع خاصی از توانایی.
– در فرهنگ لغت کمبریج
توانایی انجام فعالیت یا کاری به خوبی، -توانایی ویژه برای انجام کاری.
– در انجمن روانشناسی آمریکا
توانایی یا تبحر حاصل از آموزش و تمرین.
– در فرهنگ جامع روانپزشکی
توانایی انجام هموار و سازگارانه الگوهای رفتاری پیچیده و ساخت یافته تا رسیدن به انتها یا هدف.
– در ویکی پدیا
توانمندی یا توانایی انجام کار عملی با نتایج مطلوب است. یادگیری به نتیجه رساندن و مصرف حداقل زمان و انرژی در انجام کارها.
مترادف مهارت
بعد از معنی مهارت لازم است با مترادف‌های واژه مهارت آشنا شوید. برای این قسمت لیستی را به ترتیب حروف الفبا تنظیم کردیم:
ابتکار، احاطه، آدرس، ارسال، استادی، استعداد، آمادگی برای اختراع، پیشه، پیشه وری، تبحر، تخصص، تردستی، ترفند، تسلط، چابکی، چالاکی، چربدستی، چُستی، چیرگی، چیره دستی، حذاقت، حقه، حیله، خاتوله، خبرگی، خطاب، خطابت، خطابه، زبردستی، زرنگی، زیرکی، ساخت، سامان، سبکدستی، سررشته، سرنامه، صدای شکستگی، صدای شلاق، صفاء، صنعت، طرز خطاب، طرز کار، ظرافت، عُرضه، عنوان، عیاری، فراست، قوه ابتکار، کار، کارایی، کاردانی، ماهری، نام و نشان، نبوغ، نشانی، نطق، نیرنگ، هنر، هنرمندی، هوش، ورزیدگی.
بیشتر بخوانید: چرا باید استعداد خودتان را بشناسید ؟
تعریف مفهوم مهارت
همان طور که دیدید به طور خلاصه، برای معنی مهارت، در لغت نامه‌ها و فرهنگ لغت‌ها زیر واژه مهارت آمده است:
• توانایی به کارگیری یک دانش به شکل مؤثر
• دانش و روش انجام یک وظیفه
• توانایی یا هماهنگی در اجرای یک وظیفه فکری یا کار عملی
• شایستگی فنی در انجام چیزی
• توانایی توسعه و تکمیل یک کار و انجام استادانه آن
• یک رشته فعالیت‌های هماهنگ و یک پارچه
در حقیقت مهارت، نوعی توانایی یا قابلیت اکتسابی است؛ که با تلاش زیاد تا رسیدن به نتیجه خوب در فعالیت‌ها کسب می‌شود.
ماهر بودن یعنی انجام کاری و رسیدن به خبرگی در آن.
افراد برای دستیابی به مهارت نیازمند آموزش و مهارت آموزی هستند.
مهارت آموزی نقش مهمی در رونق مشاغل و کسب و کارها دارد.
البته فقط آموزش و مهارت آموزی ملاک نیست؛ بلکه تمرین، تکرار و تجربه خیلی مهم است.
در حقیقت هر مهارت دو بال برزگ دارد: دانش و تجربه.
دانش یعنی کسب علم و شناخت کافی.
تجربه یعنی به کار بستن مکرر دانش تا زمانی که خطاها کاهش یابد و به نتیجه برسیم.
بیشتر بخوانید: ۳۴ استعداد اصلی کدامند ؟ | مدل استعدادیابی کلیفتون
انواع مهارت
انواع مهارت مختلف و تقسیم‌بندی‌های مختلفی برای مفهوم مهارت وجود دارد.
تقسیم بندی اول
به طور کلی مهارت‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
– مهارت‌های عمومی
مهارت‌هایی است که در تمام کارها یکسان هستند و توسط چند نفر کسب می‌شوند. مانند مدیریت زمان، کار گروهی، رهبری، انگیزه شخصی.
– مهارت‌های تخصصی
فقط برای یک کار خاص استفاده می‌شوند. برای ارزیابی سطح این مهارت‌ها، به محرک‌ها و موقعیت‌های خاص محیطی نیاز است. مانند مهارت‌های فنی و حرفه ای خاص.
تقسیم بندی دوم
انجمن روانشناسی آمریکا نیز مهارت را به مهارت‌های حرکتی یا توانایی انجام یک حرکت پیچیده یا سریع، روان و دقیق مشخص و مهارت در سایر کارهای آموخته شده مانند مهارت‌های اساسی، مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌های اجتماعی تقسیم می‌کند.
تقسیم بندی سوم
در تقسیم بندی دیگری که از فرهنگ جامع روانپزشکی آمده، گفته شده است:
معنی مهارت در ابتدا تنها در رابطه با فعالیت حرکتی به کار می‌رفت، اما امروزه در مورد مهارت‌های کلامی و اجتماعی نیز به کار می‌رود.
تقسیم بندی چهارم
از آنجایی که مهارت‌ها تا حدی به استعدادهای افراد نیز بستگی دارد. از این نظر مهارت‌ها شامل دو دسته زیر هستند:
– مهارت‌های سخت
مهارت‌هایی قابل یادگیری مانند نوشتن، خواندن، ریاضیات و حتی استفاده از برنامه‌های کامپیوتری. مانند: برنامه‌نویسی، طراحی سخت‌افزاری، طراحی وب، بازاریابی محتوا، حسابداری، فعالیت‌های بانکی و غیره.
– مهارت‌های نرم
این مهارت‌ها ترکیبی از مهارت‌های انسانی، اجتماعی، ارتباطی، هوش اجتماعی، هوش هیجانی و غیره هستند. مانند: مذاکره، مدیریت پروژه، مدیریت منابع انسانی، رهبری.
تقسیم بندی پنجم
حتی در مطالعات انجام شده در زمینه انواع مهارت مدیران، نیز به سه نوع مهارت اشاره شده است:
– مهارت‌های فنی
ادراک و استادی در فعالیت خاصی است و مستلزم دانش تخصصی، قدرت تحلیل و تخصص در کاربرد ابزار و فنون مربوط به رشته خاص است. مهارت فنی با اشیاء ارتباط دارد.
– مهارت‌های انسانی
درک افراد، توانایی کار کردن و ایجاد انگیزه در آنها است.
مهارت‌های انسانی به توانایی مدیر در ارائه کار ثمربخش تر به عنوان یکی از اعضای گروه و ایجاد تفاهم، همکاری، هدایت و رهبری گروه اشاره دارد.
– مهارت‌های ادراکی
که به مهارت‌های اصولی نیز معروف است، به معنی توانایی مدیر در هماهنگ و یکپارچه کردن فعالیت‌ها و منافع سازمان است.
این مهارت نیازمند نگاهی کل نگر و ظرفیت فکری برای فهمیدن رابطه علت و معلولی در سازمان است.
البته تقسیم بندی‌های دیگری نیز برای مهارت وجود دارد.
مثلا مهارت‌های بنیادی، پایه، اجتماعی، ارتباطی، حسی، ذهنی، مهارت فیریلنسری و مهارت‌های زندگی و غیره.
به قول لَری برد، بسکتبالیت معروف آمریکایی :
یک برنده کسی است که استعدادهای خدادادی خود را می‌شناسد، شبانه روز برای تبدیل آنها به مهارت تلاش می‌کند و از این مهارت‌ها برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کند.
تکلیف 2- با دانستن تعریف دقیق مهارت و انواع آن، حالا می‌توانید لیستی از مهارت‌های خود نیز بنویسید.
حالا شما دو لیست دارید، (لیست استعدادها و لیست مهارت‌ها). در ادامه دوباره سراغ این دو لیست می‌رویم. پس حتما قبل از ادامه خواندن مطالب این دو لیست را بنویسید.
راه‌های کشف و افزایش مهارت
مهارت، یک قابلیت و توانایی آموختنی است. با وجود اینکه هیچ معیاری برای دستیابی به مفهوم مهارت و مهارت آموزی وجود ندارد.
ولی میزان مهارت به مقدار توانایی یا تخصص فرد در انجام یک کار بستگی دارد.
و فقط اگر فرد وقت و تلاش کافی برای بدست آوردن مهارتی صرف کند، می‌تواند آن را توسعه دهد.
در نتیجه کسب مهارت بسیار پرزحمت و مستلزم تلاش‌هایی مداوم، منظم و پایدار همراه با یادگیری، تمرین و تجربه است.
بخاطر تفاوت استعداد و مهارت، راه‌های کسب و توسعه مهارت متمایز از راه‌های کشف استعداد است.
برای توسعه مهارت‌ها می‌توانید از منابع مختلفی استفاده کنید:
• مهم ترین منبع برای افزایش مهارت در زمینه‌های مختلف، خودشناسی است.
خودشناسی باعث شناخت دقیق نقاط قوت و ضعف فرد می‌شود. به علاوه با خودشناسی نیازهای فردی در راستای رسیدن به اهداف پررنگ می‌شود.
و فرد را وادار می‌کند تا برای رفع آن نیازها انواع مهارت‌های خود را توسعه دهد. در قسمت مطالب کاربردی و جذاب لینک تعدادی از این تست‌ها قرار دارد
• شنونده فعال بودن و خوب گوش کردن، یک تکنیک بسیار کاربردی برای توسعه مهارت‌ها است.
تمرکز بالا که درنتیجه خوب شنیدن ایجاد می‌شود، امکان به یادسپاری بدون حواس‌پرتی را فراهم می‌کند.
• مطالعه کتاب یکی از راه‌های توسعه مهارت‌ها است.
خواندن کتاب تأثیر بسیار زیادی در افزایش آگاهی، دامنه لغات، شکوفایی استعدادها و بهبود تمرکز و درنتیجه افزایش مهارت‌ها دارد.
خواندن کتاب‌های شخصیت‌شناسی شغلی یکی از بهترین راه‌ها و ابزار‌ها، برای آشنایی با مهارت‌های متناسب با یک شغل است.
• شرکت در همایش‌ها، ورکشاپ‌ها، کلاس‌های آموزشی و ارتباط با افراد موفق می‌تواند روش مؤثری برای توسعه مهارت‌ها باشد.
در حقیقت افزایش مهارت‌ها در هر حوزه ای به فرد کمک می‌کند:
• زندگی فردی و اجتماعی موفق تر و آسوده خاطر تر داشته باشد.
• کمتر دچار آسیب‌های جسمی و روانی شود.
• بحران‌های زندگی را بهتر مدیریت کند.
• با مهارت می‌توانید فعالیت‌ها را به صورت مؤثر و بهینه انجام دهید و حس رضایت‌مندی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: تست استعدادیابی جانسون اوکانر
تفاوت استعداد و مهارت
کشف استعداد و کسب مهارت بسیار مهم است.
و فرد را در مسیر زندگی فردی، تحصیلی و شغلی یاری می‌دهد و از اتلاف وقت و هزینه‌های اضافی می‌کاهد.
نکته قابل توجه این است وجود تفاوت استعداد و مهارت است.
داشتن درکی صحیح از تفاوت استعداد و مهارت، می‌تواند موجب مهارت آموزی و استفاده حداکثری از توانایی‌ها و امکانات شود.
این تفاوت‌ها عبارتند از:
تفاوت اول
استعداد در مقابل مهارت، پنهان است و نیاز به شناخت دارد. در مقابل مهارت‌ها نیاز به تمرین و توسعه دارند.
تفاوت دوم
استعدادها ذاتی هستند و از بدو تولد همراه فرد است.
اما مهارت‌ها اکتسابی است و فرد برای بدست آوردن آنها باید تلاش کند.
استفاده صحیح از استعدادها برای به دست آوردن مهارت‌ها، قدم مهمی در راستای موفقیت فردی و اجتماعی است.
تفاوت سوم
استعداد چون ذاتی و شخصی است در نتیجه قابل انتقال به دیگری نیست.
در مقابل مهارت‌ها را می‌توان به دیگران و نسل‌ها با آموزش انتقال داد.
تمام آموزش‌هایی که ما می‌بینیم برای بالا بردن آگاهی یا مهارت هستند.
تفاوت چهارم
استعداد مثل رودی جاری است و بهتر است یادگیری مهارت‌ها در راستای استعدادها باشد.
زیرا کسب مهارت‌ها در جهت استعدادها باعث رشد و پیشرفت فرد می‌شود.
در غیر این صورت کاری بسیار پرزحمت و در خیلی از مواقع باعث پشیمانی و سردرگمی می‌شود.
تفاوت پنجم
تعداد افراد بااستعداد خاص محدود است.
اگر فرد تمایل و اشتیاق لازم را داشته باشد، می‌تواند مهارت‌های خاص را یاد بگیرد.
تفاوت ششم
بین استعداد و کسب مهارت باید تعادل باشد، یعنی اگر در حوزه ای استعداد کمی داشته باشید؛
حتی کسب مهارت‌ها، با تمرین و تکرار زیاد هم باعث موفقیت نمی‌شود و فقط هزینه‌های زیادی را تحمیل می‌کند.
تفاوت هفتم
مشاور و مربی می‌تواند در کشف استعداد به فرد کمک کند.
در مقابل فرد برای کسب مهارت نیاز به آموزش، تمرین و تلاش دارد.
تفاوت هشتم
استعداد در مقابل مهارت، در فرآیند یادگیری خود را نشان می‌دهد.
کسی که استعدادی را دارد زودتر از دیگران یاد می‌گیرد و به نتیجه مطلوب می‌رسد.
استعداد بالا در کنار تلاش باعث توسعه مهارت‌ها می‌شود.
اما مهارت، در حین انجام کار و در نتیجه آموزش، پشتکار و تمرین توسعه پیدا می‌کند.
تفاوت نهم
هیچ کس بی استعداد نیست. بلکه استعدادها نیاز به شناسایی و کشف دارند.
برای کشف استعدادها می‌توان از آزمون‌های استعدادیابی استفاده کرد.
در مقابل افرادی زیادی هستند که بی مهارت هستند. درباره راه‌های مهارت آموزی قبلاً مفصل توضیح دادیم.
تفاوت دهم
استعداد در مقابل مهارت، در طول زندگی هیچ تغییری نمی‌کند.
در مقابل مهارت چون به تلاش و پشتکار فرد بستگی دارد، کم یا زیاد می‌شود.
جالب است بدانید، مهارت در اثر تمرین نکردن به مرور فراموش می‌شود و تحلیل می‌رود.
تفاوت یازدهم
استعداد می‌تواند به کسی که پشتکار دارد، کمک کند تا راحت‌تر به هدف خود برسد.
ولی داشتن یا نداشتنِ استعداد، به حال کسی که پشتکار نداشته باشد فرقی نمی‌کند.
آدم‌های موفق می‌دانند که اگر همه افرادِ بااستعداد، سخت‌کوشیِ آنها را داشتند، دنیا جور دیگری می‌شود.
بیشتر بخوانید: تست های معتبر استعدادیابی – با 7 تست رایگان، استعدادهاتو کشف کن
سخن آخر
مهارت به معنای اکتساب توانایی همراه با دانش، ممارست و پشتکار فرد است.
در این مقاله دانشی جامع از معنا، مفهوم و انواع مختلف مهارت را ارایه کردیم.
و نهایتاً با شناختی دقیق به تفاوت استعداد و مهارت رسیدیم.
دیدیم که استعداد، درنهایت منجر به مهارت می‌شود ولی تنها راه رسیدن به مهارت نیست.
مطالب کاربردی و جذاب
خودشناسی یکی از ضروری ترین ابزارهای کسب مهارت است.
تست‌های روانشناختی مانند هوش، استعداد و شخصیت به شناخت بهتر ما از خودمان کمک میکنند.
لینک چند نمونه از این تست‌ها در زیر آورده شده است.
تست هوش تصویریِ رِیوِن:
در بعضی شرکت‌ها از این تست‌های هوش و تست‌های تصویری برای استخدامِ کارکنان استفاده میکنند.
تست استعدادیابیِ گالوپ:
با کمک پدرِ روانشناسی با نقاط قوت خود آشنا شوید و در تست استعدادیابیِ گالوپ شرکت کنید و در ادامه تفسیر آن را ببینید..
تست هوش هیجانیِ بار آن:
با این تست، هوش عاطفی و اجتماعی خود را بسنجید و حتما تفسیر تست را ببینید..
تفاوت و شباهت های هوش و استعداد:
بعد از مطالعه مقاله تفاوت استعداد و مهارت، شاید دوست داشته باشید تا تفاوت و شباهت های بین هوش و استعداد را نیز بدانید.
لطفا بنویسید، با توجه به تکلیف 1 و 2 (لیست استعدادها و لیست مهارت‌ها):
– آیا متوجه تفاوت استعداد و مهارت خود شده‌اید؟
– کدام یک از مهارت‌ها را به جای استعداد خود نوشته‌اید؟
– شما چه روش‌های دیگری را برای افزایش مهارت‌ها پیشنهاد می‌کنید؟
– آیا تفاوت دیگری بین مهارت و استعداد سراغ دارید. آنها را بنویسید.
محصولات آموزشی
سلام
تشکر از سایت عالیتان
نکته مهم دو پارامتر مهم جهت کشف استعداد شغلی
۱_پیدا کردن علاقه واقعی
۲_ساده و آسان بودن انجام آ ن فعالیت
به عبارتی هر۳ یک موضوع هستند.