شاید ندانی منظور از سرمایه گذاری مولد چیست اما خوب می‌دانی در این دوره‌زمانه بدون سرمایه گذاری، کلاهت پسِ معرکه است. پس مشکلت ناآگاهی نیست. مشکلت دخلی‌‌‌ست که هر چه می‌دود به گرد پای خرج هم نمی‌رسد اما باز هم فکر سرمایه گذاری از سرت نمی‌افتد. هر روز به آن فکر می‌کنی و درباره‌اش می‌شنوی و می‌خوانی.
گاهی هم با مطالبی مثل بهترین روش پس‌انداز، امیدوار می‌شوی. اما همینکه می‌خواهی به روش‌هایش عمل کنی صدای تورم در گوشت می‌پیچد. صدایی که پوزخندزنان می‌گوید: «مگه از روی جنازه‌ی من رد شی که بتونی با این خورده پس‌اندازا ازم جلو بزنی!!»
همینجاست که در جوابش کم می‌آوری و فکر می‌کنی سرمایه گذاری به امثال تو نیامده و بیخیالش می‌شوی. البته فقط تا چند روز. چون تو یک جوان ایرانی هستی؛ هم مجبوری مدام به سرمایه گذاری فکر کنی و هم ناچاری مدام آن را عقب بیندازی.
حتما ضرب‌المثل «پول، پول می‌آورد.» را شنیده‌ای. سرمایه گذاری مولد می‌گوید برای بیرون آمدن از این چرخه‌ی معیوب باید کاری کنیم که پول، حتما پول بیاورد. به قول وارن بافت:
«دارایی‌های انسان باید در مواقعی که تورم بالاست، ارزش سرمایه را حفظ کنند و درعین‌حال، حداقلی را برای سرمایه گذاری‌های جدید فراهم کند.»
پس با من در این مطلب همراه باش تا ببینیم سرمایه گذاری مولد یعنی چه و چطور باید به کمک آن، این ضرب‌المثل را عملی کنیم.
در مطلب سرمایهگذاری مولد، چه چیزهایی یاد می‌گیرم؟
وقتی شروع به نوشتن این مطلب کردم یک دل نه صد دل شیفته‌ی ایده و مزایای سرمایهگذاری مولد شدم. از شما چه پنهان در ذهنم منجیِ خودم و شما از مهلکه‌ی تورم شده بودم. با اینکه خیلی زود متوجه شدم بعضی از مزایای سرمایهگذاری مولد در کشور ما، به معایب تبدیل می‌شوند؛ اما این بار دیگر عقب‌نشینی نکردم.
با اطلاعاتی که در این مطلب نوشته‌ام می‌توانم به شما قول بدهم که حتی در همین شرایط تورمی هم بتوانیم از سرمایهگذاری مولد به نفع خودمان استفاده کنیم. این کاری‌ست که خودم در حال انجامش هستم و اگر با من در این مطلب همراه باشید شما را در مسیر زیر همراهی می‌کنم:
- تعریف سرمایه گذاری مولد
- چند مثال آشنا برای جا افتادن مفهوم سرمایه گذاری مولد
- انواع سرمایه گذاری مولد
- معایب و مزایای سرمایهگذاری مولد
- چرا ما ایرانی‌ها از سرمایه گذاری مولد کمتر استقبال می‌کنیم
- معرفی روش‌های سرمایه گذاری مولد در ایران با سرمایه‌ی کم
تعریف سرمایه گذاری مولد چیست؟
مولد به معنی « تولیدکننده و زاینده » است. این صفت کنار هر اسم یا مفهوم دیگری بنشیند نشان می‌دهد که آن مفهوم، می‌تواند مثلِ خودش را بازتولید کند.
سرمایه گذاری مولد هم نوعی از سرمایه‌گذاری‌ست که علاوه بر حفظ سرمایه‌ی اولیه بتواند کاری کند که سرمایه خودش را بازتولید کند؛ یعنی تواناییِ درآمدزایی داشته باشد. این نوع از درآمد که به فعالیت مستقیم شما ربطی ندارد، درآمد غیرفعال شماست؛ همان درآمدی که وقتی خوابیده‌اید، سرمایه به جای شما درمی‌آورد تا مجبور نباشید تا آخر عمر خود کار کنید. 🙂
مثال‌های آشنا برای جاافتادن مفهوم دارایی‌های مولد
برای اینکه بهتر متوجه شویم سرمایهگذاری مولد چیست، بهتر است از روش‌های رایج‌تر و شناخته‌شده‌تر سرمایهگذاری کمک بگیریم.
1- طلا؛ روش محبوب اما غیر مولد
شاید تصویر ذهنی ما از سرمایهگذاری، کم و بیش شبیه به هم باشند. مثلا والدین دهه‌ی چهل و پنجاهیِ شما هم با این ایده طلا می‌خریدند که در روز مبادا بفروشند و گره‌ای از مشکلات‌شان باز کنند؟
با اینکه قیمت طلا تقریبا پابه‌پای تورم رشد می‌کند، اما خب واضح است که به خودی‌ِخود، توانایی درآمدزایی ندارد. درواقع طلا سرمایه‌ی ساکن محسوب می‌شود نه دارایی مولد. زمین‌های غیرتولیدی و باقی چیزهای گران‌بها که در چرخه‌ی اقتصادی جامعه نقشی ندارند هم جزء همین دسته هستند. این نوع از دارایی‌ها فقط می‌توانند ارزش پول ما را دربرابر تورم حفظ کنند. یعنی اگر شرایط تورمی را مثل یک جنگ در نظر بگیریم (که بی‌شباهت به آن هم نیست!)، فقط می‌توانند از ما دفاع کنند نه اینکه جنگ را به نفعمان تغییر بدهند. 🙁
2- سود بانکی؛ سود یا ضرر؟
روش دیگر موردعلاقه‌ی والدین ما، سپرده‌گذاری در مؤسسات مالی و بانک‌ها و دریافت سود ماهیانه بود. شاید این روش در زمان آن‌ها جوابگو بوده باشد اما با توجه به تورمِ ترمزبریده‌ی زمان ما، توجیه عقلانی و اقتصادی ندارد چون حتی باعث حفظ ارزش سرمایه هم نمی‌شود!
آمار هم مثل روزِ روشن، این موضوع را نشان می‌دهند. سود بانکیِ ۲۳ درصدی در مقابل تورم ۴۶ درصدیِ کشور ما، نه تنها سود نیست بلکه ضرر محسوب می‌شود. با این حال سپرده‌های بانکی در ایران به عنوان یک گزینه‌ی سرمایه گذاری نسبتا کم ریسک محسوب می‌شوند و هم‌چنان هم بین ما طرفداران سفت و سخت خودشان را دارند.
3- زمین و ملک تجاری؛ معاوضه با منطق پدربزرگ‌هایمان
حالا در مقایسه با دو روش قبلی، خرید یک زمین یا ملک تجاری را در نظر بگیرید. در این مورد، هم ارزش ملک با گذر زمان افزایش پیدا می‌کند و هم ماهیانه از طریق اجاره‌بها، جریانِ نقدی به حسابتان واریز می‌شود.
می‌دانم که خرید ملک به سرمایه‌ی زیادی نیاز دارد اما این یکی از ملموس‌ترین مثال‌ها برای سرمایه گذاری مولد است. روشی که اگر پدربزرگ‌هایمان به کار می‌گرفتند شاید امروز چیزی به ما هم می‌رسید؛ فقط اگر آن تکه زمین‌شان را با رادیو عوض نمی‌کردند. 🙂
با انواع سرمایه گذاری مولد آشنا شویم
1- بازار بورس و اوراق بهادار؛ کم‌سودترین و پرسودترین بازار در ایران!!
بازار بورس و اوراق بهادار بازاری برای خرید و فروش سهام شرکت‌هاست. در این نوع سرمایهگذاری شما علاوه بر حفظ و افزایش ارزش سرمایه‌ی اولیه، می‌توانید از سود نقدی شرکت‌ها هم بهره‌مند شوید. این نوع از سرمایهگذاری نه‌تنها برای سرمایه‌گذار مزایای زیادی دارد، بلکه به رشد اقتصادی کشور هم کمک زیادی می‌کند. به همین دلیل است که کشورهای توسعه‌یافته، سعی می‌کنند فضای مناسب و امنی برای سرمایهگذاری در این بازار فراهم کنند.
از جمله مزایای این بازار بورس:
- امکان سرمایه گذاری با پول کم (درحال حاضر حداقل با 500 هزارتومان)
- بازدهی و عملکرد بهتر نسبت به سایر روش‌های سرمایهگذاری
- قابلیت سرمایهگذاری غیر حضوری
- نقدشوندگی نسبتا مناسب بسیاری از نمادهای بورسی
- شفافیت اطلاعاتی نسبتا بالا
البته بازار بورس در کشور ما مثل بسیاری از موضوعات دیگر تفاوت زیادی با بقیه‌ی جهان دارد! طوریکه می‌توانیم دو لقبِ پرسودترین و کم‌سودترین بازار را به آن نسبت بدهیم و او هم با کمال میل بپذیرد. 🙂 به عبارت دیگر این بازار در دوره‌هایی کوتاه با اقبال دوره‌ای و شدید مردم مواجه شده (دو تا سه سال یک بار) و بعد از آن سیر نزولی داشته و دچار رکود شده است. همین موضوع باعث شده بیشترِ ما ذهنیت مثبتی نسبت به این بازار نداشته باشیم.
موانع فعالیت در بازار بورس:
- پیچیدگی و نیاز به دانش مالی بالا
- ریسک ریزش و ضررهای چشمگیر برخی از نمادهای بورسی
- نقد شوندگی پایین بعضی از نمادهای بورسی
- محدودیت زمانی برای فعالیت
به صورت کلی این بازار که نمونه‌ی خوب و قابل درکی از سرمایه گذاری مولد است، بیشتر برای بلندمدت کارآمد است.
[مطلب مرتبط: نقشۀ راه کسب درآمد با بورس]2- بازار املاک و مستغلات؛ کم‌ریسک و پربازده
با سرمایه گذاری در املاک مسکونی یا تجاری، یک نوع سرمایه گذاری مولد انجام داده‌اید. به این صورت که سالانه علاوه‌بر از افزایش ارزش ملک می‌توانید از آن درآمد هم داشته باشد. برای مثال می‌توانید از راه‌هایی مثل اجاره، راه‌اندازی مغازه، و یا مشارکت در پروژه‌های تجاری از ملک خود درآمدزایی کنید. البته برخلاف ریسک پایین و بازدهی بالا، این روش هم معایب خاص خود را دارد که مهم‌ترینِ آن نیاز به سرمایه اولیه بالاست.
3- کسبوکار؛ تولیدی یا خدماتی
کسبوکار تولیدی یا خدماتی هم یکی دیگر از روش‌های سرمایه گذاری مولد است. برای این نوع از سرمایهگذاری می‌توان به روش‌های زیر عمل کرد:
- راه‌اندازی مستقیم یک کسبوکار
- خرید سهام سایر کسب‌وکارها خارج از بازار بورس
- شراکت در سایر کسب‌وکارها
برای این نوع از سرمایه گذاری مولد باید به 2 نکته توجه داشته باشیم:
- کسب‌وکاری که راه می‌اندازیم یا در آن سرمایهگذاری می‌کنیم نباید منبع اصلی درآمد ما باشد. به عبارت دیگر زمانی می‌توانیم کسب و کار جدیدمان را به عنوان یک موقعیت سرمایه گذاری بدانیم که در کنار درآمد اصلی خود دست به این کار بزنیم.
- بااینکه این روش یکی از بهترین روش‌های سرمایهگذاری در بسیاری از کشورهاست اما مثل همیشه با توجه به شرایط اقتصاد ایران پرریسک بوده و پیش‌بینی چشم‌انداز کسبوکار با چالش مواجه است!
4- خرید دستگاه‌های تولیدی
این دستگاه‌ها می‌توانند هم به عنوان شغل خانگی و هم یک روش سرمایه گذاری مولد مورد استفاده قرار بگیرند.
دستگاه‌های تولیدی بسیاری در بازار وجود دارند که شما می‌تونید حتی با سرمایه‌ی کم خریداری کنید و سپس با اجاره‌ی آن به افراد دیگر و یا راه‌اندازی یک خط تولید از محصول تولیدی آن سود به دست بیاورید.
مثال‌هایی از انواع دستگاه‌های تولیدی:
- دستگاه‌های تولید ظروف پلاستیکی
- خط تولید ظروف آلومینیومی
- دستگاه میوه خشک‌کن
- دستگاه تولید کلوچه و بیسکویت
حالا که با مفهوم سرمایهگذاری مولد آشنا شدیم می‌توانیم با نوشتن فهرستی از مزایا و معایب، آن را برای خودمان سبک سنگین کنیم.
معایب و مزایای سرمایه گذاری مولد
مزایای سرمایه گذاری مولد:
- درآمدزایی نقدی و غیرفعال
- ایجاد فرصت برای سرمایه‌گذاری‌های جدید
- بازدهی بالا در بلندمدت
معایب سرمایه گذاری مولد:
- سرمایه‌ی اولیه‌ی زیاد
- بلندمدت بودن
- نقدشوندگی پایین
- پیچیدگی و نیاز به دانش بالا
دلیل استقبال کم ایرانی‌ها از سرمایه گذاری مولد !
دولت‌های توسعه‌یافته همواره سعی می‌کنند جذابیت بازارهای غیرمولد را با وضع قوانین مالیاتی کم و شرایط مساعد را برای سرمایهگذاری مولد ایجاد کنند. در چنین شرایطی مردم به صورت طبیعی سرمایه‌ی خود را وارد چرخه‌ی اقتصادی کشور می‌کنند و این چرخه مدام خود را تقویت می‌کند. اما عدم طمینان به آینده و نوسان‌های بازارهای مولد در ایران، شرایط ورود به این بازارها را سخت و پرریسک می‌کند.
عواملی که اجازه نمی‌دهند سرمایه گذاری مولد در ایران رشد کنند:
- ریسک بالا
- کاهش امنیت سرمایهگذاری
- تورم اقتصادی
- تصمیم‌گیری‌های ناکارآمد در بخش دولتی و خصوصی
سرمایه گذاری مولد در ایران با سرمایه‌ی کم
سرمایه گذاری مولد در پروژه‌های ملکی مثل هتل‌ها و بیمارستان‌ها
همه می‌دانیم که با توجه به افزایش قیمت املاک در سال‌های اخیر، برای بسیاری از ما امکان خرید و فعالیت در این بازار به روش‌های معمول وجود ندارد. اما مشارکت در ساخت املاک تجاری مثل هتل، مجتمع تجاری و بیمارستان، یکی از روش‌های جدیدی‌ست که امکان بهرمند شدن از این بازار را با سرمایه‌ی کم به وجود آورده است.
[مطلب مرتبط: سرمایه گذاری در ساخت هتل]سبدگردانی
سرمایهگذاری در بازار بورس پیچیدگی‌هایی دارد که دانش خاص خود را می‌طلبد. اما امکان سرمایهگذاری از طریق قراردادهای سبدگردانی هم فراهم است. با این روش شما بدون صرف زمان زیاد و کسب دانش بالا، می‌توانید از مزایای سرمایهگذاری مولد در بورس استفاده کنید.
مشارکت در کسب و کار
امروزه برای مشارکت در یک کسب و کار، نیازی نیست تأمین‌کننده‌ی اصلی باشید. تامین مالی جمعی یا crowdfunding این امکان را فراهم می‌کند که در کسب و کارهای مختلف با مبالغ کم و متغیر سرمایهگذاری کنید. با این روش هم سرمایه گذاری مولد انجام داده‌اید و هم ریسک کم‌تری را متقبل شده‌اید.
[مطلب مرتبط: سیر تا پیاز کراد فاندینگ (Crowdfunding)]مطالب پیشنهادی
اولین قدم برای سرمایهگذاری، داشتن حداقلی از پس‌انداز است! در مطلب زیر با بهترین نوع پس‌انداز آشنا شوید:
پیش‌نیاز پس‌انداز، مدیریت منابع مالی است. تا زمانی که این توانایی را به دست نیاوریم نمی‌توانیم وارد مرحله‌ی پس‌انداز و بعد سرمایهگذاری شویم. برای آشنایی اولیه با این توانایی، مطلب زیر را بخوانید:
اگر به کمک بیشتری در زمینه‌ی مدیریت مالی شخصی نیاز داشتید به دوره‌ی زیر سری بزنید:
در این مطلب از سرمایه گذاری مولد و معایب و مزایای آن نوشتیم. عده‌ای فکر می‌کنند این نوع از سرمایهگذاری هم در ایران جواب نمی‌دهد. نظر شما چیست؟ آیا سرمایهگذاری مولد در ایران امکان‌پذیر است؟ تا به حال تجربه‌ای در این زمینه داشته‌اید؟
محصولات آموزشی