تست هوش ریون (Raven) | معرفی + تست IQ آنلاین رایگان

تست هوش ریون (ماتریس‌های پیش‌رونده) یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین تست‌های هوش تصویری در جهان است. از آنجایی که انجام این تست به توانایی خواندن و نوشتن فرد وابسته نیست، در سنجش هوش کودکان، افراد با مشکلات ذهنی، سالمندان و افراد بی‌سواد کاربرد زیادی دارد. وقتی صحبت از هوش می‌شود، معمولاٌ از معیاری به‌نام ضریب هوشی یا آی کیو نیز یاد می‌شود. تست‌های هوش از جمله آزمون هوش ریون هم برای سنجش این معیار در افراد ابداع شده‌اند. اما:

• آی کیو (iq) دقیقاً چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
• آیا تنها یک نوع هوش داریم؟
• اعداد ضریب هوشی چه معنایی دارند؟
• ضریب هوشی نرمال چقدر است؟
• تست‌های هوش چه مزایا و معایبی دارند؟
• آیا ضریب هوشی بالا الزاماً موفقیت ما را در زندگی شغلی و تحصیلی تضمین می‌کند؟

در این مقاله به سوالات بالا پاسخ می‌دهیم و در انتها هم آزمون تست هوش رایگان ریون را برای شما قرار داده‌ایم که با انجام آن می‌توانید از نمره ضریب هوشی خود را بدست آورید. اگر می‌خواهید مستقیما تست را انجام دهید روی دکمه زیر کلیک کنید:

آی کیو چیست؟

تست‌های هوش برای سنجش IQ ابداع شده‌اند. Intelligence Quotient یا ضریب هوشی، معیاری برای تعیین هوش افراد است که از طریق تست‌ به‌دست می‌آید. در سال ۱۹۰۴ دولت فرانسه تصمیم گرفت قواعد آموزشی جدیدی ایجاد کند؛ به همین دلیل به‌دنبال روشی برای ایجاد تمایز بین دانش‌آموزان عادی و دانش‌آموزانی که از همسن و سالان خود عقب‌تر بودند می‌گشت. هدف از این کار این بود که دانش‌آموزانی که نسبت به سایرین هوش پایین‌تری دارند، به مدارس خاصی بروند تا آموزش‌های ویژه‌ای دیده و در روند آموزش بقیه دانش‌آموزان خللی ایجاد نکنند.

روانشناسی به‌نام «آلفرد بینه» به همراه همکار خود مامور این کار شدند. بینه معتقد بود هوش افراد منعطف است و قابلیت تغییر دارد؛ بنابراین اگر به دانش‌آموزانی که روند رشد کندتری دارند آموزش‌های خاصی داده شود، می‌توان هوش آن‌ها را بالاتر برد. در نتیجه این تحقیقات، تست هوش بینه طراحی و به دولت فرانسه ارائه شد. ضریب هوشی در واقع امتیازی است که مشخص می‌کند هوش یک فرد نسبت به سایر افراد جامعه در چه وضعیتی قرار دارد. این امتیاز از طریق انجام تست IQ استاندارد مشخص می‌شود.

چند نوع هوش داریم؟

بسته به رویکردی که هر روانشناس نسبت به هوش داشته، دسته‌بندی‌های مختلفی از انواع هوش ارائه شده است. یک دسته‌بندی کلی از انواع هوش،«هوش جاری» و «هوش متبلور» است که توسط «ریموند کتل» مبدع تست هوش کتل ارائه شده. در ادامه به توضیح مختصر هوش جاری و هوش متبلور می‌پردازیم:

• هوش جاری: این هوش به توانایی استدلال و حل مسئله، بدون تکیه بر تجربیات گذشته و با استفاده از اطلاعات جدید اشاره می‌کند. به‌دلیل اینکه فرد برای استدلال مسائل باید خلاقیت داشته و دارای ذهن منعطفی برای جاری شدن ایده‌های جدید باشد،‌ به آن هوش جاری گفته می‌شود.
• ‌هوش متبلور: در مقابل هوش جاری، هوش متبلور را داریم که به دانش و توانمندی‌های پیشین فرد اشاره دارد و شامل مهارت‌ها و اطلاعاتی است که از قبل وجود داشته‌اند. (مانند به‌خاطر سپردن آدرس‌ها) هوش متبلور با کسب تجربه و در طول زندگی در وجود فرد شکل می‌گیرد.

تست هوش کتل هم مانند تست هوش ریون، یک نوع تست تصویری است و هوش عمومی را اندازه‌گیری می‌کند. برای مشاهده این تست می‌توانید روی تصویر زیر کلیک کنید:

تست هوش ریون چیست؟

پس از ارائه تست هوش توسط بینه و همکارانش، تلاش‌های زیادی برای طراحی تست‌های هوش دیگر انجام شد؛ اما یک مشکل بزرگ وجود داشت. بسیاری از این تست‌ها برای محاسبه ضریب هوشی، تفاوت‌های فرهنگی یا زبانی بین افراد مختلف را در نظر نمی‌گرفتند. گذشته از این، انجام برخی از این تست‌ها برای افراد بی‌سواد هم غیرممکن بود. تست هوش Raven یا ماتریس‌های پیش‌رونده یک تست هوش غیرکلامی است که برای سنجش هوش جاری و تفکر انتزاعی افراد استفاده می‌شود.  

  غیرکلامی بودن این تست هوش باعث شد مشکلات زبانی و فرهنگی، که در اجرای تست‌های قبلی وجود داشت، رفع شود. سؤالات تست هوش ریون شامل الگویی از اشکال است که در قالب ماتریس‌های دو در دو، سه در سه و شش در شش ارائه شده‌اند. این تست آی کیو یک تست هوش تصویری است. در هر ماتریس، یک شکل جا افتاده و با توجه به الگوی سایر اشکال، باید پاسخ صحیح از بین گزینه‌های مختلف انتخاب شود. در حین انجام تست، به مرور سطح سختی سوالات هم بالاتر می‌رود. از آنجا که به‌کارگیری تست ریون ساده و سؤالات آن مستقل از فرهنگ و توانایی‌های خواندن و نوشتن بود، محبوبیت زیادی بین مردم و روانشناسان پیدا کرد و مورد استفاده گسترده‌ای قرار گرفت.  

شکل‌گیری تست هوش ریون به چه زمانی برمی‌گردد؟

تست هوش ریون اولین بار در سال 1938 توسط «جان سی. ریون» در انگلیس ابداع شد. ریون عقیده داشت اجرا و تفسیر نتایج تست‌های هوشی که تا آن زمان مورد استفاده قرار می‌گرفتند کار پرزحمتی است. این آزمون در اصل برای تحقیق در زمینه تاثیر ژنتیک و محیط روی هوش ابداع شده بود. اما به‌مرور زمان مشخص شد که برای ارزیابی هوش عمومی افراد هم کاربردی است. از آن‌جا که این تست مستقل از فرهنگ است، تنها تاثیر ژنتیک را روی هوش ارزیابی می‌کند و از محیط تاثیر نمی‌گیرد.

انواع مختلف تست هوش Raven

تست هوش ریون در سه فرمت، مختلف برای افراد با توانایی‌های گوناگون، ارائه شده است:  

1- تست هوش ریون استاندارد:

تست ریون استاندارد، شامل شصت سؤال تصویری است که درک، تحلیل و رمزگشایی آن‌ها به‌مرور سخت‌تر شده و نیاز به توانایی‌های شناختی بالاتری برای پاسخ‌دهی دارند. سؤالات تست هوش استاندارد در پنج دسته دوازده‌تایی(A تا E) و به‌صورت سیاه‌وسفید ارائه می‌شوند.

2- تست هوش ریون رنگی:

این تست هوش برای کودکان پنج تا یازده ‌ساله، افراد مسن و افرادی که ناتوانی ذهنی یا جسمی دارند طراحی‌شده است. تست رنگی شامل سؤالات دسته A و B از تست هوش استاندارد و سؤالات دیگر است. پرسش‌های این آزمون رنگی طراحی ‌شده‌اند تا برای شرکت‌کننده‌ها جذاب و محرک باشد.

3- تست هوش ریون پیشرفته:

این آزمون شکل پیشرفته تست هوش ریون است که چهل‌وهشت سؤال دارد. سؤالات در دو دفترچه دوازده‌تایی و سی‌وشش تایی ارائه شده‌اند. درست مثل آزمون استاندارد، سؤالات این آزمون هم سیاه‌وسفید هستند و به‌مرور سخت‌تر می‌شوند. این سؤالات بیشتر برای نوجوانان و جوانان دارای هوش فوق متوسط مناسب هست. تست هوش تصویری ریون خیلی زود بین مردم جا باز کرد و شناخته شد و خیلی‌ از افراد با نحوه حل سؤالات آشنا شدند. به‌همین دلیل و برای رفع این مشکل، در سال 1998، فرم‌های موازی برای تست‌های استاندارد و رنگی منتشر شد که سؤالات متفاوت‌تر و سخت‌تری داشتند.  

تست هوش Raven چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند؟

این آزمون ابعاد مختلف هوش را ارزیابی می‌کند، ابعادی مانند:

• دقت به جزییات
• استدلال مفهومی
• حل مسئله و رمزگشایی
• تجزیه‌وتحلیل
• دسته‌بندی
• ترتیب‌گذاری
• توانایی پردازش اطلاعات
• هوش جاری
• توانایی‌های شناختی

تست هوش ریون می‌تواند دو عنصر اصلی فاکتور هوش عمومی اسپیرمن را اندازه‌گیری کند؛ یعنی توانایی تفکر منطقی و درک پیچیدگی‌ها و روابط بین اطلاعاتی که ظاهراً درهم‌ریخته هستند اما با هم ارتباط منطقی دارند. به‌طورکل این تست می‌تواند میزان آی کیو را در افراد بین 9 الی 65 سال بدون توجه به زبان و ملیت شخص اندازه‌گیری کند.  

از تست هوش ریون چه استفاده‌هایی می‌شود؟

سادگی و منعطف بودن آزموش هوش ریون باعث شد خیلی زود شهرت و محبوبیت خاصی پیدا کند. در سال 1942 ارتش بریتانیا در آزمون گزینش خود از تست ریون استفاده کرد. از آن زمان تا الان، کشورهای زیادی برای گزینش ارتش خود از این تست استفاده کرده‌اند. همچنین جمع‌آوری داده‌های به‌دست‌آمده از این تست در جهان باعث شد محققی به نام«جیمز فلین»، اثر فلین را معرفی کند. در طول سال‌ها جمع‌آوری نتایج تست‌‌های هوش، افزایش خطی قابل‌ملاحظه‌ای در میزان متوسط آی کیوی افراد در نقاط مختلف جهان دیده شد. این پدیده اثر فلین نامگذاری شد. در یک تحقیق دیگر مشخص شد افرادی که به اختلال اوتیسم دچار هستند نمرات بالاتری را در آزمون ریون در زمان نسبتا کمتری کسب می‌کنند. این تست هوش در موقعیت‌هایی که نیاز به کسب اطلاعات از میزان هوش عمومی افراد داریم هم مناسب است. مثلاً برخی شرکت‌ها برای استخدام کارکنان خود از این تست استفاده می‌کنند.

در محیط‌های آموزشی هم استفاده از این آزمون سابقه طولانی دارد. از آن جا که امتیاز کسب‌شده تحت تأثیر زبان و فرهنگ قرار نمی‌گیرد، می‌تواند پیش‌بینی خوبی از موفقیت تحصیلی کودکان و بزرگسالان ارائه دهد.

تست ریون چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایا

• همان‌طور که گفتیم ریون یک تست هوش غیرکلامی است و در همه فرهنگ‌ها و زبان‌ها قابل‌استفاده است.
• افرادی که سواد خواندن و نوشتن ندارند و یا دچار مشکلات ذهنی هستند به‌راحتی می‌توانند از این تست استفاده کنند.
• با اینکه تست ریون برای گروه‌های سنی مختلف و افرادی که دچار اختلال هستند قابل‌استفاده است، اما امتیازها با دستورالعمل یکسانی محاسبه می‌شوند.
• اجرای این تست هزینه کمی دارد.
• انجام تست هوش ریون برای اکثر افراد جالب است.

معایب       

برخی از روانشناسان به این تست انتقاد دارند. دلیل اصلی انتقاد آن‌ها این است که شاید اصلاً چیزی به نام هوش عمومی وجود نداشته باشد. مثلاً «جیمز واتسون»، کاشف دی ان ای، ضریب هوشی برابر با 115 داشت که به اندازه متوسط ضریب هوشی یک دانش‌آموز دبیرستانی است. او دلیل موفقیت خودش را کنجکاوی مداوم می‌دانست، چیزی که در هیچ تست آی ‌کیوی معتبری اندازه‌گیری نمی‌شود. بنابراین شاید عیب بزرگ تست هوش ریون این باشد که معیار خوبی برای سنجش چنین خصیصه‌هایی نیست. به‌طورکلی تست‌های هوش رایج توانایی‌هایی را اندازه‌گیری می‌کنند که اکتسابی هستند و اغلب در مدرسه آموزش داده می‌شوند.  

در ادامه انتقادهایی که به نظریه هوش عمومی شد، «تست هوش چندگانه گاردنر» توسط «هوارد گاردنر» ارائه شد که پیشنهاد تحولات اساسی را در آموزش‌های مدارس داد. گاردنر طی مطالعات خود به این نتیجه رسید که شاید به جای هوش عمومی، انواع مختلف هوش وجود داشته باشد که از هم مستقل هستند. گاردنر معتقد بود اگر فردی در یک زمینه خاص هوش بالایی داشته باشد، لزوماً در سایر زمینه‌ها هم هوشمند نیست. در نتیجه سنجش هوش افراد با یک تست هوش کار اشتباهی است.

در نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر حداقل 9 نوع هوش برای انسان مشخص شده است:

1. هوش زبانی کلامی
2. هوش منطقی ریاضی
3. هوش تصویری فضایی
4. هوش موسیقیایی
5. هوش بدنی جنبشی
6. هوش بین‌فردی
7. هوش درون‌فردی
8. هوش طبیعت‌گرا
9. هوش هستی‌گرا

اگر علاقه دارید در مورد ویژگی هر یک از این ویژگی‌ها بیشتر بدانید، روی گزینه مورد نظر کلیک کنید.  

ضریب هوشی (IQ) چطور به دست می‌آید؟

همان‌طور که گفتیم ضریب هوشی یا آی کیو عددی است که هوش شخص را، نسبت به سایر افراد جامعه می‌سنجد. میزان آی کیو به‌طور متوسط عدد صد است. افرادی که آی کیو بالای صد دارند، بالاتراز حد متوسط و افرادی که آی کیو پایین‌تر از صد دارند، پایین‌تر از حد متوسط شناخته می‌شوند. توزیع ضریب هوشی افراد یک جامعه نمودار زنگی شکل (نرمال) دارد. همان‌طور که در شکل می‌بینید، پنجاه درصد افراد جامعه ضریب هوشی بین نود تا صدوده (متوسط) دارند.  

دسته بندی افراد براساس میزان IQ

طبق نتایجی که از انجام تست‌های آی‌کیو به‌دست ‌آمده، افراد در این دسته‌بندی‌ها قرار می‌گیرند:

1. نابغه (ضریب هوشی بالاتر از صدوبیست)
2. تیزهوش (ضریب هوشی بین صدوده تا صدوبیست)
3. متوسط (ضریب هوشی بین نود تا صدوده)
4. کم‌هوش (ضریب هوشی بین هشتاد تا نود)
5. مرزی (ضریب هوشی بین هفتاد تا هشتاد)
6. مرزی ضعیف (ضریب هوشی کمتر از هفتاد)