من در چه رشته ای استعداد دارم ؟
استعداد یابی برای انتخاب رشته چگونه است؟
چگونه استعدادیابی رشته تحصیلی را انجام دهم؟
چه مواردی با استعداد اشتباه گرفته میشوند؟
نقش استعداد در موفقیت شغلی فرزند ما چیست؟
اگر این سوالات ذهن شما را درگیر و شما را دچار سردرگمی کردهاند، اصلاً نگران نباشید.
ما در این مطلب از زوایای متفاوتی به مسئله استعداد و مسیر شغلی و تحصیلی خواهیم پرداخت.
با ما باشید تا تفکرات پیرامون استعدادیابی را به چالش بکشیم و تشویشهای شما را دربارهی استعداد یابی برای انتخاب رشته تا حدود زیادی کاهش دهیم.
همچنین حرفهای بسیار مهمی با والدین داریم، که به آنها نشان میدهد به چه چیزی توجه کنند و از چه افکاری دوری نمایند.
در انتها به موضوع طراحی زندگی خواهیم پرداخت و به شما خواهیم گفت از چه ابزاری برای طراحی استفاده نمایید.
آنچه در ادامه برای شما گفتهایم:
من در چه رشته ای استعداد دارم ؟
در گذشته استعداد یابی برای انتخاب رشته یا شغل معنی نداشت و هر فرد در شغل پدر یا اطرافیان مشغول به فعالیت میشد.
اما پیشرفت فنّاوری و سطح رفاه، وضعیت افراد و جامعه را دگرگون کرد و اهمیت شناختن استعداد بیش از گذشته افراد را درگیر کرد.
به عبارتی مسئله استعدادیابی رشته تحصیلی و یا سؤالاتی نظیر استعداد من در چه رشته ای است ؟ ازجمله مسائل عصر حاضر است.
در وهله دیگر این دغدغه، فقط مسئله اصلی خود افراد نیست، والدین و مربیان آموزشی نیز به دنبال رمزگشایی از فرمول استعدادیابی فرزندان و کشف استعداد دانش آموزان هستند.
در فایل صوتی زیر به نقش والدین در مسیر موفقیت فرزندان پرداختیم، همچنین بیان کردهایم که چه رفتاری باعث آسیب جدی در عزت نفس فرزندان میشود.
[audio src="https://s16.picofile.com/d/8429078134/ac705246-d5ff-4102-93de-2a25b1c131db/talk_to_parents_1_.mp3"]چرا جواب به سوال من در چه رشته ای استعداد دارم مهم است؟
ببینید دوستان استعدادیابی رشته تحصیلی دقیقاً مشابه پیدا کردن زمین مناسب برای هر دانه است.
مغز هر انسان مانند یک زمین زراعی مناسب یک سری از بذرها (فعالیتها) است.
فهم این موضوع که مغز شما مناسب چه کاریست بر عهدهی متخصصان این حوزه است که در این باب تستهای مختلفی را هر کدام طراحی کردهاند که در پایان و همچنین در طول این مطلب آنها را به شما معرفی میکنیم.
ممکن است کمی نتایج این تستها باهم تفاوت داشته باشد؛ که باید بگویم اصلاً نباید دچار اضطراب شوید. چون استعداد فقط یک بخش موضوع است و اگر شما همه جنبهها را در نظر بگیرید در نهایت به یک جواب واحد و مناسب خودتان میرسید.
اما همان طور که میدانید استعداد همه چیز نیست. و حتی یک زمین بایر را هم میتوان با تلاشهای زیاد و طولانی مدت و صرف هزینههای زیاد به بهره برداری مورد نظر خودمان برسانیم.
اما اگر به دنبال کشف بذر مناسب زمین ذهن خود هستید مشاهدهی ویدیو زیر را پیشنهاد میکنم
در ادامهی این مطلب نیز لینک تمامی تستهای استعداد یابی برای انتخاب رشته معتبر را در اختیار شما گذاشتهایم. تا راه را برایتان هموارتر کنیم.
اما در ابتدا به شما پیشنهاد میکنیم؛ پیش از شروع به تست زنی و پیدا کردن جواب، استعداد من در چه رشته ای است ؟ بیایید کمی بیشتر با معقولهی استعداد آشنا شوید.
چه مواردی با سوال من در چه رشته ای استعداد دارم اشتباه گرفته می شوند؟
وقتی به سؤالاتی نظیر:
- استعداد من در چه رشته ای است ؟
- استعداد یابی برای انتخاب رشته چگونه است؟
- چگونه استعدادیابی رشته تحصیلی را انجام دهیم؟
- و…
دقت کنیم، متوجه میشویم، این سؤالات ایراداتی دارند و حتی گاهی برداشت یا مقصود افراد از آنها بسیار متفاوت است.
باید دقت کنید که واژه استعداد را همسنگ چه موضوعی در نظر میگیرید.
آیا استعداد را همسنگ زمینههای ذهنی (هوش) در نظر میگیرید؟
آیا استعداد را همسنگ میزان رشد و توسعه قرار میدهید؟ یا اصلاً آن را همسنگ رضایت درونی میدانید؟
گاهی حتی بحث فراتر میرود و استعداد را با علایق، ضریب هوشی (IQ) و یا هوشهای چندگانه اشتباه میگیرند.
این در حالی است که ضریب هوشی یک مسئله کلی است و به معنی توانایی حل مسئله است.
همچنین علایق مرتبط با غرق شدن در کار است و همچنین رضایت درونی مرتبط با حس مثبت معنوی و احساس مفید بودن است.
بیشتر بخوانید: اهمیت علاقه در انتخاب رشته
اما نزدیکترین مورد که با استعداد هممرز است مسئله هوشهای چندگانه است.
این در حالی است که هوشهای چندگانه مرتبط با عملکرد ذهن ماست نه برابر با واژه استعداد.
بهطورکلی اگر ما مغز خود را بهعنوان یک سیستم سختافزاری در نظر بگیریم، ضریب هوشی همان پردازنده ما و هوشهای چندگانه به مثابه نرمافزارهای اصلی آن است.
مسئله بعدی این است که افراد استعداد را با حس رضایت شغلی اشتباه میگیرند، این در حالی است که مسئله رضایت شغلی بسیار فراتر از مسئله استعداد است.
به عبارتی کشف استعداد دانش آموزان یکی از عوامل مؤثر در حس رضایت فرد از مسیر شغلی و حرفهای است.
مسئله مهمتر اینکه کشف مسیر شغلی هیچ فرمول مشخص و یا معجزهآسایی ندارد؛ اما استعداد بهوسیله آزمون قابل اندازهگیری است.
بیشتر بخوانید: چگونه استعداد خود را کشف کنیم ، شاه کلیدهای کشف استعداد
استعداد به چه معنی است؟
استعداد به معنی سرعت ما در یادگیری، مهارتها و تخصصهای مختلف است.
به عبارتی استعداد همان قابلیتهای خاص ماست؛ که البته زمینههای ذهنی ما (هوشهای چندگانه) از آن پشتیبانی میکنند.
اهمیت جواب دادن به سوال من در چه رشته ای استعداد دارم دانش آموزان
معیار عموم در مورد هوش و استعداد دانش آموزان، عمدتاً همین نمراتی است که در کارنامه آنها ثبت میشود.
به عبارتی علاوه بر اینکه برداشت آنها از استعداد غلط است؛ معیار و ابزارهای اندازهگیری آن نیز اشتباه است.
درصورتیکه استعداد صرفاً ربطی به نمرههای افراد ندارد.
به عبارت صحیحتر استعداد همان سرعت یادگیری و تجزیهوتحلیل فرد در زمینهها و امور مختلف است.
بهترین زمان برای پی بردن به استعداد زمان کودکی و نهایتاً نوجوانی است. البته کشف استعداد در هر دوره از زندگی موهبتی است.
اما باید توجه کرد که فردی که در دهه سوم و یا چهارم زندگی است، فرصتهای زیادی را ازدستداده است.
این در حالی است که کودک و نوجوان هنوز فرصتهای فراوانی را در پیش رو دارد.
در فایل صوتی زیر به نحوه و زمان درست کشف استعداد و معرفی دو منبع مهم در این زمینه پرداختهایم.
[audio src="https://s16.picofile.com/d/8429078976/ad9b082a-b647-44d8-b16b-ce60cb275803/discovering_talent.mp3"]اگر شما عمر خود را در زمینه کسب مهارت خاصی که با استعداد شما همخوانی نداشته، صرف کردهاید؛ نباید خود را ملامت کنید.
چراکه تنها ضرر شما این بوده که آن مهارت را با سختی و زمان بیشتری فراگرفتهاید.
اما اگر همچنان به استعداد یابی برای انتخاب رشته تحصیلی مصر هستید میتوانید مطالب دکتر کوشکی را مطالعه کنید.
تفاوت استعداد با علایق شغلی
هرچند در بیشتر موارد علایق شغلی با استعداد شغلی همخوانی دارد اما همیشه اینطور نیست.
هستند افرادی که در مسیری غیر از استعداد اصلی و یا علایق اصلی خود کار میکنند و البته موفقاند.
اما تعریف علاقه:
علاقه یعنی وقتی ما به کاری مشغول میشویم، آنچنان در آن غرق شویم که گذر زمان را فراموش کنیم.
روندها و علایق شغلی
پیش از اینکه ما به فکر استعدادیابی رشته تحصیلی باشیم، بایستی بفهمیم به چه روندهایی علاقه داریم.
در کتاب وزین رقص عقابها اشارهشده که روند کارآفرینی شبیه نانوایی است.
به عبارتی وقتی بوی نان داغ به مشام ما میخورد، گرسنه میشویم. لذا سریع به این نتیجه میرسیم که شغل نانوایی چقدر باحال است.
اینکه نان داغ بوی خوبی دارد و ما از خوردنش سیر نمیشویم؛ یا هر روز عده زیادی را در صف نانوایی میبینیم، دلیل نمیشود که نانوایی بزنیم.
دراینبین یادمان میرود که نانوا شدن یعنی خمیر کردن، یعنی وردنه کشیدن، یعنی از کلهسحر تا بوق سگ کار کردن، یعنی پای تنور ایستادن و عرق ریختن و…
از زمانی که من این کتاب را خواندهام، هر موقع میخواهم کاری را قبول کنم، قبل آن از خود میپرسم، آیا حاضرم آرد آن را خمیر کنم یا نه؟
به شما هم توصیه میکنم، قبل از انتخاب هدف تحصیلی و یا شغلی از خود بپرسید:
آیا حاضرید آرد آن را خمیر کنید یا نه؟
شوخی که نیست حرف یک عمر زندگی در میان است.
فکر کردن به مقصد مهم نیست، بلکه لذت بردن از مسیر است که اهمیت دارد.
تا به اینجا گفتیم که اول بایستی شغل مناسب خود را پیدا کنیم، سپس برای پیشرفت در آن به یادگیری بپردازیم.
به عبارتی تفکر غلط اول درس، بعد شغل را با تفکر اول مسیر شغلی، بعد درس، جابهجا کنیم.
برداشتهای غلط از شغل موردعلاقه
بعضی از افراد تصور میکنند در هنگام انجام کار همیشه باید، عشقوحال کنند و مداوم پر از انگیزه باشند.
غافل از اینکه ما همه آدم هستیم و قرار نیست احساسات، علاقه و خلقوخوی ما در یک نقطه ثابت باشد.
ما انسانها ازنظر روحی مشابه آبوهوا هستیم؛ به عبارتی ساعتی آفتابی و ساعتی ابری و بارانی و ساعتی نیمهابری یا مهآلود هستیم.
به قول امیرمحمد قربانی:
- قرار نیست هر روز شاد باشیم و آواز بخوانیم.
- قرار نیست هر روز با میل و رغبت درس بخوانیم تا آینده خوبی داشته باشیم.
- قرار نیست هر روز هدفمند کار بکنیم و خود را با هدفگذاری خفه کنیم.
- قرار نیست هر روز به یک اندازه عاشق باشیم.
- قرار نیست هر چیزی را 100 درصد دوست داشته باشیم تا بگوییم به آن چیز علاقمندیم.
هیچیک از ما ربات یا آدمآهنی نیستیم.
هرکدام از ما از انجام کار خسته میشویم و یا حتی گاهی بیانگیزه میشویم؛ اما مهم این است که از تلاش دست برنداریم.
خسته شدن در هنگام تلاش یک امر طبیعی است؛ اما دلزدگی و عدم تمایل یک مسئله جدی است.
روش کشف علاقه
احتمالاً بعد از خواندن مطالب فوق، این سؤال برایتان پیش بیاید که چطور میتوانم بفهمم به چه چیزی علاقهمندم؟
این مشکل خیلی از آدمهای امروزی است، که اصلاً نمیدانند به چه چیزی علاقه یا در چهکاری استعداد دارند.
بنابراین طبیعی است که گاهی دچار یک سردرگمی وحشتناک شوند.
اما واقعاً علت این سرگردانی چیست؟
علت این تشویشها و سرگردانیها این است که بیشتر از آنکه بخواهیم تجربه کنیم، میخواهیم به فرمولی دستیابیم که ره چند ساله را یک شبه بپیماییم.
همینجا به شما اعلام میکنم، برای کشف علایق و بهخصوص علایق شغلی هیچ فرمول مشخص و الگوی یکسانی وجود ندارد.
لذا تنها از راه تجربه میتوان فهمید به چه چیزی علاقه داریم.
محمدرضا شعبانعلی درزمینه معیارهای انتخاب شغل و نقش علایق، حرفهای جالبی زده که پیشنهاد میکنم، مطالعه کنید.
آیا استعداد همهچیز است؟
خیلی از افراد میخواهند استعداد خود را کشف کنند تا همیشه اول باشند یا به شهرتی جهانی دست یابند.
برخی نیز تصور میکنند که اگر افراد استعداد خود را کشف کنند، میتوانند روی پای خودشان بایستند و آینده خود را تضمین کنند.
غافل از اینکه:
استعداد با توانایی نان درآوردن فرق دارد و صرفاً به آن ختم نمیشود.
خوشبخت بودن لزوماً به معنای اول بودن نیست
متأسفانه نگاه افراد به مسئله موفقیت یک نگاه تکبعدی است و البته فقط معطوف به قله است.
مثلاً اگر به قهرمانان ورزشی نگاه کنیم میبینیم چه بسیار افراد با استعداد و علاقهمندی که فقط با اختلاف چند ثانیه در رتبه دوم، سوم و حتی چهارم ایستادهاند.
همینطور ستارههای نقرهای یا خاکستری که به دلایل مختلف در زیر درخشش ستارههای طلایی محوشدهاند.
مثلاً فردی، استعداد نقشآفرینی یا حرکات نمایشی دارد، همینطور به روند آن کار علاقهمند است؛ اما به دلایل مختلفی ازجمله عدم بهرهمندی از سیمای جذاب یا بدن تراشیده و… خیلی موردتوجه قرار نمیگیرد.
اما همین نفرات دوم و سوم یا ستارههای نقرهای و خاکستری همچنان به زندگی خود ادامه میدهند و از مسیر شغلی خود خشنودند.
مثلاً من افرادی را دیدهام که در هنر نمایش و استند آپ کمدی، بسیار هنرمندند؛ اما درعینحال اصلاً چهره مشهوری نیستند و بااینحال درآمدهای خوبی دارند و همیشه برای آنها کار وجود دارد.
علت اینکه آنها از مسیر خود رضایت دارند و به درآمدهای متوسط رضایت دادهاند، این است که از مسیر لذت میبرند نه از دیده شدن و مشهور شدن.
(در رابطه با نقد استعداد و اهمیت تلاش و همچنین نحوه ارزشگذاری میتوانید فیلم جالب مانیبال را تماشا کنید)
تا اینجا در مورد استعداد و نحوه کشف آن صحبت کردیم. همچنین از مواردی گفتیم که با استعداد اشتباه گرفته میشود.
اما در ادامه برعکس آنچه که در مورد اهمیت و فواید استعداد سخن گفته شد، قصد داریم کمی از مضرات آن بگوییم. چیزی که خیلی کم به آن پرداختهشده و نادیده گرفته شده است.
بیشتر بخوانید: تفاوت استعداد و مهارت ، کدام مهمتر است؟
چه زمانی کلید کردن بر روی سوال من در چه رشته ای استعداد دارم علیه ما عمل میکند؟
تجربه نشان داده، هر آنچه در زندگی بهراحتی و یا با کمترین زحمت بهدستآمده، در بیشتر موارد به بیانگیزگی و دلزدگی فرد دامن زده است.
اگر استعداد را بهعنوان یک سرمایه آسان در نظر بگیریم و با تکیهبر آن، هر چیزی را بهراحتی به دست آوریم، ممکن است در عرصههای مختلف زندگی نیز چنین انتظاری داشته باشیم.
به عبارتی مهمترین عنصر موفقیت یعنی سرسختی را کنار گذاشته و به راحت طلبی روی آوریم.
همچنین این مسئله میتواند، خودخواهی و بدبینی را در افراد بیشتر کند. بهطور مثال انتظار داریم دست روی هر چیزی گذاشتیم، بایستی دودستی تقدیم ما شود.
مثلاً اگر در شرکت یا مجموعهای مشغول شدیم، توقع داریم در بدو ورود به ما پست مدیریتی بدهند.
یا اگر وارد هر عرصهای از کسبوکار شدیم توقع داشته باشیم، با حداقل تلاش موفق شویم.
به عبارتی تصور کنیم، به علت داشتن این استعداد آدم خاصی هستیم و لذا بیشازحد به خود غره شویم.
گاهی استعداد باعث میشود تصور کنیم، این دیگران هستند که شعور و درک کافی ندارند. (منظور از دیگران میتواند همسر ما یا نزدیکان و دوستان خوب ما باشند.)
یا اینکه در هر اموری تنها کسی که نظر بهتری دارد شخص ما هستیم.
یا این دیگراناند که باید بدون چونوچرا عاشق و مطیع ما باشند.
خطر منفعل شدن در مسیر کشف جواب من در چه رشته ای استعداد دارم
متأسفانه برخی افراد در کشف استعداد وسواس به خرج میدهند. لذا این طرز رفتار باعث میشود به فردی منفعل تبدیل شوند.
باور کنید با یکجا نشستن و فکر کردن چیزی را کشف نخواهید کرد.
همچنین باید بدانید، استعداد به معنی شغل یا تضمین آینده نیست؛ بلکه تنها ابزاری است در خدمت موفقیت شغلی و حرفهای شما که بودنش نعمت است و نبودش حکمت.
ایستگاه آخر، آغاز طراحی زندگی
بیشتر افراد تصور میکنند، بهسرعت باید استعداد و علایق شغلی خود را کشف کنند. یا اینکه با استفاده از فرمولهای جادویی این امر محقق شود.
باید بدانید که مسئلهی مهم در، یافتن مسیر شغلی موفق استعداد یابی برای انتخاب رشته است.
البته استعداد تنها یک جنبه از جوانب موردنیاز برای این امر است. علایق و همینطور تقاضای بازار از جمله دیگر جنبههای مهم این مسیر هستند.
لذا با فکر کردن و محاسبه نمیتوان، این معادله چند مجهولی را حل نمود.
همچنین باید بدانید که پیدا کردن علایق و مسیر شغلی یک سفر ماجراجویانه است.
لذا ما تنها میتوانیم زندگی و مسیر آن را طراحی کنیم نه اینکه آن را از قبل آماده و قالب گرفته، تحویل بگیریم.
خلاصه کلام:
بدست آوردن شغل مناسب از مسیر طراحی زندگی میگذرد؛ بنابراین ما باید آن را طراحی و خلق کنیم نه اکتشاف و استخراج.
در این زمینه پیشنهاد میکنم حرفهای امین آرامش پیرامون طراحی زندگی و آینده شغلی را به هیچ وجه از دست ندهید.
مطالبی که در یافتن مسیر شغلی به کارتان میآید
از کجا بفهمیم به چه شغلی علاقه داریم؟
داشتن یک شغل آتیه دار حق هر فردی است. برای به دست آوردن چنین شغلی باید بدانیم به چه چیزهایی علاقهمندیم. پس اگر میخواهید علایق خود را پیدا کنید خواندن این مطلب را از دست ندهید.
تفاوتها و شباهتهای هوش و استعداد
هوش، استعداد و خلاقیت مرز باریکی دارند. شباهت آنها تا جایی است که در بیشتر مواقع، اشتباه گرفته میشوند. مثل آرد و شکر. یکی با آب خمیر میشود و یکی در آب حل میشود. پس اگر میخواهید آنها را از هم تمایز دهید، مطلب زیر را از دست ندهید.
۵ نقطه قوت برتر خود را بشناسید
این مطلب به معرفی کتابی پرداخته است که 34 نوع از توانایی ذاتی را در خود جایداده است. خواندن آن به شما در شناخت نقاط قوتتان، کمک شایانی میکند. همچنین با خواندن آن در شناخت و تعامل با اطرافیان، هوشمندانهتر عمل خواهید کرد.
الوعده وفا! تستهای استعداد یابی برای انتخاب رشته که قولش را داده بودیم
یکی از بهترین و راه گشاترین راههای کشف استعداد دانش آموزان استفاده از تستهای زیر است. به هیچ وجه از دستش ندهید.
کشف استعداد در بازار کار
به کمک تستهای زیر شغل مناسب خود را پیدا کنید.
آیا شما نیز در مسیر استعدادیابی دچار وسواس بیش از حد شدهاید؟
بگذارید دیگران نیز از تجربیات شما استفاده کنند.
نظرات خود را در رابطه با مطالب این مقاله و موضوع استعداد با ما و دیگران در میان بگذارید.