معرفی رشته طراحی لباس | خلاقیتی که نباید دست‌کم گرفت!

مد بسیار با‌ اهمیت است. مثل هر کار لذت‌بخش دیگری که اگر درست انجام‌ شود، زندگی‌ها را دگرگون می‌کند.

ویوین وست‌وود، طراح‌مد بریتانیایی

اگه علاقه‌مند به تحصیل و کار در رشته‌ طراحی لباس هستی و یا صرفاً از‌ روی کنجکاوی می‌خوای درمورد این رشته بیشتر بدونی، این مطلب رو از دست نده!

بیشتر ما هنگام انتخاب‌رشته کم پیش میاد همه‌ی جوانب رو در نظر بگیریم و در برابر خوشایند جامعه مقاومت کنیم. (حداقل برای خود من که اینطوری بود)

رشته طراحی لباس متأسفانه یکی از بی‌شمار مجروح‌های جنگ بین ریاضی و تجربیه. البته از حق نگذریم امروزه با تبلیغاتی که از فشن و برندینگ در پلتفرم‌های فضای‌مجازی می‌شه، تاحدی این زخم‌ها بهبود پیدا‌ کردند ولی این سرباز هنرستان حالا حالاها کار داره تا بتونه با حریف‌های دبیرستانیش رو‌به‌رو بشه.

ما در اینجا سعی کردیم تمام مسیر پیش‌روی طراح لباس آینده از هنرستان تا دانشگاه و سپس محیط‌کار و حتی گزینه‌های مهاجرتیش رو بررسی‌ کنیم. چارت درسی طراحی لباس، شرایطی که متقاضی باید داشته‌باشه و انتظاراتی که ازش میره، همه و همه رو در اینجا برشمردیم.

مطمئن باش بعد از خوندن این مطلب یا با خیال راحت رشته طراحی لباس رو جز گزینه‌هات قرار میدی و یا بی‌درنگ دورش رو خط می‌کشی!

مواردی که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

• بخش اول: معرفی رشته طراحی لباس
• بخش دوم: دوناتلا ورساچه بعدی کیست؟
• بخش سوم: از هنرستان تا دانشگاه با رشته طراحی لباس
• بخش چهارم: سرنوشت فارغ‌التحصیلان رشته طراحی لباس
• بخش پنجم: طراحی لباس، رشته‌ای بدون جنسیت
• بخش ششم: مهاجرت در رشته طراحی لباس
• سخن آخر

بخش اول: معرفی رشته طراحی لباس

یکی از پر‌‌زرق‌‌و‌‌برق‌ترین رشته‌ها در دنیا، رشته‌ طراحی لباس است. بیشتر مردم وقتی اسم رشته طراحی لباس رو می‌شنوند ذهنشون به سمت فشن‌شو‌ها و مدل‌ها و فستیوال‌های مد میره. در‌صورتی‌که طراحی لباس با طراحی مد فرق‌های اساسی داره.

طراحی مد، هنر طراحی لباس و لوازم جانبی آن است که با الهام از منابع مختلف آثاری خلق‌ می‌کند که اغلب در صحنه‌های عمومی قابلیت پوشیدن ندارند.

ولی طراحی لباس دید فنی‌تر و کلی‌تری نسبت به این پروسه داره و حاصل کارش لباس‌های روزمره و کاربردی مطابق با نیازهای جامعه است.  

رشته طراحی لباس برای تربیت نیروهایی شکل‌ گرفته که فعالیت‌هاشون نه فقط روی نوع پوشش جامعه بلکه سیر تحولات فرهنگی نیز تاثیر می‌گذاره. بین فرهنگ و لباس رابطه‌‌ی دوجانبه‌ای وجود داره؛ به‌طوری‌که کوچکترین تغییر در مد و لباس می‌تونه برای همیشه چهره فرهنگی جوامع رو عوض بکند.

متقاضیان در رشته طراحی لباس (چه در مقطع هنرستان و چه در دانشگاه) علاوه بر یادگیری اصول دوخت و طراحی، به پرورش خلاقیت نیز می‌پردازند. این مورد یکی از حیاتی‌ترین الزامات در رشته طراحی لباس و شاید مهم‌تر از دست به قیچی بودن باشه.

اگه خلاقیت نبود، ما باید هر‌روز تُنبان به‌پا می‌کردیم و کلاهک و عرقچین می‌گذاشتیم و آقایون هم لباده می‌پوشیدند و کلاه شیرشکری سر می‌کردند! پس می‌بینید که اهمیت کار این رشته زمانی روشن می‌شه که تحولات لباس رو در ابتدای قرن و انتهای آن کنار هم قرار‌ بدیم.

بخشی از وظایف افراد در رشته‌ طراحی لباس به شرح زیر است:

• برخورداری از اطلاعات کامل در مورد انواع پارچه، دوخت و رنگ‌ها
  
• آشنایی کامل با تاریخ و آداب‌ و‌ رسوم جامعه‌ی هدف
  
• ایجاد یا تجسم یک ایده و تولید یک طرح با دست یا با استفاده از نرم‌افزار
  
• درک طراحی از دید فنی
  
• آشنایی با انواع فرم بدن و توجه به نوع غالب به هنگام تولید انبوه
  
• ارتباط نزدیک با تیم‌های فروش، خرید و تولید به طور مداوم برای اطمینان از انطباق قیمت با کیفیت
  
• خلاقیت، خلاقیت و خلاقیت

بیشتر بخوانید: خلاقیت مادرزادی نیست! 5 گام برای پرورش خلاقیت

بخش دوم: دوناتلا ورساچه بعدی کیست؟

همه‌ی ما استعداد‌ها و مهارت‌هایی داریم که با آنها به‌دنیا آمدیم. حالا به‌کارگیری این مهارت‌ها در قالب یک حرفه ‌می‌تونه زندگی شغلی ما رو دگرگون کنه. از پیشرفت مضاعف بگیر تا احساس رضایت.

پس تا می‌تونیم نباید این استعداد‌ها رو نادیده بگیریم.

برای طراح لباس شدن یا -اگه بخوام یکم اغراقانش کنم- برای دوناتلا ورساچه شدن، یک سری استعدادهای ذاتی هست که برای رشد بیشتر در این شغل ضروریه.

تست استعداد‌یابی جانسون اوکانر

براساس تست استعدادیابی جانسون اوکانر ۱۴ استعداد برای همه‌ی افراد تعریف شده. از بین نتایج این تست استعدادهای زیر با پرسونای طراحان لباس بیشترین همخوانی رو داره:  

• استعداد ایده‌پردازی
• حافظه طراحی و مشاهده
• تشخیص و ادراک رنگ
• طراحی بصری
• کار با دست و ابزار
• آینده‌نگری

برای انجام این تست و آشنایی با مفهوم هرکدام از این استعداد‌ها، بد نیست سری به مقاله‌ی آن در سایت ما بزنید.

از اونجایی که ممکنه برای بعضی‌ها مفهوم تست MBTI و تایپ‌های شخصیتیش جا‌افتاده‌تر باشه ما اون رو هم در ادامه بهتون معرفی کردیم.

تست MBTI

براساس نتایج این تست، تیپ شخصیتی طراح لباس در یکی از این سه دسته قرار می‌گیره:

• INFJ : آینده‌نگر، آرمانگرا، خلاق و هنرمند
• ENFP : پرانرژی، مستقل، خلاق و برخوردار از مهارت ارتباطی قوی
• ISFP : عملگرا، متفکر، هنرمند و برخوردار از نگاه دقیق به جزئیات

اگه هنوز تایپ شخصیتیت رو نمی‌دونی لینک زیر قابلت رو نداره. 😉

علاوه بر استعدادهای ذاتی که نام بردیم، یک سری مشخصه‌های ضروری، طراحان لباسان رو از بقیه‌ی افراد متمایز می‌کنه:

• روحیه‌ی قوی یا به اصطلاح پوست‌کلفتی
• توانایی بدنی بالا برای ساعت‌ها سرپا کارکردن
• شم‌ اقتصادی و هوش مالی بالا
• مهارت‌های ارتباطی قوی و روحیه‌ کارهای تیمی
• توانایی تصمیم‌گیری در شرایط سخت
• داشتن درک صحیح از نیازهای جامعه
• جزئیات‌گرا بودن

و اما مورد آخر که اهمیتش چه بسا بیشتر از موارد بالاست: عشق و علاقه به طراحی لباس.

بگذار راحتت کنم اگه پای علاقه وسط نباشه، شم هنری رالف لورن هم که داشته‌ باشی از کارمندی تو بوتیک اول بالاتر نمی‌ری!

اینو یادت باشه بدترین کاری که می‌تونی در حق خودت بکنی، تحمیل یک عمر کارکردن توی جاییه که قلباً بهش تعلق نداری.

بخش سوم: از هنرستان تا دانشگاه با رشته طراحی لباس

مسیرهای مختلفی برای ورود و پیوستن به جریان لباس و طراحی لباس وجود دارند. طبق هر آنچه که قبل‌تر گفته‌ شد، اگه فکر می‌کنی برای طی کردن این مسیر ساخته شدی، پس با این مطلب همراه باش تا گزینه‌های ممکن رو تک به تک باهم بررسی کنیم.

رشته طراحی لباس در هنرستان

سوالی که غالباً برای فارغ‌التحصیلان پایه نهم پیش می‌یاد و اونها رو توی یک دوراهی سخت می‌گذاره: فنی‌و‌حرفه‌ای بهتره یا کار‌‌دانش؟

رشته طراحی لباس در هر دو این هنرستان‌ها ارائه می‌شه و هرکدوم مزیت‌ها و معایبی نسبت به همدیگه دارند. ما در ادامه تعدادی از آنها رو بهتون معرفی می‌کنیم.

نحوه‌ی ارائه‌ی رشته طراحی لباس در هنرستان

در کاردانش بیشتر وقت محصلان در کارگاه‌ها گذرانده می‌شه و خبری از جبر و حساب و هندسه و در یک کلام دروس تئوری در آن نیست. یعنی تأکید بیشتر بر پرورش مهارت‌ها و آمادگی برای ورود به بازار‌‌کاره. ساعت‌های درسی آن در هفته کمتره و حتی می‌شه مدرسه رو دور زد و از آموزشگاه‌های فنی‌و‌حرفه‌ای دیپلم کاردانش گرفت.

اما دیپلم فنی‌و‌حرفه‌ای تنها زیر‌ نظر وزارت آموزش‌و‌پرورشه، واحدهای عملی کمتر و تئوری بیشتری داره و فارغ‌التحصیلان آن آمادگی بیشتری برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها از خود نشان می‌دهند.

رشته طراحی لباس در هنرستان، تحت عنوان طراحی دوخت در زیرگروه هنر تنها در هنرستان‌های فنی‌و‌حرفه‌ای دخترانه عرضه می‌شه.

چارت درسی رشته طراحی دوخت در هنرستان فنی‌و‌حرفه‌ای

پایه دهم

نام درس:	واحد/ساعت:
تعلیمات دینی (دینی، قرآن و اخلاق) ۱	۲
عربی، زبان قرآن ۱	۱
فارسی ۱	۲
زبان خارجی ۱	۲
جغرافیای‌عمومی و استان‌شناسی	۲
تربیت‌بدنی ۱	۲
الزامات محیط کار	۲
ریاضی ۱	۲
شیمی	۲
طراحی، مدلسازی و دوخت دامن	۸
طراحی و دوخت لباس زنانه	۸
دانش فنی پایه	۳
طراحی و عناصر بصری	۴

پایه یازدهم

نام درس:	واحد/ساعت:
تعلیمات دینی (دینی، قرآن و اخلاق) ۲	۲
عربی، زبان قرآن ۲	۱
فارسی ۲	۲
زبان خارجی ۲	۲
علوم اجتماعی	۲
تربیت بدنی ۲	۲
انسان و محیط زیست	۲
درس انتخابی(۱-هنر ۲-تفکر و سواد رسانه‌ای)	۲
کارگاه نوآوری و کارآفرینی	۳
درس انتخابی(۱-کاربرد فناوری های نوین ۲-مدیریت تولید)	۲
ریاضی ۲	۲
فیزیک	۲
طراحی و دوخت لباس بچگانه	۸
طراحی و مدل‌سازی لباس زنانه	۸

پایه دوازدهم

رشته طراحی لباس در هنرستان کاردانش

رشته‌ طراحی لباس در زیرگروه‌های شاخه هنر تحت عناوین زیر به علاقه‌مندان ارائه می‌شه:

• خیاطی لباس زنانه
• خیاطی لباس‌شب و عروس
• دستیاری طراحی لباس
• خیاطی مردانه‌دوز
• دوخت لباس‌های محلی
• خیاطی دوخت‌های تزئینی
• طراحی طلا و جواهر
• دستیاری تهیه لباس‌های نمایشی

غول کنکور!

شاید کلمه‌ی غول اینجا خیلی وصف شرح حال فارغ‌التحصیلان هنرستان نباشه. ولی خب باید قبول کنیم که بار کلمه‌ی «کنکور» -حالا به هرنوعش که نسبت داده بشه-  منفیه.

کنکور بدم یا نه؟

چالش بعدی که دانش‌آموزان بعد از گرفتن دیپلم به آن برمی‌خورند، انتخاب دانشگاه‌ست. بعد از اتمام هنرستان فنی‌‌وحرفه‌ای یا کا‌ر‌دانش، دانش‌آموزان به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. دسته‌ی اول فارغ از دردسرِ کنکور و براساس سوابق تحصیلی به سراغ دانشگاه‌ها‌ی فنی‌و‌حرفه‌ای، علمی-کاربردی، آزاد، پیام‌نور و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی می‌رن.
   
   
2. دسته دوم با شرکت در کنکور سراسری هنر، برای پذیرش در دانشگاه‌های سراسری کشور برای یک رقابت تنگاتنگ باهم آماده می‌شن.

دسته دوم باید علاوه بر شرکت در آزمون تستی دروس تخصصی، برای ثبت‌نام در آزمون عملی کنکور سراسری هنر نیز اقدام کنند. این آزمون فرصتیه (علی‌الخصوص برای بچه‌های کار‌‌دانش) تا موفقیت خودشون رو در پذیرش دانشگاه تضمین کنند. 

آزمون عملی کنکور سراسری هنر برای رشته طراحی لباس و طراحی پارچه به صورت گروهی برگزار می‌شه. داوطلبان باید براساس موضوعی که به آنها تحویل داده می‌شه، طرحی رو با پارچه و یا کاغذ در‌بیارند و تا پایان وقت آماده‌اش کنند برای داوری!

زمان و مکان آزمون عملی در سایت سازمان سنجش هر سال اعلام می‌شه ولی معمولاً توی ماه مرداده.

رشته طراحی لباس در دانشگاه در مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی پیوسته و ارشد ارائه می‌شه. فعلاً در کشور ما هیچ دانشگاهی برای مقطع دکتری دانشجو نمی‌گیره.

موسسه به جای دانشگاه

کنکور هنر برخلاف تصور عموم بدون زحمت و تلاش دست‌یافتنی نیست. به‌ویژه اگه هدف دانشگاه‌های تاپ تهران باشه. همین سختی‌ها در کنار زمان نسبتاً طولانی‌ای که تا گرفتن مدرک از دانشگاه وجود داره باعث می‌شه خیلی‌ها اول راه جا‌ بزنند.

از حق نگذریم بعضی از بچه‌های هنرستان برای فرار از استرس کنکور و تست‌های سردردآورِ سازمان سنجش هست که به هنرستان پناه بردند.  

این وسط هم تبلیغات خوشرنگ و لعاب آموزشگاه‌های طراحی لباس می‌شه نور‌علی‌نور. میان‌بری که گاهاً این آموزشگاه‌ها و دوره‌ها به سمت بازار‌کار ارائه می‌دن، برای این دسته از افراد وسوسه‌کننده‌س.

اما بدانید و آگاه باشید که شرکت در کلاس‌های آموزشی و دوره‌های موسسات مختلف به هیچ‌وجه جایگزین کلاس‌های دانشگاهی نیست.

اعتباری که مدارک دانشگاهی دارند چه در حوزه‌ی بازار‌کار و چه در مهاجرت که بعدتر به آن می‌پردازیم، مدرک هیچ آموزشگاهی نداره.

در آموزشگاه فقط روی جنبه‌ی عملی و مهارتی رشته کار می‌شه و به اصطلاح هنر‌ورز‌ها کار یاد‌ می‌گیرند. ولی دانشگاه دانشجو رو با دید متفاوتی نسبت به مسائل آشنا می‌کنه. درس‌هایی همچون مبانی هنر‌های تجسمی، تاریخ پارچه و پوشاک جهان و… ممکنه در دید اول بیهوده و به دردنخور به‌نظر برسند ولی در انتها تأثیری که روی تکامل دانش و توانایی افراد دارند هیچ کار عملی‌ای نداره. مرور این تجربه‌ها تمام اون چیزی هستند که طراح برای ابداع سبک منحصربه‌فرد خودش نیاز داره.

تقلید در دنیای طراحی لباس و مد به هیچ عنوان کار پسندیده‌ای نیست و اهمیت این موضوع زمانی درک می‌شه که تنها راه به سوی رشد و پیشرفت هم مسیر با ابداع و نوآوری قرار‌می‌گیره. دست یافتن به چنین توانایی ملزم به کسب دانش بیشتر در زمینه‌ی طراحی لباسه. مرادی که تنها در دانشگاه محقق می‌شه.

جا داره یادی کنیم از شعر شاعر گرانقدر سعدی:

رهرو آن نيست كه گه تند و گهی خسته رود
رهرو آنست كه آهسته و پيوسته رود

مطرح‌ترین دانشگاه‌های رشته طراحی لباس

• دانشگاه هنر اسلامی تبریز
• دانشگاه الزهرا تهران
• دانشگاه علم و هنر یزد
• آموزشکده فنی‌و‌حرفه‌ای دختران کرج
• دانشکده فنی‌و‌حرفه‌ای دختران تهران
• آموزشکده فنی‌و‌حرفه‌ای دختران رشت
• آموزشکده فنی‌و‌حرفه‌ای دختران خرم آباد
• آموزشکده فنی‌و‌حرفه‌ای دختران شیراز
• دانشگاه حضرت معصومه(س) قم

چارت درسی طراحی لباس در مقطع کارشناسی

چارت درسی طراحی لباس در مقطع کارشناسی شامل بخش‌هایی مثل دروس پایه، اصلی یا تخصصی، دروس انتخابی و عمومی است.

دروس پایه

	واحد		واحد		واحد
آشنایی با هنر در تاریخ	۴	مبانی هنرهای تجسمی	۶	طراحی	۶
آشنایی با هنرهای معاصر	۲	هنر و تمدن اسلامی	۴	آشنایی با هنرهای سنتی	۲
		عکاسی پایه	۲

دروس اصلی

	واحد		واحد		واحد
تاریخ پوشاک ایران	۲	تاریخ پارچه و نساجی	۲	شناخت الیاف و پارچه	۲
کاربرد رایانه در طراحی لباس و الگو	۴	تاریخ پوشاک جهان	۲	دوخت سنتی	۲
روش تحقیق	۲	بررسی آثار طراحان لباس	۲	الگو سازی روی مانکن	۴
بافت پارچه	۲	طراحی لباس مقدماتی	۳	مدیریت تولید	۲
جامعه شناسی هنر	۲	آشنایی با پارچه‌ها و لباس‌های سنتی	۲	چاپ پارچه	۲
الگوسازی و دوخت لباس کودک	۳	سایز‌بندی	۲	طراحی لباس کودک و نوجوان	۲
طراحی لباس	۱۲	عفاف و حجاب	۲	ارائه نمایش مد	۳
زبان تخصصی	۲	دوخت	۸	الگو‌سازی	۸

دانشجویان ۴ واحد اختیاری نیز از بین عناوین زیر در طی ۴ سال دوره‌ی کارشناسی خود باید انتخاب کنند.

دروس انتخابی

	واحد		واحد
بازاریابی اقتصاد	۲	نماد شناسی	۲
تجزیه و تحلیل آثار هنری	۲	هندسه نقوش	۲
عکاسی ۲	۲	مبانی رایانه	۲
طراحی لباس آقایان	۲	کاربرد رنگ و پارچه در طراحی لباس	۲
الگو‌سازی آقایان	۲	طراحی الگو در بخش صنعت	۲

دروس عمومی

	واحد		واحد
زبان خارجی	۳	اندیشه اسلامی	۴
تفسیر موضوعی قرآن	۲	اخلاق اسلامی	۲
تربیت بدنی	۲	انقلاب اسلامی ایران	۲
فرهنگ و تمدن ایران و اسلام	۲	تاریخ تحلیلی صدر اسلام	۲
جمعیت و تنظیم خانواده	۲	زبان فارسی	۳

گرایش‌های مرتبط با رشته طراحی لباس در مقطع کارشناسی ارشد چیست؟

رشته طراحی لباس در دانشگاه‌ها در مقاطع کاردانی، کارشناسی نا‌پیوسته و پیوسته با رشته‌های طراحی پارچه، طراحی و چاپ پارچه و طراحی و ساخت طلا و جواهر تا حدودی بهم مربوط هستند و تعدادی سرفصل مشترک دارند.
فارغ‌التحصیلان رشته‌های طراحی لباس و طراحی پارچه در مرحله‌ی بعدی با هم تلفیق می‌شوند و برای قبولی در رشته طراحی پارچه و لباس باهم در کنکور ارشد رقابت می‌کنند.

کنکور ارشد هم مثل کنکور سراسری دو مرحله‌ای است: ۱- کتبی. ۲- عملی.

عناوین دروس امتحانی برای کنکور کارشناسی ارشد طراحی پارچه و لباس به شرح زیر است:

• زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی)
• تاریخ پارچه و لباس ایران و جهان
• پارچه‌شناسی (شناخت الياف، تكنيک‌های بافت پارچه، رنگرزی با مواد طبيعی و مصنوعی)
• اصول طراحی پارچه و لباس (انواع چاپ‌های سنتی و مدرن، طراحی پارچه با دست و كامپیوتر)

بعد از برگزاری امتحان کتبی اگه متقاضیان مجاز برای انتخاب رشته بودند، وارد مرحله‌ی دوم شده و در آزمون عملی شرکت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: رشته طراحی جواهرات- 10 نکته که هر طراح جواهراتی باید بداند!

هزینه ی تحصیل در رشته طراحی لباس

امروزه با افزایش نجومی قیمت دلار، دیگه نمی‌شه مثل قبل بدون دغدغه‌ی هزینه سراغ کارهای هنری رفت. متأسفانه رشته طراحی لباس هم از این قاعده مستثنی نیست. هرچند که در مقایسه با هم‌گروهی‌هاش در مقطع معقول‌تری از نظر هزینه قرار می‌گیره.

به جز شهریه دانشگاه‌های آزاد و غیرانتفاعی و پیام‌نور، دانشجویان در طی ترم به ابزارهایی نیاز پیدا می‌کنند که در ابتدای سال تحصیلی باید هزینه‌ای برای آنها در نظر بگیرند.

ابزار های مورد نیاز برای طراحی لباس به دو دسته تقسیم می‌شوند: 

1. ابزار‌های کلاسیک
2. ابزار‌های دیجیتال

ابزارهای کلاسیک

برای رسم ایده‌ها بر روی کاغذ و پارچه استفاده می‌شوند. این دسته ابزار‌ها انواع گوناگونی دارن که مهم‌تریناش در موارد زیر خلاصه می‌شه:

• دفتر به تعداد زیاد
• مقوا با‌کیفیت
• تخته‌شاسی
• انواع ماژیک و مدادرنگی پلی‌کروم در تنوع رنگی بالا
• راپید در اندازه‌های مختلف
• قلم‌مو به همراه آبرنگ و گوآش
• پارچه
• مانکن سوزن‌خور
• قیچی و کاتر

بیشتر بخوانید: آموزش طراحی لباس- راهنمای کامل طراحی فیگور مانکن و لباس

ابزارهای دیجیتال

• تبلت و قلم دیجیتال
• نرم افراز‌های تخصصی طراحی لباس مثل Gemini و Marvelous designer
• نرم افزار فتوشاپ

امروزه با پیشرفت‌هایی که نرم افرازهای طراحی لباس داشته‌اند، طراحان با دردسر کمتری ایده‌های خودشون رو روی مانیتور پیاده می‌کنند. برتری قابل توجه ابزارهای دیجیتال، پتانسیل کنار زدن روش‌های کلاسیک در آینده نه چندان دور رو داره.  

بیشتر بخوانید: نقاشی‌ دیجیتال- مهارتی خاص با بازار‌ کاری متفاوت

بخش چهارم: سرنوشت فارغ‌التحصیلان رشته طراحی لباس

بعد از تمام شدن دوران دانشگاه هیچ شیرینی‌ای به اندازه‌ی اشتغال و کسب درآمد به دهن فارغ‌التحصیلان شیرین نمیاد. این مرحله هم مثل بقیه مراحل قبلی، چالش‌های خاص خودش رو داره و بدون آگاهی و تلاش و صرفاً با تکیه بر مهارت نمی‌شه به جایگاه‌های مورد‌قبول رسید.

در این بخش به بررسی وضعیت بازار‌کار رشته طراحی لباس می‌پردازیم.

جای طراح لباس کجاست؟

شغل طراحی لباس یک شغل فرد‌محوره و معمولاً هم به سرمایه‌ای نیاز نداره. این مهارت‌ها و دانش فرد است که نقش کلیدی رو در محکم کردن جایگاه آن بازی‌می‌کنه.

در ایران، مسئله مشکلات اقتصادی و قیمت‌های نجومی برندهای لباس خارجی باعث شده توجه‌ها به سمت برندهای داخلی منحرف بشه. اینجاست که خلق امضای کار اهمیت پیدا می‌کنه.

طراحانی که پایبند به اصول و ترند‌های قدیمی هستند و از تجربه‌کردن می‌ترسند، کم پیش میاد صداشون تو هیاهوی بازار به گوش کسی برسه.

طراحی لباس به سه دسته تقسیم می‌شه:

۱. طراحی اختصاصی

آیا تا‌به‌حال واژه‌ی «اوت‌کوتور» به گوشتون خورده؟

این کلمه‌ی فرانسوی معرف دسته‌ای از لباس‌های گرانقیمتی‌ست که تماماً دست‌دوز هستند و توسط خیاطان مجرب خانه‌های مد در فرانسه دوخته‌میشن.

پس با این اوصاف ما عملاً تو کشورمون اوت‌کوتور نداریم؛ ولی هستن طراحان نام‌آوری که طراحی‌های خاص و تک خودشون رو به این اسم صدا‌ میکنن. از لباس‌ عروس گرفته تا کیف و کفش طبق سلیقه و درخواست مشتریان خاص توسط تیم‌های خلاق و مجرب آماده‌سازی میشه.

۲. Ready-to-wear یا پوشاک آماده

این دسته از پوشاک برای عموم مردم طراحی میشن؛ ولی نسبت به تولید انبوه یکی دو درجه از نظر کیفیت و دوخت برتری دارند. محصولات برندهای معروف از جمله زارا و H&M مثال‌هایی از این دسته هستند.

۳. Mass production یا تولید انبوه

یعنی تولید انبوه یک طرح در سایز و رنگ‌های متعدد که بیشترین سهم فروش در بازار متعلق به این دسته است. کار‌کردن در تولیدی‌های پوشاک، طراحی لباس برای سازمان‌ها مثل صدا‌و‌سیما، ارگان‌ها و کارخانه‌ها و صنعت در این قسمت قرار می‌گیره.

صنعت طراحی لباس، صنعتی‌ست که از بیرون ظریف و منعطف دیده‌ می‌شه ولی هسته‌ای از جنس چالش‌ها و سختی‌ها داره.

چالش‌هایی که برخی طراحان رو به سمت کار در مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها روانه می‌کنه. این گزینه نسبت به بقیه کم‌دردسرتر و ایمن‌تره.

از جمله پیشنهادات دیگه می‌توان به استایلیست در فروشگاه لباس، الگوساز، منتقد هنری، نویسنده مد و فشن، طراح ویترین در فروشگاه و … اشاره کرد.

بحث شیرین درآمد

درآمد یک طراح لباس -حالا در هر جایگاهی- به عوامل مختلف بستگی داره و نمی‌شه براش یه عدد مشخص تعیین‌ کرد. بنابراین ما سعی کردیم در این بخش تعدادی از بهترین موقعیت‌ها در رشته طراحی لباس رو معرفی‌کنیم.

دسته‌ی اول یعنی طراحی اختصاصی برای افراد، مثل طراحی لباس هنرمندان در جشنواره‌های مختلف یکی از بهترین موقعیت‌هاس. خلاقیت و ابتکار به اضافه‌ی ساعت‌های طولانی کار و بی‌خوابی نتیجش می‌شه بالاترین دستمزدی که یک طراح لباس می‌تونه به اون برسه.

درِ مزون‌ها هم که همیشه به روی طراح‌ها بازه. طراح لباس زبر‌‌و‌‌‌زرنگ اول با پیوستن به تیم‌های طراحی‌ تجربه کسب‌ می‌کنه و بعد تیم و مزون خودش رو راه می‌اندازه.

اعضای تیم‌های طراحی، طراحان لباسِ پروژه‌های صداوسیما و صنعت، طراحی لباس‌فرم ایرلاین‌ها، لباس ورزشکاران، لباس‌ فرم مدارس، استادان دانشگاه و… در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

در انتها قدرت تصمیم‌گیری درست، روحیه‌ی مبارز و جسور، شناخت نوسانات بازار و درک عمیقِ سلیقه‌ی جامعه در کنار دانش و مهارت برای موفقیت در هر کدوم از مشاغل نامبرده ضروری هستند.

بیشتر بخوانید: ۱۴ روش کسب درآمد از طراحی لباس در ایران

طراح لباس هنرمند است.

جایگاهی که طراحان لباس در کشور ما دارند، شاید اون جایگاهی نباشه که متوجه‌ی طراحان جهانیه ولی همچنان در نقطه‌ی قابل‌قبولی قرار می‌گیره.

طراح لباس، خیاط هست ولی خیاط، طراح لباس نیست.

طراحان لباس شاید تجربه‌ی یک خیاط رو که کارش رو سی‌ سال پیش با چرخ‌دستی شروع کرده نداشته‌ باشند ولی دانششون چه بسا بیشتر و به‌روز‌تره.

یک خیاط با نگاه‌کردن به فرم بدن می‌تونه مشتری رو توی انتخاب مدل راهنمایی‌ کنه ولی طراح لباس فقط فرم بدن رو نمی‌بینه. اسم، شخصیت، شغل، ذائقه و خیلی چیزهای دیگه به طراح کمک می‌کنند تا لباس خاصی بدوزه که از هر جهت درخور سلیقه‌ی مشتری باشه.

واقع‌بین باشیم!

تا اینجا هرچی گفتیم در وصف خوبی‌های رشته طراحی لباس بوده؛ اما در ادامه بی‌تعارف و حرف اضافه به خط قرمز‌هایی می‌پردازیم که اکثر مقالات از برشمردن آنها می‌گذرند.

از آن‌جایی‌که پوشش و لباس هر فرد سهم زیادی در تبلیغ فرهنگ یک جامعه داره، قانون چهارچوبی رو برای فعالیت طراحان لباس تعیین کرده. این قوانین و مقررات در تمام دنیا تعریف می‌شن و به نوعی یکی از ارکان اساسی خانه‌های مد هستند. ولی نباید منکر این قضیه شد که در کشور ما این قوانین سخت‌گیرانه‌تر دنبال می‌شن.

در یک کلام موانعی که از همه طرف در سر راه طراحان لباس نوآور قرار می‌گیره، موانعی هستند که دور زدنشون کار هر کسی نیست.

در ایران برای افکار و ایده‌ها قانون کپی‌رایت تعریف نشده و تا طرحی وجود خارجی نداشته‌ باشه برای آن حق مالکیت در دادگاه تعیین نمی‌شه. حکایت تلخی که عامل فراری‌ دادن بسیاری از طراحان لباس خلاق به آن سوی مرزهاست.

رابطه‌ی بین صنعت و طراح لباس در بازار امروزه هم رابطه دوجانبه و سالمی نیست. چرا که در صنعت خیلی به اجرای ایده‌های طراحان لباس بها داده نمی‌شه و در نتیجه انبوه اجناس تولید‌شده بی‌کیفیت و دست‌دوم به نظر می‌رسند.‌

امیدتو از دست نده!

طراح موفق طراحیه که با وجود تمامی این مشکلات با پررویی تمام از هدفش کنار نکشه. مسیر موفقیت یک مسیر ناهمواره که گاهی منجر به کم‌شدن سرعت پیشرفت می‌شه و گاهی هم باعث توقف کامل.  برنده کسیه که به پشت‌سر‌گذاشتن این پستی و بلندی‌ها به چشم دستاورد نگاه کنه و عطشش برای پیروزی هیچ‌وقت توی این مبارزات فروکش نکنه.

ساره نوری یکی از این افراد بود. طراح لباس ایرانی‌ای که تمام دنیا او رو به کالکشن لباس‌عروسش می‌شناسند و مجله‌ی ووگ بارها طراحی‌هاش رو چاپ کرده. کسی که کارش رو با فعالیت در یک بوتیک لباس‌عروس شروع کرد و الان در تمامی فروشگاه‌های لوکس در سراسر ایالات‌متحده ردی از طراحی‌های حرفه‌ایش دیده می‌شه.

نفر بعدی آنا ثانی، درس‌خوانده‌ی دانشگاه سوره که کارش رو از طراحی لباس فیلم و سریال شروع کرد و سپس به طراحی لباس برای اجتماع روی آورد. کالکشن‌های هنرمندانه‌اش‌ در ترکیب با نماد‌های سنتی که در اغلب کارهاش مشاهده می‌شه به امضای کار وی تبدیل شده‌است.

همچنین مریم نصیرزاده، آنت قره‌خانیان، آوا هاشمی، مهلا زمانی، طلا راسی، پگاه انواریان و… چهره‌های ایرانی مطرح دنیای مد و فشن در داخل و خارج ایران رو تشکیل می‌دهند.

مرضیه صالحی بنیان‌گذار «جیب استودیو» و طراح لباس، مهمون یکی از قسمت‌های پادکست‌ کارنکن بوده و در مورد مسیر شغلی پر‌پیچ‌و‌خمش صحبت کرده. گفتگوی انگیزشی با این طراح با‌سلیقه رو از‌ دست‌ ندید.

بخش پنجم: طراحی لباس، رشته‌ای بدون جنسیت

غالب تصور جامعه‌ی ما از طراحی لباس یک شغل زنانه است. در صورتی‌که این صنعت به طراحان مرد هم نیاز داره.

شاید یکی از دلایلی که طراحی لباس در کشور ما زرق‌و‌برق کشورهای خارجی رو نداره همین میدون ندادن به طراح‌های مرد باشه. از دبیرستان بگیر تا دانشگاه در سال ۱۴۰۱ تمامی ظرفیت‌ها به خانم‌ها اختصاص داده شده و تنها سهمیه اندکی در رشته‌ی طراحی و چاپ پارچه متوجه آقایون شده است.

این مسئله شاید نشأت از آن می‌گیره که اکثر آقایون (نه همشون) اون حساسیتی که خانم‌ها نسبت به نوع پوششون دارند رو بهش بی‌توجه‌اند. البته منکر وجود قشر خاصی از آقایون نمی‌شیم که دغدغه‌هاشون برای ست‌کردن کراوات با جوراب‌ از خود رالف لورن هم بیشتره!

به‌هرحال، جامعه‌ی امروز ما به طراحان باسلیقه‌ی مرد شاید بیشتر از خانم‌ها نیاز داشته‌ باشه.

آقای بیژن پاکزاد صاحب برند مشهور «بیژن» یکی از افرادی بود که هوش و استعداد طراحان مرد ایرانی رو به رخ تمام دنیا کشید. کالکشن لباس‌های مردانه و عطر و ادکلن وی حتی سال‌ها بعد از مرگش همچنان یکی از محبوب‌ترین‌هاست.

عضو IFF، سهیل عباسی یکی دیگر از نام‌آوران این عرصه است. استاد دانشگاه و طراح لباس که فشن‌شو‌های مختلفی رو در طی ۲۷ سال در کشورهای مالزی و ترکیه برگزار کرده‌.

نفر بعدی رهبر گروه نیمانی در نیویورک، نیما بهنود یکی از برترین طراحان ایرانی در سطح جهان است. طراحی لباس با بهره‌گیری از خطوط نستعلیق، نمونه‌ای از نوآوری‌های وی به‌شمار میره.

بخش ششم: مهاجرت در رشته طراحی لباس

آیا تا‌ به حال بهش فکر کردی؟

اول از همه اینکه اگه قصدت خروج از کشوره، حتما باید گزینه‌ی اولت مهاجرت تحصیلی باشه. چرا؟

به هزار و یک دلیل.

صاف و پوست کنده، دوتای مهمش اینه که اول: صدور ویزای تحصیلی به مراتب راحت‌تره و دوم: گرفتن اقامت دائم و پاسپورت در این روش (نه که راحت باشه) ولی دوندگی کمتری داره.

در مهاجرت کاری اثبات مهارت و توانایی‌هات، مدرکی که در دانشگاه‌های ایران گرفتی، و در یک کلام اثبات به دردبخوریت کار بسی سختی است.

دانشگاه‌های مطرح سراسر دنیا در رشته طراحی لباس در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری میزبان دانشجو‌های کوشای ایرانی هستند.

ویژگی‌هایی که دانشگاه‌های خارجی در دانشجویان مهاجر به دنبال آن می‌گردند:

• معدل بالا
• مدرک زبان با نمره‌ی بالا
• نبود گپ‌تحصیلی
• توصیه‌نامه از طرف سه الی چهار استاد
• رزومه‌تحصیلی و کاری (که در اینجا پورتفولیو هنری ترجمه می‌شه)
• انگیزه‌نامه قوی
• ارائه‌ی تمکن مالی

تمامی شرایطی که گفته شد بسته به کشور و دانشگاه مقصد می‌توانند کمی سختگیرانه‌تر یا بالعکس راحت‌تر باشند.

گزینه‌ی آخر شاید دلیلی باشه که خیلی‌ها بعد از رسیدن به آن، دور مهاجرت رو خط بکشند. ای کسی که فکر می‌کنی آرزوهایت برباد رفته، شانس خود را برای گرفتن بورسیه دست‌کم نگیر. 

۴ نکته که برای گرفتن بورسیه در رشته طراحی لباس باید در‌نظر داشته‌ باشیم:

1. ۲ نوع بورسیه داریم: کمک‌هزینه و کامل. که شرایط آن بسته به کشور مقصد متفاوته.
   
2. بورسیه کامل و یا فول‌فاند بیشتر اختصاص به مقاطع بالاتر مثل کارشناسی‌ارشد و دکتری داره.
   
3. هر دو نوع بورسیه مخصوص دانشجویان ممتاز و معدل بالاست پس خوب درس بخون.
   
4. از اهمیت یه پورتفولیو خوب هنری هم غافل نشو.

یکی از سرنوشت‌ساز‌ترین موارد توی بررسی اپلای‌ها همین پورتفولیو هنریه. اگه میخوای همین اول کاری یک-هیچ از رقبا جلو بیوفتی، روی لینک زیر کلیک کن.

طراحی لباس در بهترین دانشگاه‌های دنیا

سایت ceoworld لیست کاملی از ۱۰۰ کالج مد و فشن برتر دنیا در سال ۲۰۲۲ منتشر کرده. برای مشاهده رتبه‌بندی و اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید.

ما اینجا سعی کردیم به صورت مختصر و مفید یه تصویری از روند مهاجرت رسم کنیم. اگه قصدت برای گرفتن ویزا جدی باشه، الان حتماً مورد حمله‌ی ۱+۱۰۰ سوال قرار گرفتی. کلیک‌کردن روی لینک زیر میتونه مرهمی برای سردردت باشه.

سخن آخر

به پایان آمد این دفتر حکایت همچنان باقیست…

توی این مقاله سعی‌ کردیم سیر تا پیاز رشته طراحی لباس رو بیاریم رو داریه و نکته مهمی رو از قلم نندازیم.

از خودِ رشته گفتیم، از آدم‌هاش، کلاس‌هاش، کنکور‌هاش و دانشگاه‌هاش، از شغل و درآمدش تا بالاخره رسیدیم به انتها.

همونطور که تو مقدمه هم گفتیم، امیدواریم مطالب ما حتی به اندازه یک قدم شما رو به سمت تصمیم‌گیری برای آینده نزدیک کرده‌ باشه.

دوستِ خوبِ من اینو بدون که شغل همه‌ی زندگی و آینده نیست. انسان در درجه‌ی اول باید شاد باشه تا بتونه زندگی داشته‌ باشه. پس مبادا پا توی مسیری بگذاری که می‌دونی به اسم تو طراحی نشده. به عنوان یه نصیحت اینو از کسی که این راه رو تا ته رفته داشته‌ باش.

مطالب مرتبط

اگه خواندن این مطلب هدفت برای موفقیت در رشته طراحی لباس رو تقویت کرده، شاید خوندن مطلب زیر هم برات خالی از لطف نباشه.

طراحی لباس‌عروس؛ یکی از شاخه‌هایی که برای خیلی از خانم‌ها جذابه. از حق نگذریم سرمایه‌گذاری در این زمینه بازدهی و سود کمی هم نداره. مطلب زیر اطلاعات بیشتری در اختیارت می‌گذاره.

ایتالیا یکی از محبوب‌ترین مقصدها برای مهاجرت‌ تحصیلی بین دانشجوهاست. مخصوصاً الان که بازار بورسیه استانی داغه. اگه یاد‌ گرفتن زبان ایتالیایی برات دور از تصور نیست، پیشنهاد می‌کنم سری به لینک زیر بزن.

انتخاب مسیر درست برای آینده شاید یکی از سخت‌ترین تصمیم‌هایی باشه که در طول عمرمون باید بگیریم. آشنایی نداشتن با شخصیت و استعداد‌های خودمون در بیشتر مواقع منجر به تصمیم غلط و سوگواری عمر هدر رفته می‌شه.  ولی اینو بدونید که هیچ موقع برای تغییر دیر نیست!

اگه درمورد مسیر شغلیت تردید داری و دوست داری مطابق با استعداد‌ها و پتانسیلت در آینده پیش‌ بری، پیشنهاد می‌کنم مطلب زیر رو از دست نده!

خیلی ممنون که افتخار دادید تا انتهای مطلب در کنار ما بودید.
امیدواریم تونسته باشیم جواب تمامی سوال‌هاتون رو بدیم.
با اینحال باز اگه سوالی هست و یا نظری دارید خوشحال می‌شیم اون رو با ما در میون بگذارید.